Batalio di Waterloo
| batalio di Waterloo | |||
| |||
| Batalio di Waterloo. | |||
| Konflikto: | Napoleonala militi | ||
| Dato: | 18ma di junio 1815 | ||
| Loko: | Waterloo, Nederlando (nun Belgia) | ||
| Rezulto: | Vinkeso Franca. Napoléon la 1ma arestesas e sendesas kom militala kaptito a Sant-Helena. | ||
 Francia
|
↔ | .svg){kind=small} Unionita RejioPrusia Rejio Hannover Nederlando Dukio Nassau Dukio Brunswick | |
| Napoléon Bonaparte Michel Ney |
↔ | Duko de Wellington marshalo von Blücher | |
| 72 000 o 73 000 | ↔ | 118 000 til 120 000 | |
| 24 mil til 26 mil, inkluzite 6 mil til 7 mil kaptiti 15 mil desaparinta |
↔ | 17 mil del armeo komandita da Wellington, di qui 3500 mortinta, 10200 vundita e 3300 desaparinta 7 mil del armeo komandita da Von Blücher, di qui 1200 mortinta, 4400 vunditi e 1400 desaparinta | |
La batalio di Waterloo eventis ye la 18ma di junio 1815. Ol finis kun decidigiva vinko por du armei: l'armeo konsistanta ek Britaniani e Nederlandi e komandita da la duko de Wellington, e l'armeo Prusiana, komandita da marshalo Von Blücher. La du luktis kontre Franc armeo, komandita dal imperiestro Napoléon la 1ma. Waterloo esis la lasta batalio de tale nomizita Napoleonala militi.
La bataliagro distas 2 kilometri de urbeto Waterloo, Belgia, cirkume 12 kilometri sud-sudeste de Bruxel.
Preludo
[redaktar | redaktar fonto]
Ye la 13ma di marto 1815, sis dii ante ke Napoléon atingis Paris, reprezenteri di Europana povi - Unionita Rejio, Rusia, Austria e Prusia – deklaris en la Kongreso di Wien ke lu esus proskriptito. Quar dii pose, ca landi mobilizis armei pro vinkar Napoleon. Napoleon savis ke lua armeo havis min soldati kam la federiti, e kande ilu faliis despersuadar un o plua membri de la Sepesma Koalisuro pri atako kontre Francia, lua unika chanco esus se ilu atakus ante la mobilizado di la Koalisuro.[1] Se ilu povus destruktar l'existanta forci sude de Bruxel ante ke li recevus rinforci, esus posibla repulsar Britaniani vers la maro ed ekpulsar Prusiani de la milito.
La komencal aranji di Wellington intencis kontreagar la minaco di Napoleon pri encirkligar l'armei di Koalisuro per movanta tra Mons, ad la sudwesto di Bruxel. La skopo esis ruptar komuniki kun lua bazo en Ostend, ma proximigar lua armeo de la di Blücher. Napoleon manipulita la timo di Wellington per perdar lua provizo-kateno de kanalo portui kun nevera informo. Il organizis sua armeo kun sinistra alo komandita da Michel Ney, dextra alo komandita da Emmanuel Grouchy, e rezerv-armeo komandita da su ipsa (quankam omna tri elementi restas sat cirkum per suportar l'una l'altra). Ante l'auroro ye la 15ma di julio, Franci trairis la frontiero apud Charleroi, e quik glutis avanposteni di Koalisuro, sekuranta la prefera mez poziciono inter amba enemika armei.
Napoleon decidis unesme atakar Prusiani kande Ney kaptis la krucovoyo en Quatre Bras dum la batalio di Ligny. Napoleon vinkis, tamen ne destruktis la trupi qui retretis komplete vers Waterloo.
La bataliagro
[redaktar | redaktar fonto]La poziciono en Waterloo esis forta uno. Ol konsistis ek longa kresto kuranta est-westa, perpendikla ad, e bisekita da, la precipua voyo vers Bruxel. Alonge la someto di kresto es kava voyo ube Wellington instalas dop lineo di infantrio. Precipua trupi ecepte l'artilrio e skarmuchanti es en la reversa pento, disimulita di Franciani, min en la sinistra alo per lasar spaco kande arivas la Prusiani.
Avan es tri forta farmo-domi (Hougoumont, La Haye Sainte e Papelotte) barikadizita e defenzita.
Pluvis dum tota nokto; la tereno esis dilutita. La lokizo dil artilrio meze la fango esis desfacila. La debuto di atako esis plutardigita. Pose, l'efiko di pafi es diminutita (la kuglegi penetris en la sulo vice risaltar per rikochi). L'avancado dil infantrio e kavalrio esis desfacila.
Referi
[redaktar | redaktar fonto]- ↑ David, Chandler:The Campaigns of Napoleon. Publikigita da New York: Macmillan. Dato di publikigo: 1966.