Naar inhoud springen

Ctenotus

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ctenotus
Ctenotus strauchii, zuidwestelijk Queensland
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Reptilia (Reptielen)
Orde:Squamata (Schubreptielen)
Onderorde:Lacertilia (Hagedissen)
Infraorde:Scincomorpha (Skinkachtigen)
Familie:Scincidae (Skinken)
Onderfamilie:Sphenomorphinae
Geslacht
Ctenotus
Storr, 1964
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Ctenotus op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Herpetologie

Ctenotus is een geslacht van hagedissen uit de familie skinken (Scincidae).

Naam en indeling

[bewerken | brontekst bewerken]

De wetenschappelijke naam van de groep werd voor het eerst voorgesteld door Glen Milton Storr in 1964. Er zijn 102 soorten, inclusief de pas in 2012 beschreven soort Ctenotus ora.[1] Het is hiermee de soortenrijkste groep van Australische reptielen.[2]

Ctenotus- soorten zijn sterker verwant aan de bosskinken (Sphenomorphus) dan aan andere groepen uit de onderfamilie Sphenomorphinae. Een aantal soorten bleken later verschillende vormen te zijn van dezelfde soort. Voorbeelden zijn de niet langer erkende soorten Ctenotus helenae, Ctenotus fallens en Ctenotus brachyonyx die sinds 2014 tot de soort Ctenotus inornatus worden gerekend. Sommige bronnen melden hierdoor een afwijkend soortenaantal.

Uiterlijke kenmerken

[bewerken | brontekst bewerken]

De lichaamskleur is bruin, meestal met een strepentekening of vlekkenrijen. De kopromplengte bedraagt ongeveer zes tot acht centimeter exclusief de staart. Sommige soorten worden wat groter zoals Ctenotus robustus, die tot 12,5 cm lang kan worden. De staart is veel langer dan het lichaam en kan tot 2,5 keer de lichaamslengte bedragen.[2] De staart is zeer lang en dun. De soort Ctenotus calurus heeft een opvallende blauwe kleur staart, bij Ctenotus leae is de staart juist oranjerood van kleur.

De schubben zijn glad en ongekield. De oogleden zijn beweeglijk en hebben geen doorzichtig venster in het midden zoals bij andere skinken het geval is.[3]

Meestal is er een rij lobachtige schubben achter de gehooropeningen aanwezig, maar bij sommige soorten ontbreken deze, een voorbeeld is Ctenotus brevipes. De verschillende soorten worden hierdoor in de Engelse taal wel met 'kam-oorhagedisen' aangeduid. De poten zijn goed ontwikkeld en dragen vijf vingers en tenen.[3]

Verspreiding en habitat

[bewerken | brontekst bewerken]
Ctenotus leonhardii komt voor in een groot deel van centraal-Australië.

Alle soorten komen endemisch voor in Australië. Er is slechts één uitzondering; Ctenotus spaldingi komt daarnaast ook voor op Nieuw-Guinea en verschillende omliggende eilanden.[4] De Australische soorten komen voor in de staten New South Wales, Noordelijk Territorium, Queensland, Victoria, West-Australië en Zuid-Australië

De habitat bestaat uit droge, zanderige omgevingen zoals stenige hellingen, halfwoestijnen, verstuivingen, stranden, rivieroevers en zandduinen. De hagedissen schuilen in de strooisellaag en onder objecten zoals stenen.

Door de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is aan alle soorten een beschermingsstatus toegewezen. Vrijwel alle soorten hebben de beschermingstatus 'veilig' (Least Concern of LC). De skinken Ctenotus stuarti en Ctenotus kurnbudj hebben de status 'bedreigd' (Endangered of EN), de soort Ctenotus lancelini wordt beschouwd als 'ernstig bedreigd' (Critically Endangered of CR).[5]

Ctenotus robustus
Ctenotus helenae
Ctenotus labillardieri
Ctenotus leae
Ctenotus pantherinus

Het geslacht omvat de volgende soorten, met de auteur en het verspreidingsgebied.

Naam Auteur Verspreidingsgebied
Ctenotus agrestis Wilson & Couper, 1995 Australië (Queensland)
Ctenotus alacer Storr, 1970 Australië (Noordelijk Territorium, Queensland, West-Australië)
Ctenotus alleni Storr, 1974 Australië (West-Australië)
Ctenotus allotropis Storr, 1981 Australië (New South Wales, Queensland)
Ctenotus angusticeps Storr, 1988 Australië (West-Australië)
Ctenotus aphrodite Ingram & Czechura, 1990 Australië (Queensland)
Ctenotus arcanus Czechura & Wombey, 1982 Australië (New South Wales, Queensland)
Ctenotus ariadnae Storr, 1969 Australië (West-Australië)
Ctenotus arnhemensis Storr, 1981 Australië (Noordelijk Territorium)
Ctenotus astarte Czechura, 1986 Australië (Queensland)
Ctenotus astictus Horner, 1995 Australië (Noordelijk Territorium)
Ctenotus atlas Storr, 1969 Australië (New South Wales, West-Australië, Zuid-Australië)
Ctenotus australis Gray, 1838 Australië (West-Australië)
Ctenotus borealis Horner & King, 1985 Australië (Noordelijk Territorium)
Ctenotus brevipes Storr, 1981 Australië (Queensland)
Ctenotus brooksi Loveridge, 1933 Australië (New South Wales, Noordelijk Territorium, Queensland, Victoria, West-Australië, Zuid-Australië
Ctenotus burbidgei Storr, 1975 Australië (West-Australië)
Ctenotus calurus Storr, 1969 Australië (Noordelijk Territorium, West-Australië, Zuid-Australië)
Ctenotus capricorni Storr, 1981 Australië (Queensland)
Ctenotus catenifer Storr, 1974 Australië (West-Australië)
Ctenotus coggeri Sadlier, 1985 Australië (Noordelijk Territorium)
Ctenotus colletti Boulenger, 1896 Australië (Noordelijk Territorium, Queensland, West-Australië)
Ctenotus decaneurus Storr, 1970 Australië (Noordelijk Territorium, West-Australië, mogelijk in Queensland)
Ctenotus delli Storr, 1974 Australië (West-Australië)
Ctenotus duricola Storr, 1975 Australië (West-Australië)
Ctenotus dux Storr, 1969 Australië (Noordelijk Territorium, West-Australië, Zuid-Australië)
Ctenotus ehmanni Storr, 1985 Australië (West-Australië)
Ctenotus essingtonii Gray, 1842 Australië (Noordelijk Territorium)
Ctenotus euclae Storr, 1971 Australië (West-Australië, Zuid-Australië)
Ctenotus eurydice Czechura & Wombey, 1982 Australië (New South Wales, Queensland)
Ctenotus eutaenius Storr, 1981 Australië (Queensland)
Ctenotus gagudju Sadlier, Wombey & Braithwaite, 1986 Australië (Noordelijk Territorium)
Ctenotus gemmula Storr, 1974 Australië (West-Australië)
Ctenotus grandis Storr, 1969 Australië (Noordelijk Territorium, West-Australië, mogelijk in Zuid-Australië)
Ctenotus greeri Storr, 1979 Australië (Noordelijk Territorium, West-Australië)
Ctenotus halysis Horner, 2009 Australië (West-Australië)
Ctenotus hanloni Storr, 1980 Australië (Noordelijk Territorium, West-Australië, Zuid-Australië)
Ctenotus hebetior Storr, 1978 Australië (Noordelijk Territorium, Queensland)
Ctenotus hilli Storr, 1970 Australië (Noordelijk Territorium)
Ctenotus iapetus Storr, 1975 Australië (West-Australië)
Ctenotus impar Storr, 1969 Australië (West-Australië)
Ctenotus ingrami Czechura & Wombey, 1982 Australië (New South Wales, Queensland)
Ctenotus inornatus Gray, 1845 Australië (Noordelijk Territorium, Queensland, West-Australië)
Ctenotus joanae Storr, 1970 Australië (Noordelijk Territorium, Queensland)
Ctenotus kurnbudj Sadlier, Wombey & Braithwaite, 1986 Australië (Noordelijk Territorium)
Ctenotus labillardieri Duméril & Bibron, 1839 Australië (West-Australië)
Ctenotus lancelini Ford, 1969 Australië (West-Australië)
Ctenotus lateralis Storr, 1978 Australië (Queensland)
Ctenotus leae Boulenger, 1887 Australië (New South Wales, Noordelijk Territorium, Queensland, West-Australië, Zuid-Australië)
Ctenotus leonhardii Sternfeld, 1919 Australië (New South Wales, Noordelijk Territorium, Queensland, West-Australië, Zuid-Australië)
Ctenotus maryani Aplin & Adams, 1998 Australië (West-Australië)
Ctenotus mastigura Storr, 1975 Australië (West-Australië)
Ctenotus mesotes Horner, 2009 Australië (West-Australië)
Ctenotus militaris Storr, 1975 Australië (Noordelijk Territorium, West-Australië)
Ctenotus mimetes Storr, 1969 Australië (West-Australië)
Ctenotus monticola Storr, 1981 Australië (Queensland)
Ctenotus nasutus Storr, 1969 Australië (Noordelijk Territorium, West-Australië)
Ctenotus nigrilineatus Storr, 1990 Australië (West-Australië)
Ctenotus nullum Ingram & Czechura, 1990 Australië (Queensland)
Ctenotus olympicus Hutchinson & Donnellan, 1999 Australië (New South Wales, Noordelijk Territorium, Zuid-Australië)
Ctenotus ora Kay & Keogh, 2012 Australië (West-Australië)
Ctenotus orientalis Storr, 1971 Australië (New South Wales, Noordelijk Territorium, Queensland, Victoria, West-Australië)
Ctenotus pallasotus Rabosky & Doughty, 2017 Australië (West-Australië)
Ctenotus pallescens Storr, 1970 Australië (Noordelijk Territorium)
Ctenotus pantherinus Peters, 1866 Australië (Noordelijk Territorium, Queensland, West-Australië, Zuid-Australië, mogelijk in New South Wales)
Ctenotus piankai Storr, 1969 Australië (Noordelijk Territorium, Queensland, West-Australië, Zuid-Australië)
Ctenotus pulchellus Storr, 1978 Australië (Noordelijk Territorium, Queensland)
Ctenotus quattuordecimlineatus Sternfeld, 1919 Australië (Noordelijk Territorium, Queensland, West-Australië, Zuid-Australië)
Ctenotus quinkan Ingram, 1979 Australië (Queensland)
Ctenotus quirinus Horner, 2007 Australië (Noordelijk Territorium)
Ctenotus rawlinsoni Ingram, 1979 Australië (Queensland)
Ctenotus regius Storr, 1971 Australië (New South Wales, Noordelijk Territorium, Queensland, Victoria, Zuid-Australië)
Ctenotus rhabdotus Rabosky & Doughty, 2017 Australië (Noordelijk Territorium, West-Australië)
Ctenotus rimacolus Horner & Fisher, 1998 Australië (Noordelijk Territorium, West-Australië)
Ctenotus robustus Storr, 1970 Australië (New South Wales, Noordelijk Territorium, Queensland, Victoria, West-Australië, Zuid-Australië)
Ctenotus rosarium Couper, Amey & Kutt, 2002 Australië (Queensland)
Ctenotus rubicundus Storr, 1978 Australië (West-Australië)
Ctenotus rufescens Storr, 1979 Australië (West-Australië)
Ctenotus rutilans Storr, 1980 Australië (West-Australië)
Ctenotus schevilli Loveridge, 1933 Australië (Queensland)
Ctenotus schomburgkii Peters, 1863 Australië (New South Wales, Noordelijk Territorium, Queensland, West-Australië, Zuid-Australië)
Ctenotus septenarius King, Horner & Fyfe, 1988 Australië (Noordelijk Territorium)
Ctenotus serotinus Czechura, 1986 Australië (Queensland)
Ctenotus serventyi Storr, 1975 Australië (West-Australië)
Ctenotus spaldingi Macleay, 1877 Australië (Noordelijk Territorium, Queensland), Nieuw-Guinea
Ctenotus storri Rankin, 1978 Australië (Noordelijk Territorium)
Ctenotus strauchii Boulenger, 1887 Australië (Noordelijk Territorium, Queensland), Nieuw-Guinea, Zuid-Australië)
Ctenotus striaticeps Storr, 1978 Australië (Noordelijk Territorium, Queensland)
Ctenotus stuarti Horner, 1995 Australië (Noordelijk Territorium)
Ctenotus superciliaris Rabosky, Hutchinson, Donnellan, Talaba & Lovette, 2014 Australië (Noordelijk Territorium)
Ctenotus taeniatus Mitchell, 1949 Australië (New South Wales, Noordelijk Territorium, Queensland, Victoria, Zuid-Australië)
Ctenotus taeniolatus White, 1790 Australië (New South Wales, Queensland, Victoria)
Ctenotus tanamiensis Storr, 1970 Australië (Noordelijk Territorium, West-Australië)
Ctenotus tantillus Storr, 1975 Australië (Noordelijk Territorium, West-Australië)
Ctenotus terrareginae Ingram & Czechura, 1990 Australië (Queensland)
Ctenotus uber Storr, 1969 Australië (West-Australië)
Ctenotus vagus Horner, 2009 Australië (West-Australië)
Ctenotus vertebralis Rankin & Gillam, 1979 Australië (Noordelijk Territorium)
Ctenotus xenopleura Storr, 1981 Australië (West-Australië)
Ctenotus youngsoni Storr, 1975 Australië (West-Australië)
Ctenotus zastictus Storr, 1984 Australië (West-Australië)
Ctenotus zebrilla Storr, 1981 Australië (Queensland)

Bronvermelding

[bewerken | brontekst bewerken]