Senarai khalifah
Khalīfah خَليفة | |
---|---|
Kaligrafi Abū Bakr as-Șiddīq, khalifah pertama | |
Gelaran | Amir al-Mu'minin |
Kediaman | al-Madīnah al-Munawwarah (Medina) al-Kūfah (Kufa) Dimashq (Damsyik) Baġdād (Baghdad) Qāhirah (Kaherah) Qustantiniyye (Istanbul) |
Pelopor | Muhammad sebagai Rasul Islam |
Dibentuk | 8 Jun 632 |
Pemegang pertama | Abū Bakr as-Șiddīq |
Pemegang akhir | Abdülmecid II |
Dimansuhkan | 3 Mac 1924 |
sunting · sunting di Wikidata |
Berikut adalah sebuah senarai orang yang memegang jawatan sebagai khalifah, pemimpin tertinggi agama dan politik dalam negara Islam yang dikenali sebagai khilafah, dan gelaran bagi pemimpin Ummah Islam, sebagai pewaris bagi Muhammad. Tahun dinyatakan berdasarkan Era Biasa.
Sejarah gelaran
[sunting | sunting sumber]Di sebabkan Fitnah Pertama yang mana menjadi penyebab penganut Islam berpecah kepada Islam Sunni dan Syiah, pewaris Muhammad menjadi perbalahan dalam Islam.
Hanya dua orang khalifah yang diakui oleh kedua-dua pengikut Islam Sunni dan Syiah utama iaitu Ali ibn Abi Talib dan Hasan ibn Ali, dianggap sebagai khalifah ke-4 dan ke-5 atau dua yang pertama (oleh Syiah). Walau bagaimanapun, mazhab Syiah tertua iaitu mazhab Zaidiyyah mengakui kekhalifahan dua orang khalifah pertama iaitu Abu Bakar as-Siddiq dan Umar ibn al Khattab.
Hadis Dua Belas Pewaris menyatakan bahawa Nabi Muhammad bersabda hanya terdapat dua belas khalifah, kesemua mereka daripada bani Quraysh dan akan terdapat penyamar khalifah yang harus diperhati, dan setelah selepas khalifah yang ke-12, Bumi akan tenggelam.
Dalam Sunni Islam, terdapat khalifah "perpaduan" yang diakui seluruh dunia bermula pada kurun ke-7 sehingga kurun ke-13 penjarahan Mongol ke atas Baghdad, satu zaman yang dikenali sebagai Zaman Emas Islam. Selepas kematian Al-Musta'sim, khalifah Abbasiyyah terakhir di Baghdad pada tahun 1258, tiada khalifah yang diakui dunia sehingga tahun 1517, apabila seorang sultan Uthmaniyah Selim I memujuk Al-Mutawakkil III untuk secara rasminya menyerahkan gelaran khalifah selepas Uthmaniyyah mengalahkan Kesultanan Mamluk.
Selepas itu, para sultan Uthmaniyah juga membawa gelaran khalifah sehingga pengistiharan Abdülmecid II sebagai "khalifah pada adat-istiadat" (1922–1924).
Sejak tahun 1924, sekali lagi tiada khalifah yang diakui oleh penganut Sunni Islam.
Khilafah perpaduan
[sunting | sunting sumber]Khalifah ar-Rashid (8 Jun 632 – 29 Januari 661)
[sunting | sunting sumber]Tempoh | Khalifah | Kaligrafi | Hubungan dengan Muhammad | Ibubapa | Kerabat | Nota |
---|---|---|---|---|---|---|
8 Jun 632 – 22 Ogos 634 | Abū Bakr (أبو بكر) 'Abdullah Șaḥābī Aṣ-Ṣiddīq |
Bapa kepada Aisha, isteri Nabi Muhammad | Banu Taim |
| ||
23 Ogos 634 – 3 November 644 | 'Umar ibn al-Khattab (عمر بن الخطاب) Șaḥābī Al-Farooq Amir al-Mu'minin |
Bapa kepada Hafsa, isteri Nabi Muhammad |
|
Banu Adi |
| |
11 November 644 – 20 Jun 656 | 'Uthman ibn 'Affan (عثمان بن عفان) Șaḥābī Dhun Nurayn Amir al-Mu'minin |
Suami kepada anak perempuan Nabi Muhammad, Ruqayya dan kemudian Umm Kulthum | Bani Ummayyah |
| ||
20 Jun 656 – 29 Januari 661 | 'Ali ibn Abi-Talib (علي بن أبي طالب) Șaḥābī Amir al-Mu'minin |
|
Banu Hashim |
|
Khalifah Hasan ibn Ali (661)
[sunting | sunting sumber]Tempoh | Khalifah | Kaligrafi | Hubungan dengan Muhammad atau khalifah sebelumnya | Ibubapa | Kerabat | Nota |
---|---|---|---|---|---|---|
661 (enam atau tujuh bulan) | Ḥasan ibn ʿAli (الحسن بن علي) Ahl al-Bayt Amir al-Mu'minin |
Grandson of Muhammad. Son of 'Ali ibn Abi-Talib |
|
Banu Hashim |
|
Khalifah Umayyah (661 – 6 Ogos 750)
[sunting | sunting sumber]Tempoh | Khalifah | Hubungan dengan Muhammad atau khalifah sebelumnya | Ibubapa | Nota |
---|---|---|---|---|
661 – 29 April atau 1 Mei 680 | Mu'awiyah I (معاوية) Șaḥābī Amir al-Mu'minin |
Saudara tiri kepada isteri Nabi Muhammad, Ramla bint Abu Sufyan | ||
680 – 11 November 683 | Yazid I (زيد) Amir al-Mu'minin |
Anak lelaki kepada Mu'awiyah I |
|
|
November 683 – 684 | Mu'awiyah II (معاوية الثاني) Amir al-Mu'minin |
Anak lelaki kepada Yazid I |
|
|
684 – 7 Mei 685 | Marwan I (مروان بن الحکم) Șaḥābī Amir al-Mu'minin |
Sepupu kepada 'Uthman ibn 'Affan |
| |
685 – 8 Oktober 705 | 'Abd al-Malik ibn Marwan (عبد الملك بن مروان) Amir al-Mu'minin |
Anak lelaki kepada Marwan I |
|
|
Oktober 705 – 23 Februari 715 | Al-Walid I (الوليد الأول) Amir al-Mu'minin |
Anak lelaki kepada 'Abd al-Malik ibn Marwan |
|
|
Februari 715 – 22 September 717 | Sulayman ibn 'Abd al-Malik (سلیمان بن عبدالملک) Amir al-Mu'minin |
Anak lelaki kepada Abd al-Malik dan adik lelaki kepada Al-Walid I |
|
|
September 717 – Februari 720 | 'Umar ibn 'Abd al-'Aziz (عمر بن عبد العزيز) Amir al-Mu'minin |
|
|
|
10 Februari 720 – 26 Januari 724 | Yazid II (يزيد الثاني) Amir al-Mu'minin |
Anak lelaki kepada 'Abd al-Malik ibn Marwan |
|
|
26 Januari 724 – 6 Februari 743 | Hisham ibn 'Abd al-Malik (هشام بن عبد الملك) Amir al-Mu'minin |
Anak lelaki kepada 'Abd al-Malik ibn Marwan |
|
|
6 Februari 743 – 17 April 744 | Al-Walid II (الوليد الثاني) Amir al-Mu'minin |
|
|
|
April 15 - 3 atau 4 Oktober, 744 | Yazid III (يزيد الثالث) Amir al-Mu'minin |
Anak lelaki kepada Al-Walid II |
|
|
744 (beberapa minggu) | Ibrahim ibn al-Walid (ابراهيم ابن الوليد) Amir al-Mu'minin |
Anak lelaki kepada Al-Walid II |
|
|
744 – 6 Ogos 750 | Marwan II (مروان بن محمد) Amir al-Mu'minin |
Cucu kepada Marwan I |
Khalifah Abbasiyyah (750–1258 and 1261–1517)
[sunting | sunting sumber]Khalifah di Baghdad (25 Januari 750 – 20 Februari 1258)
[sunting | sunting sumber](Tidak diterima di wilayah yang diperintah oleh Khilafah Umayyad di Semenanjung Iberia, Fatimiyyah dan Almohad di sebahagian Afrika Utara).[1][2]
Tempoh | Nama gelaran | Nama peribadi | Ibubapa | Nota |
---|---|---|---|---|
750 – 10 Jun 754 | As-Sāffaḥ | 'Abdullah Abul-'Abbās |
|
|
10 Jun 754 – 775 | Al-Mansur | Abu Ja'far 'Abdullah |
|
|
775 – 4 Ogos 785 | Al-Mahdi | Abu 'Abdallah Muhammad |
|
|
Ogos 785 – 14 September 786 | Al-Hadi | Abu Muhammad Musa |
|
|
14 September 786 – 24 Mac 809 | Harun ar-Rashid |
|
||
Mac 809 – 24/25 September 813 | Al-Amin | Muhammad |
|
|
September 813 – 9 Ogos 833 | Al-Ma'mun | Abu Jaʿfar 'Abdullah |
|
|
9 Ogos 833 – 5 Januari 842 | Al-Mu'tasim | Abū Ishaq Muhammad |
|
|
5 Januari 842 – 10 Ogos 847 | Al-Wathiq | Abu Ja'far Harun |
|
|
10 Ogos 847 – 11 Disember 861 | Al-Mutawakkil | Ja'far |
|
|
861 – 7 atau 8 Jun 862 | Al-Muntasir | Abu Ja'far Muhammad |
|
|
862 – 866 | Al-Musta'in | Ahmad |
|
|
866 – 869 | Al-Mu'tazz |
|
| |
869 – 21 Jun 870 | Al-Muhtadi |
|
| |
21 Jun 870 – 15 Oktober 892 | Al-Mu'tamid |
|
||
Oktober 892 – 5 April 902 | Al-Mu'tadid | Abu'l-'Abbas Ahmad |
|
|
5 April 902 – 13 Ogos 908 | Al-Muktafi | Abu Ahmad ʿAlî |
|
|
13 Ogos 908 – 929 | Al-Muqtadir | Abu al-Fadl Ja'far |
|
|
929 | Al-Qahir | Abu Mansur Muhammad |
|
|
929 – 31 Oktober 932 | Al-Muqtadir |
| ||
31 Oktober 932 – 934 | Al-Qahir |
| ||
934 – 23 Disember 940 | Ar-Radi | Abu al-'Abbas Muhammad |
|
|
940 – 944 | Al-Muttaqi |
|
||
September 944 – Januari 946 | Al-Mustakfi | 'Abdullah |
|
|
Januari 946 – 974 | Al-Muti | Abu al-Qasim al-Faḍl |
|
|
974 – 991 | At-Ta'i |
|
||
1 November 991 – 29 November 1031 | Al-Qadir |
|
||
29 November 1031 – 2 April 1075 | Al-Qa'im |
|
||
2 April 1075 – Februari 1094 | Al-Muqtadi |
|
||
Februari 1094 – 6 Ogos 1118 | Al-Mustazhir |
|
||
6 Ogos 1118 – 29 Ogos 1135 | Al-Mustarshid |
|
||
29 Ogos 1135 – 1136 | Ar-Rashid |
|
||
1136 – 12 Mac 1160 | Al-Muqtafi |
|
||
12 Mac 1160 – 20 Disember 1170 | Al-Mustanjid |
|
||
20 Disember 1170 – 30 Mac 1180 | Al-Mustadi |
|
||
2 Mac 1180 – 4 Oktober 1225 | An-Nasir |
|
||
5 Oktober 1225 – 11 Julai1226 | Az-Zahir |
|
||
11 Julai 1226 – 2 Disember 1242 | Al-Mustansir |
|
||
2 Disember 1242 – 20 Februari 1258 | Al-Musta'sim |
|
| |
20 Februari 1258 – 13 Jun 1261 | Interregnum |
Semasa akhir zaman pemerinatahn Abbasiyyah, pemerintah Muslim mula menggunakan gelaran lain seperti Sultan.
Khalifah di Kaherah (13 Jun 1261 – 22 Januari 1517)
[sunting | sunting sumber]Khilafah Abbasiyyah Kaherah hanya gelaran untuk upacara adat-istiadat semata-mata di bawah naungan Kesultanan Mamluk yang wujud selepas kejatuhan dinasti Ayyubiyyah.[3][4]
Tempoh | Nama gelaran | Nama sebenar | Ibubapa | Nota |
---|---|---|---|---|
13 Jun 1261 – 28 November 1261 | Al-Mustansir II | Abu al-Qasim Ahmad |
| |
16 November 1262 – 19 Januari 1302 | Al-Hakim I | Abu 'Abdullah Muhammad |
| |
20 Januari 1302 – Februari 1340 | Al-Mustakfi I | Abu ar-Rabi' Sulaiman | ||
Februari 1340 – 17 Jun 1341 | Al-Wathiq I | Abu Ishaq Ibrahim |
|
|
1341 – 1352 | Al-Hakim II | Abu al-'Abbas Ahmad | ||
1352 – 1362 | Al-Mu'tadid I | Abu Bakr | ||
1362 – 1377 | Al-Mutawakkil I | Abu 'Abdillah Muhammad |
| |
1377 | Al-Mus'tasim | Abu Yahya Zakariya |
| |
1377 – 1383 | Al-Mutawakkil I |
| ||
September 1383 – 13 November 1386 | Al-Wathiq II | 'Umar | ||
1386 – 1389 | Al-Mus'tasim |
| ||
1389 – 9 Januari 1406 | Al-Mutawakkil I |
| ||
22 Januari 1406 – 9 Mac 1414 | Al-Musta'in | Abu al-Fadl al-'Abbas |
|
|
1414 – 1441 | Al-Mu'tadid II | Abu al-Fath Dawud |
|
|
1441 – 29 Januari 1451 | Al-Mustakfi II | Abu ar-Rabi' Sulayman | ||
1451 – 1455 | Al-Qa'im | Abu Al-Baqa Hamzah | ||
1455 – 7 April 1479 | Al-Mustanjid | Abu al-Mahasin Yusuf | ||
5 April 1479 – 27 September 1497 | Al-Mutawakkil II | Abu al-'Izz 'Abdul 'Aziz |
|
|
1497 – 1508 | Al-Mustamsik | Abu as-Sabr |
| |
1508 – 1516 | Al-Mutawakkil III | Muhammad |
| |
1516 – 1517 | Al-Mustamsik |
| ||
1517 | Al-Mutawakkil III |
|
Khalifah Uthmaniyyah (1517 – 3 Mac 1924)
[sunting | sunting sumber]Asalnya, ketua dinasti Uthmaniyyah hanya memegang gelaran Sultan, tetapi kemudian mula mengumpul gelaran daripada rakyatnya.[5][6] Murad I (memerintah pada 1362–1389) adalah pemerintah Uthmaniyah pertama yang memegang gelaran Khalifah; menuntut gelaran selepas menawan Edirne.[7]
Tempoh | Khalifah | Portret | Tughra | Ibubapa | Nota |
---|---|---|---|---|---|
1517 – 21 September 1520 | Selim I |
| |||
30 September 1520 – 6 atau 7 September 1566 | Suleiman I |
|
| ||
29 September 1566 – 21 Disember 1574 | Selim II |
|
| ||
22 Disember 1574 – 16 Januari 1595 | Murad III |
|
| ||
27 Januari 1595 – 20 or 21 Disember 1603 | Mehmed III |
|
| ||
21 Disember 1603 – 22 November 1617 | Ahmed I |
|
| ||
22 November 1617 – 26 Februari 1618 | Mustafa I |
|
| ||
26 Februari 1618 – 19 Mei 1622 | Osman II |
|
| ||
20 Mei 1622 – 10 September 1623 | Mustafa I |
| |||
10 September 1623 – 8 atau 9 Februari 1640 | Murad IV |
|
| ||
9 February 1640 – 8 August 1648 | Ibrahim |
|
| ||
8 Ogos 1648 – 8 November 1687 | Mehmed IV |
|
| ||
8 November 1687 – 22 Jun 1691 | Suleiman II |
|
| ||
22 Jun 1691 – 6 Februari 1695 | Ahmed II |
|
| ||
6 Februari 1695 – 22 Ogos 1703 | Mustafa II |
|
| ||
22 Ogos 1703 – 1 or 2 Oktober 1730 | Ahmed III |
|
| ||
2 Oktober 1730 – 13 Disember 1754 | Mahmud I |
|
| ||
13 Disember 1754 – 29 atau 30 Oktober 1757 | Osman III |
|
| ||
30 Oktober 1757 – 21 Januari 1774 | Mustafa III |
| |||
21 Januari 1774 – 6 atau 7 April 1789 | Abdülhamid I |
|
| ||
7 April 1789 – 29 Mei 1807 | Selim III |
|
| ||
29 Mei 1807 – 28 Julai 1808 | Mustafa IV |
| |||
28 Julai 1808 – 1 Julai 1839 | Mahmud II | Abdülhamid I |
| ||
1 Julai 1839 – 25 Jun 1861 | Abdülmecid I |
|
| ||
25 Jun 1861 – 30 Mei 1876 | Abdülaziz I |
|
| ||
30 Mei 1876 – 31 Ogos 1876 | Murad V |
|
| ||
31 Ogos 1876 – 27 April 1909 | Abdülhamid II |
|
| ||
27 April 1909 – 3 Julai 1918 | Mehmed V |
|
| ||
4 Julai 1918 – 1 November 1922 | Mehmed VI |
|
| ||
18 November 1922 – 3 Mac 1924 | Abdülmecid II | — [c] |
|
|
Pejabat Khalifah dipindahkan ke Perhimpunan Kebangsaan Besar Turki yang mana kemudian membubarkan sistem khilafah pada 3 Mac, 1924, bagi menjaga polisi-polisi sekularisme yang mana telah diterima pakai pada tahun-tahun awal Republik Turki oleh Presiden Mustafa Kemal Atatürk. Penuntut terkini Kerabat Imperial Uthmaniyah adalah Bayezid Osman, sejak 23 September, 2009.
Selepas pembubaran sistem Khilafah, Parlimen Turki telah menubuhkan Presiden bagi Hubungan Agama sebagai pihak berkuasa agama Islam tertinggi di dalam negara.
Khalifah bukan penyatuan
[sunting | sunting sumber]Khalifah Ibn al-Zubayr (684–692)
[sunting | sunting sumber]Abd Allah ibn al-Zubayr mengetuai satu pemberontakan menentang khilafah Umayyah pada tahun 684 AD. Beliau mengistiharkan diri sebagai khalifah di Mekah tetapi kemudian dikalahkan dan terbunuh di sana pada tahun 692 AD selepas enam bulan dikepung oleh Jeneral Al-Hajjaj ibn Yusuf.[39]
Khalifah Ummayah di Córdoba (929–1031)
[sunting | sunting sumber](Tidak diterima di peringkat global; kekuasaan terhad di Sepanyol dan sebahagian Maghreb)[40][41]
- Abd-ar-Rahman III (929–961)
- Al-Hakam II (961–976)
- Hisham II al-Hakam (976–1009)
- Muhammad II (1009)
- Sulayman ibn al-Hakam (1009–1010)
- Hisham II al-Hakam, dipulihkan (1010–1013)
- Sulayman ibn al-Hakam, dipulihkan (1013–1016)
- Abd ar-Rahman IV (1021–1022)
- Abd ar-Rahman V (1022–1023)
- Muhammad III (1023–1024)
- Hisham III (1027–1031)
Khalifah Fatimiyyah (909–1171)
[sunting | sunting sumber](Khilafah Fatimiyyah tergolong dalam cabang Isma'ili dari Syiah Islam dan oleh itu tidak diakui oleh majoriti Sunni Islam, sama ada penduduk dalam wilayah mereka atau negara-negara berjiran).[42][43]
- Al-Mahdi Billah (909–934): Pengasas dinasti Fatimiyyah
- Al-Qa'im Bi-Amrillah (934–946)
- Al-Mansur Billah (946–953)
- Al-Muizz Lideenillah (953–975): Mesir ditakluk semasa pemerintahan beliau
- Al-Aziz Billah (975–996)
- Al-Hakim bi-Amr Allah (996–1021)
- Ali az-Zahir (1021–1036)
- Al-Mustansir Billah (1036–1094)
- Al-Musta'li (1094–1101): Pertikaian berkenaan pewarisan beliau menyebabkan perpecahan Nizari
- Al-Amir (1101–1130): Pemerintah Fatimiyyah di mesir selepas beliau tidak diakui sebagai Imam oleh Mustaali Taiyabi Isma'ilis
- Al-Hafiz (1130–1149)
- Al-Zafir (1149–1154)
- Al-Faiz (1154–1160)
- Al-Azid (1160–1171)
Khalifah Almohad (1145–1269)
[sunting | sunting sumber](Tidak diterima secara meluas, wilayah sebenar sebahagian daripada Afrika Utara dan Iberia)[44][45]
- Abd al-Mu'min (1145–1163)
- Abu Yaqub Yusuf I (1163–1184)
- Yaqub al-Mansur (1184–1199)
- Muhammad an-Nasir (1199–1213)
- Abu Ya'qub Yusuf II (1213–1224)
- Abd al-Wahid I (1224)
- Abdallah al-Adil (1224–1227)
- Yahya (1227–1235)
- Idris I (1227–1232)
- Abdul-Wahid II (1232–1242)
- Ali (1242–1248)
- Umar (1248–1266)
- Idris II (1266–1269)
Pelbagai kekhilafan yang diistiharkan selepas tahun 1900
[sunting | sunting sumber]Sejak pembubaran Empayar Uthmaniyah, tiada sistem khilafah "perpaduan" yang diakui.
Khilafah Sharif (1924)
[sunting | sunting sumber]Satu cubaan terakhir untuk memulihkan semula sistem khilafah yang diakui telah dilakukan oleh Hussein bin Ali, Raja Hejaz dan Sharif Mekah, pada 11 Mac 1924 sehingga 3 Oktober 1924, apabila beliau melepaskan gelaran kepada anak lelaki beliau `Ali ibn al-Husayn al-Hashimi, yang mana tidak memakai sistem dan gaya khalifah.[46] Walau bagaimanapun, tuntutan Hussein akan gelaran khalifah tidak diterima, dan pada tahun 1925 beliau telah dihalau keluar daripada Hejaz oleh tentera Ibn Saud di sebabkan tidak menyokong Shari'ah. Beliau terus menggunakan gelaran khalifah semasa hayat beliau dalam buangan sehingga kematian beliau pada tahun 1931.
Khilafah Muslim Ahmadiyya (1908–kini)
[sunting | sunting sumber]Khalīfatul Masīh (Arab: خليفة المسيح ; Urdu: خلیفہ المسیح; bahasa Inggeris: Successor of the Messiah ) atau Khalifah Islam[47] kadang kala dirujuk sebagai Khalifah merupakan pemimpin pertubuhan dan agama yang dipilih dari Komuniti Muslim Ahmadiyya di seluruh dunia dan merupakan penganti kepada Mirza Ghulam Ahmad dari Qadian yang mendakwa adalah Imam Mahdi dan Messiah dalam Islam. Khalifah dipercayai merupakan pemimpin terpilih dan dirujuk oleh Komuniti Muslim Ahmadiyya sebagai Amir al-Mu'minin (Pemimpin Yang Benar). Khalifatul Masih ke-5 dan terkini adalah Mirza Masroor Ahmad.
Selepas kematian Ghulam Ahmad, penganti beliau memimpin Komuniti Ahmadiyya daripada Qadian yang kekal menjadi ibupejabat komuniti ini sehingga tahun 1947 apabila Pakistan ditubuhkan. Selepas ini, ibupejabat dipindahkan ke Rabwah, sebuah bandar yang dibina pada sebidang tanah yang dibeli di Pakistan oleh komuniti ini pada tahun 1948. Pada tahun 1984, Ordinans XX telah diistiharkan oleh kerajaan Pakistan yang mana mendakwa Khalifatul Masih tidak boleh melakukan tigas-tugas mereka dan ini meletakan institusi ini dalam bahaya. Di sebabkan keadaan ini, Khalifatul Masih Ke-4 meninggalkan Pakistan dan berpindah ke London, England, dan memindahkan ibupejabat ke Masjid Fazl.[48]
Lihat juga
[sunting | sunting sumber]- Khilafah
- Shah
- Sultan
- Emir
- Amir al-Mu'minin
- Shaykh al-Islām
- Imam Besar al-Azhar
- Muhammad
- Pewaris kepada Muhammad
- Sejarah Islam
- Syiah Islam
- Sunni Islam
- Sharif Mekah
Rujukan
[sunting | sunting sumber]- ^ Lane-Poole 2004, pp. 12–13
- ^ Bosworth 2004, pp. 6–7
- ^ Bosworth 2004, p. 7
- ^ Houtsma & Wensinck 1993, p. 3
- ^ Lane-Poole 2004, p. 195
- ^ Bosworth 2004, pp. 239–240
- ^ Lambton, Ann; Lewis, Bernard (1995). The Cambridge History of Islam: The Indian sub-continent, South-East Asia, Africa and the Muslim west. 2. Cambridge University Press. m/s. 320. ISBN 9780521223102. Dicapai pada 14 March 2015.
- ^ "Yavuz Sultan Selim Han". Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism. Dicapai pada 2009-02-06.
- ^ "Kanuni Sultan Süleyman Han". Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism. Dicapai pada 2009-02-06.
- ^ "Sultan II. Selim Han". Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism. Dicapai pada 2009-02-06.
- ^ "Sultan III. Murad Han". Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism. Dicapai pada 2009-02-06.
- ^ "Sultan III. Mehmed Han". Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism. Dicapai pada 2009-02-06.
- ^ "Sultan I. Ahmed". Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism. Dicapai pada 2009-02-06.
- ^ a b "Sultan I. Mustafa". Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism. Dicapai pada 2009-02-06.
- ^ "Sultan II. Osman Han". Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism. Dicapai pada 2009-02-06.
- ^ "Sultan IV. Murad Han". Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism. Dicapai pada 2009-02-06.
- ^ "Sultan İbrahim Han". Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism. Dicapai pada 2009-02-06.
- ^ "Sultan IV. Mehmed". Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism. Dicapai pada 2009-02-06.
- ^ "Sultan II. Süleyman Han". Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism. Dicapai pada 2009-02-06.
- ^ "Sultan II. Ahmed Han". Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism. Dicapai pada 2009-02-06.
- ^ "Sultan II. Mustafa Han". Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism. Dicapai pada 2009-02-06.
- ^ "Sultan III. Ahmed Han". Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism. Dicapai pada 2009-02-06.
- ^ "Sultan I. Mahmud Han". Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism. Dicapai pada 2009-02-06.
- ^ "Sultan III. Osman Han". Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism. Dicapai pada 2009-02-06.
- ^ "Sultan III. Mustafa Han". Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism. Dicapai pada 2009-02-06.
- ^ "Sultan I. Abdülhamit Han". Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism. Dicapai pada 2009-02-06.
- ^ "Sultan III. Selim Han". Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism. Dicapai pada 2009-02-06.
- ^ "Sultan IV. Mustafa Han". Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism. Dicapai pada 2009-02-06.
- ^ "Sultan II. Mahmud Han". Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism. Dicapai pada 2009-02-06.
- ^ "Sultan Abdülmecid Han". Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism. Dicapai pada 2009-02-06.
- ^ "Sultan Abdülaziz Han". Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism. Dicapai pada 2009-02-06.
- ^ "Sultan V. Murad Han". Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism. Dicapai pada 2009-02-06.
- ^ "Sultan II. Abdülhamid Han". Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism. Dicapai pada 2009-02-06.
- ^ "Sultan V. Mehmed Reşad Han". Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism. Dicapai pada 2009-02-06.
- ^ "Sultan VI. Mehmed Vahdettin Han". Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism. Dicapai pada 2009-02-06.
- ^ As̜iroğlu 1992, p. 13
- ^ As̜iroğlu 1992, p. 17
- ^ As̜iroğlu 1992, p. 14
- ^ Dictionary of Battles and Sieges: F-O edited by Tony Jacques
- ^ Lane-Poole 2004, p. 21
- ^ Bosworth 2004, p. 11
- ^ Lane-Poole 2004, p. 71
- ^ Bosworth 2004, p. 63
- ^ Lane-Poole 2004, p. 47
- ^ Bosworth 2004, p. 39
- ^ Bosworth 2004, p. 118
- ^ http://www.caliphofislam.com
- ^ Khilafat, the Successorship of Prophethood – The Guided Khilafat – Khilafat-e-Ahmadiyya
Bibliografi
[sunting | sunting sumber]- Bosworth, Clifford Edmund (2004) [1996]. The New Islamic Dynasties: A Chronological and Genealogical Manual. New Edinburgh Islamic Surveys (ed. 2nd). Edinburgh University Press. ISBN 978-0-7486-2137-8. OCLC 56639413.
- Houtsma, M. Th.; Wensinck, A. J. (1993). E.J. Brill's First Encyclopaedia of Islam 1913–1936 (Reprint)
|format=
requires|url=
(bantuan). Volume IX. Leiden: BRILL. ISBN 978-90-04-09796-4.|volume=
has extra text (bantuan) - Lane-Poole, Stanley (1894). The Mohammedan Dynasties: Chronological and Genealogical Tables with Historical Introductions. Westminster: Archibald Constable and Company. OCLC 1199708.