იორუბა (ენა)
იორუბა — აფრიკაში მოსახლე ხალხის იორუბას ენა, მიეკუთვნება კვას ჯგუფს. გავრცელებულია ნიგერიაში, ნიგერში, ბენინში, ტოგოში, სიერა-ლეონეში. იგი ერთაშორის ურთიერთობის ენას წარმოადგენს. ნიგერიაში გამოიყენება როგორც ოფიციალური ენა სახელმწიფო დაწესებულებებში შტატების დონეზე (ჰაუსასთან, იგბოსთან და ინგლისურთან ერთად).
ზოგადი ცნობები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- მოლაპარაკეთა რაოდენობა: >20 მლნ
- ენის კოდი: yo
- სახელწოდება: yo, en - Yoruba; eo - Joruba
- დამწერლობა: ლათინური
იორუბას 30-ზე მეტი დიალექტი აქვს, დამწერლობა ლათინურ გრაფიკაზეა XIX საუკუნის შუახნებიდან..
სტატუსი
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]გავრცელების არეალი:
იორუბაზე არსებობს მხატვრული ლიტერატურა, წარმოებს სწავლება დაწყებით სკოლებში, გადაიცემა რადიოთი
გრამატიკა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]…
ლექსიკა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ფრაზები და სიტყვები
- გამარჯობა - E kú àárò; E kú òsán; E kú ìròle
- კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება - E kaabo
- გმადლობთ - E se é; Oshe
- კი / არა - En; Béè ni / Rara; Béè kó
- გეთაყვა - E jòwó; O jòwó
- ნახვამდის - Ō dâbò
რიცხვები
- 1 - ení, 2 - èjì, 3 - èta, 4 - èrin, 5 - àrún, 6 - èfà, 7 - èje, 8 - èjo, 9 - èsán, 10 - èwáá
ლიტერატურა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- Adetugbọ, Abiọdun (1982). „Towards a Yoruba Dialectology“, რედ. Afọlayan (ed.): Yoruba Language and Literature, გვ. 207–224.
- Afọlayan, Adebisi (ed.) (1982). Yoruba language and literature. Ifẹ / Ibadan: University of Ifẹ Press / Ibadan University Press.
- Ajayi, J.F. Ade (1960). „How Yoruba was Reduced to Writing“. Odu: A Journal of Yoruba, Ẹdo and Related Studies (8): 49–58.
- Bamgboṣe, Ayọ (1965a). „Assimilation and contraction in Yoruba“. Journal of West African Languages (2): 21–27.
- Bamgboṣe, Ayọ (1965b). Yoruba Orthography. Ibadan: Ibadan University Press.
- Bamgboṣe, Ayọ (1969). „Yoruba“, რედ. Elizabeth Dunstan (ed.): Twelve Nigerian Languages. New York: Africana Publishing Corp, გვ. 166. ISBN 0-8419-0031-0.
რესურსები ინტერნეტში
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- Abibitumi Kasa — Hundreds of Yorùbá Language Resources both original/unavailable elsewhere and compiled from the best on/off the web დაარქივებული 2017-10-11 საიტზე Wayback Machine.
- Yoruba Translation - Free online translation service instantly Yorùbá. დაარქივებული 2021-04-13 საიტზე Wayback Machine.
- Map of Yoruba language from the LL-Map project დაარქივებული 2013-03-25 საიტზე Wayback Machine.
- kasahorow Yoruba Dictionary დაარქივებული 2010-10-22 საიტზე Wayback Machine.
- Ọrọ èdè Yorùbá დაარქივებული 2012-04-02 საიტზე Wayback Machine.
- Omniglot: Yoruba orthography
- Yoruba dictionary