«Էրժեբեթ Գալգոցի»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ - dead-url=yes , + url-status=dead ; -dead-url=yes , +url-status=dead |
ավելացվեց Կատեգորիա:Ինքնասպան գրողներ ՀոթՔաթ գործիքով |
||
(2 intermediate revisions by 2 users not shown) | |||
Տող 1. | Տող 1. | ||
{{Տեղեկաքարտ Գրող |
{{Տեղեկաքարտ Գրող |
||
| պատկեր =Էրժեբեթ Գալգոցի.jpg |
| պատկեր = Էրժեբեթ Գալգոցի.jpg |
||
}} |
}} |
||
'''Էրժեբեթ Գալգոցի''' ([[հունգարերեն]]՝ Erzsébet Galgóczi, {{ԱԾ}}), [[հունգար]]ացի [[գրող]] և ժուռնալիստ, [[Ռեալիզմ (գրականություն)|ռեալիստ]]ական ուղղության ներկայացուցիչ։ |
'''Էրժեբեթ Գալգոցի''' ([[հունգարերեն]]՝ Erzsébet Galgóczi, {{ԱԾ}}), [[հունգար]]ացի [[գրող]] և ժուռնալիստ, [[Ռեալիզմ (գրականություն)|ռեալիստ]]ական ուղղության ներկայացուցիչ։ |
||
== Կենսագրություն == |
== Կենսագրություն == |
||
Էրժեբեթը ծնվել է գյուղացիական բազմանդամ ընտանիքում (ընտանիքի ութ երեխաներից յոթերորդն էր)։ Իր ծննդավայրի՝ Մենֆյոնչանակ գյուղի դպրոցն ավարտելուց հետո ուսումը շարունակել է մերձակա [[Դյոր]] քաղաքի միջնակարգ դպրոցում, ապա՝ մանկավարժական քոլեջում, որն ավարել է [[1949 թվական]]ին։ [[1950 թվական]]ին ընդունվել է Բուդապեշտի [[Թատրոն|թատեր]]ական արվեստի և [[կինեմատոգրաֆիա]]յի [[ակադեմիա]]յի [[սցենար]]ական ֆակուլտետը<ref>{{ |
Էրժեբեթը ծնվել է գյուղացիական բազմանդամ ընտանիքում (ընտանիքի ութ երեխաներից յոթերորդն էր)։ Իր ծննդավայրի՝ Մենֆյոնչանակ գյուղի դպրոցն ավարտելուց հետո ուսումը շարունակել է մերձակա [[Դյոր]] քաղաքի միջնակարգ դպրոցում, ապա՝ մանկավարժական քոլեջում, որն ավարել է [[1949 թվական]]ին։ [[1950 թվական]]ին ընդունվել է Բուդապեշտի [[Թատրոն|թատեր]]ական արվեստի և [[կինեմատոգրաֆիա]]յի [[ակադեմիա]]յի [[սցենար]]ական ֆակուլտետը<ref>{{Ռուսերեն գիրք |автор=Е. Малыхина |заглавие=Современная венгерская проза |год=1982 |часть=Предисловие |место=М. |издательство=Художественная литература |страницы=475}}</ref> և [[1955 թվական]]ին ավարտել է այն։ |
||
Իր առաջին ստեղծագործությունը՝ «Հարյուր տոկոսով» ({{lang-hu|Száz százalék}}) [[պատմվածք]]ը գրել է, երբ քսան տարեկան էր։ |
Իր առաջին ստեղծագործությունը՝ «Հարյուր տոկոսով» ({{lang-hu|Száz százalék}}) [[պատմվածք]]ը գրել է, երբ քսան տարեկան էր։ |
||
Գրականագետները Գալգոցիի արձակը բնորոշում են իբրև «գյուղական», քանզի նրա ստեղծագործություններում գործողությունները ծավալվում են գյուղական միջավայրում, գործող անձինք էլ գյուղացիներ են։ Սկզբնական շրջանում գրողն արտացոլել է [[սոցիալիստական ռեալիզմ]]ի ոգին, սակայն ժամանակի ընթացքում նա անցում է կատարել [[հումանիզմ]]ին, ավելի ու ավելի մեծ տեղ հատկացրել քաղաքական հալածանքների ու [[կոռուպցիա]]յի քննադատությանը<ref name="kiss">{{ |
Գրականագետները Գալգոցիի արձակը բնորոշում են իբրև «գյուղական», քանզի նրա ստեղծագործություններում գործողությունները ծավալվում են գյուղական միջավայրում, գործող անձինք էլ գյուղացիներ են։ Սկզբնական շրջանում գրողն արտացոլել է [[սոցիալիստական ռեալիզմ]]ի ոգին, սակայն ժամանակի ընթացքում նա անցում է կատարել [[հումանիզմ]]ին, ավելի ու ավելի մեծ տեղ հատկացրել քաղաքական հալածանքների ու [[կոռուպցիա]]յի քննադատությանը<ref name="kiss">{{Cite web |last=Kiss |first=Noémi |date=2007 թ․ հուլիսի 3 |title=Erzsébet Galgóczi |url=http://www.hlo.hu/news/erzsebet_galgoczi |accessdate=2013 թ․ մարտի 24 |publisher=Hungarian Literature Online}}</ref>։ Գալգոցիի պատմվածքները հուզիչ ու տխուր պատմություններ են գյուղի կոլեկտիվացման ժամանակներում գյուղացիների ապրածի մասին, ժամանակներ, երբ քաղաքական փոփոխությունները հաճախ բացասական, դրամատիկ և նույնիսկ ողբերգական ազդեցություն են գործել գավառի կյանքի վրա։ Նրա որոշ երկեր, հատկապես՝ կյանքի երկրորդ կեսին գրվածներից, քաղաքական [[Գրաքննություն|գրաքննության]] են ենթարկվել, քանզի բացահայտ ներկայացրել, պատկերել են այն, ինչը թաքցնում էին իշխանությունները։ |
||
| last =Kiss |
|||
| first =Noémi |
|||
| title =Erzsébet Galgóczi |
|||
| publisher =Hungarian Literature Online |
|||
| date =2007 թ․ հուլիսի 3 |
|||
| url =http://www.hlo.hu/news/erzsebet_galgoczi |
|||
| accessdate = 2013 թ․ մարտի 24}}</ref>։ Գալգոցիի պատմվածքները հուզիչ ու տխուր պատմություններ են գյուղի կոլեկտիվացման ժամանակներում գյուղացիների ապրածի մասին, ժամանակներ, երբ քաղաքական փոփոխությունները հաճախ բացասական, դրամատիկ և նույնիսկ ողբերգական ազդեցություն են գործել գավառի կյանքի վրա։ Նրա որոշ երկեր, հատկապես՝ կյանքի երկրորդ կեսին գրվածներից, քաղաքական [[Գրաքննություն|գրաքննության]] են ենթարկվել, քանզի բացահայտ ներկայացրել, պատկերել են այն, ինչը թաքցնում էին իշխանությունները։ |
|||
Գրողի ստեղծագործության վրա հսկայական ազդեցություն է թողել [[1956 թվական|1956 թվակա]]նի հունգարական ապստամբությունը, որը ճնշվել է խորհրդային զորքերի կողմից։ |
Գրողի ստեղծագործության վրա հսկայական ազդեցություն է թողել [[1956 թվական|1956 թվակա]]նի հունգարական ապստամբությունը, որը ճնշվել է խորհրդային զորքերի կողմից։ |
||
1970-ական թվականներից Գալգոցին, արդեն՝ առանց թաքցնելու, ապրել է [[Լեսբուհի|լեսբուհ]]ու սեռական կյանքով<ref name="KissNoemi">{{ |
1970-ական թվականներից Գալգոցին, արդեն՝ առանց թաքցնելու, ապրել է [[Լեսբուհի|լեսբուհ]]ու սեռական կյանքով<ref name="KissNoemi">{{Cite web |author=Kiss Noémi |date=6 сентября 2007 |title=Az írói példakép. Anyakép? - Galgóczi Erzsébetről |url=http://www.mancs.hu/index.php?gcPage=/public/hirek/hir.php&id=15201 |archiveurl=https://www.webcitation.org/68WIvhjnG?url=http://magyarnarancs.hu/publicisztika/az_iroi_peldakep_anyakep_-_galgoczi_erzsebetrol-67598 |archivedate=2012 թ․ հունիսի 18 |accessdate=2010 թ․ հունիսի 3 |publisher=Magyar Narancs}}</ref><ref name="KissNoemi" /> |
||
<ref name="kiss2">{{ |
<ref name="kiss2">{{Cite news |author=Kiss Noémi |date=2007 թ․ սեպտեմբերի 6 |title=Az írói példakép. Anyakép? – Galgóczi Erzsébetről |url=http://www.mancs.hu/index.php?gcPage=/public/hirek/hir.php&id=15201 |url-status=dead |archive-url=https://www.webcitation.org/68WIvhjnG?url=http://magyarnarancs.hu/publicisztika/az_iroi_peldakep_anyakep_-_galgoczi_erzsebetrol-67598 |archive-date=2012 թ․ հունիսի 18 |access-date=2021 թ․ հունվարի 16 |work=[[Magyar Narancs]]}}</ref>(երկար տարիների զուգընկերուհին եղել է դերասանուհի [[Հիլդա Գոբբի]]ն<ref name="Moskovics">{{Cite news |author=Moskovics Judit |date=2004 թ․ նոյեմբերի 11 |title=A Gobbi |url=http://www.rtlhirek.hu/cikk/100641 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090515041202/http://www.rtlhirek.hu/cikk/100641 |archive-date=2009 թ․ մայիսի 15 |access-date=2019 թ․ մայիսի 22 |work=RTL Klub - 21. Század}}</ref> ): Նրա առավել հայտնի երկերը՝ «Törvényen belül»-ը ([[1980]]) և «Vidravas»-ը ([[1984]]) գրվել են ստեղծագործական կյանքի ուշ շրջանում։ Այդ երկու վիպակների հիմքում ընկած է հենց իր՝ կին հեղինակի անձնական կյանքում տեղի ունեցած կոնֆլիկտը, ներքին՝ հոգեկան մի բախում, որ տեղի է ունեցել գյուղացիական ծագման և լեսբիական սեռահակվածության գիտակցման հողի վրա։ Գրողի լավագույն երկերից է համարվում նաև «Գյուղի այրին» վիպակը<ref>{{Ռուսերեն գիրք |автор=Эржебет Галгоци |заглавие=«Вдова села» |год=1983 |место=М. |издательство=Известия |страниц=109}}</ref>։ |
||
Գեղարվեստական բարձրարժեք երկեր ստեղծելու համար նա բազմիցս արժանացել է գրական մրցանակների, այդ թվում՝ Կոշուտի մրցանակի (1978 թ.), SZOT մրցանակի (1970 թ.), [[Աթիլա Յաժեֆ|Աթիլա Յոժեֆ]]ի մրցանակի (1962, 1969, 1976 թթ.): |
Գեղարվեստական բարձրարժեք երկեր ստեղծելու համար նա բազմիցս արժանացել է գրական մրցանակների, այդ թվում՝ Կոշուտի մրցանակի (1978 թ.), SZOT մրցանակի (1970 թ.), [[Աթիլա Յաժեֆ|Աթիլա Յոժեֆ]]ի մրցանակի (1962, 1969, 1976 թթ.): |
||
Տող 41. | Տող 34. | ||
{{DEFAULTSORT:Գալգոցի, Էրժեբեթ}} |
{{DEFAULTSORT:Գալգոցի, Էրժեբեթ}} |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[Կատեգորիա:20-րդ դարի գրողներ]] |
[[Կատեգորիա:20-րդ դարի գրողներ]] |
||
⚫ | |||
[[Կատեգորիա:Լեսբուհի գրողներ]] |
[[Կատեգորիա:Լեսբուհի գրողներ]] |
||
[[Կատեգորիա:Հունգարացի դրամատուրգներ]] |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[Կատեգորիա:Հունգարացի սցենարիստներ]] |
[[Կատեգորիա:Հունգարացի սցենարիստներ]] |
||
[[Կատեգորիա:Ինքնասպան գրողներ]] |
Ընթացիկ տարբերակը 11:52, 30 Նոյեմբերի 2024-ի դրությամբ
Էրժեբեթ Գալգոցի | |
---|---|
Ծնվել է | օգոստոսի 27, 1930[1][2][3] |
Ծննդավայր | Դյոր, Հունգարիա |
Վախճանվել է | մայիսի 20, 1989[1][2][3] (58 տարեկան) |
Վախճանի վայր | Դյոր, Հունգարիա |
Մասնագիտություն | գրող, լրագրող, սցենարիստ, քաղաքական գործիչ և հեղինակ |
Լեզու | հունգարերեն |
Քաղաքացիություն | Հունգարիա |
Կրթություն | Բուդապեշտի թատրոնի և կինոյի ակադեմիա (1955) |
Կուսակցություն | Հունգարիայի աշխատավորների կուսակցություն[4] |
Պարգևներ | |
Համատեղ ապրող | Հիլդա Գոբբի |
Erzsébet Galgóczi Վիքիպահեստում |
Էրժեբեթ Գալգոցի (հունգարերեն՝ Erzsébet Galgóczi, օգոստոսի 27, 1930[1][2][3], Դյոր, Հունգարիա - մայիսի 20, 1989[1][2][3], Դյոր, Հունգարիա), հունգարացի գրող և ժուռնալիստ, ռեալիստական ուղղության ներկայացուցիչ։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Էրժեբեթը ծնվել է գյուղացիական բազմանդամ ընտանիքում (ընտանիքի ութ երեխաներից յոթերորդն էր)։ Իր ծննդավայրի՝ Մենֆյոնչանակ գյուղի դպրոցն ավարտելուց հետո ուսումը շարունակել է մերձակա Դյոր քաղաքի միջնակարգ դպրոցում, ապա՝ մանկավարժական քոլեջում, որն ավարել է 1949 թվականին։ 1950 թվականին ընդունվել է Բուդապեշտի թատերական արվեստի և կինեմատոգրաֆիայի ակադեմիայի սցենարական ֆակուլտետը[5] և 1955 թվականին ավարտել է այն։
Իր առաջին ստեղծագործությունը՝ «Հարյուր տոկոսով» (հունգ.՝ Száz százalék) պատմվածքը գրել է, երբ քսան տարեկան էր։
Գրականագետները Գալգոցիի արձակը բնորոշում են իբրև «գյուղական», քանզի նրա ստեղծագործություններում գործողությունները ծավալվում են գյուղական միջավայրում, գործող անձինք էլ գյուղացիներ են։ Սկզբնական շրջանում գրողն արտացոլել է սոցիալիստական ռեալիզմի ոգին, սակայն ժամանակի ընթացքում նա անցում է կատարել հումանիզմին, ավելի ու ավելի մեծ տեղ հատկացրել քաղաքական հալածանքների ու կոռուպցիայի քննադատությանը[6]։ Գալգոցիի պատմվածքները հուզիչ ու տխուր պատմություններ են գյուղի կոլեկտիվացման ժամանակներում գյուղացիների ապրածի մասին, ժամանակներ, երբ քաղաքական փոփոխությունները հաճախ բացասական, դրամատիկ և նույնիսկ ողբերգական ազդեցություն են գործել գավառի կյանքի վրա։ Նրա որոշ երկեր, հատկապես՝ կյանքի երկրորդ կեսին գրվածներից, քաղաքական գրաքննության են ենթարկվել, քանզի բացահայտ ներկայացրել, պատկերել են այն, ինչը թաքցնում էին իշխանությունները։
Գրողի ստեղծագործության վրա հսկայական ազդեցություն է թողել 1956 թվականի հունգարական ապստամբությունը, որը ճնշվել է խորհրդային զորքերի կողմից։
1970-ական թվականներից Գալգոցին, արդեն՝ առանց թաքցնելու, ապրել է լեսբուհու սեռական կյանքով[7][7] [8](երկար տարիների զուգընկերուհին եղել է դերասանուհի Հիլդա Գոբբին[9] ): Նրա առավել հայտնի երկերը՝ «Törvényen belül»-ը (1980) և «Vidravas»-ը (1984) գրվել են ստեղծագործական կյանքի ուշ շրջանում։ Այդ երկու վիպակների հիմքում ընկած է հենց իր՝ կին հեղինակի անձնական կյանքում տեղի ունեցած կոնֆլիկտը, ներքին՝ հոգեկան մի բախում, որ տեղի է ունեցել գյուղացիական ծագման և լեսբիական սեռահակվածության գիտակցման հողի վրա։ Գրողի լավագույն երկերից է համարվում նաև «Գյուղի այրին» վիպակը[10]։
Գեղարվեստական բարձրարժեք երկեր ստեղծելու համար նա բազմիցս արժանացել է գրական մրցանակների, այդ թվում՝ Կոշուտի մրցանակի (1978 թ.), SZOT մրցանակի (1970 թ.), Աթիլա Յոժեֆի մրցանակի (1962, 1969, 1976 թթ.):
Էրժեբեթ Գալգոցին մահացել է 1989 թվականի մայիսի 20-ին, հայրական տանը, սրտի անբավարավածությունից (ըստ այլ աղբյուրների՝ ինքնասպան է եղել դեղերի գերդոզավորման միջոցով)։
Էկրանավորումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1982 թվականին էկրան բարձրացավ ռեժիսոր Մակ Կարոլիի «Իրար նայելով» կինոնկարը[6][11]), որը նկարահանվել էր Էրժեբեթ Գալգոցիի «Սարդոստայն», «Ավելի լավ է՝ ցավեցնի», «Սոցիալիզմ՝ եղեգնածածկ տանիքների ներքո» պատմվածքների հիման վրա։ Ֆիլմն արժանացավ բազմաթիվ մրցանակների, այդ թվում՝ Կաննի հեղինակավոր միջազգային կինոփառատոնի մրցանակների՝ երկու անվանակարգերում։
Էրժեբեթ Գալգոցին սցենարներ է գրել նաև հեռուստատեսային մի շարք բեմադրությունների համար[12]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
- ↑ https://docplayer.hu/amp/19540239-Galgoczi-erzsebet-eletrajza.html
- ↑ Е. Малыхина Предисловие // Современная венгерская проза. — М.: Художественная литература, 1982. — С. 475.
- ↑ 6,0 6,1 Kiss, Noémi (2007 թ․ հուլիսի 3). «Erzsébet Galgóczi». Hungarian Literature Online. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 24-ին.
- ↑ 7,0 7,1 Kiss Noémi (6 сентября 2007). «Az írói példakép. Anyakép? - Galgóczi Erzsébetről». Magyar Narancs. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 18-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 3-ին.
- ↑ Kiss Noémi (2007 թ․ սեպտեմբերի 6). «Az írói példakép. Anyakép? – Galgóczi Erzsébetről». Magyar Narancs. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 16-ին.
- ↑ Moskovics Judit (2004 թ․ նոյեմբերի 11). «A Gobbi». RTL Klub - 21. Század. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մայիսի 15-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 22-ին.
- ↑ Эржебет Галгоци «Вдова села». — М.: Известия, 1983. — 109 с.
- ↑ Egymásra nézve(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում
- ↑ Erzsébet Galgóczi (անգլ.) Internet Movie Database կայքում
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Էրժեբեթ Գալգոցի Internet Movie Database կայքում
- Erzsébet Galgóczi, hlo.hu biography
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էրժեբեթ Գալգոցի» հոդվածին։ |
|
- Օգոստոսի 27 ծնունդներ
- 1930 ծնունդներ
- Մայիսի 20 մահեր
- 1989 մահեր
- Հունգարիայում մահացածներ
- Կոշութի մրցանակի դափնեկիրներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Գրողներ այբբենական կարգով
- 20-րդ դարի գրողներ
- 20-րդ դարի կին գրողներ
- Լեսբուհի գրողներ
- Հունգարացի դրամատուրգներ
- Հունգարացի լրագրողներ
- Հունգարացի կին գրողներ
- Հունգարացի սցենարիստներ
- Ինքնասպան գրողներ