შინაარსზე გადასვლა

ფიფა-ს წლის ფეხბურთელი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია

ფიფა-ს წლის ფეხბურთელი (ინგლ. FIFA World Player of the Year) — ყოწელწლიური ჯილდო, რომელსაც მსოფლიოს წლის საუკეთესო ფეხბურთელ ქალს და მამაკაცს გადაეცემოდა ფიფას მიერ. საუკეთესო ფეხბურთელის შერჩევა ხდებოდა ფიფას წევრ ეროვნულ საფეხბურთო ნაკრებთა მწვრთნელების და კაპიტნების გამოკითხვის საფუძველზე. თითოეულ პიროვნებას საშუალება ჰქონდა დაესახელებინა სამი პიროვნება და მიენიჭებინა მათთვის 5, 3 ან 1 ქულა, გამარჯვებულის გამოვლენა ხდებოდა ქულების საერთო რაოდენობის საფუძველზე.

ჯილდო 1991 წლიდან ვაჟ ფეხბურთელებს გადაეცემოდათ, ხოლო 2001 წლიდან ასევე აჯილდოებდნენ ფეხბურთელ ქალებსაც. 2010 წლიდან ფიფას წლის საუკეთესო ვაჟი ფეხბურთელის დაჯილდოება და ფრანგული საფეხბურთო ჟურნალის France Football-ის თითქმის ანალოგიური ტიპის დაჯილდოება — ოქროს ბურთი (ფრანგ. Ballon D'or) გაერთიანდა ერთ საერთო დაჯილდოებად — ფიფა-ს ოქროს ბურთი, რომელმაც 2015 წლამდე იარსება. ამ პერიოდში ქალ ფეხბურთელებს კვლავ ძველებური სახით გადასცემდნენ ჯილდოს. 2016 წლიდან ფიფა-მ კვლავ დამოუკიდებელი დაჯილდოება დააარსა, ამჯერად ფიფა-ს საუკეთესო ფეხბურთელის სახელწოდებით.

გამარჯვებულები ვაჟთა შორის

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
წელი ადგილი მოთამაშე ნაკრები კლუბი
1991 1 ლოთარ მათეუსი გერმანიის დროშა გერმანია იტალიის დროშა ინტერი
2 ჟან-პიერ პაპენი საფრანგეთის დროშა საფრანგეთი საფრანგეთის დროშა მარსელი
3 გარი ლინეკერი ინგლისის დროშა ინგლისი ინგლისის დროშა ტოტენჰემ ჰოთსპური
1992 1 მარკო ვან ბასტენი ნიდერლანდების დროშა ნიდერლანდები იტალიის დროშა მილანი
2 ხრისტო სტოიჩკოვი ბულგარეთის დროშა ბულგარეთი ესპანეთის დროშა ბარსელონა
3 თომას ჰესლერი გერმანიის დროშა გერმანია იტალიის დროშა რომა
1993 1 რობერტო ბაჯო იტალიის დროშა იტალია იტალიის დროშა იუვენტუსი
2 რომარიო ბრაზილიის დროშა ბრაზილია ესპანეთის დროშა ბარსელონა
ნიდერლანდების დროშა პსვ
3 დენის ბერგკამპი ნიდერლანდების დროშა ნიდერლანდები იტალიის დროშა ინტერი
ნიდერლანდების დროშა აიაქსი
1994 1 რომარიო ბრაზილიის დროშა ბრაზილია ესპანეთის დროშა ბარსელონა
2 ხრისტო სტოიჩკოვი ბულგარეთის დროშა ბულგარეთი ესპანეთის დროშა ბარსელონა
3 რობერტო ბაჯო იტალიის დროშა იტალია იტალიის დროშა იუვენტუსი
1995 1 ჯორჯ ვეა ლიბერიის დროშა ლიბერია იტალიის დროშა მილანი
საფრანგეთის დროშა პარი სენ-ჟერმენი
2 პაოლო მალდინი იტალიის დროშა იტალია იტალიის დროშა მილანი
3 იურგენ კლინსმანი გერმანიის დროშა გერმანია გერმანიის დროშა ბაიერნი
ინგლისის დროშა ტოტენჰემ ჰოთსპური
1996 1 რონალდო ბრაზილიის დროშა ბრაზილია ესპანეთის დროშა ბარსელონა
ნიდერლანდების დროშა პსვ
2 ჯორჯ ვეა ლიბერიის დროშა ლიბერია იტალიის დროშა მილანი
3 ალან შირერი ინგლისის დროშა ინგლისი ინგლისის დროშა ნიუკასლ იუნაიტედი
ინგლისის დროშა ბლექბერნ როვერსი
1997 1 რონალდო ბრაზილიის დროშა ბრაზილია იტალიის დროშა ინტერი
ესპანეთის დროშა ბარსელონა
2 რობერტო კარლოსი ბრაზილიის დროშა ბრაზილია ესპანეთის დროშა რეალ მადრიდი
3 დენის ბერგკამპი ნიდერლანდების დროშა ნიდერლანდები ინგლისის დროშა არსენალი
ზინედინ ზიდანი საფრანგეთის დროშა საფრანგეთი იტალიის დროშა იუვენტუსი
1998 1 ზინედინ ზიდანი საფრანგეთის დროშა საფრანგეთი იტალიის დროშა იუვენტუსი
2 რონალდო ბრაზილიის დროშა ბრაზილია იტალიის დროშა ინტერი
3 დავორ შუკერი ხორვატიის დროშა ხორვატია ესპანეთის დროშა რეალ მადრიდი
1999 1 რივალდო ბრაზილიის დროშა ბრაზილია ესპანეთის დროშა ბარსელონა
2 დევიდ ბექჰემი ინგლისის დროშა ინგლისი ინგლისის დროშა მანჩესტერ იუნაიტედი
3 გაბრიელ ბატისტუტა არგენტინის დროშა არგენტინა იტალიის დროშა ფიორენტინა
2000 1 ზინედინ ზიდანი საფრანგეთის დროშა საფრანგეთი იტალიის დროშა იუვენტუსი
2 ლუიშ ფიგუ პორტუგალიის დროშა პორტუგალია ესპანეთის დროშა რეალ მადრიდი
ესპანეთის დროშა ბარსელონა
3 რივალდო ბრაზილიის დროშა ბრაზილია ესპანეთის დროშა ბარსელონა
2001 1 ლუიშ ფიგუ პორტუგალიის დროშა პორტუგალია ესპანეთის დროშა რეალ მადრიდი
2 დევიდ ბექჰემი ინგლისის დროშა ინგლისი ინგლისის დროშა მანჩესტერ იუნაიტედი
3 რაული ესპანეთის დროშა ესპანეთი ესპანეთის დროშა რეალ მადრიდი
2002 1 რონალდო ბრაზილიის დროშა ბრაზილია ესპანეთის დროშა რეალ მადრიდი
იტალიის დროშა ინტერი
2 ოლივერ კანი გერმანიის დროშა გერმანია გერმანიის დროშა ბაიერნი
3 ზინედინ ზიდანი საფრანგეთის დროშა საფრანგეთი ესპანეთის დროშა რეალ მადრიდი
2003 1 ზინედინ ზიდანი საფრანგეთის დროშა საფრანგეთი ესპანეთის დროშა რეალ მადრიდი
2 ტიერი ანრი საფრანგეთის დროშა საფრანგეთი ინგლისის დროშა არსენალი
3 რონალდო ბრაზილიის დროშა ბრაზილია ესპანეთის დროშა რეალ მადრიდი
2004 1 რონალდინიო ბრაზილიის დროშა ბრაზილია ესპანეთის დროშა ბარსელონა
2 ტიერი ანრი საფრანგეთის დროშა საფრანგეთი ინგლისის დროშა არსენალი
3 ანდრეი შევჩენკო უკრაინის დროშა უკრაინა იტალიის დროშა მილანი
2005 1 რონალდინიო დროშა: ბრაზილია ბრაზილია ესპანეთის დროშა ბარსელონა
2 ფრენკ ლამპარდი ინგლისის დროშა ინგლისი ინგლისის დროშა ჩელსი
3 სამუელ ეტო’ო კამერუნის დროშა კამერუნი ესპანეთის დროშა ბარსელონა
2006 1 ფაბიო კანავარო იტალიის დროშა იტალია ესპანეთის დროშა რეალ მადრიდი
იტალიის დროშა იუვენტუსი
2 ზინედინ ზიდანი საფრანგეთის დროშა საფრანგეთი ესპანეთის დროშა რეალ მადრიდი
3 რონალდინიო ბრაზილიის დროშა ბრაზილია ესპანეთის დროშა ბარსელონა
2007 1 კაკა ბრაზილიის დროშა ბრაზილია იტალიის დროშა მილანი
2 ლიონელ მესი არგენტინის დროშა არგენტინა ესპანეთის დროშა ბარსელონა
3 კრიშტიანუ რონალდუ პორტუგალიის დროშა პორტუგალია ინგლისის დროშა მანჩესტერ იუნაიტედი
2008 1 კრიშტიანუ რონალდუ პორტუგალიის დროშა პორტუგალია ინგლისის დროშა მანჩესტერ იუნაიტედი
2 ლიონელ მესი არგენტინის დროშა არგენტინა ესპანეთის დროშა ბარსელონა
3 ფერნანდო ტორესი ესპანეთის დროშა ესპანეთი ინგლისის დროშა ლივერპული
2009 1 ლიონელ მესი არგენტინის დროშა არგენტინა ესპანეთის დროშა ბარსელონა
2 კრიშტიანუ რონალდუ პორტუგალიის დროშა პორტუგალია ესპანეთის დროშა რეალ მადრიდი
ინგლისის დროშა მანჩესტერ იუნაიტედი
3 შავი ერნანდესი ესპანეთის დროშა ესპანეთი ესპანეთის დროშა ბარსელონა
2010-2016 წლებში გამარჯვებულებს გადაეცემოდათ ფიფა-ს ოქროს ბურთი, 2016 წლიდან ფიფა-ს საუკეთესო ფეხბურთელის ჯილდო.

გამარჯვებულები ქვეყნების მიხედვით

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ქვეყანა პირველი ადგილი მეორე ადგილი მესამე ადგილი
1 ბრაზილიის დროშა ბრაზილია 8 (1994, 1996, 1997, 1999, 2002, 2004, 2005, 2007) 4 (1993, 1997, 1998) 3 (2000, 2003, 2006)
2 საფრანგეთის დროშა საფრანგეთი 3 (1998, 2000, 2003) 4 (1991, 2003, 2004, 2006) 2 (1997*, 2002)
3 პორტუგალიის დროშა პორტუგალია 2 (2001, 2008) 2 (2000, 2009) 1 (2007)
4 იტალიის დროშა იტალია 2 (1993, 2006) 1 (1995) 1 (1994)
5 არგენტინის დროშა არგენტინა 1 (2009) 2 (2007, 2008) 1 (1999)
6 გერმანიის დროშა გერმანია 1 (1991) 1 (2002) 2 (1992, 1995)
7 ლიბერიის დროშა ლიბერია 1 (1995) 1 (1996) 0
8 ნიდერლანდების დროშა ნიდერლანდები 1 (1992) 0 2 (1993, 1997*)
9 ინგლისის დროშა ინგლისი 0 3 (1999, 2001, 2005) 2 (1991, 1996)
10 ბულგარეთის დროშა ბულგარეთი 0 2 (1992, 1994) 0
11 ესპანეთის დროშა ესპანეთი 0 0 3 (2001, 2008, 2009)
12 ხორვატიის დროშა ხორვატია 0 0 1 (1998)
12 უკრაინის დროშა უკრაინა 0 0 1 (2004)
12 კამერუნის დროშა კამერუნი 0 0 1 (2005)

* როდესაც ერთ პოზიციაზე რამდენიმე ფეხბურთელი მოხვდა თანაბარი ქულებით

გამარჯვებულები ქალთა შორის

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ფეხბურთელი 1-ლი მე-2 მე-3
ბრაზილიის დროშა მარტა 5 (2006, 2007, 2008, 2009, 2010) 4 (2005, 2011, 2012, 2014) 2 (2004, 2013)
გერმანიის დროშა ბირგიტ პრინცი 3 (2003, 2004, 2005) 5 (2002, 2007, 2008, 2009, 2010)
აშშ-ის დროშა მია ჰემი 2 (2001, 2002) 2 (2003, 2004)
აშშ-ის დროშა ები ვამბახი 1 (2012) 1 (2013) 2 (2011, 2014)
იაპონიის დროშა ჰომარე სავა 1 (2011)
გერმანიის დროშა ნადინე ანგერერი 1 (2013)
გერმანიის დროშა ნადინე კესლერი 1 (2014)
აშშ-ის დროშა კარლი ლოიდი 1 (2015)

გამარჯვებულები ქვეყნების მიხედვით

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ქვეყანა ფეხბურთელი რაოდენობა
დროშა: გერმანია გერმანია 3 5
დროშა: ბრაზილია ბრაზილია 1 5
დროშა: ამერიკის შეერთებული შტატები აშშ 3 4
დროშა: იაპონია იაპონია 1 1

რესურსები ინტერნეტში

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
 პორტალი ფეხბურთი — დაათვალიერეთ ვიკიპედიის სხვა სტატიები ფეხბურთზე.