Բեզանսոն
| Բնակավայր | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Բեզանսոն | |||||
| ֆր.՝ Besançon[1] Besançon | |||||
| |||||
 | |||||
| Երկիր |  Ֆրանսիա | ||||
| Համայնք | Դու, Բեզանսոն և Grand Besançon Métropole? | ||||
| Մակերես | 65,05 կմ² | ||||
| ԲԾՄ | 281 մետր, 235 մետր, 610 մետր | ||||
| Բնակչություն | ▲119 198 մարդ (հունվարի 1, 2021)[2] | ||||
| Ժամային գոտի | UTC+1 և UTC+2 | ||||
| Փոստային դասիչ | 25000[3] | ||||
| Պաշտոնական կայք | besancon.fr(ֆր.) | ||||
| |||||
Բեզանսոն (ֆր.՝ Besançon, դաս. լատ.՝ Bysantium, միջնադարյան լատին․՝ Vesuntio, Vesontio, գերմ.՝ Bisanz), քաղաք Ֆրանսիայի արևելքում, Դու գետի գետապտույտի մոտ։ Դու դեպարտամենտի և Ֆրանշ-Կոնտե տարածաշրջանի վարչական կենտրոնն է։ Քաղաքում զարգացած է մեքենաշինությունը, ժամագործությունը, տեքստիլ և կարի արտադրությունները։ 2012 թվականի դրությամբ բնակչության թիվը կազմել է 116 353 մարդ։
Պատմություն
Հին ժամանակներում կոչվել է Vesontio[4] և որպես գալլական սեկվաններ ցեղերի կենտրոն գրավվել էր մ.թ.ա. 58 թվականին Հուլիոս Կեսարի կողմից[5]։ IV դարից հայտնի են բեզանսոնյան եպիսկոպոսները, ովքեր ժամանակի ընթացքում դարձել են արքեպիսկոպոսներ և քաղաքի կառավարումը իրենց ձեռքն են վերցրել։ Ընդհուպ մինչև 1654 թվականը այն ազատ քաղաք էր համարվում՝ մտնելով Սրբազան Հռոմեական կայսրության կազմի մեջ։
Բեզանսոնը բավականին զարգացել է Հաբսբուրգների օրոք, երբ տեղաբնիկներից մեկը՝ կարդինալ Գրանվելան ղեկավարում էր կայսրության արտաքին քաղաքականությունը։ Երեսնամյա պատերազմի արդյունքում անցել է ֆրանսիացիների մոտ և Լյուդովիկոս XIV-ի հրամանով հիմնովին ամրապնդվել է Սեբաստիան Վոբանի կողմից։ Հսկա ամրոցի շինարարությունը տևել է 30 տարի, 1814 թվականին այդ գնդակոծվել է ավստրիացիների կողմից, սակայն Վոբանի կառույցը մինչ մեր օրերը հասել է լավ պահպանված վիճակում[6]։
1676 թվականին Դոլից այստեղ են տեղափոխվել Ֆրանշ-Կոնտեի կառավարման մարմինները։ 1671 թվականին Դոլից Բեզանսոն տեղափոխվեց Ֆրանշ-Կոնտե համալսարանը, որը բացվել է դեռևս XV դարին որպես «Երկու Բուրգունդիաների համալսարան»։
XVIII դարում Շվեյցարիայից փախստականները հիմնել են Բեզանսոնի ժամագործության արդյունաբերությունը։ XIX դարում քաղաքը համարվում էր խոշոր արդյունաբերական կենտրոն։
Կլիմա
Բեզանսոն քաղաքը գտնվում է երկու կլիմայական գոտիների՝ օվկիանոսայինի և ցամաքայինի ազդեցության տակ, որոնց բնորոշ են ցուրտ ձմեռները և տաք, չոր ամառները։ Ամենատաք ամիսը հուլիսն է՝ 20 °C, իսկ ամենացուրտը՝ հունվարը՝ 2,1 °C: Տեղումների տարեկան քանակը կազմում է մոտ 1,059 մմ։ Ամենախոնավ ամիսը մայիսն է (108,4 մմ), իսկ ամենաչորը՝ օգոստոսը (75,9 մմ)։ Բեզանսոնի պատմության մեջ գրանցված ամենաբարձր ջերմաստիճանը դիտվել է 1921 թվականի հուլիսի 28-ին (40,3 °C), իսկ ամենացածրը՝ 1985 թվականի հունվարի 1-ին (-20,7 °C)[7]:
| Բեզանսոնի կլիմայական տվյալները | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
| Միջին բարձր °C (°F) | 5 (41) |
6.1 (43) |
10.8 (51.4) |
14.9 (58.8) |
20.7 (69.3) |
23.4 (74.1) |
25.7 (78.3) |
26.1 (79) |
22.2 (72) |
18.0 (64.4) |
13.2 (55.8) |
7.1 (44.8) |
16.1 (61) |
| Միջին օրական °C (°F) | 2.1 (35.8) |
3.1 (37.6) |
6.7 (44.1) |
9.7 (49.5) |
15.2 (59.4) |
17.9 (64.2) |
20 (68) |
20.2 (68.4) |
16.9 (62.4) |
13.4 (56.1) |
8.8 (47.8) |
4.1 (39.4) |
11.5 (52.7) |
| Միջին ցածր °C (°F) | −0.8 (30.6) |
0 (32) |
2.5 (36.5) |
4.5 (40.1) |
9.7 (49.5) |
12.4 (54.3) |
14.2 (57.6) |
14.3 (57.7) |
11.6 (52.9) |
8.8 (47.8) |
4.4 (39.9) |
1.0 (33.8) |
6.9 (44.4) |
| Անձրևի տեղումներ մմ (դյույմ) | 88.5 (3.484) |
81.8 (3.22) |
83.5 (3.287) |
90.6 (3.567) |
108.4 (4.268) |
97.1 (3.823) |
78.5 (3.091) |
76.9 (3.028) |
78.2 (3.079) |
85.8 (3.378) |
96.7 (3.807) |
93.0 (3.661) |
1059 (41,69) |
| աղբյուր: Météo France | |||||||||||||
Տրանսպորտ
Քաղաքում գործում են ավտոբուսային և տրամվայի փոխադրամիջոցներ[8]։ Քաղաքից ոչ հեռու (ավտոմեքենայով երկու ժամվա ճանապարհ) գտնվում են երկու միջազգային օդանավակայաններ։
Հայտնի բնակիչներ
- Կոնստանտ Մայեր - ֆրանսիացի ծագմամբ ամերիկյան գեղանկարիչ
- Վիկտոր Հյուգո - ֆրանսիացի հայտնի գրող
- Պիեռ Ժոզեֆ Պրուդոն - տնտեսագետ, փիլիսոփա, հրապարակախոս
- Շառլ Ֆուրիե - ֆրանսիացի փիլիսոփա, սոցիոլոգ
Քույր քաղաքներ
Տվեր (ՌԴ)
Ֆրայբուրգ (Գերմանիա)
Կուոպիո (Ֆինլանդիա)
Հադերսֆիլդ (Մեծ Բրիտանիա)
Բելսկո Բյալա (Լեհաստան)
Նյովշատել (Շվեյցարիա)
Բիստրիցա (Ռումինիա)
Պավիա (Իտալիա)
Հադերա (Իսրայել)
Դուրուլա (Բուրկինա Ֆասո)
Ման (Կոտ դ'Իվուար)
Շարլոտսվիլ, Վիրջինիա (ԱՄՆ)
.svg){kind=small}
Պատկերասրահ
 |
 |
 | ||
| Վոբանի առափնյան | Հին Բեզանսոնի կտուրները | Բեզանսոնի ամրոցը |
Ծանոթագրություններ
- ↑ Code officiel géographique
- ↑ Populations légales 2021 — The National Institute of Statistics and Economic Studies, 2023.
- ↑ Base officielle des codes postaux — La Poste, 2018.
- ↑ Везонцио // Малый энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 4 томах. — СПб., 1907—1909.
- ↑ Безансон // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
- ↑ Безансон // Военная энциклопедия : [в 18 т.] / под ред. В. Ф. Новицкого [и др.]. — СПб. ; [М.] : Тип. т-ва И. В. Сытина, 1911—1915.
- ↑ climat_france?73928.path=climatnormales%252FREG20 «Météo France».
{{cite web}}: Check|url=value (օգնություն)(չաշխատող հղում) - ↑ UrbanRail.Net > Europe > France > Besançon Tram
Արտաքին հղումներ
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բեզանսոն» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
