S giavüs na buna saira
 |
Questo testo è completo, ma ancora da rileggere. | |
| ◄ | Eau s vules rover, vus bella | Pastura in chamona | ► |
Questo testo fa parte della raccolta Rätoromanische chrestomathie
Volkslieder 
di Autori vari (1908)
12.
| [f. 7b] | a. |
Discuors traunter duos, chi s. piglan.
| Juvan | (Nach Ms. Pont.) |
S giavüs na buna saira,
Carisma mata bella,
ne grant delet pelvara,
á pudair gnir tiers ela.
5 Eau am lasches inchoreser
da ster sia löng davent,
nun se chie que po eser,
tar vus chia veng seia gugent
Ma chie schia vus da me
10 Mieu cour vais piglio davend,
Schi buonder nun as fe,
tar vus chia veng suventz.
Juvna Bain vgnieu, ô juven chier,
algrezia et dalet grant,
15 Mieu cour as sto legrer,
Cun el vus veza gniand.
Chi so scha bain müdo
ves Dia voas crudel cour,
et quel am füs incholino
20 a me gugent de turner.
Vers vus crudel me fais,
nun ais mia cour pelvara,
schia que he au tschan[ts]cho
cun vus eir que arsara.
Juvna 25 Un grand plet quel da dir,
ün grand trot quel da fer,
nun vülgias in presia ir,
ch vu hegias d as rügler.
[f. 8a] Tiers me vus non chiatas
30 Richeza ne beltet,
Scho vus as crandantas,
Mo bain schi piatet.
Ne m se eir, schia á me
uus taunt amur portais,
35 taunt bain e taunt fe,
co vus cun voas plets dschais.
Per taunt s vülg eau cussler
Da prusa juvintschela,
chia vus vüglias tschiar[n]er,
40 na plü richia et na plü bela.
Juvan O chie plets, vus am dschais,
o che dulur, tormaints,
o che cordöli am dais,
Mieu cour quels foran aint.
45 Cun quels nus non craias,
Davent quia d am fer ir,
Eaue s di our, schia vus vulais,
Chia gia à morir.
In vus he aue chiato
50 be que, chia bramava,
et ais bgier püä[t]et,
co ch’eau me nun craiaiva.
Utro ais na uirtüd
et otras plü ünguot,
55 ma in vus chiat eau postüd
issemel tuotas, tuotas.
(Juvna) Tuot aque, chis po fer
A noas dia bain plasaivel,
in vus ais da chiater,
60 o Juvna alegra[i]vla.
[f. 8b] Tuot que, chi plesa al muond,
havain nus la certezia,
da tuotass virtüts zuond
havai(n)s vus granda richeza.
(Juvan) 65 Quaunt la natüra mussa,
ho vulieu fer vair eir ela,
sand la persuna vossa
da tuotass la plü bela.
(Juvan) Les stalass as trupagian,
70}} il sulalg s o inuilgia,
cur el as vol guarder,
sto bain, o nöbla gilgia!
(Juvan) Co in vos eut pü bel red
non o vis il sulalg,
75 mo neir pü fideltet
üngüna cho in me.
(Juvna) La buchia a me richianta,
et voas ölgs quels am renden,
cura chia quela chiaunta,
80 et cura quels am guardan.
(Juvan) Rüsa alva, vus pom grano,
al sulalg vuss songias
cun virtüds, chi faun vivo,
E à tuotas trappassais.
(Juvna) 85 Rosmarin cun sia udur,
Balsem il plü custavel,
Leta essas tschantila flur,
O pom vus alegravel.
(Juvan) Tuot que chi vain dal ur[i]ai[nt]
90 da meza noat, metz di,
d lass indias, del ocidaint
faunt bel et minchia di,
[f. 9a] Taunt bels da tuot la tera,
taunt bels da tuot il mer,
95 Schi füs aunts plü pü bgera
nun ais d as congoler.
(Juvan) Scho our d perlas ais tesieu
alss raigs üna curuna,
uschia or d virtüts
100 ais fat vosa persuma.
Scho ais sto la prusa Ana,
da mia sor Maria,
Scho la casta süsana,
Schi essches rösa mia.
105 O sulalg de la belezia,
o darsch, o nöbel pain,
tesori et carinetzia
O mieu delet, mieu bain.
O vus la mia belezia
110 a mia duchoisem cour,
O vus mia contentezia,
per che non lasaisch tor.
O rüsa vus dschantila,
o flur vus da curuna,
115 o vus florida gilgia,
o nübla vossa persuma.
Perche vulais vus der
a me taunta dolur?
il quel chi ais voas chier
120 et ümel servitur.
Vuss esses üna (üna) gilgia,
chia tuots as sto luder
Listes, chi s invilgie,
nu m chiat d as blasmer.
[f. 9b] 125 O vus suleta e bella
Custavla perla fina,
cun me il pü fidel,
cun me il pü chiarin
Nun saias taunt crudela,
130 o spraunza, ó vita mia,
cun quel, chi ais fidel
jn tuot la vita sia,
Schia eaue s pudes seruir,
Us der qualchie cufoart,
135 Sün voas cumand vules ir,
vules eir ir in la moart.
(Juvan) Schia vus voass saung lamgier,
voas cour non vulais müder,
varos da m cunpagner,
140 bain bot [d]am sutarer.
Varon l' ura voass mauns
istes am sutarer gnir,
sün mia vasche a meter ils crauns
am vair am sepolir.
145 Nun se, schia foarza alura
saros da fata containta,
a vaire con dulur
spar[t]ir mieu iuvan seaung.
Ma sun metz moart aquia,
150 M vais be stramanto,
Ma schia vus om dschais schi,
saro eau bod resüsito.
Vulais usa mia moart,
U vulais la mia vita,
155 schi resolve bain bod
e declare subit.
[f. 10a] (Juvna) Avunda et brüchia p[l]ü,
eau vülg la vossa vita,
Cun vuss völg eau dir schi,
160 di eaue schi dandet subit.
Aquia eau spoartsch vi
in mieu meaum dret mieu cour,
el voass de no á mi,
schi ns vulain dalungia tor.
165 Voas plets am fe m legrer,
Mieu cour da fat sparir,
Giavüs con vus da ster,
a viver et morir.
Juvan O Plets zuont cufurtus,
170 Chi ävais mieu cour legro,
O ducha é graziusa,
Che taunt se bramo.
Quaistts plets me aum do la vita
haun fat mieu cour sflurir,
175 Chi vulava uschia dalungia,
Davent da me spartir.
Schi saias dimena mia,
scho eir eau sum voas,
o Segner, do ns la vita,
180 Bain benedicium.
Hussa sum eau containt,
husa vülg benedir,
quela oura, quel momaint
tar vus, chia (d)he volia gnir.
185 Uossa as vülg ingrazier
Cun animo arzirus,
da cour as vülg branchler
O du[s]cha, ó chiera spusa.
[f. 10a] La granda contenteza,
190 Chi sainta aquia mieu cour,
ungüna partdertezia
Mia po inandret dir or.
Se sgür a vosa fina
nun saros me rüvleda,
195 per che ün pü chiarin
non vese me chiato.
Argient cert et bgier or
Deaune oterss a lur spusas,
richieza, grand tesoris,
200 eir perlas preziusas.
Mo eau a vus mia cour
et mi istes as dum
et quaista vota vüglias pigler
Per buna efeziun.
205 Un pitschen sen da favur
as vülge eau prasanter,
inguel brichia la mur
Chia dügnia as vülg purter.
[Juvna] Gugent eau vülg pigler
210 tuot que gio da voas chier maum,
Lo scunter s vülg duner
cun mieu cour eir quaist pain.
Eau s vülg saimper porter
amur et tuot respet
215 et se chi am poasas sgürer,
chia eir vus que faras.
Adia, tuots duoss ruvain,
Chi ns ho insemel mnos
Da tschiel, chia el cun ls bains
220 Nus tgnieus incurunoss.
[f. 11a] Siand chi ho plasia
o Dia, quia d ans unir,
per grazia vüglias tü
eir saimper benedir.
225 Ma chia il temp ais passo,
eas vol fer sparalier,
bod s rouv, tiers me turner,
dutsch cour, er mia spus chier.
[Juvan] Da vus dimena am spart
230 cun larmass da chrider,
dameaun, aunts co chi am parta,
Ginarò as salüder.
O ussa as vülg brancler
eau ün sinsier amur,
235 non vüglias me smanchier
voas debet servitur.
b.
(Annalas XIV, Vital p. 234 — 40.)
S’ giavüsch la buna saira,
Charina matta bella,
He grand giavüsch pel vaira
Da podair gnir tar ella.
5 Eau am laschess increscher
Da ster taunt lönch davent:
Nun se che chi poss’esser,
Tiers vus cha vegn suvenz.
Ma che vulais da me,
10 Mieu cour ais tuot davent,
Schi buonder nun as fe,
Tar vus cha vegn suvenz.
Bainvgnieu, o giuven cher,
Algrezia, dolur granda,
15 Mieu cour as sto brancler,
Cur el as vezza gnand.
Chi s’ho ’sche bain müdo
Vers Dieu vos crudel cour,
Il quel füss inclino
20 A me gugent da tour?
Vers vus crudel mê sto
Nun ais mieu cour pelvaira,
Cha que avains tschantscho
Con vus be dich her saira.
25 Ün grand pled que da dir,
Ün grand tuert que da fer,
Nun vöglias in prescha ir,
Nun hegias da ’s rügler.
Tar me nun achattais
30 Richezza ne belleza,
Sco vus as cradantais,
Mo bainschi pieted.
Nun se, scha eir a mi
Vus taunt ’amur purtais,
35 Taunt bain e taunta fè
Co vus cun voss pleds dschais.
Pertaunt as vögl cussglier
Da prusa giuventschella,
Cha vus vögliat chatter
40 Üna pü richa e pü bella.
O che pleds vus am dschais,
O che dolur turmaint,
O che cordöli am dais,
Mieu cour quel foura aint.
45 Taunt nun s’ cradantais
Davent da qui am fer ir,
Ed uossa vus volais,
Cha eau giaja a murir.
Tar vus he eau chatto
50 Tuot que mieu cour bramaiva,
Ed ais bger pü co que,
Cha eau m’incrajaiva.
Tuot que chi as po fer
A nos Dieu bain plaschaivla
55 In vus ais da chatter,
O giuvna allegraivla.
Tuot que chi plesch’al muond
Avais eir in tschertezza,
Tuottas virtüds eir zuond
60 Avais eir grand richezza.
Las stailas trapassais,
Il solagl ho invilgia,
Cur el as voul guarder,
Sto bain, o nöbla gilgia.
65 Co in vus pü bellezza
Nun ho vis il solagl,
Ma neir pü fidelted
Üngün co aint in mai.
La buocha am riainta,
70 E voss ögls quels am guardan,
E cur cha quella chaunta,
Mieu cour s' allegra d' fè.
Rösa amabla e pom grano,
Il solagl vus sumgiais.
75 Las rösas chi savuran
Vus tuottas trapassais.
Rosmarin cun odur,
Balsem il pü custaivel,
E las gentilas fluors,
80 O cour mieu dalettaivel.
Taunt bel da tuot la terra,
Taunt bel da tuot il mer,
Scha füss auncha pü bgeras,
Non ais da congualer.
85 Scha our da perlas as fess
Als raigs üna coruna,
Usche our d' virtüds
Ais fat vossa persuna.
Sco ais sto la prusa Anna
90 Da nossa sour Maria,
Sco la casta Susanna,
Schi eschat rösa mia.
O sulagl da bellezza,
O dutsch amabel cour,
95 Tesori da tschertezza,
O mieu dalet, mieu bain.
O vus, mia algrezia,
Mieu dutsch, charischem cour,
O vus, mia contentezza,
100 Perche nu’ m volais tour.
O rösa mia gentila,
O flur vus da coruna,
O vus, flurida gilgia,
O chera mia persuna.
105 Perche vulessas der
A me taunta dolur?
A quel chi ais vos cher
Ed ümil servitur?
Vus essas üna gilgia,
110 Cha tuot as sto luder,
Usche cha niaunch’invilgia
Nun chatta da ’s blasmer.
O vus suletta bella,
Custaivla perla fina,
115 Cun me la pü fidella,
Cun me la pü charina,
Nun sajas uschè crudella,
O spraunza, o vita mia,
Con quel schi sajas fidella
120 Eir tuot la vita sia.
Scha eau ’s pudess servir
E ’s der qualche cuffort,
Sün vos comand vless ir,
Vless ir in milli morts.
125 Ma scha vus nun s’ müdais
Vos cour a ’s alamger,
Varos da ’m compagner,
Bainbod da ’m sutterer.
Varos allur voss mauns,
130 Istess a stovair gnir
Sün mieu vaschè als craunzs,
Varos da ’m sepulir.
Nun se, scha fors’allura
Füssas eir bain containta
135 A vair con dolur
Spartir mieu giuven saung.
Ma scha mez mort acquia
Vus am vzais stramento
Scha vus be dschessas schi,
140 Sarò bod ravivo.
Vulais uoss’ mia mort
O vulais mia vita,
Schi declarè bainbod,
Schi declarè subitte.
145 Avuonda e bricha pü;
Eau vögl bain vossa vita;
Cun vus vögl eau dir schi,
Dir schi eir bod subitte.
Acquia as possa eir der
150 Il mieu maun dret, mieu cour,
Il vos dè no a mi,
Schi ’ns volains dalum tour.
Voss pleds am faun alguer,
Mieu cour daffat spartir,
155 Giavüschè’ m vus da ster,
Da viver e da murir.
O pleds zuond cuffortus,
Chi fo mieu cour legrer,
O dutsch e grazius,
160 Cha taunt he stuvieu amer.
Quaist pleds m’haun do la vita,
Haun fat mieu cour flurir,
Chi vulaiva usche subit
Davent da me spartir.
165 Schi sajas dimena mia,
Sco eir ch’eau vos sun;
O Segner do’ ns la vita,
Bain benedicziun.
Uossa sun eau cuntaint,
170 Uossa vögl benedir
Quell’ur’e quel momaint,
Ch’eau he tar vus vulieu gnir.
Uossa possa brancler
Anima vivusa,
175 Da cour eau vögl brancler,
O dutscha, chera spusa.
La granda contentezza,
Chi sainta qui mieu cour,
Üngüna perdertezza
180 Nun po indret dir our.
Or grand ed eir brich ora
E perlas preziusas
Ed eir oters grands duns
Daun oters a lur spusas.
185 Mo eau a vus mieu cour
E me istess am dun;
Eau ’s rouv, cha vöglias tour
Per buna affecziun.
Ün pitschen segn daffat
190 As vöglia presenter,
In quella tuott’amur,
Cha adün’as vögl purter.
Sün quaunt eau vögl piglier
Tuot que giò d’ voss chers mauns:
195 Lo scunter as vögl duner
Cun mieu cour eir quaist pain.