Dhuwet
| Dhuwet | |
|---|---|
| |
| Jamblang (Syzygium cumini) | |
| Klasifikasi ngèlmiah | |
| Karajan: | Plantae |
| Dhivisi: | Magnoliophyta |
| Klas: | Magnoliopsida |
| Ordho: | Myrtales |
| Famili: | Myrtaceae |
| Génus: | Syzygium |
| Spésies: | S. cumini |
| Jeneng binomial | |
| Syzygium cumini (L.) Skeels. | |
.jpg)
_seeds.jpg)
Dhuwet, juwet, utawa jambu keling yaiku jinisé wit woh saka kulawarga suku jambu-jambuan (Myrtaceae). Tentanduran woh sepet iki misuwur karan jeneng kaya ta jambee kleng (Acèh), jambu kling (Gayo), jambu kalang (Min.), jambulang, jambulan, jombulan, jumblang (macemé jeneng ing tlatah Sulut), jambulan (Flores), jambula (Ternate), jamblang (Btw., Sd.). Uga jambu juwat, jiwat, jiwat padi (Ind.), juwet utawa dhuwet (Jw.), juwet, jujutan (Bl.), dhuwak, dhalas (Md.), duwé (Bima) lan sakpanunggalé.[1]
Ing pengkaran basa kulon woh iki wisuwur karan jambulan, jambulana (Malaysia), duhat (Filipina), jambul, jamun, atau Java plum (Ingg.), lan sapanunggalanipun. Jeneng latiné yaiku Syzygium cumini.
Wit
[besut | besut sumber]
Wit kang kuat lan wiwit rontok godhongé, bisa uga ditemoni pang kang mbengkong, dhuwur wit kurang luwih 20 m. Duwéni pang kang ngisor kang bunder lan ora rata.
Godhong
[besut | besut sumber]Godhong-godhongé adep-adepan, duwé gagang 1-3,5 cm. Wujudé godhong bunder endhog kuwalik rada lonjong, 2-25 x 2–10 cm gagangé wujud bundel lan bunder, pucuk uga bundel lan lancip bisa uga rata. Werna godhongé ijo tuwa gilap/meling-meling ana ing dhuwur godhong. Godhong dhuwet ana ambuné manawa di remet. Pupus godhongé utawa godhong kang isih enom wernane abang jambu.
Kembang
[besut | besut sumber]Kembang dhuwet lumrahé bisa tukul ana ing pang-pang kang ora ana godhongé. Kembang cilik, 3-8 kuncupé ana ing pucuk gagang, lan ambuné wangi. Godhong kelopak wujudé wujud lonceng amba utawa kaya corong, dhuwur kurang luwih 4-6 mm, kuning nganti nyambon. Godhong makutha bunder lan pisah-pisah, 3m lan wernané putih nyambon nganti abang jambu. Benang saréi akèh, 4-7mm, putik 6-7mm.
Woh
[besut | besut sumber]Woh dhuwet wujudé kaya lonceng utawa kaya endhog, lan asring rada bengkong, 1–5 cm, ana makutha kuping kelopak, bisa uga ana kulit tipis lan lunyu, abang tuwa nganti ungu ireng, bisa uga wernané putih. Woh dhuwet asring ana ing kumpulan grombol kang akèh. Daging woh dhuwet wernané putih, kuning uga abang ungu, ora ana ambuné.
Wiji
[besut | besut sumber]Wiji woh dhuwet lonjong, kira-kira 3,5 cm.[2][3]
Mumpangat
[besut | besut sumber]Woh dhuwet bisa uga dipangan seger utawa langsung saka wité kang wis matèng. Ing India lan Filipina, uga dipangani kaya ing tlatah Indonésia. Woh dhuwet kang matèng bisa uga dicampur karo uyah lan bisa ditambahi gula. Woh kang ngandut vitamin A lan C uga bisa dimumpangatake dadi sari woh, jeli utawa anggur. Ing Filipina, anggur dhuwet misuwur lan larang regané.[2]
Kayu
[besut | besut sumber]Kayuné bisa uga dimumpangatake kanggo yasan, lan kayu dhuwet gambang pecah luwih wangun dimumpangatake kanggo rencek. Kulit kayuné ngasilke zat nyamak (tanin) lan di mumpangatake kanggo sumbo (pewarna) ing piranti jala (ubar). Godhong dhuwet asring ing tlatah Jawa dimumpangatake kanggo pakan kéwan kaya ta wedus, sapi, kebo, lan kelici
Semana uga pérangan wit dhuwet uga dimumpangatake kanggo bahan obat tradhisional utawa modhèren. Kulit pang, godhong, woh, lan wijiné wisuwur dimumpangatake kanggo obat kencing manis, murus (diare), lan lara liyané. Simplisia saka kulit pangé asring misuwur karan Syzygii cortex lan wiji dhuwet (diarani Syzygii semen).[1][4]
Wit dhuwet uga asring ditandur kanggo wit ayub-ayupan ing latar ngarep omah utawa ing pekarangan lan kebon (kaya ta kanggo ngayomi tetuwuhan kopi), utawa kanggo nahan angin (wind break). Kembang-kembangé apik kanggo pakan tawon madu.
Deleng uga
[besut | besut sumber]Rujukan
[besut | besut sumber]- ↑ a b Heyne, K. 1987. Tumbuhan Berguna Indonesia, jil. 3. Yay. Sarana Wana Jaya, Jakarta. Hal. 1518.
- ↑ a b Verheij, E.W.M. dan R.E. Coronel (eds.). 1997. Sumber Daya Nabati Asia Tenggara 2: Buah-buahan yang dapat dimakan. PROSEA – Gramedia. Jakarta. ISBN 979-511-672-2. Hal. 380-382.
- ↑ Steenis, CGGJ van. 1981. Flora, untuk sekolah di Indonesia. PT Pradnya Paramita, Jakarta. Hal. 327.
- ↑ Sutrisno, R.B. 1974. Ihtisar Farmakognosi, edisi IV. Pharmascience Pacific, Jakarta. Hal. 119 dan 163.
Pranala nyaba
[besut | besut sumber] |
Wikimedia Commons duwé médhia ngenani Syzygium cumini. |
- Sorting Syzygium names, Multilingual Multiscript Plant Name Database.
