Abe Bonnema
| Abe Bonnema | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
De Achmeatoren in Leeuwarden
| ||||
| Persoonsinformatie | ||||
| Nationaliteit | Nederlands | |||
| Geboortedatum | 6 september 1926 | |||
| Geboorteplaats | Stiens | |||
| Overlijdensdatum | 9 augustus 2001 | |||
| Overlijdensplaats | Groningen | |||
| Beroep | architect, ontwerper | |||
| Werken | ||||
| Praktijk | Bonnema Architecten | |||
| Archieflocatie | Nieuwe Instituut | |||
| RKD-profiel | ||||
| ||||
Abe Bonnema (Stiens, 6 september 1926 – Groningen, 9 augustus 2001) was een Nederlandse architect die in de laatste twee decennia van de twintigste eeuw een aantal markante kantoorgebouwen heeft ontworpen.
Biografie
[bewerken | brontekst bewerken]Levensloop
[bewerken | brontekst bewerken]Bonnema was de zoon van een bouwkundige. Hij ging naar de Rijks-HBS van Leeuwarden. Hij studeerde bouwkunde aan de Technische Hogeschool in Delft. Na afronding van zijn studie begon hij een bureau voor architectuur en ruimtelijke ordening. Bonnema begon zijn bedrijf in eerste instantie in Leeuwarden en verplaatste het later naar Hardegarijp, waar hij ook woonde.
Aan het begin van zijn loopbaan hield Bonnema zich vooral met woningbouwprojecten bezig. In de laatste twintig jaar voor zijn dood bouwde hij vooral grote kantoorgebouwen. Bonnema was een functionalist. In zijn optiek waren gebouwen gebruiksartikelen die moesten voldoen aan de eisen die de gebruiker stelt. Daarbij volgt de vorm vanzelf uit de functie.
Werken
[bewerken | brontekst bewerken]
Bonnema heeft verscheidene opvallende kantoorgebouwen en kantorencomplexen in Nederland ontworpen, waaronder:
- Het PEN-dorp in Alkmaar, een structuralistisch complex uit 1982, met tuinontwerp door Mien Ruys.
- De Delftse Poort in Rotterdam, een van de kantoren van Nationale Nederlanden (met 93 en 150 meter hoge torens). Dit was tot mei 2009 het hoogste kantoorgebouw in Nederland.
- Het Boekhuis in Amsterdam, ontworpen als hoofdkantoor voor Elsevier Reed maar direct na oplevering verhuurd aan de belastingdienst.
- De Achmeatoren in Leeuwarden, is een beeldbepalende wolkenkrabber in deze stad.
- De Interpolistoren in Tilburg, kantoor van Interpolis.
- Het Cascadecomplex in Groningen, een kantorenpand waarvan ook de woontoren De Regentes deel uitmaakt.
- Het hoofdkantoor van de Sociale Verzekeringsbank in Amstelveen.
Eerbewijzen
[bewerken | brontekst bewerken]Tijdens zijn leven ontving Bonnema meerdere architectuurprijzen. Ook was hij Officier in de Orde van Oranje-Nassau. In onder andere Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam en in het Museum of Modern Art in New York vonden exposities over zijn werk plaats.
Nalatenschap
[bewerken | brontekst bewerken]De nalatenschap van Abe Bonnema wordt beheerd door de ir. Abe Bonnema Stichting.
Villa in Hardegarijp
[bewerken | brontekst bewerken]
Bonnema's voormalige woonhuis met kantoor in Hardegarijp deed na zijn dood enige tijd dienst als consulaat-generaal van Mauritanië.[1] In 2010 werd het pand aangekocht door de Vereniging Hendrick de Keyser.[2] Het gebouw uit 1961 is een rijksmonument[3] en is opgenomen in het Beschermingsprogramma Wederopbouw 1959-1965.[4]
Legaat voor architectuurmuseum
[bewerken | brontekst bewerken]
Bonnema heeft onder voorwaarden een legaat nagelaten aan de stad Leeuwarden. Het geld moest aan een nieuw te ontwerpen onderkomen voor een architectuurmuseum besteed worden. Dit nieuwe museum moest op het Zaailand worden gebouwd en het ontwerp moest worden gemaakt door Hubert-Jan Henket in samenwerking met Bonnema Architecten, het architectenbureau van Bonnema uit Hardegarijp. Het gebouw is gerealiseerd en werd in 2013 geopend. De bestemming van het gebouw is echter een nieuwe locatie voor het Fries Museum geworden.[5][6]
Abe Bonnemaprijs
[bewerken | brontekst bewerken]De Abe Bonnemaprijs voor architectuur (50.000 euro) wordt sinds 2013 tweejaarlijks uitgereikt door de ir. Abe Bonnema Stichting. De prijs is bedoeld om het gedachtegoed van Bonnema in ere te houden. Een onafhankelijke deskundige jury bekroont voorbeeldige en vernieuwende uitingen van architectuur die in de twee jaar waar de prijs betrekking op heeft, tot stand zijn gekomen.[7]
- Met het ontwerp voor het Nieuwe Rijksmuseum Amsterdam wonnen de Spaanse architecten Antonio Cruz en Antonio Ortiz van architectenbureau Cruz y Ortiz de eerste Abe Bonnema Architectuurprijs in 2013.[8]
- In 2015 won Dick van Wageningen voor zijn ontwerp van het Nationaal Militair Museum (NMM) op de voormalige luchtmachtbasis Soesterberg.
- In 2017 won Neutelings Riedijk Architecten de prijs met het ontwerp voor het Stadhuis van Deventer.[9]
- In 2020 werd de prijs toegekend aan Ard Hoksbergen voor zijn ontwerp van basisschool de Veerkracht in Amsterdam Slotermeer.
Abe Bonnema-leerstoel
[bewerken | brontekst bewerken]In 2022 werd op initiatief van de ir. Abe Bonnema Stichting aan de Technische Universiteit Delft en aan de Faculteit der Letteren van de Rijksuniversiteit Groningen een leerstoel opgericht, vernoemd naar Abe Bonnema. Als eerste bijzonder hoogleraar werd in mei 2022 de planoloog Zef Hemel (1957) benoemd op deze leerstoel met als leeropdracht het onderzoek naar de revitalisering van regio's buiten de Randstad, in het bijzonder Friesland en Groningen.[10]
- Twee Vandaag: uitzending over het legaat van Bonnema
- Abe Bonnema Prijs, levensbeschrijving
- ↑ Rijksoverheid, Consulaat-Generaal van de Islamitische Republiek Mauritanië (Hurdegaryp) (Internet Archive)
- ↑ Vereniging Hendrick de Keyser, Woonhuis Bonnema Rijksstraatweg 24 Hardegarijp (Internet Archive)
- ↑ Kadasterdata, Monument Rijksstraatweg 24, Hurdegaryp
- ↑ Monumenten, Wederopbouwmonumenten - Wederopbouwperiode 1959 - 1965. Gearchiveerd op 15 februari 2015.
- ↑ Gesjoemel op Zaailand opnieuw bezien, Huub Mous, 19 mei 2018. Geraadpleegd 22 mei 2018. Gearchiveerd op 22 mei 2018.
- ↑ 'Architectuurmuseum als laatste wens Abe Bonnema', Leeuwarder Courant, pg. 1, 15 augustus 2001.
- ↑ https://www.architectuur.org/nieuwsitem/3397/Lancering_Abe_Bonnema_Architectuurprijs.html. Gearchiveerd op 29 oktober 2020.
- ↑ https://www.perssupport.nl/persbericht/78340/cruz-y-ortiz-wint-abe-bonnema-architectuurprijs-met-nieuwe-rijksmuseum. Gearchiveerd op 10 juli 2019.
- ↑ https://architectenweb.nl/nieuws/artikel.aspx?ID=41640 Architectenweb. Gearchiveerd op 22 januari 2021.
- ↑ NRC, november 2022 en website TUD