Պոտենցիալ էներգիա
Դասական մեխանիկա |
---|
Դասական մեխանիկայի պատմություն · Դասական մեխանիկայի ժամանակացույց |
Պոտենցիալ էներգիա , սկալյար ֆիզիկական մեծություն, կոնսերվատիվ ուժերի դաշտում գտնվող համակարգի լրիվ մեխանիկական էներգիայի մի մասը։ Կախված է համակարգը կազմող նյութական կետերի դիրքից։ Բնութագրվում է դրանց տեղափոխման ժամանակ դաշտի կատարած մեխանիկական աշխատանքով[1]։ Այլ սահմանում. պոտենցիալ էներգիան կոորդինատների ֆունկցիա է, համակարգի լագրանժյանի գումարելիներից, նկարագրվում է համակարգի տարրերի փոխազդեցությամբ[2]։ «Պոտենցիալ էներգիա» տերմինը XIX դարում մտցրել է շոտլանդացի ինժեներ և ֆիզիկոս Ուիլյամ Ռենկինը։
Միավորների միջազգային համակարգում էներգիայի չափման միավորը ջոուլն է։
Տարածության մեջ մարմինների որոշակի կոնֆիգուրացիայի համար պոտենցիալ էներգիան կարող է ընտրվել հավասար զրոյի։ Այդ ընտրությունը պայմանավորված է հետագա հաշվարկների հարմարությամբ։ Տվյալ կոնֆիգուրացիայի ընտրման պրոցեսը կոչվում է պոտենցիալ էներգիայի նորմավորում։
Պոտենցիալ էներգիայի ճշգրիտ սահմանումը կարելի է տալ միայն այնպիսի ուժերի դաշտում, որոնց աշխատանքը կախված է միայն մարմնի սկզբնական և վերջնական դիրքերից, և ոչ տեղափոխման հետագծից։ Այդպիսի ուժերը կոչվում են կոնսերվատիվ (պոտենցիալ)։
Պոտենցիալ էներգիան մարմնի (կամ մարմինների) և դաշտի փոխազդեցության բնութագիրն է։
Յուրաքանչյուր ֆիզիկական համակարգ ձգտում է նվազագույն պոտենցիալ էներգիայով վիճակի։
Առաձգական դեֆորմացիայի պոտենցիալ էներգիան բնութագրում է փոխազդեցությունը մարմնի մասերի միջև։
Պոտենցիալ էներգիան Երկրի ձգողության դաշտում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Մարմնի պոտենցիալ էներգիան Երկրի ձգողության դաշտում՝ մակերևույթի մոտ, մոտավորապես արտահայտվում է
բանաձևով, որտեղ -ը մարմնի զանգվածն է, -ն՝ ազատ անկման արագացումը, -ն՝ մարմնի զանգվածների կենտրոնի դիրքի բարձրությունը կամայաբար ընտրված զրոյական մակարդակից։
Պոտենցիալ էներգիայի ֆիզիկական իմաստ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Մինչ կինետիկ էներգիան բնութագրում է մարմինը ընտրված հաշվարկման համակարգի նկատմամբ, պոտենցիալ էներգիան բնութագրում է մարմինը ուժի աղբյուրի նկատմամբ։
- Կինետիկ էներգիան բնութագրվում է հաշվարկման համակարգի նկատմամբ արագությամբ, պոտենցիալը՝ դաշտում մարմինների դիրքով։
- Հիմնական ֆիզիկական իմաստ ունի ոչ թե պոտենցիալ էներգիան ինքնին, այլ՝ նրա փոփոխությունը։
Տես նաև
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Потенциальная энергия Физическая энциклопедия
- ↑ Л. Д. Ландау, Е. М. Лифшиц, Теоретическая физика, М., Физматлит, 2004, I. Механика