10 december

Gebeurtenisse

Gebore

Gestorve

10 december is d'n 344en daag vaan e gewoen jaor, en d'n 345en vaan e sjrikkeljaor. Op dezen daag weure de Nobelprieze oetgereik. 't Is de nationaole fiesdaag in Bangladesh.

220 - Keizer Xian vaan China trejt aof veur Cao Pi. De Handynastie kump tot 'n ind.
1041 - Michael V bestijd d'n troen es keizer vaan 't Byzantijns Riek.
1508 - De Kèrkeleke Staot, Fraankriek, 't Heileg Roems Riek en Aragon slete de Boond vaan Kameriek, 'n alliantie tege de Venetiaanse Rippubliek.
1520 - Martin Luther verbrent de pauseleke böl Exsurge Domine en plaots ziech zoe boete de Roems-Kathelieke Kèrk.
1541 - Thomas Culpeper en Francis Dereham weure geëxecuteerd veur hun affaires mèt keuningin Catharina, vrouw vaan keuning Hendrik VIII vaan Ingeland.
1652 - De Nederlandse vloot oonder Maarten Harpertszoon Tromp versleit de Ingelse in de zieslaag bij Dungeness.
1665 - Michiel de Ruyter stiech 't Korps Mariniers.
1799 - De Franse Rippubliek nump de meter es officieel lengde-einheid aon.
1817 - Mississippi weurt es 20e staot vaan de Vereinegde Staote opgenome.
1886 - De Britse reddingboate "Eliza Fernley" van 't reddingssjtation Southport en "Laura Janet" van 't reddingssjtation St. Anne vergaon in zjwaore sjtörm biej ein reddingspoging nao de Duutsje bark "Mexico". 14 van de 16 redders kómme daobiej óm.
1877 - Nao e belag vaan vief maond pakke de Russe Plevna vaan de Osmane. 't Volgend jaor weurt dees stad deil vaan 't nui keuninkriek Bulgarije.
1896 - Ubu Roi vaan Alfred Jarry geit mèt 'n enorm sjendal in premièr.
1932 - Thailand weurt 'n constitutioneel monarchie.
1932 - Duitsland en de Geallieerde machte oet d'n Ierste Wereldoorlog teikenen 'n akkoord boe-in de Duitse pliech tot oontwaopening weurt opgeluf.
1936 - Keuning Eduard VIII vaan 't Vereineg Keuninkriek deit troensaofstand.
1941 - Japanse tróppe lande op Luzon.
1943 - In Marokko wirt de Parti de l'Istiqlal opgerich óm de zelfsjtendigheid van 't sultanaat te hersjtèlle.
1948 - De Vereinegde Naties stèlle de Universeel Verklaoring vaan de Rechte vaan de Mins vas.
1949 - 't Chinees Volksleger begint zie belag vaan Chengdu.
1957 - De Indonesische premier Djuanda sjtèlt alle Nederlandse óngernumminge in 't landj ónger beheër. Ziene Nederlandse collega Drees deit ein beroop op häöm óm Nederlanders die Indonesië wille verlaote, niks in de waeg te lègke.
1958 - De eësjte paol veur de Euromas in Rotterdam wirt gesjlage door burgemeister Van Walsum.
1963 - Zanzibar weurt oonaofhenkelek vaan 't Vereineg Keuninkriek.
1980 - Milton Obote weurt verkoze tot president vaan Oeganda.
1983 - In Argentinië weurt Raúl Alfonsín geïnstalleerd es ierste gekoze president sinds de val vaan de dictatuur.
1989 - In Mongolië vint 'n demonstratie veur democratie plaots.
1995 - In lien mèt 't Oslo-akkaord trèk 't Israëlisch leger ziech trök oet Nabloes.
2005 - De Limburgse wiskóndige Ingrid Daubechies óntvungk de Gouwe Penning van de Keuninklike Vlaomse Academie van Bèlsj veur Weitesjappe veur heur biedraag tot de wavelettheorie.
2005 - PvdA-veurmaan Wouter Bos kundeg in aonluip nao de verkezinge aon tot heer premier vaan Nederland wèlt weure.
2016 - Bij de Vodafone Arena in Istanboel vinde twie explosies plaots, boebij 38 lui umkoume en 166 gewoond rake.
2018 - 't VN-Migratiepak weurt in Marrakech daor 164 lidsjtaote geteikendj.
2019 - Sanna Marin weurt op veerendaartege leeftied premier vaan Finland. Zie woort daomèt de jongste premier oet de Finse historie en op dat momint jongste zittende premier op eerd.

553 - Houzhu, keizer vaan China
1452 - Johannes Stöffler, Duitse wiskundege en astronoom
1588 - Isaac Beeckman, Nederlandse gelierde
1610 - Adriaen van Ostade, Nederlandse sjèlder
1654 - Giovanni Gioseffo dal Sole, Italiaanse sjèlder
1783 - María Bibiana Benítez, Puerto Ricaanse diechteres en sjriefster
1804 - Carl Gustav Jakob Jacobi, Duutsje wiskundige
1815 - Ada Lovelace, Britse wiskundige
1822 - César Franck, Belsj-Franse componis
1830 - Emily Dickinson, Amerikaanse diechteres
1879 - Ernest Shepard, Britse bookillusjtrator
1882 - Otto Neurath, Oasteriekse filosoof, econoom en socioloog
1886 - Annie Bos, Nederlandse actries
1886 - Franz Rosenzweig, Duitse godsdeensfilosoof
1889 - Ray Collins, Amerikaansen acteur
1890 - László Bárdossy, Hongaarse politicus
1891 - Nelly Sachs, Zweeds-Duitse sjriefster (Nobelpries in de Literatuur 1966)
1904 - Antonín Novotný, Tsjecho-Slowaakse politicus
1907 - Lucien Laurent, Franse voetballer
1908 - Olivier Messiaen, Franse componis en organis
1918 - Jeu van Bun, Nederlands-Limbörgse voetballer
1920 - Reginald Rose, Amerikaanse rezjisseur
1924 - Michael Manley, Jamaicaanse piloot en politicus
1934 - Howard Martin Temin, Amerikaanse geneticus (Nobelpries in de Geneeskunde 1975)
1956 - Jan van Dijk, Nederlandse voetballer en voetbaltrainer
1962 - John de Wolf, Nederlandse voetballer
1964 - Stef Blok, Nederlandse minister
1967 - Leontine Borsato, Nederlands model en presentatries
1974 - Meg White, Amerikaanse drumster (The White Stripes)
1988 - Wilfried Bony, Ivoriaanse voetballer

nov - december - jan

925 - Sancho I vaan Navarra
1041 - Michael IV vaan 't Byzantijns Riek (ca. 31)
1081 - Nikephoros III vaan 't Byzantijns Riek (ca. 79)
1198 - Averroes, Moorse filosoof (72)
1475 - Paolo Ucello, Italiaanse sjèlder (ca. 78)
1618 - Giulio Caccini, Italiaanse componis (67)
1774 - Alexander Comrie, Sjots-Nederlandse predikant en theoloog (65)
1810 - Johann Christian von Schreber, Duutsje medicus en natuuróngerzeuker (71)
1865 - Leopold I vaan 't Belsj (74)
1896 - Alfred Nobel, Zweedsen inzjenieur en sjemicus (63)
1917 - Mackenzie Bowell, Canadese politicus (93)
1927 - Friedrich von Moltke, Duutsje sjtaatsman (75)
1929 - Franz Rosenzweig, Duutsje godsdeensfilosoof (43)
1936 - Luigi Pirandello, Italiaanse sjriever (Nobelpries in de Literatuur 1934) (69)
1967 - Otis Redding, Amerikaanse soulzenger (26)
1999 - Lex Goudsmit, Nederlandsen acteur en zenger (86)
1999 - Franjo Tuđman, Kroatische politicus (77)
2010 - John Fenn, Amerikaanse sjemicus (Nobelpries in de Sjemie 2002) (93)