Noord-Atlantisch Verdrag: verschil tussen versies

Noord-Atlantisch Verdrag
	NATO vlag
Verdragstype	Multilateraal, open
Onderwerp	Militaire verdediging
Ondertekend	4 april 1949 in Washington
In werking getreden	24 augustus 1949
Voorwaarden voor inwerkingtreding	Ratificatie door meerderheid van de ondertekenaars, inclusief België, Canada, Frankrijk, Luxemburg, Nederland, Verenigd Koninkrijk, Verenigde Staten
Depositaris	Regering van de Verenigde Staten
Volledige tekst	wetten.overheid.nl
Portaal	Politiek

Interactief door geschiedenis bladeren

← Oudere bewerking

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

VisueelWikitekst

In de regel

Huidige versie van 24 apr 2024 om 19:25

Internationaal recht

Gerechtshoven

Tribunalen

Organisaties

Het Noord-Atlantisch Verdrag, ook Noord-Atlantisch Handvest of Verdrag van Washington, is een internationaal verdrag dat wederzijdse verdediging en samenwerking van Noord-Amerikaanse en Europese landen regelt, in 1949 gesloten om krachten te bundelen tegen de als dreiging beschouwde krijgsmachten van de Sovjet-Unie, het zogenaamde "Oostblok".^[1] Het betekende een omslag in denken en houding tegenover het tijdens de Tweede Wereldoorlog in het bondgenootschap van de geallieerden meevechtende Rusland.

Geschiedenis

Na de Tweede Wereldoorlog werden in veel landen de krijgsmachten afgebouwd, de strijdende partijen waren economisch uitgeput. Tegelijkertijd bouwde de Sovjet-Unie krijgsmachten op in alle landen die binnen haar invloedsgebied vielen. In 1948 kwamen in veel Centraal en Oost-Europese landen met ondersteuning van de Sovjet-Unie communisten aan de macht die andere politieke groeperingen onderdrukten. Het tussen de geallieerden opgedeelde Duitsland verviel in twee delen, een democratisch deel en een communistisch deel. De befaamde Engelse regeringsleider Winston Churchill sprak over het ontstaan van een IJzeren Gordijn.

In hetzelfde jaar lanceerden de Verenigde Staten een groot financieel ondersteuningsprogramma voor Europa, het Marshallplan. Landen konden deelnemen op voorwaarde dat ze gingen samenwerken op het gebied van de wederopbouw.^[1] Op 17 maart 1948 sloten vijf Europese landen het Verdrag van Brussel, waarmee de West-Europese Unie werd opgericht met als doel op het gebied van internationale veiligheid en verdediging samen te werken en op economisch, sociaal en cultureel gebied. Dit waren België, Nederland, Luxemburg, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk.

Het Noord-Atlantisch Verdrag werd op 4 april 1949 in Washington getekend en stond daarom ook wel bekend als het Verdrag van Washington. Het werd ondertekend door de Verenigde Staten, Canada, België, Nederland, Luxemburg, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Italië, Denemarken, Noorwegen, IJsland en Portugal. Het verdrag trad in werking op 24 augustus 1949, toen alle 12 ondertekenende landen het hadden geratificeerd.

In het kader van het verdrag kwam de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) tot stand. De inhoud van het verdrag is nooit gewijzigd, ondanks veranderde internationale verhoudingen en latere toetreding van andere landen tot de NAVO.

Artikel 5 is het sleutelartikel van het verdrag, waarin elke lidstaat verplicht wordt om een aanval op één lidstaat te beschouwen als een aanval op alle lidstaten.

Het verdrag werd gesloten als tegenwicht tegen de dreiging uit de Sovjet-Unie, maar tijdens de Koude Oorlog werd er nooit een beroep op gedaan. Wel deden de Verenigde Staten er een beroep op na de aanslagen op 11 september 2001.

Externe links

Washington Treaty [en] webpagina van de NAVO.
Noord-Atlantisch Verdrag, Washington, 04-04-1949 Nederlandse vertaling.
Verdrag tussen de Staten die Partij zijn bij het Noord-Atlantisch Verdrag en de overige Staten die deelnemen aan het Partnerschap voor de Vrede nopens de rechtspositie van hun krijgsmachten, Brussel, 19-06-1995. Online publicatie

Zie ook

Voetnoten

↑ ^a ^b (en) David G. Haglund, North Atlantic Treaty Organization | History, Structure & Purpose | Britannica. www.britannica.com. Encyclopaedia Britannica (8 september 2023). Geraadpleegd op 11 september 2023.

[:0-1] (en) David G. Haglund, North Atlantic Treaty Organization | History, Structure & Purpose | Britannica. www.britannica.com. Encyclopaedia Britannica (8 september 2023). Geraadpleegd op 11 september 2023.

[1]

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
+{{Infobox verdrag
-Het '''Noord-Atlantisch Verdrag''' of ''Noord-Atlantisch Handvest'' is een [[krijgsmacht|militair]] [[verdrag]] dat wederzijdse verdediging en samenwerking van [[Noord-Amerika]]anse en [[Europa (werelddeel)|Europese]] landen regelt, aanvankelijk vooral als tegenkracht tegen de landen in het [[Oostblok]].
+| verdragsnaam=Noord-Atlantisch Verdrag
+| afbeelding=NATO flag.svg
+| onderschrift=NATO vlag
+| type=Multilateraal, open
+| onderwerp=Militaire verdediging
+| datumgetekend=[[4 april]] [[1949]]
+| plaatsgetekend=[[Washington D.C.|Washington]]
+| datuminwerking=[[24 augustus]] 1949
+| depositaris=Regering van de Verenigde Staten
+| voorwaarden=[[Ratificatie]] door meerderheid van de ondertekenaars, inclusief België, Canada, Frankrijk, Luxemburg, Nederland, Verenigd Koninkrijk, Verenigde Staten
+| linktekst=[https://wetten.overheid.nl/BWBV0005760/1952-02-18 wetten.overheid.nl]
+}}
+{{Zijbalk Internationaal Recht}}
+[[Bestand:NATOTreatyCopyAuthenticationPage.jpg|miniatuur|origineel]]
+Het '''Noord-Atlantisch Verdrag''''','' ook ''Noord-Atlantisch Handvest'' of ''Verdrag van Washington,'' is een internationaal [[verdrag]] dat wederzijdse verdediging en samenwerking van [[Noord-Amerika|Noord-Amerikaanse]] en [[Europa (werelddeel)|Europese]] landen regelt, in 1949 gesloten om krachten te bundelen tegen de als dreiging beschouwde krijgsmachten van de [[Sovjet-Unie]], het zogenaamde "[[Oostblok]]".<ref name=":0">{{Citeer web |url=https://www.britannica.com/topic/North-Atlantic-Treaty-Organization |titel=North Atlantic Treaty Organization {{!}} History, Structure & Purpose {{!}} Britannica |auteur=David G. Haglund |datum=2023-09-08 |bezochtdatum=2023-09-11 |werk=www.britannica.com |uitgever=Encyclopaedia Britannica |taal=en}}</ref> Het betekende een omslag in denken en houding tegenover het tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] in het bondgenootschap van de [[Geallieerden (Tweede Wereldoorlog)|geallieerden]] meevechtende Rusland.
+==Geschiedenis==
-Het werd getekend in [[Washington D.C.|Washington]] op [[4 april]] [[1949]] en stond daarom ook wel als het ''Verdrag van Washington'' bekend.  Het werd ondertekend door de Verenigde Staten, Canada, België, Nederland, Luxemburg, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Italië, Denemarken, Noorwegen, IJsland en Portugal.
+Na de Tweede Wereldoorlog werden in veel landen de krijgsmachten afgebouwd, de strijdende partijen waren economisch uitgeput. Tegelijkertijd bouwde de Sovjet-Unie krijgsmachten op in alle landen die binnen haar invloedsgebied vielen. In 1948 kwamen in veel [[Centraal-Europa|Centraal]] en [[Oost-Europa|Oost-Europese]] landen met ondersteuning van de Sovjet-Unie communisten aan de macht die andere politieke groeperingen onderdrukten. Het tussen de geallieerden opgedeelde Duitsland verviel in twee delen, een democratisch deel en een communistisch deel. De befaamde Engelse regeringsleider [[Winston Churchill]] sprak over het ontstaan van een [[IJzeren Gordijn]].
-Het verdrag trad in werking op 24 augustus 1949, toen alle 12 ondertekenende landen het hadden [[ratificatie|geratificeerd]].
+In hetzelfde jaar lanceerden de [[Verenigde Staten]] een groot financieel ondersteuningsprogramma voor Europa, het [[Marshallplan]]. Landen konden deelnemen op voorwaarde dat ze gingen samenwerken op het gebied van de wederopbouw.<ref name=":0" /> Op 17 maart 1948 sloten vijf Europese landen het [[Verdrag van Brussel]], waarmee de [[West-Europese Unie]] werd opgericht met als doel op het gebied van internationale veiligheid en verdediging samen te werken en op economisch, sociaal en cultureel gebied. Dit waren België, Nederland, Luxemburg, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk.
-In het kader van het verdrag kwam de [[Noord-Atlantische Verdragsorganisatie|Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO)]] tot stand. Ondanks latere toetreding tot het verdrag en tot de NAVO van andere landen en ondanks veranderde internationale verhoudingen is de inhoud van het verdrag nooit gewijzigd.
+Het Noord-Atlantisch Verdrag werd op 4 april 1949 in [[Washington D.C.|Washington]] getekend en stond daarom ook wel bekend als het ''Verdrag van Washington''. Het werd ondertekend door de Verenigde Staten, Canada, België, Nederland, Luxemburg, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Italië, Denemarken, Noorwegen, IJsland en Portugal. Het verdrag trad in werking op 24 augustus 1949, toen alle 12 ondertekenende landen het hadden [[Ratificatie|geratificeerd]].
-Het sleutelartikel van het verdrag is artikel 5, waarin elke lidstaat verplicht wordt om een aanval op één lidstaat te beschouwen als een aanval op alle lidstaten. Het verdrag werd gesloten als tegenwicht tegen de [[Sovjet-Unie|Sovjet]]-dreiging, maar tijdens de [[Koude Oorlog]] werd er nooit een beroep op gedaan. Wel deed de [[Verenigde Staten]] een beroep op dit artikel na de [[Terroristische aanslagen op 11 september 2001|aanslagen van 11 september 2001]].
+In het kader van het verdrag kwam de [[Noord-Atlantische Verdragsorganisatie]] (NAVO) tot stand. De inhoud van het verdrag is nooit gewijzigd, ondanks veranderde internationale verhoudingen en latere toetreding van andere landen tot de NAVO.
-Een voorganger van het Noord-Atlantisch Verdrag was het [[Verdrag van Brussel]], dat op 17 maart 1948 was gesloten tussen België, Nederland, Luxemburg, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk.
+Artikel 5 is het sleutelartikel van het verdrag, waarin elke lidstaat verplicht wordt om een aanval op één lidstaat te beschouwen als een aanval op alle lidstaten.
-== Externe links ==
-* [http://www.nato.int/cps/en/natolive/topics_67656.htm Washington Treaty] [en] webpagina van de [[NAVO]].
+Het verdrag werd gesloten als tegenwicht tegen de dreiging uit de [[Sovjet-Unie]], maar tijdens de [[Koude Oorlog]] werd er nooit een beroep op gedaan. Wel deden de [[Verenigde Staten]] er een beroep op na de [[aanslagen op 11 september 2001]].
-* [http://nl.wikisource.org/wiki/Noord-Atlantisch_Verdrag tekst Noord-Atlantisch Verdrag] op Wikisource.
+==Externe links==
+* [https://www.nato.int/cps/en/natolive/topics_67656.htm Washington Treaty] [en] webpagina van de [[NAVO]].
+* [https://wetten.overheid.nl/BWBV0005760/1952-02-18#Verdrag_2 Noord-Atlantisch Verdrag, Washington, 04-04-1949] Nederlandse vertaling.
+* Verdrag tussen de Staten die Partij zijn bij het Noord-Atlantisch Verdrag en de overige Staten die deelnemen aan het Partnerschap voor de Vrede nopens de rechtspositie van hun krijgsmachten, Brussel, 19-06-1995. [https://wetten.overheid.nl/BWBV0001297/1997-07-26/ Online publicatie]
+==Zie ook==
+* [[Koude Oorlog]]
+* [[Warschaupact]]
+* [[Zuidoost-Aziatische Verdragsorganisatie]]
+* [[Pact van Bagdad]]
+{{Appendix|Voetnoten}}
 [[Categorie:NAVO| ]]
-[[Categorie:Verdrag]]
+[[Categorie:Verdrag in de 20e eeuw]]
+[[Categorie:1949]]
+[[Categorie:Internationaal recht]]