In 't nuujs - Natuur en milieu
| Dit is 'n archief, wo-in aw nuujsberichte waere opgesjlage. Inhawd weurt hie dan normaal gesjpraoke ouch neet eweggehaold. Recènter nuujs mót me zeuke op 't hoofblaad: In 't nuujs. |
2020
[bewirk | brón bewèrke]- 29 december
In Kroatië vèntj 'nen aerdsjóddel mit 'n krach van 6,4 plaats. Zeker zès luuj kómme hiebie óm en tientalle rake gewóndj. De sjók is bis in Duutsjlandj te veule.[1]
- 25 november
Aan d'n Ezerbaak weurt 'n veur Nederlandj nuuj soort sjlek gevónge, Daudebardia rufa.[2]
- 3 november
Orkaan Eta kump aan landj in Nicaragua. Hae zal de daag dao-op in dat landj zoewie in Guatemala, Cuba en Florida veur zoe'n 250 doeje zörge.
- 1 november
Orkaan Goni kump in de Filipiene aan landj. Hae zal oetènjelek 24 doeje eise en enorm materieel sjaoj veroerzake.
- 30 oktober
Turkieë en Griekelandj waere geraak daor 'ne krachtigen aerdsjóddel. 116 luuj vènje d'n doed, de mieste in Turkieë.
- 12 oktober
D'r juchtleërkeëver (Osmoderma eremita) is vuur 't ieësj seër 1946 weër i Nederlank jezieë, en waal in d'r Jaiajaad i Kirchroa.[3]
- augustus
Orkaan Laura raos euver 't Caribisch gebeed en de Vereinigde Sjtaote. Ze zal minstens 50 doeje en enorm materieel sjaoj veroerzake.
- 16 juli
Bie mejwerke daor 't watersjap in de buurt van Postert weurt bie óngelök 't lèste laefgebeed van 't duuster pimpernelbluiwke verweus.[4]
- 20 mei
De zjwaore cycloon Amphan kump in India en Bangladesh aan landj.[5]
- 22 april
't Compleet dörp Hèrkebósj weurt oet veurzörg óntruump naodet 'ne natuurbrandj in De Meinweg zich sjterk haet oetgebreid.[6]
- 20 april
In de Deurzer Pieël brik 'ne natuurbrandj oet, dae zal oetgreuje tot de groetste oets in Nederlandj.[7]
- 22 miert
In Kroatië vèntj 'nen aerdsjóddel plaats mit 'n krach van 5,3 op de Memènt-Magnitudesjaol. De hoofsjtad Zagreb laog kortbie 't epicentrum; me melt einen doeje en väöl materieel sjaoj.[8]
2019
[bewirk | brón bewèrke]- 11 december
De Zjwaedse klimaatactiviste Greta Thunberg weurt oetgerope tot Persoen van 't Jaor daor 't blaad Time. Mit häör zèsteen jaor is ze de jónkste oets die daen titel óntvènk.[9]
- 26 november
In Albanië gebäört 'ne zjwaoren aerdsjóddel. Zoe'n 50 luuj kómme óm.[10]
- 1 september
Orkaan Dorian kump bie de Bahama's aan landj. Hae zal dao diverse doeje eise en enorm matterjeel sjaoj aanrichte.
- 10 augustus
'ne Groeten tornado trèk euver e deil dörper in Luxemburg. De sjaaj is aanzeenlik: bie väöl hoezer waere de daker d'raaf gerete door de wèndj. Tientalle luuj zint gewóndj geraak.[11]
- 25 juli
Einen daag later waere in 't Belsj en Nederlandj al nuuj wermderecords gevèstig: In Kleine-Briegel weurt 't 40,6°C, in Gilze-Rijen 40,7°C.[12][13]
- 24 juli
In Angleur weurt mit 40,2°C 't Belsj hitterecord mit aafsjtandj gebraoke.[14] Ouch in Kleine-Briegel weurt 't mit 39,9°C extreem werm.[15] Óngerwiel weurt 't in Nederlandj ouch wermer es oets: in Èndjhaove mit me 39,3°C op.[16]
- 5 juli
In Californië vèntj 'nen aerdsjóddel mit 'n krach van 7,1 op de MM-sjaol plaats. Angerhauven daag ieder gaof 't al 'ne veursjóddel van 6,4.[17]
- 5 juni
De zjwaor sjore höbbe op mierder plaatse in Limburg veur euverlas en sjaaj gezörg. Hölpdeenste zien tieëntalle kiere in aksie gekómme. Veural veur ömgeweide buim. In sommige deile van de provincie bleef 't aevel röstig.[18]
- 22 mei
Oet 'n óngerzeuk vanne NRC bliek det e febrik op 't terrein van Chemelot, ierhaer DSM, in Gelaen veur jaore lang lachgaas in industriële vorm haet oetgesjtoete. 't Bedrief zelf haet dit besjtaetig.[19]
- 20 april
De Vereinigde Sjtaote beginne aon de sanering van 'n auw lochmachbasis oet de Vietnamkreeg bie Ho Chi Minhsjtad. Op en róndj de basis bevintj zich väöl van 't giftig óntblaojermiddel Agent Orange.[20]
- 29 miert
In 'ne viever in Dordrech weurt 'ne pappegejduker gezeen. 't Is oetzónjerlik dat de vogel zich zoe deep in Nederlandj vertuint.[21]
- 4 miert
Cycloon Idai kump baove Mozambique aan landj. In de kómmende twie waeke zal de sjtörm in groete deile van Mozambique, Madagaskar en Malawi groete ravaasj aanrichte.
- 23 fibberwarie
't Kenniscentrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF) waarsjuwt det zeker 1 miljoon hoezer dreige te verzakke door d'n druge zomer van veurig jaor. 't Geit in de meiste gevalle óm hoezer in 't weste van 't landj, die op houte päöl sjtaon.[22]
- 20 fibberwarie
Britse weitesjappers zeen d'rachter gekómme det de zjwart-witte sjtrepe vanne zebra ó.a. besjirme taege paersjvlege en anger insekte.[23]
- 6 fibberwarie
't RIVM melt det de brölkwakker, dae zich veural in Limbörg es agressieven exoot hauw versjpreid, in Nederlandj is oetgereujd.[24]
2018
[bewirk | brón bewèrke]- 22 december
'nen Tsunami, veroerzaak door 'n oetbersting van de vulkaan de Krakatau, veroerzaak in Indonesië hóngerde doeje.[25]
- 18 november
In d'n insekteval in de ENCI-kojl bij Mestreech vint me daarteg veur Nederland oonbekinde soorte insekte, boevaan 'rs twie zelfs nog gaaroet neet bekind waore.[26]
- 9 november
Bie bósbrenj in Californië kómme 74 luuj óm 't laeve, dewiel zeker doezend luuj es vermis gelle. 't Sjtedje Paradise weurt volledig verweus.[27]
- 5 oktober
In Vild weurt 'ne wouf gezeen.[28]
- 29 september
De rizzeltate vaan 't Curieuzeneuzen-projek, wobie börgers oet gans Vlaondere de lochvervoeling höbbe gemaete, waere geprizzenteerd. Zoewel de zuverste as de voelste loch is in Limbörg te vènje.[29][30]
- 28 september
't Indonesisch eilandj Celebes weurt geraak door 'ne krachtigen aerdsjóddel en 'nen dao-opvolgenden tsunami. Me vreis veur doezende doeje.[31]
- 15 september
De zier zjwaor orkaan Mangkhut kump in de Filipiene aan landj en eis dao teentalle sjlachoffers.
- 26 juli
Door bósjbrenj inne buurt vanne Greekse huidsjtad Athene kómme mier es tachetig luuj óm 't laeve.[32]
- 28 juni
Get ten zude van 't dörp De Smákt weurt e 25 hektaar groet zonnepark aangelag. 't Weurt in 2019 geäöpend en zal 7.700 hoeshajes van sjtroum veurzeen.[33]
- 20 juli
In e netuurgebeed get ten zude va Gebrook is 'ne groeëte brand oetgebroake.[34]
- 1 juli
Door extreem druugde breke in Midde-Limburg versjèllende natuurbrenj oet.[35] Teentalle hoezer in Hèrkebósj zitte zónger water.[36]
- 20 juni
Op de Sint-Pietersberg weurt e hiel zèldzaom kapelke, 't eikeweiskeend, gespot.[37]
- 3 juni
De Volcán de Fuego in Guatemala beers oet, mit minstens 69 doeje es gevolg.
- 26 mei
In Limburg haet 'ne lichten aerdsjóddel mit 'n krach van 3,2 plaatsgehad mit 't epicentrum in Roeaj.[38]
- 22 mei
De Zuud-Limburgse gemeintes Zittert-Gelaen en Meersje weure hel getróffe door noedwaer en watereuverlas.[39]
- 17 mei
De Hawaïaanse völkaan Kilauea bers oet, naodet 'r al e paar waeke verhoeg actief waor.[40]
- 16 mei
'nen Tornado rich groeëte sjaaj aan in Vaerse en ömgaeving. Veural 't dörp Bósheim wuurt hel getróffe.[41]
- 30 miert
De Belsje regering kónjig aan, det ze de kerncentrales van Doel (bie Antjwerpe) en Tihange in 2025 definitief wèl sjlete.[42]
- 29 miert
't Kabinet wèl de gaaswinning in Groninge in 2030 definitief sjtopzètte.[43]
- 28 miert
't Sjtadsbesjtuur van Mesjtreech besjlut tot d'n boew van e daartig hektaar groet zónnepanelepark inne dunbevolkde wiek Laonekerveld.[44]
- 20 miert
- De lètste mennelike witte naordelike naashaore is ingesjlaope. Hae waor 45 jaore aad, wat 'nen oetzunjerlik hoege laeftied is. 't Gief nog twie laevende vruikes van dit type.[45]
- In de Pieël bie Mael braeke versjillende natuurbrenj oet.[46]
- 13 miert
Mestreech geit es ierste stad in Nederland e milieuvignèt veur oto's inveure. Aw dieselwagele en zier aw benzinewagele goon dat vaanaof 2019 nudeg höbbe um de binnestad in te kinne.[47]
- 11 miert
In Nerotere is 'ne wouf doedgereje.[48]
- 1 miert
De Piel bie Griendsveen weurt getroffe door 'ne groete veenbrandj.[49]
- 17 fibberwarie
De Mexicaansen deilsjtaot Oaxaca weurt opgesjrik door 'nen aerdsjóddel mit 'n magnitude van 7,2. Niemes kump aevel óm 't laeve. De Mexicaanse minister van Binnelandse Zake Alfonso Navarrete Prida reis per helikopter nao 't getroffe gebeed. Dizze sjtort denaer, woebie daarteen luuj ómkómme. De minister euverlaefde 't óngelök.[50]
- 23 fibberwarie
Inne gemeinte Roerdale weurt 'ne wouf gesignaliseerd.[51]
- 13 jannewarie
Bie Bóggetj is 'ne wouf gezeen; 't is d'n ierste dae zich in 100 jaor in Vlaondere vertuint.[52]
- 8 jannewarie
In Groninge weurt 'nen aerdsjóddel mit 'n krach van 3,4 op de Memènt-Magnitudesjaol geveuld. D'n aerdsjóddel, de zjwaorste in Groninge saer 2012, is 't gevolg van gaaswinning.[53]
- 7 jannewarie
Óngerzeukers melle dat de wil kat zich definitief weer in 't Heuvellandj haet gevestig. Ze woort dao de lèste jaore al dèkser gezeen.[54]
- 5 jannewarie
Weitesjappers vanne NASA óntdèkke det 't laok inne ozonlaog significant kleinder is es in 2016.[55]
2017
[bewirk | brón bewèrke]- 26 december
Tyfoon Tembin raas euver 't Filipiense eilandj Mindanao. Mier es 260 luuj kómme daobie óm 't laeve.
- 5 december
Ane Sri Lankaanse enne Indiaas weskös rich de cycloon Ockhi väöl sjaoj aan; mier es zestig luuj kómme óm 't laeve.
- 12 november
Op de grens tösse Iran en Irak vèntj 'nen aerdsjöddel plaats mit 'n krach van 7,3 op de MM-sjaol. Daobie valle zaeker viefhónjerd doeje.
- 5 november
In aanloup nao de VN-klimaottop inne Duutsje sjtad Bonn protestere doezende luuj bie de daagboewmien in Hambach.[56]
- 16 oktober
- Bie bósbrenj in Portugal en Sjpanje kómme 36 luuj óm 't laeve.[57]
- Orkaan Ophelia raos euver Ierlandj. 't Is oetzunjerlik dat 'ne sjtörm mit orkaankrach Europa bereik.
- 12 oktober
Bie euversjtruiminge in Vietnam valle tientalle doeje.
- 11 oktober
Bie netuurbrenj innen Amerikaanse sjtaat Californië valle mier es daartig doeje.
- 19 september
In Mexico vèntj, einsele waeke nao de veurige zjwaoren aerdsjóddel, 'ne nujen aerdsjóddel plaats mit 'n krach van 7.1. Zeker ouch Mexico-sjtad weurt hel geraak.[58]
- 18 september
Orkaan Maria rich op Dominica enorm verweustinge aan en raos op volle krach aaf op Puerto Rico.[59]
- 6 september
Irma, 'nen orkaan van de viefde (zjwaorste) categorie en 'nen drök van mer 914 mB, kump aan landj en veroerzaak ónger mie op Sint Maarten en Anguilla versjrikkelike sjaoj. De daog denao raos ze euver de Maagde-eilenj, Puerto Rico, Cuba en Florida, wo ze aafzjwaak tot 'ne tropische sjtörm.
- 28 augustus
't Doejetal es gevolg van moddersjtroume in 't Wes-Afrikaanse landj Sierra Leone löp op bis baove de doezend.[60]
- 25 augustus
Orkaan Harvey kump aan landj in Texas. Hae zörg dao veur teentalle doeje en enorm materieel sjaoj.
- 13 juli
'n Iessjots mit e oppervlaak van 5.800 km² (zoe groet wie Gelderlandj) braek aaf van de Antarctische iesplaat Larsen C.[61]
- 25 juni
In 'n massaal demonstratie veur de sjleting van de kerncentraal in Tihange vörme teendoezende luuj 'ne kette van Tihange euver Zuud-Limburg nao Aoke.[62]
- 18 juni
Bie bósbrenj in Portugal zien minstes 62 luuj óm 't laeve gekómme. De autoriteite höbbe de noedtoesjtandj oetgereupe.[63]
- 12 juni
Bie 'n aerdsjóddel op 't Griekse eilandj Lesbos is zaeker ein persoen óm 't laeve gekómme.
- 31 miert
Twie Wes-Vlaamse dörper mit in totaal mier es doezend inwoeners, woorte geëvacueerd vanwaege 'n giftige wolk van salpeterzoer. Dees wolk kaom vrie oet 'n opsjlagtank van e misverwerkingsbedrief.[64]
- 11 miert
Door d'n tropische sjtórm Enawo valle 50 doede en 180 gewónje op Madagaskar. 58.000 luuj woorte geëvacueerd.
- 8 miert
Op 't Maltese eilandj Gozo sjtort 't Blauw Vènster in nao 'nen hevige sjtórm.[65]
- 5 fibberwarie
Bie lawines in de Afghaanse provincie Nuristan en de Pakistaanse provincie Khyber Pakhtunkhwa sjtorve zaeker 135 luuj.
- 21 jannewarie
Twintig luuj in de Amerikaanse sjtate Texas, Louisiana, Mississippi, Alabama, Georgia, Florida, en South Carolina sjterve es gevólg van tornado's. De sjade aan geboewe weurt gesjat op 300 miljoen dollar.
- 19 jannewarie
'n Lawine verweus 'n hotel in de Italiaanse plaats Farindola. 29 doeje zien geborge.[66]
- 10 jannewarie
- Door extreme winterkouw in groete deile van Zuud- en Oes-Europa zien mier es zèstig doeje gevalle.
- Bie 'n euversjtruiming in Thailand kómme 25 luuj óm 't laeve.
2016
[bewirk | brón bewèrke]- 7 december
In Atjeh (Indonesië) vèntj 'nen aerdsjóddel van 6,5 op de MM-sjaol plaats. Mie es 100 luuj kómme óm.
- 30 oktober
Alweer raak 'ne zjwaoren aerdsjóddel 't midde van Italië, noe mit 'n krach van 6,5. Väöl ieder al verzjwaakde boewe sjtorte noe gans in.
- 26 oktober
In Midde-Italië vènje obbenuujs twie aerdsjóddele plaats, eine van 5,5, d'n angere van 6,1 op de MM-sjaol.
- 4 oktober
Orkaan Matthew kump aan landj in Haïti en zal in dit landj hóngerde sjlachoffers make.
- 3 september
China en de Vereinigde Sjtaote ratificere 't Klimaatverdraag van Paries.
- 24 augustus
In midde-Italië (Latium, Umbië, Abruzze en Marke) vintj 'n aerdsjóddel plaats mit 'n krach van 6,0. Hie bie valle diverse doeje.[67]
- 8 fibberwarie
Diverse carnavalsoptochte, wo-ónger die in Remunj, waere aafgelas (of oetgestèld tot de haufvaste) vanwaeg 't sjtörmechtig waer mit soms zier zjwaor wèndjsjtoete.
- 14 jannewarie
De Waereldgezóndjheidsorganisatie (WHO) verklaort Liberia vrie van ebola. Hiemit is d'n oetbraak van 2014 veurluipig beènjig.[68]
2015
[bewirk | brón bewèrke]- 30 november
- Bie Wieërt haet zich óm 5:54 'ne lichten aerdsjóddel veurgedaon mit de magnitude 2.3 op de sjaol van Richter. Ómdet 't óm 'n lichte beving geit geuf 't gein sjaaj.[69]
- In Paries begèntj 'n twiewaekse klimaattop.
- 15 november
De bovien (boummarter, Martes fouina) is veur 't iers saer 'r verzjwónj waer in 't Heuvellandj gezeen.[70]
- 3 november
In Mestreech weurt de recordtemperatuur vaan 20,9 graod gemete; 'ne veur november zeldzaome wermen daag.[71]
- 14 oktober
In 't zuje van Limburg vilt d'n ierste sjnie. Allewel nog zjus gei record, is dit oetzunjerlik vreug.[72]
- 18 september
De Amerikaanse Environmental Protection Agency maak bekèndj dat Volkswagen jaorelank emissieteste haet vervalsj door 't gebroek van sjpeciaal sofware. De kómmende daag gief d'n autoboewer dit toe.
- 25 juli
In 't weste van 't landj, veural in de pervincie Naord-Hollandj, vèntj 'ne zeldzaome zomersjtörm plaots, mit lokaal wèndjkrach 10.[73]
- 24 juni
D'n tribbenaal in D'n Haag verplich de Nederlandse sjtaot óm de oetsjtoet van kooldioxide taege 2020 mit 25% (taegeneuver 1990) te riddecere.[74]
- 18 juni
't Vaticaan brèngk de encycliek Laudato si' oet, de twiede van paus Franciscus. Hie-in sjprik hae zich ónger mie oet euver milieuvervoeling.[75]
- 12 mei
In Nepal krieg d'n aerdsjóddel van 25 april jl. 'ne zier sjterke naosjok van 7,3 op de MM-sjaol. Hiedaor valle väöl hoezer in die al bie d'n hoofsjok henjig waore aangetas.[76]
- 14 april
De Raod van Sjtaot bepaolt tot de gaaspöt in Loppersum zoe good wie toew mót, óm de veiligheid van 't door aerdsjóddele geplaog gebeed te waorborge. Minister Henk Kamp volg dit advies op.[77]
- 13 miert
De orkaan Pam wejt euver de Vanuatu en deit dao enorme sjao aan geboewe en gewasse. De doejetol is neet bekèndj.
2014
[bewirk | brón bewèrke]- 6 december
Natoerorganisatioeën ARK Natuurontwikkeling kónkloediert dat i gen Vielenderbösj de litste joare wieër wil katte (Felis silvestris) zunt geboeëre, de ieësjte zeër eeuwe i Nederland.[78]
- 11 juli
Aan de Geul is de baekpiraat (Pirata knorri), ein van de woufsjpinne gevónge. 't Is veur 't iers in 124 jaor dat 't bies in Nederlandj weurt gezeen.[79]
- 3 juni
Op de Shell-raffinaderie in Moerdijk (gemeinte Moerdijk, Naord-Braobent) brik 'ne zier groete brandj mit 'n explosie oet. De knalle zeen vanop tientalle kilomaeters te zeen en te hure.[80]
2013
[bewirk | brón bewèrke]- 20 mei
'nen Óngewoen sjterken tornado tröf d'n Amerikaanse sjtaot Oklahoma. Dit haet tientalle doeje en enorm materiaal sjaoj tot gevolg.[81]
- 3 mei
De Vereineging Natuurmonumenten maak bekèndj dat in april in Zuud-Limburg e paar kier 'n wil kat is gezeen.
- 12 miert
In Zuudoos-Èngelandj, Naord-Frankriek, 't Belsj, Zuidoos-Nederlandj en 't aanpaolend deil van Duutsjlandj vilt zoeväöl sjnie dat 't verkier dedaor weurt óntraegeld. 't Is oetzunderlik dat dit midde miert nog veurkump.
- 15 fibberwarie
Kort baove de sjtad Tsjeljabinsk, Ruslandj, sjpat 'ne meteoor oeterein; 't sjokfróntj rich groete sjaoj aan en versjillende meteoriete waere gevónge.
- 20 jannewarie
In Remunj en ómgaeving weurt 'ne lichte aerdsjóddel (magnitude 3,4) gevoolt.[82]
2012
[bewirk | brón bewèrke]- 12 december
De Chinese aolskoet (Misgurnus anguillicaudatus) bliek zich definitief as exoot in de Tungelderbaek te höbbe gevestig.[83]
- 29 oktober
De orkaan Sandy raak de Amerikaanse oeskös, woe-ónger de sjtad New York, hel. 't Is oetzunderlik tot 'ne zoe zjwoere sjtörm die regio bereik.
- 20 miert
In Mexico, bie Acapulco, vèntj 'n aerdsjóddel plaatsj mit 'n krach van 7,6 op de Memènt-Magnitudesjaol.[84]
- 4 fibberwarie
Wie in gans Europa hiersje in Nederlandj óngebrukelik lieg temperature; in Marknesse (gemeinte Noordoostpolder) haolt me e minimum van -22,8°C. Zoe'n temperature zeen in gein 27 jaor veurgekómme.[85]
2011
[bewirk | brón bewèrke]- 31 oktober
De malbergovie (Proterorhinus semilunaris), 'nen exotische vèsj, weurt in 'n ziebaek van de Maas gevónge.[86]
- 22 september
Kort nao Nederlandj weurt ouch in 't Belsj weer 'ne wouf gezeen, en wel bij Gedinne (provincie Name) zoe make mitwirkers van 't tv-program Dieren in Nesten bekèndj.[87][88]
- 8 september
'nen Aerdsjóddel van 4,5 op de herzeen Sjaol van Richter, mit 't epicentrum tösje Goch en Sante (Xanten), weurt in deile van Nederlandj en Duutsjlandj, neet in 't minste Nederlands Limburg, geveuld.[89]
- 2 september
Óngerzeukers make bekèndj dat 't aafgeloupe waekindj bie Duiven (provincie Gelderlandj) 'ne wouf is gezeen. 't Is veur 't iers saer 1897 dat dae weer in 't land veurkump.[90]
- 20 augustus
Orkaan Irene kump aan landj bie de Klein Antille. De kómmende daag zal 'r nog euver de Groete Antille, de ooskös van de Vereinigde Sjtaote en Canada trèkke.
- 27 mei
't Gouvernemènt sjtilt veur alle bósse in de provincie code 'roed roed' in, wat ze tot verboje gebeed veur bezeukers maak. Dit óm bósbrenj te veurkómme.[91]
- 22 mei
In Joplin, Missouri, vèntj 'nen tornado plaats van óngewoene krach en ómvank dae mier as 100 doeje eis en enorm materiaal sjaoj aanrich.
- 5 januari
Bie Moerdijk (provincie Noord-Braobant) weujt 'ne groete brandj in e chemisch bedrief. De gifwolk bedreig de wiej ómgaeving, in 't bezónjer Dordrech (Zuud-Hollandj).[92][93]
2010
[bewirk | brón bewèrke]- 25 december
Nao waeke van oetzunjerlik väöl sjnie höbbe Nederlandj en 't Belsj 'n witte Kaersjemes wie die 't decennia neet haet gegaeve.
- 13 november
Door de groete regeval vaan de aofgeloupe daog is in 't Belsj en Zuid-Nederland groete watereuverlas oontstande. Oonder mie in 't Heuvelland kump 't tot pratsjluip.[94][95][96]
- 25 oktober
- De völkaan Merapi op Java, Indonesië begèntj aan 'n serie oetbarstinge die waeke zal dore.
- Op dezelfden dag as de völkaanoetbarsting op Java vèntj veur de kös van Sumatra 'n aerdbaeving plaatsj. Oet die baeving kump 'ne tsunami voort, dae de klein Mentawai-eilenj hel raak.
- 5 oktober
- In Hongarije brik d'n dam door van e reservoir veur giftig aafval bie 'n aluminiumfebrik. Ein miljón kubieke maeter pratsj, zjwaor vervoeld mit zjwaor metale, sjtruimp door d'n umgaeving en maak versjillende slachoffers.[97]
- Beej Baolder zeen brölkwakkers en häör koeleköpkes gezeen. De brölkwakker (Lithobates catesbeianus) is 'nen agressieven exoot oet Naord-Amerika dae boete zie laefgebeed dèks inheimse amfibieë deit oetsjterve.[98]
- 16 september
Veur 't iers saer de óntdèkking dat kunsmaotige sjtoffe de ozonlaog kènne sjaoje, is die neet mie dunner gewore. 't Hersjtil zal nao verwachting de kómmende vieftig jaor plaatsvènje.[99]
- 3 september
't Zujereilandj van Nuuj-Zielandj weurt geraak door 'n zjwaor aerdsjöddel van 7,0 op de MM-sjaol. De sjtad Christchurch, woe 't epicentrum in de buurt ligk, löp väöl sjaoj op.[100]
- 29 juli
In Ruslandj begint 'n serie van extreem groete natuurbrenj, die, in combinatie mit hoeg temperature, veur groete lochvervoeling en gevierlike situaties zörge.[101]
- 17 juli
Door 'n oontploffing in de havestad Dalian barste twie olieleidinge ope en struime 1500 vater olie in de Geel Zie.
- 15 juli
't Olielaek in de Golf van Mexico, wat al drie maond veur irnstige vervoeling zörgde, weurt gedich.
- 27 mei
De vulkaan Pacaya in Guatemala is oetgebarste, 4 doje en 't lochruim baove 't landj weurdj gesjlaote.
- 21 mei
In Diergaarde Blijdorp in Rotterdam waere drie tiegerwelpkes gebore. Ze zeen van de bezónger en bedreigde óngersaort de Sumatraansen tieger.[102]
- 20 april
- Vereinigde Sjtate: In de Golf vaan Mexico oontplof e booreiland. 't Leek in de bojem zörg de weke dao-op veur ein vaan de groetste olierampe oet de historie.
- 15 april
't Nederlands, Belsj en Duits lochruim weurt geslote in verband mèt 'n aswolk aofkomsteg vaan 'ne Ieslandse vulkaan. Ouch in aander len wie Fraankriek Vereineg Keuninkriek, Ierland, Zwede en Noorwege blieve de vleegmasjienes aon de groond.[103]
- 14 april
In de Chinese provincie Qinghai vèntj 'n aerdbaeving plaatsj mit 'n krach van 6,9 op de sjaal van Richter. 't Aantal doeje löp in de hónjerde. [104]
- 9 april
Nao e laek in 't salpaeterzoerfebrik van DSM in Gelaen drief 'n gifwolk euver Zuud-Limburg.[105]
- 27 fibberwarie
- Zuud-Amerika: In Chili vèntj 'n extreem zjwaor aerd- annex ziebaeving plaats van 8,8 op de momentmagnitudesjaol. De materieel sjaoj is enorm, 't aantal doeje löp in de hónjerde.
- 20 jannewarie
- Noord-Amerika: Haïti weurt obbenuits opgesjrik door 'ne zwoere naosjok vaan 6.1 op de sjaol van Richter.
- 12 jannewarie
- Noord-Amerika: Haïti weurt opgesjrik door 'n zwoer eerdbeving van 7.0 op de sjaol vaan Richter kortbij de hoofstad Port-au-Prince. Gevrees weurt voor 50.000 doeje.
2009
[bewirk | brón bewèrke]- 19 augustus
Dör d'r lieëge watersjaand kan me in Maes huuj te voot de Maas översjtaeëke.
- 26 juni
De waddezieë is ópgenaome óp de waeltranglies van de UNESCO es besjermd natuurgebied.
- 12 mei
De verzörgers höbbe gorillavruiwke Irala in 't GaiaPark in Kèrkraoj laote inslaope, umtot zie 'ne wied gevorderde vörm vaan eierstokkaanker had, dee neet te behandele waor.[106]
- 4 mei
't Kieskeskroeddikköpske (e kepelke) is in de umgeving vaan Mestreech gezeen. 't Is daomèt veur 't iers in 56 jaor tot 't bies weer in Nederland veurkump.[107]
- 6 april
'n Aerdbeiving in de Italiaanse stad l'Aquila van 6.2 op de sjaal van Richter verwoes e groeat deil van de middelieëuwse binnestad.
- 7 jannewarie
Mit -20,8°C biej Wieërt en -23°C in Viele waere in Nederlands Limburg obbenuujts jaorrecords bereik.[108]
- 6 jannewarie
In Wieërt weurt de oetzunderlik lieg temperatuur van -18,3°C gemaete.[109]
2008
[bewirk | brón bewèrke]- 12 mei
'n Zjwoar aardbeving mèt 't epicentrum in de provincie Sichuan in China en 'n sjterkde van 7.8 op de sjaal van Richter weurt geveuld in gans Oas-Azië.
Referenties
[brón bewèrke]- ↑ Nu.nl - Zeker zes doden en tientallen gewonden na aardbeving in Kroatië
- ↑ Nature Today - Nieuwe Nederlandse halfnaaktslak
- ↑ Nature Today - De juchtleerkever, een verdwenen gewaande kluizenaar herontdekt
- ↑ Nu.nl - Enige leefgebied van bijzondere vlinder in Nederland vernield door Waterschap
- ↑ Nu.nl - Dodental door cycloon in India en Bangladesh gestegen naar 82
- ↑ Nu.nl - 4.000 inwoners Limburgs dorp Herkenbosch geëvacueerd om grote natuurbrand
- ↑ Nu.nl - Natuurbrand in Deurnese Peel grootste in Nederland ooit: 800 hectare in de as
- ↑ Nu.nl - Dode en veel schade bij krachtige aardbeving Kroatische hoofdstad Zagreb
- ↑ CNN.com - Time Person of the Year: Climate crisis activist Greta Thunberg
- ↑ Nu.nl - Zoektocht naar overlevenden aardbeving Albanië gestaakt, dodental op 50
- ↑ Weeronline - Gewonden en schade door tornado Luxemburg
- ↑ De Standaard - Nieuw nationaal record: nu 40,6 graden in Kleine Brogel
- ↑ Nu.nl - Warmterecord na een dag verpulverd: 40,4 graden in Gilze en Rijen
- ↑ De Standaard - Hitteblog
- ↑ De Standaard - Warmterecord verbroken
- ↑ Nu.nl - Hoogste temperatuur ooit in Nederland: 39,3 graden gemeten in Eindhoven
- ↑ CNN - Earthquake rocks Southern California
- ↑ Windhoos rukt bomen uit de grond: geen treinen en weg dicht. Job Tiems, 5 juni 2019
- ↑ 1limburg - Jarenlange uitstoot lachgas Chemelot niet gemeld
- ↑ Nu.nl - VS start schoonmaakprogramma voor giftig middel Agent Orange in Vietnam
- ↑ Nu.nl - 'Verdwaalde papegaaiduiker gevonden in Dordrechtse woonwijk'
- ↑ De Limburger - ‘Zeker 1 miljoen huizen in Nederland dreigen te verzakken’
- ↑ NOS - Waarom zebra's strepen hebben (en hoe een paard in een zebrapak dat aantoont)
- ↑ Nu.nl - Ongewenste Amerikaanse stierkikker weg uit Nederland
- ↑ Al-Jazeera - Indonesia tsunami kills hundreds, more than 800 injured
- ↑ Algemeen Dagblad - Nieuw in Nederland: bochelvliegen en paddenstoelmuggen
- ↑ NRC Handelsblad - Aantal doden en gewonden bosbranden Californië blijft oplopen
- ↑ TV Valkenburg - Wolf gespot in Vilt
- ↑ De Standaard online - Hier is de lucht het schoonst in Vlaanderen
- ↑ De Standaard online - Dit is de zwartste plek van Vlaanderen
- ↑ Al Jazeera English - Indonesia: Tsunami death toll tops 800 amid search for survivors
- ↑ Nu.nl - Dodental Griekse branden opgelopen tot 83
- ↑ De Limburger - Zonnepark voor 7700 huishoudens in Smakt
- ↑ De Limburger - Grote natuurbrand in Hoensbroek
- ↑ 1limburg - Brandweer extra alert wegens aanhoudende droogte
- ↑ 1limburg - Al meer dan 12 uur geen water in delen Herkenbosch
- ↑ De Limburger - Zeldzame nachtvlinder gespot op Sint Pietersberg
- ↑ 1limburg - Aardbeving met kracht van 3,2 in Limburg
- ↑ 1limburg - Noodweer: vooral Meerssen en Sittard-Geleen hard getroffen
- ↑ CNN.com - Kilauea volcano erupts, Hawaii hands out 18,000 ash masks
- ↑ RP Online - Tornado-Opfer halten zusammen
- ↑ De Limburger - Kerncentrale Tihange toch gewoon in 2025 dicht
- ↑ Nu.nl - Kabinet wil gaswinning Groningen uiterlijk in 2030 stopzetten
- ↑ De Limburger - Aanleg gigantisch zonnepanelenpark Lanakerveld in gang gezet
- ↑ NRC - Laatste mannelijke witte noordelijke neushoorn is dood
- ↑ De Limburger - Meerdere branden tegelijk in natuurgebieden De Peel
- ↑ Nu.nl - Maastricht krijgt milieuzone vanaf 2019
- ↑ 1limburg - Schapen doodgebeten, wolf doodgereden
- ↑ 1limburg - Groot gebied getroffen door brand Helenaveen
- ↑ CNN.com - 13 killed in Mexico after helicopter crashes as officials tour quake area
- ↑ De Limburger - Limburgse jager ziet wolf in het donker voor auto opduiken
- ↑ De Standaard online - Eerste wolf gespot in Vlaanderen in meer dan 100 jaar: 'Wolvenplan nodig'
- ↑ Nu.nl - Groningen getroffen door zwaarste aardbeving sinds 2012
- ↑ Nature Today - Minimaal 14 zeldzame wilde katten in Nederland
- ↑ Newsweek - NASA: HOLE IN EARTH'S OZONE LAYER FINALLY CLOSING UP BECAUSE HUMANS DID SOMETHING ABOUT IT
- ↑ NOS - Protest bij bruinkoolmijnen Duitsland beëindigd
- ↑ NRC Handelsblad - Zeker 36 doden door bosbranden Portugal en Spanje
- ↑ CNN.com - 7.1 earthquake rocks central Mexico, topples buildings
- ↑ CNN.com - Hurricane Maria barrels toward Puerto Rico after crippling Dominica
- ↑ NRC Handelsblad - Dodental in Sierra Leone boven de duizend
- ↑ NOS - Afbreken ijsplaat dient als model voor rest van Antarctica
- ↑ Dagblad De Limburger - VIDEO Bekijk de kilometerslange mensenketting voor sluiting Tihange
- ↑ AD - Portugal: dodental opgelopen tot 62
- ↑ Nos.nl - Belgische dorpen ontruimd vanwege wolk salpeterzuur
- ↑ Times of Malta - The Azure Window is lost and gone forever
- ↑ Nu.nl - 'Veel doden in door lawine getroffen hotel Italië'
- ↑ La Repubblica - Terremoto di magnitudo 6.0 devasta il centro Italia: morti. Il sindaco di Amatrice: "Il paese non c'è più". Due bimbi salvati a Pescara del Tronto
- ↑ WHO - Latest Ebola outbreak over in Liberia; West Africa is at zero, but new flare-ups are likely to occur
- ↑ Dichtbij - Lichte aardbeving in regio Weert
- ↑ Natuurbericht.nl - Boommarter terug in Zuid-Limburg
- ↑ Nu.nl - Dinsdag is warmste 3 november ooit gemeten
- ↑ NOS.nl - Eerste sneeuw gevallen in Limburg
- ↑ NOS.nl - Zwaarste julistorm sinds 1901
- ↑ NRC.nl - Rechter: staat moet broeikasgassen sterk terugdringen
- ↑ Teks van de encycliek (in 't Italiaans)
- ↑ CNN.com - At least 4 dead after another powerful earthquake hits Nepal
- ↑ Nu.nl - Gaskraan Loppersum per direct vrijwel helemaal dicht
- ↑ ARK Natuurontwikkeling - Wilde katten geboren in Nederland
- ↑ Nu.nl - Zeldzame wolfspin gezien in Zuid-Limburg
- ↑ Omroep Brabant - Shell in brand op industrieterrein Moerdijk, gigantische vlammenzee tot in wijde omgeving te zien
- ↑ CNN.com - Oklahoma tornado leaves massive path of death, destruction; at least 51 dead
- ↑ Dagblad De Limburger - Lichte aardbeving treft Midden-Limburg
- ↑ Natuurbericht.nl - Chinese modderkruiper vestigt zich in Nederland
- ↑ CNN.com - 7.6 earthquake hits Mexico
- ↑ Weeronline.nl - Koudste februarinacht sinds 1956
- ↑ Nu.nl - Exotische vis in Limburgse beek
- ↑ Oetzenjing Het Journaal, één, vanaaf 19.00
- ↑ De Standaard Online - Na 110 jaar, de terugkeer van de wolf in België
- ↑ Dagblad De Limburger - Aardbeving treft Nederland
- ↑ Nu.nl - Vrijwel zeker wolf in Nederland gezien
- ↑ Het Belang van Limburg - Alle Limburgse bossen uitgeroepen tot verboden gebied
- ↑ Nu.nl - Grote brand in chemisch bedrijf Moerdijk
- ↑ Nu.nl - Rookwolken bereiken Dordrecht
- ↑ Nu.nl - Wateroverlast door regen in Limburg en Brabant
- ↑ De Standaard Online - Hulpdiensten handen vol door wateroverlast
- ↑ Dagblad De Limburger - Modderstromen door regen in Limburg
- ↑ BBC News - Hungary battles to stem torrent of toxic sludge
- ↑ Dagblad De Limburger - Brulkikkers aangetroffen bij Baarlo
- ↑ Nu.nl - Ozonlaag krimpt niet meer
- ↑ Strong quake strikes near Christchurch, New Zealand
- ↑ Infox.ru - Лесные пожары отступают, но обстановка остается тревожной
- ↑ Diergaarde Blijdorp - Eindelijk weer jonge tijgers in Diergaarde Blijdorp!
- ↑ https://web.archive.org/web/20101024035533/http://www.nu.nl/binnenland/2226492/luchtruim-dicht-aswolk.html
- ↑ http://www.nu.nl/buitenland/2225286/honderden-doden-aardbeving-west-china.html
- ↑ https://web.archive.org/web/20100412062758/http://www.nu.nl/binnenland/2222048/gifwolk-drijft-zuid-limburg.html
- ↑ http://www.gaiapark.nl/index.php?id=824
- ↑ https://web.archive.org/web/20090507121335/http://www.natuurbericht.nl/Default.asp?cat=vlinders&id=1258
- ↑ http://www.nu.nl/algemeen/1894926/bijna-21-graden-vorst-in-ell.html
- ↑ http://www.limburger.nl/article/20090106/REGIONIEUWS01/901060315/1001
Nuujsarchieve
[brón bewèrke]Awwer versies van dit blaad
[brón bewèrke]1 april 2005 -
30 mei 2005 -
1 augustus 2005 -
12 december 2005 -
2 februari 2006 -
11 april 2006 -
27 december 2006 -
24 juni 2007 -
19 april 2008
_pictogram.svg){kind=small}
