George Washington: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Labels: Vervangen Teruggedraaid Misbruikfilter: Leeghalen Visuele tekstverwerker |
|||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
{{Zie dp}} |
|||
{{Infobox ambtsbekleder |
|||
| naam = George Washington |
|||
| nationaliteit = Amerikaans |
|||
| afbeelding = Gilbert Stuart Williamstown Portrait of George Washington.jpg |
|||
| onderschrift = George Washington |
|||
| geboren = [[22 februari]] [[1732]] |
|||
| geboren_in = [[Westmoreland County (Virginia)]] |
|||
| gestorven = [[14 december]] [[1799]] |
|||
| gestorven_in = [[Mount Vernon (Virginia)]] |
|||
| partij = Geen |
|||
| partner = [[Martha Washington]] <small>(1759-1799)</small> |
|||
| beroep = [[Politicus]] <br /> [[Agrariër]] <br /> [[Militair]] <small>([[Generaal]])</small> |
|||
| religie = [[Episcopalisme]] |
|||
| handtekening = George Washington signature.svg |
|||
| opvolging = [[Lijst van presidenten van de Verenigde Staten|1e]] [[president van de Verenigde Staten]] |
|||
| vicepresident = [[John Adams (politicus)|John Adams]] |
|||
| start_periode = [[30 april]] [[1789]] |
|||
| eind_periode = [[4 maart]] [[1797]] |
|||
| opvolger = [[John Adams (politicus)|John Adams]] |
|||
}} |
|||
'''George Washington''' ([[Westmoreland County (Virginia)]], [[22 februari]] [[1732]] – [[Mount Vernon (Virginia)]], [[14 december]] [[1799]]) was [[generaal]], opperbevelhebber van de koloniën in de [[Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog]], [[slavenhouder]]<ref>[https://www.mountvernon.org/george-washington/slavery/ten-facts-about-washington-slavery Ten facts about Washington slavery]</ref><ref>Jesse Washington: [https://www.seattletimes.com/nation-world/washington-the-blackest-name-in-america/ ''Washington: The ‘blackest name’ in America'']. In: ''[[Seattle Times|seattletimes.com]]''</ref> en de eerste [[president van de Verenigde Staten]] van 1789 tot 1797. |
|||
== Koloniale tijd == |
|||
[[Bestand:Washington 1779.jpg|thumb|left|200px|Washington in [[1779]]]] |
|||
[[Bestand:Washington_Crossing_the_Delaware_by_Emanuel_Leutze,_MMA-NYC,_1851.jpg|thumb|left|200px|[[Washington crossing the Delaware|Washington steekt de Delaware over, 1776]]. Schilderij van [[Emanuel Leutze|Leutze]]]] |
|||
George Washington werd in 1732 geboren in een welvarende familie van [[Engeland|Engelse]] afkomst. Zijn overgrootvader, [[John Washington]], was omstreeks 1657 vanuit [[Koninkrijk Engeland|Engeland]] geëmigreerd naar Westmoreland County (destijds een deel van [[Brits-Amerika]]). George Washingtons vader overleed toen George 11 jaar oud was en kort daarna verhuisde hij naar Mount Vernon. Opgeleid als [[Geodeet (landmeetkunde)|landmeter]] hielp Washington de stad Belhaven plannen, nu [[Alexandria (Virginia)|Alexandria]] geheten. In [[1752]] overleed zijn halfbroer Lawrence en erfde Washington het landgoed [[Mount Vernon (huis)|Mount Vernon]]. |
|||
In de jaren 1750 bereikte de rivaliteit tussen Engeland en [[koninkrijk Frankrijk|Frankrijk]] over koloniale aspiraties in [[Noord-Amerika]] langzaam een hoogtepunt. In [[1753]] bracht Washington als vrijwilliger tevergeefs een ultimatum over aan de Franse commandant in het huidige [[Ohio (staat)|Ohio]]. Na terugkomst werd Washington gepromoveerd tot luitenant-kolonel in de [[militie]] van [[Virginia (staat)|Virginia]]. Hij leidde een missie naar de rivier de [[Ohio (rivier)|Ohio]] en bouwde Fort Necessity als antwoord op de [[fort (vesting)|forten]] die de Fransen al hadden gebouwd in het gebied. Na een kort gevecht en omringd door Franse troepen gaf Washington zich over en marcheerde hij zijn troepen terug naar de hoofdstad van Virginia, [[Richmond (Virginia)|Richmond]]. |
|||
Korte tijd hierna brak de [[Franse en Indiaanse Oorlog]] uit en begeleidde hij generaal [[Edward Braddock]] bij diens expeditie om Ohio op de Fransen te veroveren. Hoewel deze expeditie op een fiasco uitliep, toonde Washington zijn leiderschap door, onder vuur van de vijand, koelbloedig te blijven en zijn troepen terug te trekken. In [[1755]] werd Washington gepromoveerd tot kolonel en opperbevelhebber van de Virginia Militia. |
|||
Nadat de grenzen van Virginia veiliggesteld waren van Franse aanvallen, trad Washington terug uit de militie om zich meer te wijden aan zijn landgoed. In [[1759]] trouwde hij met de welvarende weduwe [[Martha Washington|Martha Dandridge Custis]] en ging hij zich actief bezighouden in de politiek. Hij werd lid van de volksvertegenwoordiging in Virginia waar hij langzaamaan zich steeds meer begon af te keren van het Britse beleid in de koloniën. |
|||
== Amerikaanse Revolutie == |
|||
[[Bestand:George washington charles peale polk.jpg|thumb|Washington in [[1793]]/[[1794|94]]]] |
|||
In [[1774]], toen de spanningen in de koloniën verder opliepen, werd Washington gekozen als afgevaardigde van Virginia tot het eerste [[Continental Congress]]. Ook in het tweede Continental Congress was hij afgevaardigd en daar werd hij in [[1775]] unaniem gekozen als opperbevelhebber van de koloniale strijdkrachten. |
|||
Washington nam het bevel op zich over de troepen rond [[Boston]] en begon het leger van burgersoldaten op te leiden. In maart van [[1776]] verdreef hij de Britten uit Boston, maar zijn verdediging van [[New York (stad)|New York]] liep hopeloos fout. Het merendeel van de koloniale troepen wist zich dankzij Washington echter in veiligheid te brengen, maar de gevechten leken in deze fase van de Revolutie in het voordeel van de Britten te lopen. |
|||
=== Laatste fase van de revolutie === |
|||
Op kerstavond 1776 viel Washington de [[Hessen (soldaten)|Hessen]] bij [[Trenton (New Jersey)|Trenton]] aan en behaalde daar een overwinning die het moreel van de koloniale troepen veel goed deed. De Revolutie sleepte zich hierna voort met wisselend succes totdat het tij langzaam maar zeker begon te keren in het voordeel van de koloniale troepen. |
|||
In [[1780]] begonnen Franse troepen zich meer en meer in de strijd te mengen nadat Frankrijk openlijk de kant van de kolonialen had gekozen en de Britten de [[oorlog]] hadden verklaard. In oktober van [[1781]] omsingelde het leger van Washington en de Franse troepen de Britse generaal [[Charles Cornwallis]] in [[Yorktown (Virginia)|Yorktown]] in Virginia. De [[Slag bij Yorktown (1781)|slag bij Yorktown]], die in het voordeel van de Amerikanen en Fransen verliep, bleek beslissend en Cornwallis' overgave betekende het feitelijke einde van de Britse weerstand tegen de Revolutie. |
|||
Na de [[Vrede van Parijs (1783)|Britse erkenning van de Amerikaanse onafhankelijkheid in 1783]] verliet Washington het leger en wijdde hij zich weer aan zijn geliefde landgoed op Mount Vernon. |
|||
== Strijd om de grondwet en het presidentschap == |
|||
[[Bestand:Washington's Inauguration.jpg|thumb|left|250px|Inauguratie van Washington in [[1789]]]] |
|||
Na de Revolutie wilde Washington niets liever dan zijn oude levensstijl weer oppakken. Hoewel hij zeer bekend was en een bijna koninklijke aanhang had, voelde hij niets voor een positie van belang. In [[1787]] echter, toen duidelijk werd dat de huidige bestuurlijke organisatie van het land niet efficiënt en daadkrachtig genoeg was (via de ''[[Artikelen van de Confederatie|Articles of Confederation]]''), werd Washington afgevaardigd naar de ''[[Constitutional Convention]]'' in [[Philadelphia (Pennsylvania)|Philadelphia]]. |
|||
De conventie in Philadelphia werd het toneel van heftige discussies tussen voor- en tegenstanders van een sterke overheid. Washingtons invloed daar was van groot belang, hoewel hij zelden actief meedeed aan de beraadslagingen. Over het algemeen steunde hij de totstandkoming van een daadkrachtige [[Bondsstaat|federale]] regering en zijn steun trok veel twijfelaars over de streep. Na goedkeuring van [[Grondwet van de Verenigde Staten|de nieuwe grondwet]] door de staten van de Unie werd Washington unaniem gekozen tot de eerste president van de Verenigde Staten. |
|||
=== Eerste termijn === |
|||
Op [[30 april]] [[1789]] werd Washington in New York ingehuldigd als president met [[John Adams (2e president VS)|John Adams]] als zijn vicepresident. Op de hedendaagse Wallstreet legde hij de eed af, op de trappen van de [[Federal Hall]]. Hij was zich er terdege van bewust dat zijn daden als president een groot precedent zouden scheppen voor alle toekomstige presidenten. Hoewel hij formeel geen partijbelangen behartigde – hij hoopte dat de Amerikaanse politiek partijloos zou blijven – had hij meer gemeen met de [[Federalisme|Federalisten]], geleid door minister van Financiën (''Secretary of the Treasury'') [[Alexander Hamilton]], dan met de [[Democratisch-Republikeinse Partij|Democratisch Republikeinen]] van [[Thomas Jefferson]]. |
|||
Als eerste president was Washington de enige die het gehele [[Hooggerechtshof (VS)|Hooggerechtshof]] kon benoemen. In [[1791]] gaf Washington leiding aan de keuze en planning voor de federale hoofdstad aan de rivier [[Potomac (rivier)|Potomac]], het latere [[Washington D.C.|Washington D.C.]]. |
|||
=== Tweede termijn en afscheid van Washington=== |
|||
In [[Amerikaanse presidentsverkiezingen 1792|1792]] werd Washington opnieuw, unaniem, gekozen tot president. Een van de grootste problemen in het begin van zijn tweede termijn waren de hernieuwde spanningen tussen Groot-Brittannië en Frankrijk. Zijn sympathie in deze dreigende oorlog ging meer uit naar de Britten dan naar zijn oude Franse bondgenoten, mede doordat hij de chaos die in Frankrijk ontstond door de [[Franse Revolutie]] verafschuwde. Hij wist zijn land evenwel neutraal te houden, tot ergernis van de pro-Franse sentimenten van een deel van het land. |
|||
In de laatste fase van zijn presidentschap sloten de Verenigde Staten een verdrag met Groot-Brittannië (het [[Verdrag van Jay]]) dat eindelijk de terugtrekking van alle Britse troepen uit de VS regelde. Bij het verlaten van de actieve politiek richtte Washington zich met een in een krant gepubliceerde brief tot zijn volk, die één der belangrijkste presidentiële "toespraken" zou worden. Hierin waarschuwde Washington onder andere voor te nauwe bondgenootschappen met andere landen. Na het presidentschap te hebben overgedragen aan de nieuw verkozen [[John Adams (president VS)|John Adams]], trok Washington zich weer terug op het door hem zo geliefde Mount Vernon. |
|||
George Washington heeft zich na twee ambtstermijnen niet meer herkiesbaar gesteld, maar herverkiezing bleef wel wettelijk onbeperkt mogelijk. In de praktijk werden volgende presidenten meestal maar twee keer gekozen. Een grote uitzondering was [[Franklin Delano Roosevelt|F.D. Roosevelt]]. Hij werd viermaal gekozen: in [[1932]], [[1936]], [[1940]] en [[1944]]. Daarna werd het aantal ambtstermijnen in de Grondwet beperkt tot twee. |
|||
== Pensionering en postume eerbewijzen == |
|||
[[Bestand:Washington (3).jpg|thumb|250px|George Washington (Lansdowne Portret)]] |
|||
Washington wijdde zich aan het landgoed Mount Vernon na het verlaten van de landelijke politiek, hoewel hij met tegenzin wel het bevel over het leger op zich nam toen er oorlog met Frankrijk dreigde in [[1798]]. Die oorlog bleef echter uit. Eind [[1799]] bleek het overdadige aderlaten als remedie bij een keelontsteking Washington fataal te worden. Washington overleed op 67-jarige leeftijd op zijn landgoed. Hij werd aldaar begraven in het familiegraf. |
|||
Kort na zijn dood kenschetste Harry Lee, die met Washington diende in de Revolutie, de "vader des vaderlands" van de Verenigde Staten met de woorden: ''"a citizen, first in war, first in peace, and first in the hearts of his countrymen"'' (een burger, vooraanstaand in oorlog, in vrede, en in de harten van zijn landgenoten). In [[1976]] nam het Congres een wet aan die Washington postuum en met terugwerkende kracht promoveerde tot de hoogste rang van het Amerikaanse leger, die van ''Generaal van de strijdkrachten'' (''[[General of the Armies]]'') per [[4 juli]] [[1776]], de datum van de Amerikaanse [[Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring|Onafhankelijkheidsverklaring]]. |
|||
De vele precedenten die hij schiep gedurende zijn presidentschap worden nog steeds gevolgd. Naar hem zijn vernoemd de staat [[Washington (staat)|Washington]], de federale hoofdstad [[Washington D.C.]], diverse steden en andere geografische plaatsen. Ook zijn er vele monumenten voor hem opgericht waaronder het [[Washington Monument]] in Washington D.C., en de [[triomfboog]] in het [[Washington Square Park]] aan het begin van [[Fifth Avenue (New York)|Fifth Avenue in de stad New York]]. Zijn portret siert de ''quarter'' (munt van 25 cent) en het biljet van 1 [[Amerikaanse dollar|dollar]]. Tevens is hij een van de vier presidenten afgebeeld op [[Mount Rushmore]]. |
|||
Washington was dankzij zijn inzet in de Amerikaanse vrijheidsoorlog een der [[Gezelschap der Cincinnati|Cincinnati]]. Zijn met diamanten versierde adelaar van dit gezelschap wordt door de president van de Cincinnati gedragen omdat Washington geen nakomelingen naliet. |
|||
In de [[Washington D.C.|hoofdstad van de VS]] is een particuliere [[universiteit]] gesticht die de naam van Washington draagt. De [[George Washington-universiteit]] werd ruim twee decennia na zijn overlijden opgericht door het [[Amerikaanse Congres]], nadat Washington dit idee jarenlang gepromoot had en ondersteunde door een [[Legaat (uiterste wilsbeschikking)|legaat]] op te nemen in zijn [[Testament (akte)|testament]]. |
|||
== Historische betekenis == |
|||
Washington wordt algemeen door historici beschouwd als een van de belangrijkste en beste presidenten uit de Amerikaanse geschiedenis. In een onderzoek door [[Arthur M. Schlesinger]] sr., dat de historicus in 1948 uitvoerde, en een vervolgonderzoek in 1962 waarbij Schlesinger 75 historici om hun mening vroeg, werd alleen [[Abraham Lincoln]] hoger ingeschat.<ref>De resultaten van dit onderzoek werden gepubliceerd in ''The Complete Book of U.S. Presidents'' door W. A. Degregorio</ref> Een onderzoek onder bijna 50 historici in 1982, uitgevoerd door de krant de ''[[Chicago Tribune]]'', noemde Washington de op twee na beste president.<ref>ibid</ref> Ook andere onderzoeken noemen Washington regelmatig bij de eerste drie.<ref>[http://www.opinionjournal.com/hail/rankings.html Hail To The Chief – WSJ.com<!-- Automatisch gegenereerde titel: verbeter de omschrijving als dat mogelijk is -->]</ref> |
|||
Naar huidige maatstaven pleit echter volgens sommigen tegen hem dat hij zich met zijn landgoed Mount Vernon (zoals verscheidene presidenten na hem) als slavenhouder manifesteerde.<ref>http://www.mountvernon.org/george-washington/slavery</ref> Anderen zien in dit standpunt een uiting van niet professionele 'standplaatsgebondenheid'.{{Bron?||2018|08|24}} Voor 1775 had Washington geen enkel bezwaar tegen slavernij, hierna leek hij echter langzaam beïnvloed te worden door het [[Abolitionisme (slavernij)|abolitionisme]]. In gesloten kringen sprak hij zich regelmatig uit tegen slavernij en de verwerpelijkheid hiervan. In het openbaar zweeg hij echter over dit gevoelige onderwerp. Hij was bang dat het aansnijden van dit onderwerp het pasgeboren land in tweeën zou splitsen (wat een aantal decennia later ook gebeurde in de [[Amerikaanse Burgeroorlog]]). De VS waren pas net opgericht en hij zag in dat het zijn positie als leider van het gehele land niet goed zou doen als hij een openbaar debat hierover zou beginnen. Zelf hield hij dus wel enkele honderden slaven. Dit werd hem ook regelmatig verweten door de abolitionisten. Hij zorgde relatief goed voor zijn slaven en liet oudere slaven veelal vrij. Washington zorgde ervoor dat de jonge slaven werden onderwezen. In zijn testament stond dat zijn slaven na het overlijden van zijn vrouw allemaal vrij zouden zijn. Een jaar voor haar dood liet [[Martha Washington|Martha]] de slaven vrijwillig gaan. |
|||
== Persoonskenmerken == |
|||
Washington werd geregeld beschreven als een charismatisch en krachtig persoon. Zijn uiterlijke vertoning was imposant; hij was lang, 1 meter 88, breed en fysiek sterk. Hij kon goed dansen en had een grote voorliefde voor paarden. Uiterlijk vertoon was voor hem van het grootste belang als nieuwe president. Wanneer hij door kleine dorpen reed als president stapte hij uit zijn wagen en reed hij op zijn witte paard. De mensen vonden het geweldig om hem als groot leider te zien en hij realiseerde zich het belang hiervan. In zijn brieven was hij zeer bescheiden, meermaals stelde hij volkomen ongeschikt te zijn voor het presidentschap, dat hem uiteindelijk toch ten deel viel. |
|||
Vanwege zijn bijzondere persoonlijkheid en belangrijke invloeden op de VS en het presidentschap wordt Washington beschouwd als het voorbeeld waarnaar presidenten moeten streven. |
|||
== Godsdienstige achtergrond == |
|||
President George Washington werd op 4 november [[1752]] ingewijd in een [[vrijmetselarij|vrijmetselaarsloge]] in [[Fredericksburg (Virginia)|Fredericksburg]]. Tijdens een vrijmetselaarsceremonie op 18 september [[1793]] legde hij de eerste steen van het [[Capitool (Washington)|Capitool]] in Washington. Gehuld in vrijmetselaarsvoorschoot marcheerde hij naar de bouwplaats waar de leden van een aantal loges op hem wachtten. |
|||
In [[1788]] werd Washington meester van de Alexandrialoge in [[Alexandria (Virginia)]], net buiten Washington D.C., aan de zuidwestzijde, dat tot de jaren 1840 bij District Columbia hoorde. Voor deze loge werd in de jaren 1920 tot 1970 het ''[[George Washington Masonic Memorial]]'' gebouwd. Voor dit 100 meter hoge monument heeft [[Pharos van Alexandrië|Pharos]], de oude vuurtoren van Alexandrië in de [[Oudheid]], model gestaan. Hoewel Washington geregeld met zijn vrouw in de kerk kwam, ging hij niet aan het [[Heilig Avondmaal|avondmaal]]. Er zijn redenen om te vermoeden dat hij [[Deïsme|deïst]] was, maar zeker is het niet. In ieder geval was hij een voorstander van religieuze [[Tolerantie (maatschappij)|tolerantie]]. |
|||
== Kabinetsleden onder Washington == |
|||
{| class="wikitable" |
|||
! Kabinetsleden || Ministerie || Periode || Bijzonderheden |
|||
|- |
|||
| [[John Jay]] || Buitenlandse Zaken || 1789 – 1790 || [[Amerikaanse presidentsverkiezingen 1789|Presidentskandidaat 1789]], [[Amerikaanse presidentsverkiezingen 1796|1796]], [[Amerikaanse presidentsverkiezingen 1800|1800]] |
|||
|- |
|||
| [[Alexander Hamilton]] || Financiën || 1789 – 1795 || |
|||
|- |
|||
| [[Henry Knox]] || Oorlog || 1789 – 1794 || |
|||
|- |
|||
| [[Thomas Jefferson]] || Buitenlandse Zaken || 1790 – 1793 || [[Amerikaanse presidentsverkiezingen 1792|Presidentskandidaat 1792]], [[Amerikaanse presidentsverkiezingen 1796|1796]]<br />[[Amerikaanse presidentsverkiezingen 1800|3e president van de VS]] |
|||
|- |
|||
| [[Edmund Randolph]] || Justitie || 1790 – 1794 || |
|||
|- |
|||
| || Buitenlandse Zaken || 1794 – 1795 || |
|||
|- |
|||
| [[William Bradford (advocaat)|William Bradford]] || Justitie || 1794 – 1795 || |
|||
|- |
|||
| [[Charles Lee]]|| Justitie || 1795 – 1797 || Idem onder [[John Adams (politicus)|J. Adams]] |
|||
|- |
|||
| [[Oliver Wolcott jr.]] || Financiën || 1795 – 1797 || Idem onder [[John Adams (politicus)|J. Adams]] |
|||
|- |
|||
| [[Timothy Pickering]] || Buitenlandse Zaken || 1795 – 1797 || Idem onder [[John Adams (politicus)|J. Adams]] |
|||
|- |
|||
| || Oorlog || 1795 – 1796 || |
|||
|- |
|||
| [[James McHenry]] || Oorlog || 1796 – 1797 || Idem onder [[John Adams (politicus)|J.Adams]] |
|||
|} |
|||
== Zie ook == |
|||
* [[Vrijmetselarij]] |
|||
* [[Washington Square Park]] |
|||
{{Appendix|2= |
|||
* [https://www.whitehouse.gov/about-the-white-house/presidents/george-washington/ Officiële Witte Huis-biografie] |
|||
* [http://www.ipl.org/div/potus/gwashington.html POTUS] |
|||
---- |
|||
{{References}} |
|||
}} |
|||
{{Bibliografische informatie}} |
|||
{{Navigatie presidenten Verenigde Staten}} |
{{Navigatie presidenten Verenigde Staten}} |
||
{{Navigatie ondertekenaars grondwet Verenigde Staten}} |
{{Navigatie ondertekenaars grondwet Verenigde Staten}} |
||
Versie van 18 apr 2023 15:42
· 
· 
· · 
