eeuw

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  eeuw    (hulp, bestand)
• IPA: /eːu̯/

Woordafbreking

• eeuw

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘honderd jaar’ voor het eerst aangetroffen in 901

afkomstig van: Middelnederlands: ewe, eeu Oudnederlands: ēwa ‘eeuwigheid, wet’ Germaans: *aiwō (coll.) Indo-Europees: *h₂éi̯us ‘lange tijd’

Verwant in Germaans: West: Duits: Ehe ‘huwelijk’ (Oudhoogduits: ēwa ‘wet’), Oudengels: ǣ(w) ‘wet’, Fries: ieu (Oudfries: ēwe) Noord: Noors: æva ‘lange tijd’ (Oudnoords: ævi) Oost: Gotisch: aiws ‘lange tijd’ Verwant in Indo-Europees: Iers: aois ‘leeftijd’, Latijn: ævum ‘tijdperk, eeuwigheid’, Oudgrieks: aiṓn (αἰών) ‘levensduur’

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	eeuw	eeuwen
verkleinwoord	eeuwtje	eeuwtjes

Zelfstandig naamwoord

de eeuw v / m

1. (tijdrekening), (eenheid) een periode van 100 jaar

   • Op 1 januari 2001 begon de 21e eeuw. 

   ▸ Ze zou net als haar voorgangers uit de 17de eeuw ook wel een frisse duik willen nemen, maar voorlopig volstaan gulzige slokken uit haar bidon.

   ▸ In de vorige eeuw waren er twee wereldoorlogen. Een oorlog heet een wereldoorlog als er heel veel landen aan meedoen. Aan de Eerste Wereldoorlog deed Nederland niet mee. Maar aan de Tweede Wereldoorlog wel.

2. iets wat zeer lang duurt

   • Het duurde eeuwen voordat de vrouwen eindelijk klaar waren met het telefoongesprek. 

Synoniemen

• centennium

Meroniemen

• jaar, kwartaal, maand, week, dag, uur, minuut, seconde

Verwante begrippen

• dag, week, maand, jaar, lustrum, decennium, kwarteeuw, millennium

Hyponiemen

• achttiende-eeuws, kwarteeuw, lichteeuw, middeleeuws, negentiende-eeuws, zesde-eeuws, zestiende-eeuws, zeventiende-eeuws, Gouden Eeuw

Afgeleide begrippen

• eeuweling, eeuwenlang, eeuwenoud, eeuwfeest, eeuwgetijde, eeuwhelft, eeuwig, eeuwoverzicht, eeuwwende, eeuwwisseling

eenheden van tijd in het Nederlands (nld)
yoctoseconde • zeptoseconde • attoseconde • femtoseconde • picoseconde • nanoseconde • microseconde • milliseconde • centiseconde • deciseconde • seconde • decaseconde • hectoseconde • kiloseconde • megaseconde • gigaseconde • teraseconde • petaseconde • exaseconde • zettaseconde • yottaseconde
seconde • minuut • kwartier • uur • dag / etmaal / nychthemeron • week • decade • maand / maanmaand • kwartaal / trimester / jaargetijde / seizoen • tertaal • semester • jaar / annum • lustrum • decennium • generatie • eeuw / hectoannum • millennium / kiloannum • mega-annum • giga-annum

Vertalingen

    1. een periode van 100 jaar   

Afrikaans: eeue (af) Duits: Jahrhundert (de) o Engels: century (en) Esperanto: jarcento (eo) Frans: siècle (fr) m Italiaans: secolo (it) m Iers: aois (ga) v Japans: Kanji: 世紀 (ja) Hiragana: せいき (ja) Romaji: seiki (ja)

Limburgs: ieëf (li) v, jaorshóngerdj (li) o Luxemburgs: Joerhonnert (lb) Nedersaksisch: eyw (nds), jårhunderd (nds) Papiaments: siglo Pools: wiek (pl) m, stulecie (pl) o Russisch: век (ru) m (vek), столетие (ru) o (stolétije) Slowaaks: storočie (sk) Spaans: siglo (es) m Tsjechisch: století (cs) o, věk (cs) monbezield Vietnamees: thế kỷ (vi)

Gangbaarheid

• Het woord eeuw staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "eeuw" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.