Канада: Версияланы арасында башхалыкъ

Интерактивная навигация по истории

← Эски тюзетиу

Контент кетерилди Контент къошулгъанды

КёрюнюмлюВикитекст

Тизгин ичи

Бусагъатдагъы версия, 23:34, 5 январь 2024

Канада

Canada


Девиз	A Mari Usque Ad Mare» лат. «Тенгизден тенгизге дери
Гимн	O Canada!

Административ билги
Оноу формасы	Конституциоялы монархия
Къралны башчысы Генерал-губернатор Премьер-министр	Charles III Дэвид Ллойд Джонстон Стивен Харпер
Тил(лер)и	ингилиз тил, француз тил
Ара шахары	Оттава

География билги
Уллу шахар(лар)ы	Торонто, Монреаль, Ванкувер, Калгари, Оттава
Бютеу территориясы	9 984 670 км² (дунияда 2-чи)
Сууну юсю	8,62 % %
Сагъат бёлгеси	UTC -3,5...-8

Тарих билги
Эркинлиги	1 июль 1867 (Британ Шимал Американы юсюнден Акт) 11 декабрь 1931 (Вестминстер статут 1931) 17 апрель 1982 (Бирлешген королевстводан)

Демография билги
Бютеу халкъы (2009)	34 157 950 адам (дунияда 37-чи)
Къалынлыгъы	3,42 адам/км²

Экономика билги
БИП (номинал) (2008)	$ 1 510 млрд ^[1] (4-чю)
БИП (ном.) адам башына	$ 47 066^[1]
Валютасы	Канада доллар (CAD, код 124)

Башха билги
Домен(лер)и	.ca
Телефон коду	+1

Кана́да (ингил. эмда фр. Canada) — Шимал Америкада орналгъан къралды, джерини ёлчеми бла дунияда экинчи орундады (Россиядан сора). Атлантика, Шимал Бузлауукъ эм Шош океанла бла джууулады, къыбылада эмда шимал-кюнбатышда АБШ бла чеклешеди, шимал-кюнчыгъышда уа — Гренландия (Дания) бла. Канаданы АБШ бла чеги — эки къралны арасында болгъан эм узун чекди.

Бюгюнлюкде Канада, ингилиз бла француз тилле федерал дараджада официл статусда танылгъан конституциялы монархияды, эки тилли эмда кёб культуралы къралды. Технологиясы эмда индустриясы айныгъан Канаданы экономикасы бай табийгъат ресурслада эмда сатыу-алыуда (артыкъсызда бек АБШ бла) тамалланады.

Географиясы

Статьяны бу бёлюмю алкъын джазылмагъанды неда толу тюлдю. Хайт дегиз да джазыгъыз!

Тарихи

Статьяны бу бёлюмю алкъын джазылмагъанды неда толу тюлдю. Хайт дегиз да джазыгъыз!

Француз тенгиз джолоучу эмда тинтиучу Жак Картье 1534 джыл ачхан Канада, Квебекде француз колонияладан башланнганды. Ингилиз колонизациядан сора юч британ колонияны (аннга дери Джангы Францияны территориясы болуб тугъан) бирлигинден Канада конфедерация къуралгъанды. Канаданы суверенитети, 1867 джылдан 1982 джылгъа дери баргъан мамыр процессни эсебиди.

Халкъы

2010 джылны аллында Канаданы халкъы 34 миллион адам чакълы бир барды. 2006 джыл санау, 2001 джыл бла тенглешдириуде 5,4% ёсюуню белгилегенди^[2].

Канаданы халкъыны тёртден ючюсю чакълы бир, АБШ-ны чегинден 160 километрден узакъ кетмей джашайды^[3].

2001 джыл санаугъа кёре канадалыланы саны <a href="tel:30 007 094">30 007 094</a> болгъанды. Канада статистика къуллукъну информациясына кёре 2009 джылны мартына къралны халкъы 33,5 миллион адам болгъанды, аладан 8 миллион француз тиллиле (франкофонла). Халкъны ёсюую кёбюсюне иммиграция бла байламлыды.

Канада, этника кёрюм бла бек кёб тюрлю миллетли къралды. Канадалыланы кёбюсю, артыкъсыз да бек бабалары колонизацияны заманында келгенле, кеслерин энчи канада этнос кибик кёргенликлери ючюн, эм уллу этника группа кесине «канадалыла» дейди (39,4 %). Андан сора кеслерине ингилизлиле (34,4 %), французла (25,7 %), немецле (3,6 %), итальянлыла (2,8 %), украинлиле (1,7 %), аборигенле (индейлиле бла эскимосла 1,5 %), къытайлыла (1,4 %), голландлыла (1,4 %), полякла (0,9 %), оруслула (0,1 %) дегенле барадыла.

Политикасы

Бусагъат заманда Канада, 10 провинция бла 3 территориядан къуралгъан федератив къралды. Кёбюсюне француз тиллиле (франкофонла да дейдиле алагъа) джашагъан провинция Квебекди, къалгъанла кёбюсюне ингилиз тилли (англофон) провинцияладыла, француз тилли Квебек бла тенглешдирилселе алагъа «ингилиз Канада» да дейдиле. Кёбюсюне ингилиз тилли тогъуз привинцияны санында болгъанлыкъгъа, джангыз Нью-Брансуик, официал халда эки тилли провинцияды. Юкон территория, официал халда эки тиллиди (ингилиз эм фрнацуз тилле), Шимал-Кюнбатыш территорияла бла Нунавутда а уа 11 официал тил танылынадыла (аланы ичинде ингилиз бла француз тилле да).

Административ бёлюннгени

Бусагъатда Канада 10 провинция бла 3 территориягъа бёлюнеди. Эм джангы административ бирим Нунавутду (1999 джылда къуралгъанды).

Провинцияла (кюнбатышдан кюнчыгъышха)

Территорияла (кюнбатышдан кюнчыгъышха)

Экономикасы

Статьяны бу бёлюмю алкъын джазылмагъанды неда толу тюлдю. Хайт дегиз да джазыгъыз!

Къайнакъла:

↑ ^1,0 ^1,1 Халкъла арасы ачха фонд (апрель 2008)
↑ Beauchesne, Eric We are 31,612,897. National Post (2007-03-13). Тинтилгенди: 13 март 2007.
↑ Custred, Glynn (2008). "Security Threats on America's Borders". in Alexander Moens. Immigration policy and the terrorist threat in Canada and the United States, Fraser Institute. p. 96. ISBN 0889752354.

Викигёзенде (Wikimedia Commons'да) бу категориягъа келишген медиа-файлла табарыкъсыз: Канада.

Бу, тамамланмагъан статьяды. Сиз болушургъа боллукъсуз проектге, тюзетиб эм информация къошуб бу статьягъа.

[IMF-1] 1,0 ^1,1 Халкъла арасы ачха фонд (апрель 2008)

[2] Beauchesne, Eric We are 31,612,897. National Post (2007-03-13). Тинтилгенди: 13 март 2007.

[3] Custred, Glynn (2008). "Security Threats on America's Borders". in Alexander Moens. Immigration policy and the terrorist threat in Canada and the United States, Fraser Institute. p. 96. ISBN 0889752354.

[1]

[2]

[3]

@@ Тизгин 3: / Тизгин 3: @@
  |Оригинал аты                =Canada
  |Байракъ                     =Flag of Canada.svg
- |Герб                        =Coat of Arms of Canada.svg
+ |Герб                        =Royal Coat of arms of Canada.svg
  |Герб орнуна                 =
  |Гимн                        =O Canada!
@@ Тизгин 20: / Тизгин 20: @@
  |Эм уллу шахарла             =[[Торонто|Торонто]], [[Монреаль|Монреаль]], [[Ванкувер|Ванкувер]], [[Калгари|Калгари]], [[Оттава|Оттава]]
  |Башчыланы постларыны атлары =Къралны башчысы<br />Генерал-губернатор<br />Премьер-министр
- |Башчыла                     =[[Королева II  Елизавета|Королева II Елизавета]]<br />[[Джонстон, Дэвид Ллойд|Дэвид Ллойд Джонстон]]<br />[[Харпер, Стивен|Стивен Харпер]]
+ |Башчыла                     =[[Charles III]]<br />[[Джонстон, Дэвид Ллойд|Дэвид Ллойд Джонстон]]<br />[[Харпер, Стивен|Стивен Харпер]]
  |Территориясыны орну         =2-чи
  |Территория                  =9 984 670
@@ Тизгин 38: / Тизгин 38: @@
  |Белги                       = <references/>
 }}
-'''Кана́да''' ({{lang2|en|fr|Canada}}) — [[Шимал Америка|Шимал Америкада]] орналгъан [[кърал]]ды, джерини ёлчеми бла дунияда экинчи орундады ([[Россия]]дан сора). [[Атланика океан|Атлантика]], [[Шимал Бузлауукъ океан|Шимал Бузлауукъ]] эм [[Шош океан|Шош]] океанла бла джууулады, къыбылада эмда шимал-кюнбатышда [[АБШ]] бла чеклешеди, шимал-кюнчыгъышда уа — [[Гренландия]] ([[Дания]]) бла. Канаданы [[АБШ]] бла чеги — эки къралны арасында болгъан эм узун чекди.
+'''Кана́да''' ({{lang2|en|fr|Canada}}) — [[Шимал Америка]]да орналгъан [[кърал]]ды, джерини ёлчеми бла дунияда экинчи орундады ([[Россия]]дан сора). [[Атланика океан|Атлантика]], [[Шимал Бузлауукъ океан|Шимал Бузлауукъ]] эм [[Шош океан|Шош]] океанла бла джууулады, къыбылада эмда шимал-кюнбатышда [[АБШ]] бла чеклешеди, шимал-кюнчыгъышда уа — [[Гренландия]] ([[Дания]]) бла. Канаданы [[АБШ]] бла чеги — эки къралны арасында болгъан эм узун чекди.
 Бюгюнлюкде Канада, [[Ингилиз тил|ингилиз]] бла [[Француз тил|француз]] тилле федерал дараджада официл статусда танылгъан [[конституция]]лы [[Монархия|монархияды]], эки [[тил]]ли эмда кёб [[культура]]лы къралды. Технологиясы эмда индустриясы айныгъан Канаданы экономикасы бай [[табийгъат]] ресурслада эмда сатыу-алыуда (артыкъсызда бек [[АБШ]] бла) тамалланады.
@@ Тизгин 47: / Тизгин 47: @@
 == Тарихи ==
 {{Джазылмагъан бёлюм}}
-Француз тенгиз джолоучу эмда тинтиучу [[Жак Картье]] [[1534 джыл]] ачхан Канада, [[Квебек|Квебекде]] француз колонияладан башланнганды. Ингилиз колонизациядан сора юч [[Уллу Британия|британ]] колонияны (аннга дери [[Джангы Франция|Джангы Францияны]] [[Территория|территориясы]] болуб тугъан) бирлигинден Канада конфедерация къуралгъанды. Канаданы [[суверенитет]]и, [[1867 джыл]]дан [[1982 джыл]]гъа дери баргъан мамыр процессни эсебиди.
+Француз тенгиз джолоучу эмда тинтиучу [[Жак Картье]] [[1534 джыл]] ачхан Канада, [[Квебек]]де француз колонияладан башланнганды. Ингилиз колонизациядан сора юч [[Уллу Британия|британ]] колонияны (аннга дери [[Джангы Франция]]ны [[Территория|территориясы]] болуб тугъан) бирлигинден Канада конфедерация къуралгъанды. Канаданы [[суверенитет]]и, [[1867 джыл]]дан [[1982 джыл]]гъа дери баргъан мамыр процессни эсебиди.
 == Халкъы ==
@@ Тизгин 55: / Тизгин 55: @@
 Канаданы халкъыны тёртден ючюсю чакълы бир, [[АБШ]]-ны чегинден 160 километрден узакъ кетмей джашайды<ref>{{Cite book|last=Custred|first=Glynn|title=Immigration policy and the terrorist threat in Canada and the United States|editor=Alexander Moens|publisher=Fraser Institute|date=2008|page=96|chapter=Security Threats on America's Borders|isbn=0889752354}}</ref>.
-[[2001 джыл]] санаугъа кёре канадалыланы саны 30 007 094 болгъанды. Канада статистика къуллукъну информациясына кёре [[2009 джыл]]ны мартына къралны халкъы 33,5 миллион адам болгъанды, аладан 8 миллион француз тиллиле (франкофонла). Халкъны ёсюую кёбюсюне [[иммиграция]] бла байламлыды.
+[[2001 джыл]] санаугъа кёре канадалыланы саны <a href="tel:30 007 094">30 007 094</a> болгъанды. Канада статистика къуллукъну информациясына кёре [[2009 джыл]]ны мартына къралны халкъы 33,5 миллион адам болгъанды, аладан 8 миллион француз тиллиле (франкофонла). Халкъны ёсюую кёбюсюне [[иммиграция]] бла байламлыды.
 Канада, этника кёрюм бла бек кёб тюрлю миллетли къралды. Канадалыланы кёбюсю, артыкъсыз да бек бабалары колонизацияны заманында келгенле, кеслерин энчи канада этнос кибик кёргенликлери ючюн, эм уллу этника группа кесине «канадалыла» дейди (39,4 %). Андан сора кеслерине ингилизлиле (34,4 %), французла (25,7 %), немецле (3,6 %), итальянлыла (2,8 %), украинлиле (1,7 %), аборигенле (индейлиле бла эскимосла 1,5 %), къытайлыла (1,4 %), голландлыла (1,4 %), полякла (0,9 %), оруслула (0,1 %) дегенле барадыла.
@@ Тизгин 61: / Тизгин 61: @@
 == Политикасы ==
-Бусагъат заманда Канада, 10 провинция бла 3 территориядан къуралгъан федератив къралды. Кёбюсюне француз тиллиле (франкофонла да дейдиле алагъа) джашагъан провинция [[Квебек]]ди, къалгъанла кёбюсюне ингилиз тилли (англофон) провинцияладыла, француз тилли Квебек бла тенглешдирилселе алагъа «ингилиз Канада» да дейдиле. Кюбюсюне ингилиз тилли тогъуз привинцияны санында болгъанлыкъгъа, джангыз [[Нью-Брансуик]], официал халда эки тилли провинцияды. [[Юкон территория]], официал халда эки тиллиди (ингилиз эм фрнацуз тилле), [[Шимал-Кюнбатыш территорияла]] бла [[Нунавут|Нунавутда]] а уа 11 официал тил танылынадыла (аланы ичинде ингилиз бла француз тилле да).
+Бусагъат заманда Канада, 10 провинция бла 3 территориядан къуралгъан федератив къралды. Кёбюсюне француз тиллиле (франкофонла да дейдиле алагъа) джашагъан провинция [[Квебек]]ди, къалгъанла кёбюсюне ингилиз тилли (англофон) провинцияладыла, француз тилли Квебек бла тенглешдирилселе алагъа «ингилиз Канада» да дейдиле. Кёбюсюне ингилиз тилли тогъуз привинцияны санында болгъанлыкъгъа, джангыз [[Нью-Брансуик]], официал халда эки тилли провинцияды. [[Юкон территория]], официал халда эки тиллиди (ингилиз эм фрнацуз тилле), [[Шимал-Кюнбатыш территорияла]] бла [[Нунавут]]да а уа 11 официал тил танылынадыла (аланы ичинде ингилиз бла француз тилле да).
 == Административ бёлюннгени ==
 [[Файл:Map Canada political ru.png|thumb|280px|left|Канаданы падминистратив бёлюнюую]]
-Бусагъатда Канада 10 провинция бла 3 территориягъа бёлюнеди. Эм джангы административ бирим [[Нунавут|Нунавутду]] ([[1999 джыл|1999 джылда]] къуралгъанды).
+Бусагъатда Канада 10 провинция бла 3 территориягъа бёлюнеди. Эм джангы административ бирим [[Нунавут]]ду ([[1999 джыл]]да къуралгъанды).
 === Провинцияла (кюнбатышдан кюнчыгъышха) ===

к • с • т Британ миллетлени биригиую
Членле	Австралия • Антигуа бла Барбуда • Багамала • Бангладеш • Барбадос • Белиз • Ботсвана • Бруней • Уллу Британия • Вануату • Гайана • Гамбия • Гана • Гренада • Доминика • Замбия • Индия • Камерун • Канада • Кения • Кипр • Кирибати • Лесото • Маврикий • Малави • Малайзия • Мальдивы • Мальта • Мозамбик • Намибия • Науру • Нигерия • Джангы Зеландия • Пакистан • Папуа — Джангы Гвинея • Руанда • Самоа • Сент-Люсия • Свазиленд • Сейшелле • Сент-Винсент бла Гренадинле • Сент-Китс бла Невис • Сингапур • Соломонну айрымканлары • Сьерра-Леоне • Танзания • Тонга • Тринидад бла Тобаго • Тувалу • Уганда • Фиджи¹ • Шри-Ланка • КъАР • Ямайка
Алгъыннгы членлери	Зимбабве • Ирландия Республика
¹ Членлиги тыйылыбды