Irez a kontenajo

Komparo inter Ido ed Esperanto

De Wikipedio

Malgre ke Ido esas decendanto di Esperanto, ibe existas multa diferanti inter Ido ed Esperanto. Ido kreesis en la komenco di la 20a-yarcento pro esar skismo de Esperanto, qua kreesis en la fino di 19a-yarcento.

 Precipua artiklo: Historio di Ido

L'alfabeto

[redaktar | redaktar fonto]
Esperanto a b c ĉ d e f g ĝ h ĥ i j ĵ k kv l m n o p r s ŝ t u ŭ v z ks
Ido a b c ch d e f g h i y j k l m n o p qu r s sh t u w v z x
No. Ido Esperanto
0 zero nul
1 un unu
2 du du
3 tri tri
4 quar kvar
5 kin kvin
6 sis ses
7 sep sep
8 ok ok
9 non naŭ
10 dek dek

Gramatikala formi

[redaktar | redaktar fonto]
Gramatikala formo Ido Esperanto
Singulara substantivo -o (libro) -o (libro)
Plurala substantivo -i (libri) -oj (libroj)
Adjektivo -a (varma) -a (varma)
Adverbo -e (varme) -e (varme)
Prezenta infinitivo -ar (irar) -anti (iranti) -i (iri)
Preterita infinitivo -ir (irir) -inti (irinti)
Futura infinitivo -or (iror) -onti (ironti)
Prezenta tenso -as (iras) -as (iras)
Preterita tenso -is (iris) -is (iris)
Futura tenso -os (iros) -os (iros)
Imperativo -ez (irez) -u (iru)
Kondicionala modo -us (irus) -us (irus)
Pronomi
Singulara Plurala Nedefinita
1ma 2ma 3ma 1ma 2ma 3ma
familiara formala maskulala feminala neutra tragenra maskulala feminala neutra tragenra
Ido me tu vu il(u) el(u) ol(u) lu ni vi ili eli oli li on(u)
Esperanto mi ci¹ vi li ŝi ĝi ĝi² / ri ni vi ili oni
  1. vi esas kustume uzata en ica cirkonstanco, nam la pronomo "ci" nur existas teorie ed olu preske nulatempe esas praktike uzata.
  2. tiu, quankam ne personala pronomo, esas kustume uzata en ica cirkonstanco, nam multa parolanti havas problemo uzar la pronomo "ĝi" por homi pro influo di altra lingui.
Ido:
Universal Deklaro di Homal Yuri:[1]
Omna homi naskas libera ed egala relate digneso e yuri.
Li es dotita per raciono e koncienco e devas agar vers l'una l'altra en spirito di frateso.
Esperanto:
Universala Deklaracio de Homaj Rajtoj:[2]
Ĉiuj homoj estas denaske liberaj kaj egalaj laŭ digno kaj rajtoj.
Ili posedas racion kaj konsciencon, kaj devus konduti unu al alia en spirito de frateco.
Ido:
Patro nia, qua esas en la cielo,
tua nomo santigesez;
tua regno advenez;
tua volo facesez
quale en la cielo, tale anke sur la tero.
Donez a ni cadie l'omnadiala pano,
e pardonez a ni nia ofensi,
quale anke ni pardonas a nia ofensanti,
e ne duktez ni aden la tento,
ma liberigez ni del malajo.
Amen.
Esperanto:
Patro nia, kiu estas en la ĉielo,
Via nomo estu sanktigita.
Venu Via regno,
plenumiĝu Via volo,
kiel en la ĉielo, tiel ankaŭ sur la tero.
Nian panon ĉiutagan donu al ni hodiaŭ.
Kaj pardonu al ni niajn ŝuldojn,
kiel ankaŭ ni pardonas al niaj ŝuldantoj.
Kaj ne konduku nin en tenton,
sed liberigu nin de la malbono.
Amen.