Jump to content

«Ֆինանսական գործողությունների աշխատանքային խումբ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
Նոր էջ «'''Ֆինանսական գործողությունների աշխատանքային խումբ (փողերի լվացման դեմ)''' («''FATF'', այլևս «Fatfee»), որը նաև հայտնի է իր ֆրանսիական անունով՝ '''''Groupe d'action financière''''' ('''GAFI'''), միջկառավարական կազմակերպություն, որը հիմնադրվել է 1989...»:
 
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5
 
(10 intermediate revisions by 4 users not shown)
Տող 1. Տող 1.
{{ՎՏՔ}}
'''Ֆինանսական գործողությունների աշխատանքային խումբ (փողերի լվացման դեմ)''' («''FATF'', այլևս «Fatfee»), որը նաև հայտնի է իր [[Ֆրանսերեն|ֆրանսիական]] անունով՝ '''''Groupe d'action financière''''' ('''GAFI'''), [[Միջազգային կազմակերպություն|միջկառավարական կազմակերպություն]], որը հիմնադրվել է 1989 թվականին [[Մեծ յոթնյակ|Մեծ յոթնյակի]] նախաձեռնությամբ, որի նպատակն է մշակել [[Փողերի լվացում|փողերի լվացման]] դեմ պայքարի և որոշակի շահագրգռվածություն պահպանելու քաղաքականություն<ref>[https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3362167 The FATF in the Global Financial Architecture: Challenges and Implications.]</ref>: 2001 թվականին նրա մանդատն ընդլայնվել է՝ ներառելով ահաբեկչության ֆինանսավորման դեմ պայքարը։

'''Ֆինանսական գործողությունների աշխատանքային խումբ (փողերի լվացման դեմ)''' («''FATF'', այլևս «Fatfee»), որը նաև հայտնի է իր [[Ֆրանսերեն|ֆրանսիական]] անունով՝ '''''Groupe d'action financière''''' ('''GAFI'''), [[Միջազգային կազմակերպություն|միջկառավարական կազմակերպություն]], որը հիմնադրվել է 1989 թվականին [[Մեծ յոթնյակ]]ի նախաձեռնությամբ, որի նպատակն է մշակել [[Փողերի լվացում|փողերի լվացման]] դեմ պայքարի և որոշակի շահագրգռվածություն պահպանելու քաղաքականություն<ref>[https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3362167 The FATF in the Global Financial Architecture: Challenges and Implications.]</ref>։ 2001 թվականին նրա մանդատն ընդլայնվել է՝ ներառելով ահաբեկչության ֆինանսավորման դեմ պայքարը։


FATF-ի քարտուղարությունը վարչականորեն հյուրընկալվում է Փարիզի [[Տնտեսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպություն|ՏՀԶԿ]]-ում, սակայն երկու կազմակերպությունները առանձին են<ref>[https://www.fatf-gafi.org/en/pages/frequently-asked-questions.html FATF - Frequently Asked Questions]</ref>։
FATF-ի քարտուղարությունը վարչականորեն հյուրընկալվում է Փարիզի [[Տնտեսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպություն|ՏՀԶԿ]]-ում, սակայն երկու կազմակերպությունները առանձին են<ref>[https://www.fatf-gafi.org/en/pages/frequently-asked-questions.html FATF - Frequently Asked Questions]</ref>։


FATF-ի նպատակներն են ստանդարտներ սահմանել և նպաստել փողերի լվացման, ահաբեկչության ֆինանսավորման և միջազգային ֆինանսական համակարգի ամբողջականությանը սպառնացող այլ վտանգների դեմ պայքարի իրավական, կարգավորող և գործառնական միջոցառումների արդյունավետ իրականացմանը: FATF-ը «քաղաքականություն մշակող մարմին» է, որն աշխատում է անհրաժեշտ քաղաքական կամք առաջացնել այս ոլորտներում ազգային օրենսդրական և կարգավորող բարեփոխումներ իրականացնելու համար<ref>{{Cite web |title=About - Financial Action Task Force (FATF) |url=https://www.fatf-gafi.org/about/}}</ref>: FATF-ը վերահսկում է առաջընթացը իր հանձնարարականների կատարման գործում անդամ երկրների «գործընկերների վերանայումների» («փոխադարձ գնահատումների») միջոցով:
FATF-ի նպատակներն են ստանդարտներ սահմանել և նպաստել փողերի լվացման, ահաբեկչության ֆինանսավորման և միջազգային ֆինանսական համակարգի ամբողջականությանը սպառնացող այլ վտանգների դեմ պայքարի իրավական, կարգավորող և գործառնական միջոցառումների արդյունավետ իրականացմանը։ FATF-ը «քաղաքականություն մշակող մարմին» է, որն աշխատում է անհրաժեշտ քաղաքական կամք առաջացնել այս ոլորտներում ազգային օրենսդրական և կարգավորող բարեփոխումներ իրականացնելու համար<ref>{{Cite web |title=About - Financial Action Task Force (FATF) |url=https://www.fatf-gafi.org/about/}}</ref>։ FATF-ը վերահսկում է առաջընթացը իր հանձնարարականների կատարման գործում անդամ երկրների «գործընկերների վերանայումների» («փոխադարձ գնահատումների») միջոցով։


2000 թվականից FATF-ը պահպանում է FATF-ի սև ցուցակը (պաշտոնապես կոչվում է «Գործողության կոչ») և FATF-ի մոխրագույն ցուցակը (պաշտոնապես կոչվում է «Այլ մոնիտորինգի ենթարկվող իրավասություններ»)<ref name="fatfterminology1">[https://www.fatf-gafi.org/countries/ FATF nations, Full member nations, Observer nations, Call for action nations (Blacklisted nations), Other monitored jurisdictions (greylisted nations)], FATF, accessed 24 October 2019.</ref><ref name="Introduction-May1">{{Cite web |title=About FATF |url=http://www.fatf-gafi.org/about/ |access-date=1 May 2018 |publisher=FATF}}</ref><ref>{{Cite journal |last=Chohan |first=Usman W. |date=Mar 14, 2019 |title=The FATF in the Global Financial Architecture: Challenges and Implications |url=https://papers.ssrn.com/abstract=3362167 |doi=10.2139/ssrn.3362167 |s2cid=197804604 |ssrn=3362167 |access-date=Oct 21, 2022 |via=papers.ssrn.com}}</ref><ref name="fatfworks">{{Cite web |title=FATF Works |url=http://www.fatf-gafi.org/about/whatwedo/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20180507202711/http://www.fatf-gafi.org/about/whatwedo/ |archive-date=7 May 2018 |access-date=1 May 2018 |publisher=FATF}}</ref>: Սև ցուցակը ֆինանսական հաստատություններին ստիպել է ռեսուրսներն ու ծառայությունները հեռացնել ցուցակից<ref name=":32">{{Cite book |last=Morse |first=Julia C. |url=https://www.jstor.org/stable/10.7591/j.ctv1hw3x0d |title=The Bankers' Blacklist: Unofficial Market Enforcement and the Global Fight against Illicit Financing |date=2021 |publisher=Cornell University Press |isbn=978-1-5017-6151-5 |jstor=10.7591/j.ctv1hw3x0d}}</ref>: Սա իր հերթին դրդել է թվարկված երկրների ներքին տնտեսական և քաղաքական դերակատարներին ճնշում գործադրել իրենց կառավարությունների վրա՝ մտցնելու FATF-ին համապատասխան կարգավորումներ<ref name=":32" />:
2000 թվականից FATF-ը պահպանում է FATF-ի սև ցուցակը (պաշտոնապես կոչվում է «Գործողության կոչ») և FATF-ի մոխրագույն ցուցակը (պաշտոնապես կոչվում է «Այլ մոնիտորինգի ենթարկվող իրավասություններ»)<ref name="fatfterminology1">[https://www.fatf-gafi.org/countries/ FATF nations, Full member nations, Observer nations, Call for action nations (Blacklisted nations), Other monitored jurisdictions (greylisted nations)], FATF, accessed 24 October 2019.</ref><ref name="Introduction-May1">{{Cite web |title=About FATF |url=http://www.fatf-gafi.org/about/ |access-date=2018 թ․ մայիսի 1 |publisher=FATF}}</ref><ref>{{Cite journal |last=Chohan |first=Usman W. |date=2019 թ․ մարտի 14 |title=The FATF in the Global Financial Architecture: Challenges and Implications |url=https://papers.ssrn.com/abstract=3362167 |doi=10.2139/ssrn.3362167 |s2cid=197804604 |ssrn=3362167 |access-date=2022 թ․ հոկտեմբերի 21 |via=papers.ssrn.com}}</ref><ref name="fatfworks">{{Cite web |title=FATF Works |url=http://www.fatf-gafi.org/about/whatwedo/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20180507202711/http://www.fatf-gafi.org/about/whatwedo/ |archive-date=2018 թ․ մայիսի 7 |access-date=2018 թ․ մայիսի 1 |publisher=FATF}}</ref>։ Սև ցուցակը ֆինանսական հաստատություններին ստիպել է ռեսուրսներն ու ծառայությունները հեռացնել ցուցակից<ref name=":33">{{Cite book |last=Morse |first=Julia C. |url=https://www.jstor.org/stable/10.7591/j.ctv1hw3x0d |title=The Bankers' Blacklist: Unofficial Market Enforcement and the Global Fight against Illicit Financing |date=2021 |publisher=Cornell University Press |isbn=978-1-5017-6151-5 |jstor=10.7591/j.ctv1hw3x0d}}</ref>։ Սա իր հերթին դրդել է թվարկված երկրների ներքին տնտեսական և քաղաքական դերակատարներին ճնշում գործադրել իրենց կառավարությունների վրա՝ մտցնելու FATF-ին համապատասխան կարգավորումներ<ref name=":33"/>։


== Պատմություն ==
== Պատմություն ==
FATF-ը ձևավորվել է 1989 թվականին Փարիզում [[Մեծ յոթնյակ|Մեծ յոթնյակի]] գագաթնաժողովի արդյունքում՝ փողերի լվացման աճող խնդրի դեմ պայքարելու նպատակով: Աշխատանքային խմբին հանձնարարված է ուսումնասիրել փողերի լվացման միտումները, մշտադիտարկել օրենսդրական, ֆինանսական և իրավապահ գործունեությունը ազգային և միջազգային մակարդակով, համապատասխանության վերաբերյալ հաշվետվություններ ներկայացնել և [[Փողերի լվացում|փողերի լվացման]] դեմ պայքարի վերաբերյալ առաջարկություններ և չափորոշիչներ տրամադրել: Ստեղծման պահին FATF-ն ունեցել է 16 անդամ, որոնք մինչև 2023 թվականն աճել են մինչև 40-ի<ref>{{Cite web |title=Countries - Financial Action Task Force (FATF) |url=https://www.fatf-gafi.org/countries/}}</ref><ref>{{Cite news |last=Rahayu |first=Riri |date=2023-10-30 |editor-last=Bhwana |editor-first=Petir Garda |others=Translated by Najla Nur Fauziyah |title=Indonesia Pledges to Combat Money Laundering, Terrorist Financing as FATF 40th Member |url=https://en.tempo.co/read/1790315/indonesia-pledges-to-combat-money-laundering-terrorist-financing-as-fatf-40th-member |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231031041117/https://en.tempo.co/read/1790315/indonesia-pledges-to-combat-money-laundering-terrorist-financing-as-fatf-40th-member |archive-date=2023-10-31 |access-date=2023-10-31 |work=Tempo.co}}</ref>։ Իր առաջին տարում FATF-ը հրապարակել է զեկույց, որը պարունակել է քառասուն առաջարկություն փողերի լվացման դեմ առավել արդյունավետ պայքարելու համար: Այս ստանդարտները վերանայվել են 2003 թվականին՝ արտացոլելու փողերի լվացման զարգացող օրինաչափություններն ու մեթոդները:
FATF-ը ձևավորվել է 1989 թվականին Փարիզում [[Մեծ յոթնյակ]]ի գագաթնաժողովի արդյունքում՝ փողերի լվացման աճող խնդրի դեմ պայքարելու նպատակով։ Աշխատանքային խմբին հանձնարարված է ուսումնասիրել փողերի լվացման միտումները, մշտադիտարկել օրենսդրական, ֆինանսական և իրավապահ գործունեությունը ազգային և միջազգային մակարդակով, համապատասխանության վերաբերյալ հաշվետվություններ ներկայացնել և [[Փողերի լվացում|փողերի լվացման]] դեմ պայքարի վերաբերյալ առաջարկություններ և չափորոշիչներ տրամադրել։ Ստեղծման պահին FATF-ն ունեցել է 16 անդամ, որոնք մինչև 2023 թվականն աճել են մինչև 40-ի<ref>{{Cite web |title=Countries - Financial Action Task Force (FATF) |url=https://www.fatf-gafi.org/countries/}}</ref><ref>{{Cite news |last=Rahayu |first=Riri |date=2023 թ․ հոկտեմբերի 30 |editor-last=Bhwana |editor-first=Petir Garda |others=Translated by Najla Nur Fauziyah |title=Indonesia Pledges to Combat Money Laundering, Terrorist Financing as FATF 40th Member |url=https://en.tempo.co/read/1790315/indonesia-pledges-to-combat-money-laundering-terrorist-financing-as-fatf-40th-member |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231031041117/https://en.tempo.co/read/1790315/indonesia-pledges-to-combat-money-laundering-terrorist-financing-as-fatf-40th-member |archive-date=2023 թ․ հոկտեմբերի 31 |access-date=2023 թ․ հոկտեմբերի 31 |work=Tempo.co}}</ref>։ Իր առաջին տարում FATF-ը հրապարակել է զեկույց, որը պարունակել է քառասուն առաջարկություն փողերի լվացման դեմ առավել արդյունավետ պայքարելու համար։ Այս ստանդարտները վերանայվել են 2003 թվականին՝ արտացոլելու փողերի լվացման զարգացող օրինաչափություններն ու մեթոդները։
Կազմակերպության մանդատը ընդլայնվել է 2001 թվականին՝ ներառելով ահաբեկչության ֆինանսավորումը [[Սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչական հարձակումներ|սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչությունից]] հետո:
Կազմակերպության մանդատը ընդլայնվել է 2001 թվականին՝ ներառելով ահաբեկչության ֆինանսավորումը [[Սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչական հարձակումներ|սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչությունից]] հետո։


== FATF-ի առաջարկություններ ==
== FATF-ի առաջարկություններ ==
=== Ստեղծում և շարունակական սպասարկում ===
=== Ստեղծում և շարունակական սպասարկում ===
Փողերի լվացման վերաբերյալ քառասուն հանձնարարականները և ահաբեկչության ֆինանսավորման ութ (այժմ ինը) հատուկ հանձնարարականները միասին սահմանում են փողերի լվացման դեմ պայքարի և ահաբեկչության և ահաբեկչական գործողությունների ֆինանսավորման դեմ պայքարի միջազգային չափանիշը: Դրանք սահմանում են գործողությունների սկզբունքները և թույլ են տալիս երկրներին ճկունություն ցուցաբերել այս սկզբունքների իրականացման հարցում՝ ըստ իրենց հատուկ հանգամանքների և սահմանադրական շրջանակների: FATF-ի հանձնարարականների երկու հավաքածուն էլ նախատեսվում է իրականացնել ազգային մակարդակում՝ օրենսդրության և այլ իրավական պարտավորեցնող միջոցների միջոցով<ref name="implementation2">{{Cite web |title=National money laundering and terrorist financing risk assessment |url=http://www.fatf-gafi.org/documents/guidance/nationalmoneylaunderingandterroristfinancingriskassessment.html |access-date=25 June 2015 |website=FATF-GAFI}}</ref>: Առաջարկությունները մշակվում են մի քանի խմբերով՝ փողերի լվացման ոլորտում քաղաքականություն և համակարգում, փողերի լվացում և բռնագրավում, ահաբեկչության ֆինանսավորում և տարածման ֆինանսավորում, կանխարգելիչ միջոցառումներ, իրավաբանական անձանց և կազմակերպությունների թափանցիկություն և շահեկան սեփականություն, իրավասու մարմինների լիազորություններն ու պատասխանատվությունը և այլ ինստիտուցիոնալ միջոցառումներ, ինչպես նաև միջազգային համագործակցություն<ref name="report20122">{{Cite report |url=http://www.fatf-gafi.org/media/fatf/documents/brochuresannualreports/FATF%20annual%20report%202011%202012%20website.pdf |title=Annual report 2011-2012 |publisher=FATF |archive-url=https://web.archive.org/web/20210308202832/www.fatf-gafi.org/media/fatf/documents/brochuresannualreports/FATF%20annual%20report%202011%202012%20website.pdf |archive-date=8 March 2021}}</ref>:
Փողերի լվացման վերաբերյալ քառասուն հանձնարարականները և ահաբեկչության ֆինանսավորման ութ (այժմ ինը) հատուկ հանձնարարականները միասին սահմանում են փողերի լվացման դեմ պայքարի և ահաբեկչության և ահաբեկչական գործողությունների ֆինանսավորման դեմ պայքարի միջազգային չափանիշը։ Դրանք սահմանում են գործողությունների սկզբունքները և թույլ են տալիս երկրներին ճկունություն ցուցաբերել այս սկզբունքների իրականացման հարցում՝ ըստ իրենց հատուկ հանգամանքների և սահմանադրական շրջանակների։ FATF-ի հանձնարարականների երկու հավաքածուն էլ նախատեսվում է իրականացնել ազգային մակարդակում՝ օրենսդրության և այլ իրավական պարտավորեցնող միջոցների միջոցով<ref name="implementation2">{{Cite web |title=National money laundering and terrorist financing risk assessment |url=http://www.fatf-gafi.org/documents/guidance/nationalmoneylaunderingandterroristfinancingriskassessment.html |access-date=2015 թ․ հունիսի 25 |website=FATF-GAFI |archive-date=2022-09-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220901042215/https://www.fatf-gafi.org/documents/guidance/nationalmoneylaunderingandterroristfinancingriskassessment.html |url-status=dead }}</ref>։ Առաջարկությունները մշակվում են մի քանի խմբերով՝ փողերի լվացման ոլորտում քաղաքականություն և համակարգում, փողերի լվացում և բռնագրավում, ահաբեկչության ֆինանսավորում և տարածման ֆինանսավորում, կանխարգելիչ միջոցառումներ, իրավաբանական անձանց և կազմակերպությունների թափանցիկություն և շահեկան սեփականություն, իրավասու մարմինների լիազորություններն ու պատասխանատվությունը և այլ ինստիտուցիոնալ միջոցառումներ, ինչպես նաև միջազգային համագործակցություն<ref name="report20122">{{Cite report |url=http://www.fatf-gafi.org/media/fatf/documents/brochuresannualreports/FATF%20annual%20report%202011%202012%20website.pdf |title=Annual report 2011-2012 |publisher=FATF |archive-url=https://web.archive.org/web/20210308202832/www.fatf-gafi.org/media/fatf/documents/brochuresannualreports/FATF%20annual%20report%202011%202012%20website.pdf |archive-date=2021 թ․ մարտի 8}}</ref>։


2012 թվականի փետրվարին FATF-ն իր առաջարկությունները և մեկնաբանական նշումները կոդավորել է մեկ փաստաթղթի մեջ, որը պահպանում է SR VIII (վերանվանվել է հանձնարարական 8), ինչպես նաև ներառում է նոր կանոններ զանգվածային ոչնչացման զենքերի, կոռուպցիայի և դրամական փոխանցումների վերաբերյալ (հանձնարարական 16, որը սովորաբար հայտնի է որպես «ճանապարհորդություն» կանոն)<ref name="fatf20122">{{Cite web |title=INTERNATIONAL STANDARDS ON COMBATING MONEY LAUNDERING AND THE FINANCING OF TERRORISM & PROLIFERATION. FATF Recommendations |url=http://www.fatf-gafi.org/media/fatf/documents/recommendations/pdfs/FATF_Recommendations.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20191020075808/http://www.fatf-gafi.org/media/fatf/documents/recommendations/pdfs/FATF_Recommendations.pdf |archive-date=20 October 2019 |access-date=23 March 2015 |publisher=FATF/OECD |page=130}}</ref>:
2012 թվականի փետրվարին FATF-ն իր առաջարկությունները և մեկնաբանական նշումները կոդավորել է մեկ փաստաթղթի մեջ, որը պահպանում է SR VIII (վերանվանվել է հանձնարարական 8), ինչպես նաև ներառում է նոր կանոններ զանգվածային ոչնչացման զենքերի, կոռուպցիայի և դրամական փոխանցումների վերաբերյալ (հանձնարարական 16, որը սովորաբար հայտնի է որպես «ճանապարհորդություն» կանոն)<ref name="fatf20122">{{Cite web |title=INTERNATIONAL STANDARDS ON COMBATING MONEY LAUNDERING AND THE FINANCING OF TERRORISM & PROLIFERATION. FATF Recommendations |url=http://www.fatf-gafi.org/media/fatf/documents/recommendations/pdfs/FATF_Recommendations.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20191020075808/http://www.fatf-gafi.org/media/fatf/documents/recommendations/pdfs/FATF_Recommendations.pdf |archive-date=2019 թ․ հոկտեմբերի 20 |access-date=2015 թ․ մարտի 23 |publisher=FATF/OECD |page=130}}</ref>։


2018 թվականի հոկտեմբերին FATF-ը թարմացրել է թիվ 15 հանձնարարականը՝ ընդլայնելով իր հասանելիությունը՝ ներառելով վիրտուալ ակտիվների հետ կապված գործառնությունները: Այն կոչ է արել իր անդամ երկրներին ապահովել, որ վիրտուալ ակտիվների ծառայություններ մատուցողները կարգավորվեն ՓԼ/ԱՖ դեմ պայքարի նպատակների համար և լիցենզավորված կամ գրանցված լինեն: Բացի այդ, դրանք պետք է լինեն վերահսկողության ապահովման ամուր համակարգերում և համապատասխանեն FATF-ի առաջարկություններին<ref>{{Cite journal |last=Dupuis |first=Daniel |last2=Gleason |first2=Kimberly |date=2020-01-01 |title=Money laundering with cryptocurrency: open doors and the regulatory dialectic |url=https://doi.org/10.1108/JFC-06-2020-0113 |journal=Journal of Financial Crime |volume=28 |issue=1 |pages=60–74 |doi=10.1108/JFC-06-2020-0113 |issn=1359-0790}}</ref>:
2018 թվականի հոկտեմբերին FATF-ը թարմացրել է թիվ 15 հանձնարարականը՝ ընդլայնելով իր հասանելիությունը՝ ներառելով վիրտուալ ակտիվների հետ կապված գործառնությունները։ Այն կոչ է արել իր անդամ երկրներին ապահովել, որ վիրտուալ ակտիվների ծառայություններ մատուցողները կարգավորվեն ՓԼ/ԱՖ դեմ պայքարի նպատակների համար և լիցենզավորված կամ գրանցված լինեն։ Բացի այդ, դրանք պետք է լինեն վերահսկողության ապահովման ամուր համակարգերում և համապատասխանեն FATF-ի առաջարկություններին<ref>{{Cite journal |last=Dupuis |first=Daniel |last2=Gleason |first2=Kimberly |date=2020 թ․ հունվարի 1 |title=Money laundering with cryptocurrency: open doors and the regulatory dialectic |url=https://doi.org/10.1108/JFC-06-2020-0113 |journal=Journal of Financial Crime |volume=28 |issue=1 |pages=60–74 |doi=10.1108/JFC-06-2020-0113 |issn=1359-0790}}</ref>։


2019 թվականի հունիսին FATF-ը հրապարակել է իր առաջին ուղեցույցը վիրտուալ ակտիվների և վիրտուալ ակտիվների ծառայություններ մատուցողների համար ռիսկերի վրա հիմնված մոտեցման վերաբերյալ: Այս ուղեցույցը առաջարկում է առաջարկություններ այն մասին, թե ինչպես անդամ իրավասությունները պետք է կարգավորեն կրիպտոարժույթով բիզնեսները՝ VA-ների և VASP-ների վրա դնելով փողերի լվացման դեմ պայքարի և ահաբեկչության ֆինանսավորման (AML/CFT) պարտավորությունները: Այն նաև տարածել է 16-րդ հանձնարարականը VASP-ներին:
2019 թվականի հունիսին FATF-ը հրապարակել է իր առաջին ուղեցույցը վիրտուալ ակտիվների և վիրտուալ ակտիվների ծառայություններ մատուցողների համար ռիսկերի վրա հիմնված մոտեցման վերաբերյալ։ Այս ուղեցույցը առաջարկում է առաջարկություններ այն մասին, թե ինչպես անդամ իրավասությունները պետք է կարգավորեն կրիպտոարժույթով բիզնեսները՝ VA-ների և VASP-ների վրա դնելով փողերի լվացման դեմ պայքարի և ահաբեկչության ֆինանսավորման (AML/CFT) պարտավորությունները։ Այն նաև տարածել է 16-րդ հանձնարարականը VASP-ներին։


Այս ուղեցույցը թարմացվել է 2021 թվականի մարտի 19-ին և հոկտեմբերին<ref>{{Cite web |title=12 Outcomes from FATF's Oct 2021 Updated Guidance for Virtual Assets and VASPs |url=https://notabene.id/post/12-outcomes-from-fatfs-oct-2021-updated-guidance-for-virtual-assets-and-vasps |website=Notabene}}</ref>:
Այս ուղեցույցը թարմացվել է 2021 թվականի մարտի 19-ին և հոկտեմբերին<ref>{{Cite web |title=12 Outcomes from FATF's Oct 2021 Updated Guidance for Virtual Assets and VASPs |url=https://notabene.id/post/12-outcomes-from-fatfs-oct-2021-updated-guidance-for-virtual-assets-and-vasps |website=Notabene}}</ref>։


==== Փողերի լվացման դեմ պայքարի քառասուն ուղեցույց ====
==== Փողերի լվացման դեմ պայքարի քառասուն ուղեցույց ====
Փողերի լվացման վերաբերյալ FATF-ի 1990 թվականի քառասուն հանձնարարականները FATF-ի կողմից տրված առաջնային քաղաքականությունն են<ref name="forty2">[http://www.fatf-gafi.org/document/28/0,2340,en_32250379_32236930_33658140_1_1_1_1,00.html] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060814155117/http://www.fatf-gafi.org/document/28/0,2340,en_32250379_32236930_33658140_1_1_1_1,00.html|date=August 14, 2006}}</ref> և ահաբեկչության ֆինանսավորման ինը հատուկ հանձնարարականները<ref>[http://www.fatf-gafi.org/document/9/0,2340,en_32250379_32236920_34032073_1_1_1_1,00.html] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060813235905/http://www.fatf-gafi.org/document/9/0,2340,en_32250379_32236920_34032073_1_1_1_1,00.html|date=August 13, 2006}}</ref>: Հանձնարարականները գլոբալ մասշտաբով դիտվում են որպես փողերի լվացման դեմ պայքարի համաշխարհային ստանդարտ, ինչպես նաև շատ երկրներ պարտավորվել են կիրառել Քառասուն հանձնարարականները: Առաջարկություններն ընդգրկում են քրեական արդարադատության համակարգը և իրավապահ մարմինները, միջազգային համագործակցությունը և ֆինանսական համակարգը և դրա կարգավորումը<ref>{{Cite journal |last=Johnson |first=Jackie |date=2008 |title=Third round FATF mutual evaluations indicate declining compliance |journal=Journal of Money Laundering Control |volume=11 |issue=1 |pages=47–66 |doi=10.1108/13685200810844497}}</ref>: FATF-ն ամբողջությամբ վերանայել է քառասուն հանձնարարականները 1996 և 2003 թվականներին<ref name="forty2" />: Մինչև 1996 թվականը հանձնարարականները պետք է թարմացվեին, որպեսզի ներառեին ավելին, քան պարզապես թմրամիջոցների միջոցով փողերի լվացումը, ինչպես նաև պահպանեին փոփոխվող տեխնիկան<ref name="report20123">{{Cite report |url=http://www.fatf-gafi.org/media/fatf/documents/brochuresannualreports/FATF%20annual%20report%202011%202012%20website.pdf |title=Annual report 2011-2012 |publisher=FATF |archive-url=https://web.archive.org/web/20210308202832/www.fatf-gafi.org/media/fatf/documents/brochuresannualreports/FATF%20annual%20report%202011%202012%20website.pdf |archive-date=8 March 2021}}</ref>: 2003 թվականի քառասուն հանձնարարականները պետություններից պահանջում են, ի թիվս այլ բաների՝
Փողերի լվացման վերաբերյալ FATF-ի 1990 թվականի քառասուն հանձնարարականները FATF-ի կողմից տրված առաջնային քաղաքականությունն են<ref name="forty2">[http://www.fatf-gafi.org/document/28/0,2340,en_32250379_32236930_33658140_1_1_1_1,00.html] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060814155117/http://www.fatf-gafi.org/document/28/0,2340,en_32250379_32236930_33658140_1_1_1_1,00.html|date=August 14, 2006}}</ref> և ահաբեկչության ֆինանսավորման ինը հատուկ հանձնարարականները<ref>[http://www.fatf-gafi.org/document/9/0,2340,en_32250379_32236920_34032073_1_1_1_1,00.html] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060813235905/http://www.fatf-gafi.org/document/9/0,2340,en_32250379_32236920_34032073_1_1_1_1,00.html|date=August 13, 2006}}</ref>։ Հանձնարարականները գլոբալ մասշտաբով դիտվում են որպես փողերի լվացման դեմ պայքարի համաշխարհային ստանդարտ, ինչպես նաև շատ երկրներ պարտավորվել են կիրառել Քառասուն հանձնարարականները։ Առաջարկություններն ընդգրկում են քրեական արդարադատության համակարգը և իրավապահ մարմինները, միջազգային համագործակցությունը և ֆինանսական համակարգը և դրա կարգավորումը<ref>{{Cite journal |last=Johnson |first=Jackie |date=2008 |title=Third round FATF mutual evaluations indicate declining compliance |url=https://archive.org/details/sim_journal-of-money-laundering-control_2008_11_1/page/47 |journal=Journal of Money Laundering Control |volume=11 |issue=1 |pages=47–66 |doi=10.1108/13685200810844497}}</ref>։ FATF-ն ամբողջությամբ վերանայել է քառասուն հանձնարարականները 1996 և 2003 թվականներին<ref name="forty2" />։ Մինչև 1996 թվականը հանձնարարականները պետք է թարմացվեին, որպեսզի ներառեին ավելին, քան պարզապես թմրամիջոցների միջոցով փողերի լվացումը, ինչպես նաև պահպանեին փոփոխվող տեխնիկան<ref name="report20123">{{Cite report |url=http://www.fatf-gafi.org/media/fatf/documents/brochuresannualreports/FATF%20annual%20report%202011%202012%20website.pdf |title=Annual report 2011-2012 |publisher=FATF |archive-url=https://web.archive.org/web/20210308202832/www.fatf-gafi.org/media/fatf/documents/brochuresannualreports/FATF%20annual%20report%202011%202012%20website.pdf |archive-date=2021 թ․ մարտի 8}}</ref>։ 2003 թվականի քառասուն հանձնարարականները պետություններից պահանջում են, ի թիվս այլ բաների՝


* Իրականացնել համապատասխան միջազգային կոնվենցիաներ
* Իրականացնել համապատասխան միջազգային կոնվենցիաներ
* Քրեական պատասխանատվություն սահմանել փողերի լվացման համար և իշխանություններին հնարավորություն տալ բռնագանձել փողերի լվացման եկամուտները
* Քրեական պատասխանատվություն սահմանել փողերի լվացման համար և իշխանություններին հնարավորություն տալ բռնագանձել փողերի լվացման եկամուտները
* Իրականացնել հաճախորդների պատշաճ ստուգման (օրինակ՝ ինքնության ստուգման), գրառումների վարման և կասկածելի գործարքների հաղորդման պահանջներ ֆինանսական հաստատությունների և որոշակի ոչ ֆինանսական ձեռնարկությունների և մասնագիտությունների համար:
* Իրականացնել հաճախորդների պատշաճ ստուգման (օրինակ՝ ինքնության ստուգման), գրառումների վարման և կասկածելի գործարքների հաղորդման պահանջներ ֆինանսական հաստատությունների և որոշակի ոչ ֆինանսական ձեռնարկությունների և մասնագիտությունների համար։
* Ստեղծել ֆինանսական հետախուզության ստորաբաժանում ՝ կասկածելի գործարքների մասին հաղորդագրություններ ստանալու և տարածելու համար
* Ստեղծել ֆինանսական հետախուզության ստորաբաժանում ՝ կասկածելի գործարքների մասին հաղորդագրություններ ստանալու և տարածելու համար
* Համագործակցել միջազգային մակարդակով փողերի լվացման դեպքերի հետաքննության և հետապնդման գործում
* Համագործակցել միջազգային մակարդակով փողերի լվացման դեպքերի հետաքննության և հետապնդման գործում


==== Ահաբեկչության ֆինանսավորման դեմ պայքարի ինը հատուկ հանձնարարական ====
==== Ահաբեկչության ֆինանսավորման դեմ պայքարի ինը հատուկ հանձնարարական ====
FATF-ը հատուկ հանձնարարականներ է տվել ահաբեկչության ֆինանսավորման վերաբերյալ: 2001 թվականի հոկտեմբերին FATF-ը հրապարակել է ահաբեկչության ֆինանսավորման վերաբերյալ ութ Հատուկ հանձնարարականներ<ref>{{Cite web |date=2021-03-08 |title=Special Recommendations- Financial Action Task Force (FATF) |url=http://www.fatf-gafi.org/publications/fatfrecommendations/documents/ixspecialrecommendations.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210308211106/http://www.fatf-gafi.org/publications/fatfrecommendations/documents/ixspecialrecommendations.html |archive-date=2021-03-08 |access-date=2021-03-17 |website=www.fatf-gafi.org}}</ref>՝ [[Սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչական հարձակումներ|սեպտեմբերի 11-ին ԱՄՆ-ում տեղի ունեցած հարձակումներից]] հետո։ Միջոցառումների թվում VIII Հատուկ հանձնարարականը (SR VIII) հատուկ ուղղված է եղել ոչ առևտրային կազմակերպություններին: Դրան հաջորդել են 2002 թվականին ոչ առևտրային կազմակերպությունների չարաշահման դեմ պայքարի միջազգային լավագույն փորձը, որը հրապարակվել է ԱՄՆ ֆինանսների նախարարության հակաահաբեկչական ֆինանսավորման ուղեցույցից մեկ ամիս առաջ և 2006 թվականին SR VIII-ի մեկնաբանական նշումը: Ավելի ուշ ավելացվել է իններորդ հատուկ հանձնարարականը<ref name="report20124">{{Cite report |url=http://www.fatf-gafi.org/media/fatf/documents/brochuresannualreports/FATF%20annual%20report%202011%202012%20website.pdf |title=Annual report 2011-2012 |publisher=FATF |archive-url=https://web.archive.org/web/20210308202832/www.fatf-gafi.org/media/fatf/documents/brochuresannualreports/FATF%20annual%20report%202011%202012%20website.pdf |archive-date=8 March 2021}}</ref>: 2003 թվականին առաջարկությունները, ինչպես նաև 9 հատուկ հանձնարարականները ճշգրտվել են երկրորդ անգամ<ref name="report20124" />:
FATF-ը հատուկ հանձնարարականներ է տվել ահաբեկչության ֆինանսավորման վերաբերյալ։ 2001 թվականի հոկտեմբերին FATF-ը հրապարակել է ահաբեկչության ֆինանսավորման վերաբերյալ ութ Հատուկ հանձնարարականներ<ref>{{Cite web |date=2021 թ․ մարտի 8 |title=Special Recommendations- Financial Action Task Force (FATF) |url=http://www.fatf-gafi.org/publications/fatfrecommendations/documents/ixspecialrecommendations.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210308211106/http://www.fatf-gafi.org/publications/fatfrecommendations/documents/ixspecialrecommendations.html |archive-date=2021 թ․ մարտի 8 |access-date=2021 թ․ մարտի 17 |website=www.fatf-gafi.org}}</ref>՝ [[Սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչական հարձակումներ|սեպտեմբերի 11-ին ԱՄՆ-ում տեղի ունեցած հարձակումներից]] հետո։ Միջոցառումների թվում VIII Հատուկ հանձնարարականը (SR VIII) հատուկ ուղղված է եղել ոչ առևտրային կազմակերպություններին։ Դրան հաջորդել են 2002 թվականին ոչ առևտրային կազմակերպությունների չարաշահման դեմ պայքարի միջազգային լավագույն փորձը, որը հրապարակվել է ԱՄՆ ֆինանսների նախարարության հակաահաբեկչական ֆինանսավորման ուղեցույցից մեկ ամիս առաջ և 2006 թվականին SR VIII-ի մեկնաբանական նշումը։ Ավելի ուշ ավելացվել է իններորդ հատուկ հանձնարարականը<ref name="report20124">{{Cite report |url=http://www.fatf-gafi.org/media/fatf/documents/brochuresannualreports/FATF%20annual%20report%202011%202012%20website.pdf |title=Annual report 2011-2012 |publisher=FATF |archive-url=https://web.archive.org/web/20210308202832/www.fatf-gafi.org/media/fatf/documents/brochuresannualreports/FATF%20annual%20report%202011%202012%20website.pdf |archive-date=2021 թ․ մարտի 8}}</ref>։ 2003 թվականին առաջարկությունները, ինչպես նաև 9 հատուկ հանձնարարականները ճշգրտվել են երկրորդ անգամ<ref name="report20124" />։


=== Համապատասխանության մեխանիզմ ===
=== Համապատասխանության մեխանիզմ ===
2004 թվականի փետրվարին (թարմացվել է 2009 թվականի փետրվարի դրությամբ) FATF-ը հրապարակել է FATF 40 հանձնարարականների և FATF 9 հատուկ հանձնարարականների հետ համապատասխանության գնահատման մեթոդաբանության տեղեկատու փաստաթուղթ<ref name="Methodology2">{{Cite web |title=Methodology for Assessing Compliance with the FATF 40 Recommendations and the FATF 9 Special Recommendations |url=http://www.fatf-gafi.org/media/fatf/documents/reports/methodology.pdf |access-date=25 June 2015 |website=FATF-GAFI.org |publisher=FATF-GAFI}}</ref>: Երկրների և գնահատողների համար 2009 թվականի ձեռնարկը նախանշում է չափորոշիչներ՝ գնահատելու, թե արդյոք FATF-ի չափանիշները ձեռք են բերվել մասնակից երկրներում<ref name="2009 Report2">{{Cite web |title=AML/CFT Evaluations and Assessments |url=http://www.fatf-gafi.org/media/fatf/documents/reports/Handbook%20for%20assessors.pdf |access-date=25 June 2015 |website=FATF-GAFI}}</ref>: FATF-ը գնահատում է երկրի կատարողականությունը՝ հիմնվելով նրա գնահատման մեթոդաբանության վրա, որն ընդգրկում է՝ 1. տեխնիկական համապատասխանությունը, որը վերաբերում է իրավական և ինստիտուցիոնալ շրջանակին, իրավասու մարմինների լիազորություններին ու ընթացակարգերին, և 2. արդյունավետության գնահատում, որը վերաբերում է այն բանին, թե որքանով է իրավական և ինստիտուցիոնալ դաշտը տալիս ակնկալվող արդյունքները<ref name="GreyPak12">[https://www.dawn.com/news/1418143 Pakistan on FATF’s grey list: what, why, and why now?]</ref>:
2004 թվականի փետրվարին (թարմացվել է 2009 թվականի փետրվարի դրությամբ) FATF-ը հրապարակել է FATF 40 հանձնարարականների և FATF 9 հատուկ հանձնարարականների հետ համապատասխանության գնահատման մեթոդաբանության տեղեկատու փաստաթուղթ<ref name="Methodology2">{{Cite web |title=Methodology for Assessing Compliance with the FATF 40 Recommendations and the FATF 9 Special Recommendations |url=http://www.fatf-gafi.org/media/fatf/documents/reports/methodology.pdf |access-date=2015 թ․ հունիսի 25 |website=FATF-GAFI.org |publisher=FATF-GAFI}}</ref>։ Երկրների և գնահատողների համար 2009 թվականի ձեռնարկը նախանշում է չափորոշիչներ՝ գնահատելու, թե արդյոք FATF-ի չափանիշները ձեռք են բերվել մասնակից երկրներում<ref name="2009 Report2">{{Cite web |title=AML/CFT Evaluations and Assessments |url=http://www.fatf-gafi.org/media/fatf/documents/reports/Handbook%20for%20assessors.pdf |access-date=2015 թ․ հունիսի 25 |website=FATF-GAFI}}</ref>։ FATF-ը գնահատում է երկրի կատարողականությունը՝ հիմնվելով նրա գնահատման մեթոդաբանության վրա, որն ընդգրկում է՝ 1. տեխնիկական համապատասխանությունը, որը վերաբերում է իրավական և ինստիտուցիոնալ շրջանակին, իրավասու մարմինների լիազորություններին ու ընթացակարգերին, և 2. արդյունավետության գնահատում, որը վերաբերում է այն բանին, թե որքանով է իրավական և ինստիտուցիոնալ դաշտը տալիս ակնկալվող արդյունքները<ref name="GreyPak12">[https://www.dawn.com/news/1418143 Pakistan on FATF’s grey list: what, why, and why now?]</ref>։


Կան բազմաթիվ տարբերություններ այն երկրների միջև, որոնք զբաղվում են իրենց իրավական և [[Ֆինանսական համակարգ|ֆինանսական համակարգով]], որը հաշվի է առնում FATF-ը: Գոյություն ունի չափորոշիչներին համապատասխանող գործողությունների մինիմալ, որը բոլոր երկրները կարող են օգտագործել՝ կապված իրենց իրավիճակի հետ: Այս ստանդարտը ներառում է բոլոր գործողությունները, որոնք ազգը պետք է ձեռնարկի իր կարգավորող համակարգերի և քրեական արդարադատության համակարգերի շրջանակներում, ինչպես նաև կանխարգելիչ միջոցառումները, որոնք պետք է ձեռնարկվեն որոշակի ձեռնարկությունների, մասնագիտությունների և հաստատությունների կողմից<ref>{{Cite journal |last=Salierno |first=David |date=2003 |title=FATF revisits money laundering |journal=The Internal Auditor; Altamonte Springs |volume=60 |issue=4 |pages=16–19 |via=ProQuest}}</ref>:
Կան բազմաթիվ տարբերություններ այն երկրների միջև, որոնք զբաղվում են իրենց իրավական և [[ֆինանսական համակարգ]]ով, որը հաշվի է առնում FATF-ը։ Գոյություն ունի չափորոշիչներին համապատասխանող գործողությունների մինիմալ, որը բոլոր երկրները կարող են օգտագործել՝ կապված իրենց իրավիճակի հետ։ Այս ստանդարտը ներառում է բոլոր գործողությունները, որոնք ազգը պետք է ձեռնարկի իր կարգավորող համակարգերի և քրեական արդարադատության համակարգերի շրջանակներում, ինչպես նաև կանխարգելիչ միջոցառումները, որոնք պետք է ձեռնարկվեն որոշակի ձեռնարկությունների, մասնագիտությունների և հաստատությունների կողմից<ref>{{Cite journal |last=Salierno |first=David |date=2003 |title=FATF revisits money laundering |journal=The Internal Auditor; Altamonte Springs |volume=60 |issue=4 |pages=16–19 |via=ProQuest}}</ref>։


Շահույթ չհետապնդող կազմակերպությունների համար հրահանգ է տրվել ավելի շատ ֆինանսական թափանցիկության համար, որպեսզի համոզվեն, որ ահաբեկչական կազմակերպությունների համար հեշտ չլինի կազմակերպությունների միջոցով փող լվանալը: Այս վարկածը մտածել են միջկառավարական կազմակերպությունները: Այս միջկառավարական կազմակերպությունները ներառում են [[Համաշխարհային բանկ|Համաշխարհային բանկը]], [[Տնտեսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպություն|Տնտեսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպությունը]] և [[Արժույթի միջազգային հիմնադրամ|Արժույթի միջազգային հիմնադրամը]]<ref>{{Cite web |last=Kenton |first=Will |title=Financial Action Task Force (FATF) |url=https://www.investopedia.com/terms/f/financial-action-task-force-fatf.asp |access-date=2019-03-31 |website=Investopedia |language=en}}</ref>: Շահույթ չհետապնդող կազմակերպությունները գտնվում են հսկողության տակ, հատկապես, երբ դրանք կապված են «կասկածելի համայնքների» հետ կամ եթե նրանք տեղակայված են կամ աշխատում են հակամարտության գոտիներում<ref>{{Cite web |title=Counter-Terrorism, "Policy Laundering," and the FATF: Legalizing Surveillance, Regulating Civil Society - IJNL Vol. 14 Iss. 1-2 |url=http://www.icnl.org/research/journal/vol14iss1/feature.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150617014206/http://www.icnl.org/research/journal/vol14iss1/feature.html |archive-date=2015-06-17 |access-date=2019-02-10 |website=www.icnl.org}}</ref>:
Շահույթ չհետապնդող կազմակերպությունների համար հրահանգ է տրվել ավելի շատ ֆինանսական թափանցիկության համար, որպեսզի համոզվեն, որ ահաբեկչական կազմակերպությունների համար հեշտ չլինի կազմակերպությունների միջոցով փող լվանալը։ Այս վարկածը մտածել են միջկառավարական կազմակերպությունները։ Այս միջկառավարական կազմակերպությունները ներառում են [[Համաշխարհային բանկ]]ը, [[Տնտեսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպություն]]ը և [[Արժույթի միջազգային հիմնադրամ]]ը<ref>{{Cite web |last=Kenton |first=Will |title=Financial Action Task Force (FATF) |url=https://www.investopedia.com/terms/f/financial-action-task-force-fatf.asp |access-date=2019 թ․ մարտի 31 |website=Investopedia |language=en}}</ref>։ Շահույթ չհետապնդող կազմակերպությունները գտնվում են հսկողության տակ, հատկապես, երբ դրանք կապված են «կասկածելի համայնքների» հետ կամ եթե նրանք տեղակայված են կամ աշխատում են հակամարտության գոտիներում<ref>{{Cite web |title=Counter-Terrorism, "Policy Laundering," and the FATF: Legalizing Surveillance, Regulating Civil Society - IJNL Vol. 14 Iss. 1-2 |url=http://www.icnl.org/research/journal/vol14iss1/feature.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150617014206/http://www.icnl.org/research/journal/vol14iss1/feature.html |archive-date=2015 թ․ հունիսի 17 |access-date=2019 թ․ փետրվարի 10 |website=www.icnl.org}}</ref>։


FATF-ի տվյալները ՓԼ/ԱՖ դեմ պայքարի համակարգերի որակի հիմնական ցուցանիշն են Բազելի ՓԼ ինդեքսում, փողերի լվացման և ահաբեկչության ֆինանսավորման ռիսկերի գնահատման գործիք, որը մշակվել է [[Բազելի կառավարման ինստիտուտ|Բազելի կառավարման ինստիտուտի]] կողմից:
FATF-ի տվյալները ՓԼ/ԱՖ դեմ պայքարի համակարգերի որակի հիմնական ցուցանիշն են Բազելի ՓԼ ինդեքսում, փողերի լվացման և ահաբեկչության ֆինանսավորման ռիսկերի գնահատման գործիք, որը մշակվել է [[Բազելի կառավարման ինստիտուտ]]ի կողմից։


Դեռևս կան համապատասխանության խնդիրներ այն ոլորտներում, որոնք կարող են [[Անդրազգային հանցագործություն|անդրազգային հանցագործությունների]] և ահաբեկչական ցանցերի համար շահագործման հնարավորություններ ընձեռել: Սա կարող է վնասակար ազդեցություն ունենալ երկրի ազգային անվտանգության վրա՝ փողերի լվացման և ահաբեկչության ֆինանսավորման ռիսկերի մեծացման, ինչպես նաև ոչ պատշաճ կարգավորիչ միջոցառումների իրականացման պատճառով վատնելու միջոցով: Նպատակն է մեծացնել մեղմացման ռազմավարությունները, որոնք թույլ կտան սուղ ռեսուրսներ փողերի լվացման և ահաբեկչության ֆինանսավորման սպառնալիքների դեմ պայքարում<ref>{{Cite journal |last=Choo |first=Kim-Kwang Raymond |year=2013 |title=New payment methods: A review of 2010–2012 FATF mutual evaluation reports |journal=Computers & Security |volume=36 |pages=12–26 |doi=10.1016/j.cose.2013.01.009}}</ref>:
Դեռևս կան համապատասխանության խնդիրներ այն ոլորտներում, որոնք կարող են [[անդրազգային հանցագործություն]]ների և ահաբեկչական ցանցերի համար շահագործման հնարավորություններ ընձեռել։ Սա կարող է վնասակար ազդեցություն ունենալ երկրի ազգային անվտանգության վրա՝ փողերի լվացման և ահաբեկչության ֆինանսավորման ռիսկերի մեծացման, ինչպես նաև ոչ պատշաճ կարգավորիչ միջոցառումների իրականացման պատճառով վատնելու միջոցով։ Նպատակն է մեծացնել մեղմացման ռազմավարությունները, որոնք թույլ կտան սուղ ռեսուրսներ փողերի լվացման և ահաբեկչության ֆինանսավորման սպառնալիքների դեմ պայքարում<ref>{{Cite journal |last=Choo |first=Kim-Kwang Raymond |year=2013 |title=New payment methods: A review of 2010–2012 FATF mutual evaluation reports |journal=Computers & Security |volume=36 |pages=12–26 |doi=10.1016/j.cose.2013.01.009}}</ref>։


FATF-ը հետևում է խիստ չափանիշներին՝ հնարավոր սպառնալիքները բացահայտելու համար<ref>{{Cite journal |last=Stessens |first=Guy |year=2001 |title=The FATF 'Black List' of Non-Cooperative Countries or Territories |journal=Leiden Journal of International Law |volume=14 |pages=199–207 |doi=10.1017/S0922156501000097 |s2cid=145417201}}</ref>:
FATF-ը հետևում է խիստ չափանիշներին՝ հնարավոր սպառնալիքները բացահայտելու համար<ref>{{Cite journal |last=Stessens |first=Guy |year=2001 |title=The FATF 'Black List' of Non-Cooperative Countries or Territories |journal=Leiden Journal of International Law |volume=14 |pages=199–207 |doi=10.1017/S0922156501000097 |s2cid=145417201}}</ref>։


=== Պահանջները չպահպանող երկրների սև կամ մոխրագույն ցուցակներում ներառում ===
=== Պահանջները չպահպանող երկրների սև կամ մոխրագույն ցուցակներում ներառում ===
Ի լրումն FATF-ի «Քառասուն գումարած ինը» հանձնարարականներին, 2000 թվականին FATF-ը հրապարակել է «Չհամագործակցող երկրների կամ տարածքների» (NCCTs) ցուցակը, որը սովորաբար կոչվում է FATF սև ցուցակ: Սա 15 իրավասությունների ցանկն է, որոնք, այս կամ այն պատճառով, FATF-ի անդամները կարծում էին, որ այլ իրավասությունների հետ համագործակցում էին փողերի լվացման (և հետագայում՝ ահաբեկչության ֆինանսավորման) դեմ միջազգային ջանքերում: Որպես կանոն, համագործակցության այս բացակայությունը դրսևորվում է որպես չցանկություն կամ անկարողություն (հաճախ՝ օրինական անկարողություն)՝ տրամադրել օտարերկրյա իրավապահ մարմիններին բանկային հաշիվների և միջնորդական գրառումների, ինչպես նաև [[իրական շահառու|հաճախորդների]] նույնականացման և նման բանկային և բրոքերային հաշիվների հետ կապված տեղեկությունների վերաբերյալ տեղեկատվություն, շելլ ընկերություններ և այլ ֆինանսական միջոցներ, որոնք սովորաբար օգտագործվում են փողերի լվացման մեջ: NCCT նախաձեռնության մեջ մնացած բոլոր չհամագործակցող երկրները և տարածքները հանվել են ցուցակից 2006 թվականի հոկտեմբերին, սակայն FATF-ը շարունակում է պահպանել «Բարձր ռիսկային» իրավասությունների «սև ցուցակը» և «Մոնիտորինգի տակ գտնվող իրավասությունների գորշ ցուցակը» և թարմացումներ է թողարկում որպես Բարձր ռիսկային և չհամագործակցող իրավասությունների ցանկում ընդգրկված երկրները ստանդարտների և համագործակցության զգալի բարելավումներ են կատարել: FATF-ը նաև թարմացումներ է թողարկում՝ բացահայտելու լրացուցիչ իրավասություններ, որոնք ներկայացնում են փողերի լվացման/ահաբեկչության ֆինանսավորման ռիսկեր<ref name="NCCT3">{{Cite web |title=High-risk and non-cooperative jurisdictions |url=http://www.fatf-gafi.org/topics/high-riskandnon-cooperativejurisdictions/ |access-date=25 June 2015 |website=FATF-GAFI}}</ref><ref name="NCCT2">{{Cite web |title=High-risk and non-cooperative jurisdictions |url=http://www.fatf-gafi.org/topics/high-riskandnon-cooperativejurisdictions/ |access-date=25 June 2015 |website=FATF-GAFI}}</ref>:
Ի լրումն FATF-ի «Քառասուն գումարած ինը» հանձնարարականներին, 2000 թվականին FATF-ը հրապարակել է «Չհամագործակցող երկրների կամ տարածքների» (NCCTs) ցուցակը, որը սովորաբար կոչվում է FATF սև ցուցակ։ Սա 15 իրավասությունների ցանկն է, որոնք, այս կամ այն պատճառով, FATF-ի անդամները կարծում էին, որ այլ իրավասությունների հետ համագործակցում էին փողերի լվացման (և հետագայում՝ ահաբեկչության ֆինանսավորման) դեմ միջազգային ջանքերում։ Որպես կանոն, համագործակցության այս բացակայությունը դրսևորվում է որպես չցանկություն կամ անկարողություն (հաճախ՝ օրինական անկարողություն)՝ տրամադրել օտարերկրյա իրավապահ մարմիններին բանկային հաշիվների և միջնորդական գրառումների, ինչպես նաև [[իրական շահառու|հաճախորդների]] նույնականացման և նման բանկային և բրոքերային հաշիվների հետ կապված տեղեկությունների վերաբերյալ տեղեկատվություն, շելլ ընկերություններ և այլ ֆինանսական միջոցներ, որոնք սովորաբար օգտագործվում են փողերի լվացման մեջ։ NCCT նախաձեռնության մեջ մնացած բոլոր չհամագործակցող երկրները և տարածքները հանվել են ցուցակից 2006 թվականի հոկտեմբերին, սակայն FATF-ը շարունակում է պահպանել «Բարձր ռիսկային» իրավասությունների «սև ցուցակը» և «Մոնիտորինգի տակ գտնվող իրավասությունների գորշ ցուցակը» և թարմացումներ է թողարկում որպես Բարձր ռիսկային և չհամագործակցող իրավասությունների ցանկում ընդգրկված երկրները ստանդարտների և համագործակցության զգալի բարելավումներ են կատարել։ FATF-ը նաև թարմացումներ է թողարկում՝ բացահայտելու լրացուցիչ իրավասություններ, որոնք ներկայացնում են փողերի լվացման/ահաբեկչության ֆինանսավորման ռիսկեր<ref name="NCCT2">{{Cite web |title=High-risk and non-cooperative jurisdictions |url=http://www.fatf-gafi.org/topics/high-riskandnon-cooperativejurisdictions/ |access-date=2015 թ․ հունիսի 25 |website=FATF-GAFI}}</ref><ref name="NCCT2"/>։


FATF-ը հարցում է անցկացրել 26 իրավասությունների մեջ՝ ստուգելու նրանց կարողությունն ու պատրաստակամությունը՝ համագործակցելու այլ երկրների հետ փողերի լվացման դեմ միջազգային պայքարում: Վերանայումը պարունակում էր այս հարցումների ամփոփագրերը: Տասնհինգ իրավասություններ անվանվել են «ոչ համագործակցող երկրներ կամ տարածքներ»՝ այս իրավասություններում հայտնաբերված վնասակար պրակտիկաների մեծ քանակի պատճառով<ref name=":22">{{Cite journal |last=Stessens |first=Guy |date=2001 |title=The FATF 'Black List' of Non-Cooperative Countries or Territories |journal=Leiden Journal of International Law |volume=14 |issue=1 |pages=199–207 |doi=10.1023/a:1017946510335 |issn=0922-1565}}</ref>:
FATF-ը հարցում է անցկացրել 26 իրավասությունների մեջ՝ ստուգելու նրանց կարողությունն ու պատրաստակամությունը՝ համագործակցելու այլ երկրների հետ փողերի լվացման դեմ միջազգային պայքարում։ Վերանայումը պարունակում էր այս հարցումների ամփոփագրերը։ Տասնհինգ իրավասություններ անվանվել են «ոչ համագործակցող երկրներ կամ տարածքներ»՝ այս իրավասություններում հայտնաբերված վնասակար պրակտիկաների մեծ քանակի պատճառով<ref name=":22">{{Cite journal |last=Stessens |first=Guy |date=2001 |title=The FATF 'Black List' of Non-Cooperative Countries or Territories |journal=Leiden Journal of International Law |volume=14 |issue=1 |pages=199–207 |doi=10.1023/a:1017946510335 |issn=0922-1565}}</ref>։


2022 թվականի դեկտեմբերի դրությամբ սև ցուցակում ընդգրկված երկրներն են՝ Իրանը, Մյանման և Հյուսիսային Կորեան։ Մոխրագույն ցուցակի երկրներն ու տարածքներն են՝ Ալբանիան, Բարբադոսը, Բուրկինա Ֆասոն, Կամբոջան, Կայմանյան կղզիները, Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետությունը, Ibrիբրալթարը, Հաիթին, Amaամայկան, Հորդանանը, Մալին, Մարոկկոն, Մոզամբիկը, Պանաման, Ֆիլիպինները, Սենեգալը, Հարավային Սուդանը, Սիրիան, Տանզանիան, Թուրքիան, Ուգանդան, Արաբական Միացյալ Էմիրությունները և Եմենը<ref>{{cite web |title=Jurisdictions under Increased Monitoring - 21 October 2022 |url=https://www.fatf-gafi.org/publications/high-risk-and-other-monitored-jurisdictions/documents/increased-monitoring-october-2022.html |access-date=4 December 2022 |website=FATF}}</ref>:
2022 թվականի դեկտեմբերի դրությամբ սև ցուցակում ընդգրկված երկրներն են՝ Իրանը, Մյանման և Հյուսիսային Կորեան։ Մոխրագույն ցուցակի երկրներն ու տարածքներն են՝ Ալբանիան, Բարբադոսը, Բուրկինա Ֆասոն, Կամբոջան, Կայմանյան կղզիները, Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետությունը, Ibrիբրալթարը, Հաիթին, Amaամայկան, Հորդանանը, Մալին, Մարոկկոն, Մոզամբիկը, Պանաման, Ֆիլիպինները, Սենեգալը, Հարավային Սուդանը, Սիրիան, Տանզանիան, Թուրքիան, Ուգանդան, Արաբական Միացյալ Էմիրությունները և Եմենը<ref>{{Cite web |title=Jurisdictions under Increased Monitoring - 21 October 2022 |url=https://www.fatf-gafi.org/publications/high-risk-and-other-monitored-jurisdictions/documents/increased-monitoring-october-2022.html |access-date=2022 թ․ դեկտեմբերի 4 |website=FATF}}</ref>։


== Անդամներ և դուստր ձեռնարկություններ ==
== Անդամներ և դուստր ձեռնարկություններ ==
2023 թվականի հոկտեմբերի դրությամբ FATF-ի լիիրավ անդամ են 38 երկրներ<ref name="members">{{cite web |title=FATF Members |url=https://www.fatf-gafi.org/en/the-fatf/who-we-are.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20231031041839/https://www.fatf-gafi.org/en/the-fatf/who-we-are.html |archive-date=2023-10-31 |access-date=2023-10-31 |publisher=FATF}}</ref>: Այնուամենայնիվ, 2012 թվականի դրությամբ FATF ցանցը, որը գործում է մի քանի հարակից տարածաշրջանային մարմինների միջոցով, ընդգրկում էր ընդհանուր առմամբ 187 երկիր<ref name="report2012">{{Cite report |url=http://www.fatf-gafi.org/media/fatf/documents/brochuresannualreports/FATF%20annual%20report%202011%202012%20website.pdf |title=Annual report 2011-2012 |publisher=FATF |archive-url=https://web.archive.org/web/20210308202832/www.fatf-gafi.org/media/fatf/documents/brochuresannualreports/FATF%20annual%20report%202011%202012%20website.pdf |archive-date=8 March 2021}}</ref>: FATF-ն սերտորեն համագործակցում է նաև մի շարք միջազգային և տարածաշրջանային կազմակերպությունների հետ<ref name="members" />: FATF- ն իրականացնում է երկրների գնահատում՝ FATF-ի կողմից կիրառվող օրենքներին և կանոնակարգերին համապատասխանության համար:
2023 թվականի հոկտեմբերի դրությամբ FATF-ի լիիրավ անդամ են 38 երկրներ<ref name="members">{{Cite web |title=FATF Members |url=https://www.fatf-gafi.org/en/the-fatf/who-we-are.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20231031041839/https://www.fatf-gafi.org/en/the-fatf/who-we-are.html |archive-date=2023 թ․ հոկտեմբերի 31 |access-date=2023 թ․ հոկտեմբերի 31 |publisher=FATF}}</ref>։ Այնուամենայնիվ, 2012 թվականի դրությամբ FATF ցանցը, որը գործում է մի քանի հարակից տարածաշրջանային մարմինների միջոցով, ընդգրկում էր ընդհանուր առմամբ 187 երկիր<ref name="report2012">{{Cite report |url=http://www.fatf-gafi.org/media/fatf/documents/brochuresannualreports/FATF%20annual%20report%202011%202012%20website.pdf |title=Annual report 2011-2012 |publisher=FATF |archive-url=https://web.archive.org/web/20210308202832/www.fatf-gafi.org/media/fatf/documents/brochuresannualreports/FATF%20annual%20report%202011%202012%20website.pdf |archive-date=2021 թ․ մարտի 8}}</ref>։ FATF-ն սերտորեն համագործակցում է նաև մի շարք միջազգային և տարածաշրջանային կազմակերպությունների հետ<ref name="members" />։ FATF- ն իրականացնում է երկրների գնահատում՝ FATF-ի կողմից կիրառվող օրենքներին և կանոնակարգերին համապատասխանության համար։


=== Լիիրավ անդամներ ===
=== Լիիրավ անդամներ ===
2023 թվականի դրությամբ FATF-ն ընդգրկում է 38 իրավասություններ և երկու տարածաշրջանային կազմակերպություններ, որոնք ներկայացնում են աշխարհի բոլոր մասերում խոշոր ֆինանսական կենտրոնների մեծ մասը<ref name="members" />:
2023 թվականի դրությամբ FATF-ն ընդգրկում է 38 իրավասություններ և երկու տարածաշրջանային կազմակերպություններ, որոնք ներկայացնում են աշխարհի բոլոր մասերում խոշոր ֆինանսական կենտրոնների մեծ մասը<ref name="members" />։
[[Պատկեր:Financial_Action_Task_Force_Membership_Map.png|մինի|Ֆինանսական միջոցառումների աշխատանքային խմբի անդամների ցանկ:]]
[[Պատկեր:Financial_Action_Task_Force_Membership_Map.png|մինի|Ֆինանսական միջոցառումների աշխատանքային խմբի անդամների ցանկ:]]


Տող 75. Տող 77.
* Կենտրոնական Աֆրիկայի փողերի լվացման դեմ պայքարի աշխատանքային խումբ {{col div end}}
* Կենտրոնական Աֆրիկայի փողերի լվացման դեմ պայքարի աշխատանքային խումբ {{col div end}}


Այն երկրները, որոնք FATF-ի լիիրավ անդամ չեն, բայց FATF-ի տիպի տարածաշրջանային մարմինների անդամ են, իրավունք ունեն ներկա գտնվել FATF-ի նիստերին որպես տարածաշրջանային մարմինների անհատական պատվիրակ անդամներ և մասնակցել քաղաքական և գործառնական հարցերի քննարկմանը:
Այն երկրները, որոնք FATF-ի լիիրավ անդամ չեն, բայց FATF-ի տիպի տարածաշրջանային մարմինների անդամ են, իրավունք ունեն ներկա գտնվել FATF-ի նիստերին որպես տարածաշրջանային մարմինների անհատական պատվիրակ անդամներ և մասնակցել քաղաքական և գործառնական հարցերի քննարկմանը։


=== Դիտորդ անդամներ ===
=== Դիտորդ անդամներ ===
«FATF դիտորդ» կարգավիճակով գործում են 28 միջազգային կազմակերպություն։ Դրանց թվում են [[Արժույթի միջազգային հիմնադրամ|Արժույթի միջազգային հիմնադրամը]], [[Միավորված ազգերի կազմակերպություն|ՄԱԿ-ը]] վեց փորձագիտական խմբերով և [[Համաշխարհային բանկ|Համաշխարհային բանկը]] և [[Տնտեսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպություն|ՏՀԶԿ-ն]]: Բոլոր դիտորդական կազմակերպությունների խնդիրն է փողերի լվացման դեմ պայքարը<ref name="members2">{{Cite web |title=FATF Members |url=https://www.fatf-gafi.org/en/the-fatf/who-we-are.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20231031041839/https://www.fatf-gafi.org/en/the-fatf/who-we-are.html |archive-date=2023-10-31 |access-date=2023-10-31 |publisher=FATF}}</ref>: Դիտորդ կազմակերպությունների թվում են<ref name="members2" />՝
«FATF դիտորդ» կարգավիճակով գործում են 28 միջազգային կազմակերպություն։ Դրանց թվում են [[Արժույթի միջազգային հիմնադրամ]]ը, [[Միավորված ազգերի կազմակերպություն|ՄԱԿ-ը]] վեց փորձագիտական խմբերով և [[Համաշխարհային բանկ]]ը և [[Տնտեսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպություն|ՏՀԶԿ-ն]]։ Բոլոր դիտորդական կազմակերպությունների խնդիրն է փողերի լվացման դեմ պայքարը<ref name="members2">{{Cite web |title=FATF Members |url=https://www.fatf-gafi.org/en/the-fatf/who-we-are.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20231031041839/https://www.fatf-gafi.org/en/the-fatf/who-we-are.html |archive-date=2023 թ․ հոկտեմբերի 31 |access-date=2023 թ․ հոկտեմբերի 31 |publisher=FATF}}</ref>։ Դիտորդ կազմակերպությունների թվում են<ref name="members2" />՝


{{div col|colwidth=20em}}* Աֆրիկյան զարգացման բանկ
{{div col|colwidth=20em}}* Աֆրիկյան զարգացման բանկ
Տող 92. Տող 94.


== Ազդեցություն ==
== Ազդեցություն ==
FATF-ը բնութագրվել է որպես արդյունավետ՝ ապօրինի ֆինանսական հոսքերի դեմ պայքարելու համար օրենքներն ու կանոնակարգերը փոխելու համար: FATF-ն խրախուսում է ավելի խիստ կանոնակարգեր՝ իր հանրային չհամապատասխանողների ցուցակի միջոցով, ինչը ստիպում է ֆինանսական հաստատություններին ռեսուրսներն ու ծառայությունները հեռացնել սև ցուցակում հայտնված երկրներից: Սա իր հերթին դրդում է թվարկված երկրների ներքին տնտեսական և քաղաքական դերակատարներին ճնշում գործադրել իրենց կառավարությունների վրա՝ մտցնելու FATF-ին համապատասխան կարգավորումներ: <ref name=":33">{{Cite book |last=Morse |first=Julia C. |url=https://www.jstor.org/stable/10.7591/j.ctv1hw3x0d |title=The Bankers' Blacklist: Unofficial Market Enforcement and the Global Fight against Illicit Financing |date=2021 |publisher=Cornell University Press |isbn=978-1-5017-6151-5 |jstor=10.7591/j.ctv1hw3x0d}}</ref>
FATF-ը բնութագրվել է որպես արդյունավետ՝ ապօրինի ֆինանսական հոսքերի դեմ պայքարելու համար օրենքներն ու կանոնակարգերը փոխելու համար։ FATF-ն խրախուսում է ավելի խիստ կանոնակարգեր՝ իր հանրային չհամապատասխանողների ցուցակի միջոցով, ինչը ստիպում է ֆինանսական հաստատություններին ռեսուրսներն ու ծառայությունները հեռացնել սև ցուցակում հայտնված երկրներից։ Սա իր հերթին դրդում է թվարկված երկրների ներքին տնտեսական և քաղաքական դերակատարներին ճնշում գործադրել իրենց կառավարությունների վրա՝ մտցնելու FATF-ին համապատասխան կարգավորումներ<ref name=":33"/>։


2012 թվականի դրությամբ FATF-ի սև ցուցակի ազդեցությունը զգալի է եղել և, հավանաբար, ավելի կարևոր է փողերի լվացման դեմ պայքարի միջազգային ջանքերում, քան FATF-ի հանձնարարականները: Թեև, համաձայն [[Միջազգային իրավունք|միջազգային իրավունքի]], FATF-ի սև ցուցակն իր հետ չի կրում որևէ պաշտոնական պատժամիջոց, իրականում FATF-ի սև ցուցակում ընդգրկված իրավասությունները հաճախ բախվում են ինտենսիվ ֆինանսական ճնշման<ref name="Impact2">{{Cite web |last=Ben Hayes |date=February 2012 |title=Counter-Terrorism, "Policy Laundering," and the FATF: Legalizing Surveillance, Regulating Civil Society |url=https://www.tni.org/files/download/fatf-exec-summary.pdf |access-date=12 September 2023 |website=The International Journal of Not-for-Profit Law}}</ref>:
2012 թվականի դրությամբ FATF-ի սև ցուցակի ազդեցությունը զգալի է եղել և, հավանաբար, ավելի կարևոր է փողերի լվացման դեմ պայքարի միջազգային ջանքերում, քան FATF-ի հանձնարարականները։ Թեև, համաձայն [[միջազգային իրավունք]]ի, FATF-ի սև ցուցակն իր հետ չի կրում որևէ պաշտոնական պատժամիջոց, իրականում FATF-ի սև ցուցակում ընդգրկված իրավասությունները հաճախ բախվում են ինտենսիվ ֆինանսական ճնշման<ref name="Impact2">{{Cite web |last=Ben Hayes |date=2012 թ․ փետրվար |title=Counter-Terrorism, "Policy Laundering," and the FATF: Legalizing Surveillance, Regulating Civil Society |url=https://www.tni.org/files/download/fatf-exec-summary.pdf |access-date=2023 թ․ սեպտեմբերի 12 |website=The International Journal of Not-for-Profit Law}}</ref>։


FATF-ը դժվարացրել է բազմաթիվ երկրների [[Հասարակական կազմակերպություն|ոչ կառավարական կազմակերպությունների]] (ՀԿ-ների) համար միջոցների հասանելիությունը օգնություն ցուցաբերելու և [[Քաղաքացիական հասարակություն|քաղաքացիական հասարակության]] այլ կարևոր գործառույթներ իրականացնելու համար՝ կառավարությունների կողմից FATF չափանիշների սխալ մեկնաբանման պատճառով: Ոչ առևտրային կազմակերպությունների վերաբերյալ FATF-ի 8-րդ հանձնարարականի սխալ մեկնաբանման անցանկալի հետևանքները ազդել են ոչ առևտրային կազմակերպությունների վրա, հատկապես գլոբալ հարավի ՀԿ-ների վրա, որոնք դուրս են գալիս Մերձավոր Արևելքի և ահաբեկչության ենթարկված երկրներում գտնվող քաղաքացիական հասարակությունից<ref name="Impact3">{{Cite web |last=Ben Hayes |date=February 2012 |title=Counter-Terrorism, "Policy Laundering," and the FATF: Legalizing Surveillance, Regulating Civil Society |url=https://www.tni.org/files/download/fatf-exec-summary.pdf |access-date=12 September 2023 |website=The International Journal of Not-for-Profit Law}}</ref>: 2023 թվականին FATF-ը հրապարակել է նոր ուղեցույց 8-րդ հանձնարարականի մեկնաբանման վերաբերյալ, որը վերաբերում է շահույթ չհետապնդող կազմակերպություններին, որպեսզի ավելի լավ կանխի իր չափանիշների չարաշահումը քաղաքացիական հասարակության օրինական գործունեությունը սահմանափակելու համար<ref>{{Cite web |date=16 November 2023 |title=Protecting non-profits from abuse for terrorist financing through the risk-based implementation of revised FATF Recommendation 8 |url=https://www.fatf-gafi.org/en/publications/Fatfrecommendations/protecting-non-profits-abuse-implementation-R8.html#:~:text=The%20revised%20Recommendation%208%20(R,based%20implementation%20of%20strengthened%20measures |access-date=2024-03-05 |website=FATF |language=en}}</ref>:
FATF-ը դժվարացրել է բազմաթիվ երկրների [[Հասարակական կազմակերպություն|ոչ կառավարական կազմակերպությունների]] (ՀԿ-ների) համար միջոցների հասանելիությունը օգնություն ցուցաբերելու և [[Քաղաքացիական հասարակություն|քաղաքացիական հասարակության]] այլ կարևոր գործառույթներ իրականացնելու համար՝ կառավարությունների կողմից FATF չափանիշների սխալ մեկնաբանման պատճառով։ Ոչ առևտրային կազմակերպությունների վերաբերյալ FATF-ի 8-րդ հանձնարարականի սխալ մեկնաբանման անցանկալի հետևանքները ազդել են ոչ առևտրային կազմակերպությունների վրա, հատկապես գլոբալ հարավի ՀԿ-ների վրա, որոնք դուրս են գալիս Մերձավոր Արևելքի և ահաբեկչության ենթարկված երկրներում գտնվող քաղաքացիական հասարակությունից<ref name="Impact3">{{Cite web |last=Ben Hayes |date=2012 թ․ փետրվար |title=Counter-Terrorism, "Policy Laundering," and the FATF: Legalizing Surveillance, Regulating Civil Society |url=https://www.tni.org/files/download/fatf-exec-summary.pdf |access-date=2023 թ․ սեպտեմբերի 12 |website=The International Journal of Not-for-Profit Law}}</ref>։ 2023 թվականին FATF-ը հրապարակել է նոր ուղեցույց 8-րդ հանձնարարականի մեկնաբանման վերաբերյալ, որը վերաբերում է շահույթ չհետապնդող կազմակերպություններին, որպեսզի ավելի լավ կանխի իր չափանիշների չարաշահումը քաղաքացիական հասարակության օրինական գործունեությունը սահմանափակելու համար<ref>{{Cite web |date=2023 թ․ նոյեմբերի 16 |title=Protecting non-profits from abuse for terrorist financing through the risk-based implementation of revised FATF Recommendation 8 |url=https://www.fatf-gafi.org/en/publications/Fatfrecommendations/protecting-non-profits-abuse-implementation-R8.html#:~:text=The%20revised%20Recommendation%208%20(R,based%20implementation%20of%20strengthened%20measures |access-date=2024 թ․ մարտի 5 |website=FATF |language=en}}</ref>։


2020 թվականի հոդվածում Ռոնալդ Փոլը նշել է, որ թեև FATF-ը շատ հաջողակ է եղել իր քաղաքականությունների ընդունման հարցում ամբողջ աշխարհում, այդ քաղաքականության իրական ազդեցությունը բավականին փոքր է եղել. քաղաքականության իրականացման ծախսերը առնվազն հարյուր անգամ ավելի մեծ են։ Պոլը պնդում է, որ արդյունաբերությունը և քաղաքականություն մշակողները հետևողականորեն անտեսում են դա՝ փոխարենը գնահատելով քաղաքականությունը՝ հիմնված հաջողության [[Չափումներ|չափումների]] վրա, որոնք հիմնականում անտեղի են<ref name="Pol20202">{{Cite journal |last=Pol |first=Ronald F. |year=2020 |title=Anti-money laundering: The world's least effective policy experiment? Together, we can fix it |journal=Policy Design and Practice |volume=3 |issue=1 |pages=73–94 |doi=10.1080/25741292.2020.1725366 |doi-access=free}}</ref>:
2020 թվականի հոդվածում Ռոնալդ Փոլը նշել է, որ թեև FATF-ը շատ հաջողակ է եղել իր քաղաքականությունների ընդունման հարցում ամբողջ աշխարհում, այդ քաղաքականության իրական ազդեցությունը բավականին փոքր է եղել. քաղաքականության իրականացման ծախսերը առնվազն հարյուր անգամ ավելի մեծ են։ Պոլը պնդում է, որ արդյունաբերությունը և քաղաքականություն մշակողները հետևողականորեն անտեսում են դա՝ փոխարենը գնահատելով քաղաքականությունը՝ հիմնված հաջողության [[չափումներ]]ի վրա, որոնք հիմնականում անտեղի են<ref name="Pol20202">{{Cite journal |last=Pol |first=Ronald F. |year=2020 |title=Anti-money laundering: The world's least effective policy experiment? Together, we can fix it |journal=Policy Design and Practice |volume=3 |issue=1 |pages=73–94 |doi=10.1080/25741292.2020.1725366 |doi-access=free}}</ref>։


== Տես նաև ==
== Տես նաև ==
Տող 111. Տող 113.
== Գրականություն ==
== Գրականություն ==
* Findley, Michael G.; Daniel L. Nielson and J. C. Sharman (Fall 2013). "Using Field Experiments in International Relations: A Randomized Study of Anonymous Incorporation". ''International Organization'', Vol. 67, No. 4, pp.&nbsp;657–693. {{JSTOR|43282083}}.
* Findley, Michael G.; Daniel L. Nielson and J. C. Sharman (Fall 2013). "Using Field Experiments in International Relations: A Randomized Study of Anonymous Incorporation". ''International Organization'', Vol. 67, No. 4, pp.&nbsp;657–693. {{JSTOR|43282083}}.
* Müller, Sebastian R. (2006). ''Hawala: An Informal Payment System and Its Use to Finance Terrorism'', [[VDM Verlag]], {{ISBN|978-3-86550-656-6}}
* Müller, Sebastian R. (2006). ''Hawala: An Informal Payment System and Its Use to Finance Terrorism'', VDM Verlag, {{ISBN|978-3-86550-656-6}}


== Արտաքին հղումներ ==
== Արտաքին հղումներ ==
{{Commons category-inline}}
*{{official website|fatf-gafi.org}}
*{{official website|fatf-gafi.org}}


{{authority control}}
{{authority control}}

[[Կատեգորիա:1989 հիմնադրումներ]]
[[Կատեգորիա:1989 հիմնադրված կազմակերպություններ]]
[[Կատեգորիա:Ահաբեկչություն]]
[[Կատեգորիա:Բանկային գործ]]
[[Կատեգորիա:Գլոբալացում]]
[[Կատեգորիա:Թմրավաճառություն]]
[[Կատեգորիա:Իրավական կարգավորում]]
[[Կատեգորիա:Իրավապահ մարմիններ]]
[[Կատեգորիա:Կազմակերպություններ այբբենական կարգով]]
[[Կատեգորիա:Կաշառակերություն]]
[[Կատեգորիա:Հանցագործություն]]
[[Կատեգորիա:Հարկում]]
[[Կատեգորիա:Հետազոտություն]]
[[Կատեգորիա:Միջազգային կազմակերպություններ]]
[[Կատեգորիա:Միջազգային տնտեսական կազմակերպություններ]]
[[Կատեգորիա:Միջկառավարական կազմակերպություններ]]
[[Կատեգորիա:Տնտեսական քաղաքականություն]]
[[Կատեգորիա:Փողերի լվացում]]
[[Կատեգորիա:Ֆինանսական իրավունք]]
[[Կատեգորիա:Ֆինանսական խարդախություն]]
[[Կատեգորիա:Ֆինանսներ]]

Ընթացիկ տարբերակը 19:30, 7 Օգոստոսի 2024-ի դրությամբ

Ֆինանսական գործողությունների աշխատանքային խումբ
պատկերանիշ Խմբագրել Wikidata
միջկառավարական կազմակերպություն Խմբագրել Wikidata
ՍտեղծումՀուլիս 1989 Խմբագրել Wikidata
Գործունեության հմտություններՓողերի լվացման դեմ պայքարի համակարգ Ֆրանսիայի ֆինանսական հաստատությունների համար Խմբագրել Wikidata
Գլխամասի վայրՓարիզ Խմբագրել Wikidata
Պաշտոնական կայքwww.fatf-gafi.org Խմբագրել Wikidata

Ֆինանսական գործողությունների աշխատանքային խումբ (փողերի լվացման դեմ)FATF, այլևս «Fatfee»), որը նաև հայտնի է իր ֆրանսիական անունով՝ Groupe d'action financière (GAFI), միջկառավարական կազմակերպություն, որը հիմնադրվել է 1989 թվականին Մեծ յոթնյակի նախաձեռնությամբ, որի նպատակն է մշակել փողերի լվացման դեմ պայքարի և որոշակի շահագրգռվածություն պահպանելու քաղաքականություն[1]։ 2001 թվականին նրա մանդատն ընդլայնվել է՝ ներառելով ահաբեկչության ֆինանսավորման դեմ պայքարը։

FATF-ի քարտուղարությունը վարչականորեն հյուրընկալվում է Փարիզի ՏՀԶԿ-ում, սակայն երկու կազմակերպությունները առանձին են[2]։

FATF-ի նպատակներն են ստանդարտներ սահմանել և նպաստել փողերի լվացման, ահաբեկչության ֆինանսավորման և միջազգային ֆինանսական համակարգի ամբողջականությանը սպառնացող այլ վտանգների դեմ պայքարի իրավական, կարգավորող և գործառնական միջոցառումների արդյունավետ իրականացմանը։ FATF-ը «քաղաքականություն մշակող մարմին» է, որն աշխատում է անհրաժեշտ քաղաքական կամք առաջացնել այս ոլորտներում ազգային օրենսդրական և կարգավորող բարեփոխումներ իրականացնելու համար[3]։ FATF-ը վերահսկում է առաջընթացը իր հանձնարարականների կատարման գործում անդամ երկրների «գործընկերների վերանայումների» («փոխադարձ գնահատումների») միջոցով։

2000 թվականից FATF-ը պահպանում է FATF-ի սև ցուցակը (պաշտոնապես կոչվում է «Գործողության կոչ») և FATF-ի մոխրագույն ցուցակը (պաշտոնապես կոչվում է «Այլ մոնիտորինգի ենթարկվող իրավասություններ»)[4][5][6][7]։ Սև ցուցակը ֆինանսական հաստատություններին ստիպել է ռեսուրսներն ու ծառայությունները հեռացնել ցուցակից[8]։ Սա իր հերթին դրդել է թվարկված երկրների ներքին տնտեսական և քաղաքական դերակատարներին ճնշում գործադրել իրենց կառավարությունների վրա՝ մտցնելու FATF-ին համապատասխան կարգավորումներ[8]։

FATF-ը ձևավորվել է 1989 թվականին Փարիզում Մեծ յոթնյակի գագաթնաժողովի արդյունքում՝ փողերի լվացման աճող խնդրի դեմ պայքարելու նպատակով։ Աշխատանքային խմբին հանձնարարված է ուսումնասիրել փողերի լվացման միտումները, մշտադիտարկել օրենսդրական, ֆինանսական և իրավապահ գործունեությունը ազգային և միջազգային մակարդակով, համապատասխանության վերաբերյալ հաշվետվություններ ներկայացնել և փողերի լվացման դեմ պայքարի վերաբերյալ առաջարկություններ և չափորոշիչներ տրամադրել։ Ստեղծման պահին FATF-ն ունեցել է 16 անդամ, որոնք մինչև 2023 թվականն աճել են մինչև 40-ի[9][10]։ Իր առաջին տարում FATF-ը հրապարակել է զեկույց, որը պարունակել է քառասուն առաջարկություն փողերի լվացման դեմ առավել արդյունավետ պայքարելու համար։ Այս ստանդարտները վերանայվել են 2003 թվականին՝ արտացոլելու փողերի լվացման զարգացող օրինաչափություններն ու մեթոդները։ Կազմակերպության մանդատը ընդլայնվել է 2001 թվականին՝ ներառելով ահաբեկչության ֆինանսավորումը սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչությունից հետո։

FATF-ի առաջարկություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստեղծում և շարունակական սպասարկում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Փողերի լվացման վերաբերյալ քառասուն հանձնարարականները և ահաբեկչության ֆինանսավորման ութ (այժմ ինը) հատուկ հանձնարարականները միասին սահմանում են փողերի լվացման դեմ պայքարի և ահաբեկչության և ահաբեկչական գործողությունների ֆինանսավորման դեմ պայքարի միջազգային չափանիշը։ Դրանք սահմանում են գործողությունների սկզբունքները և թույլ են տալիս երկրներին ճկունություն ցուցաբերել այս սկզբունքների իրականացման հարցում՝ ըստ իրենց հատուկ հանգամանքների և սահմանադրական շրջանակների։ FATF-ի հանձնարարականների երկու հավաքածուն էլ նախատեսվում է իրականացնել ազգային մակարդակում՝ օրենսդրության և այլ իրավական պարտավորեցնող միջոցների միջոցով[11]։ Առաջարկությունները մշակվում են մի քանի խմբերով՝ փողերի լվացման ոլորտում քաղաքականություն և համակարգում, փողերի լվացում և բռնագրավում, ահաբեկչության ֆինանսավորում և տարածման ֆինանսավորում, կանխարգելիչ միջոցառումներ, իրավաբանական անձանց և կազմակերպությունների թափանցիկություն և շահեկան սեփականություն, իրավասու մարմինների լիազորություններն ու պատասխանատվությունը և այլ ինստիտուցիոնալ միջոցառումներ, ինչպես նաև միջազգային համագործակցություն[12]։

2012 թվականի փետրվարին FATF-ն իր առաջարկությունները և մեկնաբանական նշումները կոդավորել է մեկ փաստաթղթի մեջ, որը պահպանում է SR VIII (վերանվանվել է հանձնարարական 8), ինչպես նաև ներառում է նոր կանոններ զանգվածային ոչնչացման զենքերի, կոռուպցիայի և դրամական փոխանցումների վերաբերյալ (հանձնարարական 16, որը սովորաբար հայտնի է որպես «ճանապարհորդություն» կանոն)[13]։

2018 թվականի հոկտեմբերին FATF-ը թարմացրել է թիվ 15 հանձնարարականը՝ ընդլայնելով իր հասանելիությունը՝ ներառելով վիրտուալ ակտիվների հետ կապված գործառնությունները։ Այն կոչ է արել իր անդամ երկրներին ապահովել, որ վիրտուալ ակտիվների ծառայություններ մատուցողները կարգավորվեն ՓԼ/ԱՖ դեմ պայքարի նպատակների համար և լիցենզավորված կամ գրանցված լինեն։ Բացի այդ, դրանք պետք է լինեն վերահսկողության ապահովման ամուր համակարգերում և համապատասխանեն FATF-ի առաջարկություններին[14]։

2019 թվականի հունիսին FATF-ը հրապարակել է իր առաջին ուղեցույցը վիրտուալ ակտիվների և վիրտուալ ակտիվների ծառայություններ մատուցողների համար ռիսկերի վրա հիմնված մոտեցման վերաբերյալ։ Այս ուղեցույցը առաջարկում է առաջարկություններ այն մասին, թե ինչպես անդամ իրավասությունները պետք է կարգավորեն կրիպտոարժույթով բիզնեսները՝ VA-ների և VASP-ների վրա դնելով փողերի լվացման դեմ պայքարի և ահաբեկչության ֆինանսավորման (AML/CFT) պարտավորությունները։ Այն նաև տարածել է 16-րդ հանձնարարականը VASP-ներին։

Այս ուղեցույցը թարմացվել է 2021 թվականի մարտի 19-ին և հոկտեմբերին[15]։

Փողերի լվացման դեմ պայքարի քառասուն ուղեցույց

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Փողերի լվացման վերաբերյալ FATF-ի 1990 թվականի քառասուն հանձնարարականները FATF-ի կողմից տրված առաջնային քաղաքականությունն են[16] և ահաբեկչության ֆինանսավորման ինը հատուկ հանձնարարականները[17]։ Հանձնարարականները գլոբալ մասշտաբով դիտվում են որպես փողերի լվացման դեմ պայքարի համաշխարհային ստանդարտ, ինչպես նաև շատ երկրներ պարտավորվել են կիրառել Քառասուն հանձնարարականները։ Առաջարկություններն ընդգրկում են քրեական արդարադատության համակարգը և իրավապահ մարմինները, միջազգային համագործակցությունը և ֆինանսական համակարգը և դրա կարգավորումը[18]։ FATF-ն ամբողջությամբ վերանայել է քառասուն հանձնարարականները 1996 և 2003 թվականներին[16]։ Մինչև 1996 թվականը հանձնարարականները պետք է թարմացվեին, որպեսզի ներառեին ավելին, քան պարզապես թմրամիջոցների միջոցով փողերի լվացումը, ինչպես նաև պահպանեին փոփոխվող տեխնիկան[19]։ 2003 թվականի քառասուն հանձնարարականները պետություններից պահանջում են, ի թիվս այլ բաների՝

  • Իրականացնել համապատասխան միջազգային կոնվենցիաներ
  • Քրեական պատասխանատվություն սահմանել փողերի լվացման համար և իշխանություններին հնարավորություն տալ բռնագանձել փողերի լվացման եկամուտները
  • Իրականացնել հաճախորդների պատշաճ ստուգման (օրինակ՝ ինքնության ստուգման), գրառումների վարման և կասկածելի գործարքների հաղորդման պահանջներ ֆինանսական հաստատությունների և որոշակի ոչ ֆինանսական ձեռնարկությունների և մասնագիտությունների համար։
  • Ստեղծել ֆինանսական հետախուզության ստորաբաժանում ՝ կասկածելի գործարքների մասին հաղորդագրություններ ստանալու և տարածելու համար
  • Համագործակցել միջազգային մակարդակով փողերի լվացման դեպքերի հետաքննության և հետապնդման գործում

Ահաբեկչության ֆինանսավորման դեմ պայքարի ինը հատուկ հանձնարարական

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

FATF-ը հատուկ հանձնարարականներ է տվել ահաբեկչության ֆինանսավորման վերաբերյալ։ 2001 թվականի հոկտեմբերին FATF-ը հրապարակել է ահաբեկչության ֆինանսավորման վերաբերյալ ութ Հատուկ հանձնարարականներ[20]՝ սեպտեմբերի 11-ին ԱՄՆ-ում տեղի ունեցած հարձակումներից հետո։ Միջոցառումների թվում VIII Հատուկ հանձնարարականը (SR VIII) հատուկ ուղղված է եղել ոչ առևտրային կազմակերպություններին։ Դրան հաջորդել են 2002 թվականին ոչ առևտրային կազմակերպությունների չարաշահման դեմ պայքարի միջազգային լավագույն փորձը, որը հրապարակվել է ԱՄՆ ֆինանսների նախարարության հակաահաբեկչական ֆինանսավորման ուղեցույցից մեկ ամիս առաջ և 2006 թվականին SR VIII-ի մեկնաբանական նշումը։ Ավելի ուշ ավելացվել է իններորդ հատուկ հանձնարարականը[21]։ 2003 թվականին առաջարկությունները, ինչպես նաև 9 հատուկ հանձնարարականները ճշգրտվել են երկրորդ անգամ[21]։

Համապատասխանության մեխանիզմ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2004 թվականի փետրվարին (թարմացվել է 2009 թվականի փետրվարի դրությամբ) FATF-ը հրապարակել է FATF 40 հանձնարարականների և FATF 9 հատուկ հանձնարարականների հետ համապատասխանության գնահատման մեթոդաբանության տեղեկատու փաստաթուղթ[22]։ Երկրների և գնահատողների համար 2009 թվականի ձեռնարկը նախանշում է չափորոշիչներ՝ գնահատելու, թե արդյոք FATF-ի չափանիշները ձեռք են բերվել մասնակից երկրներում[23]։ FATF-ը գնահատում է երկրի կատարողականությունը՝ հիմնվելով նրա գնահատման մեթոդաբանության վրա, որն ընդգրկում է՝ 1. տեխնիկական համապատասխանությունը, որը վերաբերում է իրավական և ինստիտուցիոնալ շրջանակին, իրավասու մարմինների լիազորություններին ու ընթացակարգերին, և 2. արդյունավետության գնահատում, որը վերաբերում է այն բանին, թե որքանով է իրավական և ինստիտուցիոնալ դաշտը տալիս ակնկալվող արդյունքները[24]։

Կան բազմաթիվ տարբերություններ այն երկրների միջև, որոնք զբաղվում են իրենց իրավական և ֆինանսական համակարգով, որը հաշվի է առնում FATF-ը։ Գոյություն ունի չափորոշիչներին համապատասխանող գործողությունների մինիմալ, որը բոլոր երկրները կարող են օգտագործել՝ կապված իրենց իրավիճակի հետ։ Այս ստանդարտը ներառում է բոլոր գործողությունները, որոնք ազգը պետք է ձեռնարկի իր կարգավորող համակարգերի և քրեական արդարադատության համակարգերի շրջանակներում, ինչպես նաև կանխարգելիչ միջոցառումները, որոնք պետք է ձեռնարկվեն որոշակի ձեռնարկությունների, մասնագիտությունների և հաստատությունների կողմից[25]։

Շահույթ չհետապնդող կազմակերպությունների համար հրահանգ է տրվել ավելի շատ ֆինանսական թափանցիկության համար, որպեսզի համոզվեն, որ ահաբեկչական կազմակերպությունների համար հեշտ չլինի կազմակերպությունների միջոցով փող լվանալը։ Այս վարկածը մտածել են միջկառավարական կազմակերպությունները։ Այս միջկառավարական կազմակերպությունները ներառում են Համաշխարհային բանկը, Տնտեսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպությունը և Արժույթի միջազգային հիմնադրամը[26]։ Շահույթ չհետապնդող կազմակերպությունները գտնվում են հսկողության տակ, հատկապես, երբ դրանք կապված են «կասկածելի համայնքների» հետ կամ եթե նրանք տեղակայված են կամ աշխատում են հակամարտության գոտիներում[27]։

FATF-ի տվյալները ՓԼ/ԱՖ դեմ պայքարի համակարգերի որակի հիմնական ցուցանիշն են Բազելի ՓԼ ինդեքսում, փողերի լվացման և ահաբեկչության ֆինանսավորման ռիսկերի գնահատման գործիք, որը մշակվել է Բազելի կառավարման ինստիտուտի կողմից։

Դեռևս կան համապատասխանության խնդիրներ այն ոլորտներում, որոնք կարող են անդրազգային հանցագործությունների և ահաբեկչական ցանցերի համար շահագործման հնարավորություններ ընձեռել։ Սա կարող է վնասակար ազդեցություն ունենալ երկրի ազգային անվտանգության վրա՝ փողերի լվացման և ահաբեկչության ֆինանսավորման ռիսկերի մեծացման, ինչպես նաև ոչ պատշաճ կարգավորիչ միջոցառումների իրականացման պատճառով վատնելու միջոցով։ Նպատակն է մեծացնել մեղմացման ռազմավարությունները, որոնք թույլ կտան սուղ ռեսուրսներ փողերի լվացման և ահաբեկչության ֆինանսավորման սպառնալիքների դեմ պայքարում[28]։

FATF-ը հետևում է խիստ չափանիշներին՝ հնարավոր սպառնալիքները բացահայտելու համար[29]։

Պահանջները չպահպանող երկրների սև կամ մոխրագույն ցուցակներում ներառում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ի լրումն FATF-ի «Քառասուն գումարած ինը» հանձնարարականներին, 2000 թվականին FATF-ը հրապարակել է «Չհամագործակցող երկրների կամ տարածքների» (NCCTs) ցուցակը, որը սովորաբար կոչվում է FATF սև ցուցակ։ Սա 15 իրավասությունների ցանկն է, որոնք, այս կամ այն պատճառով, FATF-ի անդամները կարծում էին, որ այլ իրավասությունների հետ համագործակցում էին փողերի լվացման (և հետագայում՝ ահաբեկչության ֆինանսավորման) դեմ միջազգային ջանքերում։ Որպես կանոն, համագործակցության այս բացակայությունը դրսևորվում է որպես չցանկություն կամ անկարողություն (հաճախ՝ օրինական անկարողություն)՝ տրամադրել օտարերկրյա իրավապահ մարմիններին բանկային հաշիվների և միջնորդական գրառումների, ինչպես նաև հաճախորդների նույնականացման և նման բանկային և բրոքերային հաշիվների հետ կապված տեղեկությունների վերաբերյալ տեղեկատվություն, շելլ ընկերություններ և այլ ֆինանսական միջոցներ, որոնք սովորաբար օգտագործվում են փողերի լվացման մեջ։ NCCT նախաձեռնության մեջ մնացած բոլոր չհամագործակցող երկրները և տարածքները հանվել են ցուցակից 2006 թվականի հոկտեմբերին, սակայն FATF-ը շարունակում է պահպանել «Բարձր ռիսկային» իրավասությունների «սև ցուցակը» և «Մոնիտորինգի տակ գտնվող իրավասությունների գորշ ցուցակը» և թարմացումներ է թողարկում որպես Բարձր ռիսկային և չհամագործակցող իրավասությունների ցանկում ընդգրկված երկրները ստանդարտների և համագործակցության զգալի բարելավումներ են կատարել։ FATF-ը նաև թարմացումներ է թողարկում՝ բացահայտելու լրացուցիչ իրավասություններ, որոնք ներկայացնում են փողերի լվացման/ահաբեկչության ֆինանսավորման ռիսկեր[30][30]։

FATF-ը հարցում է անցկացրել 26 իրավասությունների մեջ՝ ստուգելու նրանց կարողությունն ու պատրաստակամությունը՝ համագործակցելու այլ երկրների հետ փողերի լվացման դեմ միջազգային պայքարում։ Վերանայումը պարունակում էր այս հարցումների ամփոփագրերը։ Տասնհինգ իրավասություններ անվանվել են «ոչ համագործակցող երկրներ կամ տարածքներ»՝ այս իրավասություններում հայտնաբերված վնասակար պրակտիկաների մեծ քանակի պատճառով[31]։

2022 թվականի դեկտեմբերի դրությամբ սև ցուցակում ընդգրկված երկրներն են՝ Իրանը, Մյանման և Հյուսիսային Կորեան։ Մոխրագույն ցուցակի երկրներն ու տարածքներն են՝ Ալբանիան, Բարբադոսը, Բուրկինա Ֆասոն, Կամբոջան, Կայմանյան կղզիները, Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետությունը, Ibrիբրալթարը, Հաիթին, Amaամայկան, Հորդանանը, Մալին, Մարոկկոն, Մոզամբիկը, Պանաման, Ֆիլիպինները, Սենեգալը, Հարավային Սուդանը, Սիրիան, Տանզանիան, Թուրքիան, Ուգանդան, Արաբական Միացյալ Էմիրությունները և Եմենը[32]։

Անդամներ և դուստր ձեռնարկություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2023 թվականի հոկտեմբերի դրությամբ FATF-ի լիիրավ անդամ են 38 երկրներ[33]։ Այնուամենայնիվ, 2012 թվականի դրությամբ FATF ցանցը, որը գործում է մի քանի հարակից տարածաշրջանային մարմինների միջոցով, ընդգրկում էր ընդհանուր առմամբ 187 երկիր[34]։ FATF-ն սերտորեն համագործակցում է նաև մի շարք միջազգային և տարածաշրջանային կազմակերպությունների հետ[33]։ FATF- ն իրականացնում է երկրների գնահատում՝ FATF-ի կողմից կիրառվող օրենքներին և կանոնակարգերին համապատասխանության համար։

Լիիրավ անդամներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2023 թվականի դրությամբ FATF-ն ընդգրկում է 38 իրավասություններ և երկու տարածաշրջանային կազմակերպություններ, որոնք ներկայացնում են աշխարհի բոլոր մասերում խոշոր ֆինանսական կենտրոնների մեծ մասը[33]։

Ֆինանսական միջոցառումների աշխատանքային խմբի անդամների ցանկ:

FATF տիպի տարածաշրջանային մարմիններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2023 թվականի դրությամբ կան 9 FATF տիպի տարածաշրջանային մարմիններ, որոնք FATF-ի ասոցացված անդամներ են[33]՝

  • Ասիա-Խաղաղօվկիանոսյան փողերի լվացման խումբ
  • Կարիբյան փողերի լվացման դեմ պայքարի ֆինանսական միջոցառումների մշակման խումբ
  • Արևելյան և Հարավային Աֆրիկայի փողերի լվացման դեմ պայքարի խումբ
  • Եվրասիական խումբ
  • Փողերի լվացման դեմ պայքարի միջոցների գնահատման Եվրոպայի Խորհրդի փորձագետների հատուկ կոմիտե
  • Լատինաամերիկյան փողերի լվացման դեմ պայքարի ֆինանսական միջոցառումների մշակման խումբ, նախկին Հարավային Ամերիկայում փողերի լվացման դեմ պայքարի ֆինանսական միջոցառումների մշակման խումբ
  • Արևմտյան Աֆրիկայում փողերի լվացման դեմ պայքարի գործողությունների միջկառավարական խումբ
  • Մերձավոր Արևելքում և Հյուսիսային Աֆրիկայում փողերի լվացման դեմ պայքարի ֆինանսական միջոցների մշակման խումբ
  • Կենտրոնական Աֆրիկայի փողերի լվացման դեմ պայքարի աշխատանքային խումբ

Այն երկրները, որոնք FATF-ի լիիրավ անդամ չեն, բայց FATF-ի տիպի տարածաշրջանային մարմինների անդամ են, իրավունք ունեն ներկա գտնվել FATF-ի նիստերին որպես տարածաշրջանային մարմինների անհատական պատվիրակ անդամներ և մասնակցել քաղաքական և գործառնական հարցերի քննարկմանը։

Դիտորդ անդամներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«FATF դիտորդ» կարգավիճակով գործում են 28 միջազգային կազմակերպություն։ Դրանց թվում են Արժույթի միջազգային հիմնադրամը, ՄԱԿ-ը վեց փորձագիտական խմբերով և Համաշխարհային բանկը և ՏՀԶԿ-ն։ Բոլոր դիտորդական կազմակերպությունների խնդիրն է փողերի լվացման դեմ պայքարը[35]։ Դիտորդ կազմակերպությունների թվում են[35]՝

* Աֆրիկյան զարգացման բանկ
  • Փողերի լվացման հետ կապերի կոմիտե Ֆրանկի գոտիներ
  • Ասիական զարգացման բանկ
  • Բազելի բանկային վերահսկողության կոմիտե
  • Քեմդենի ակտիվների վերադարձի միջգերատեսչական ցանց
  • Ֆինանսական հետախուզության ստորաբաժանումների էգմոնտի խումբ
  • Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկ
  • Միջազգային ֆինանսական կենտրոնների ղեկավարների խումբ
  • ՄԱԿ-ի թմրամիջոցների և հանցավորության դեմ պայքարի վարչություն
  • ՄԱԿ-ի Հակաահաբեկչական կոմիտեի գործադիր տնօրինություն

Ազդեցություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

FATF-ը բնութագրվել է որպես արդյունավետ՝ ապօրինի ֆինանսական հոսքերի դեմ պայքարելու համար օրենքներն ու կանոնակարգերը փոխելու համար։ FATF-ն խրախուսում է ավելի խիստ կանոնակարգեր՝ իր հանրային չհամապատասխանողների ցուցակի միջոցով, ինչը ստիպում է ֆինանսական հաստատություններին ռեսուրսներն ու ծառայությունները հեռացնել սև ցուցակում հայտնված երկրներից։ Սա իր հերթին դրդում է թվարկված երկրների ներքին տնտեսական և քաղաքական դերակատարներին ճնշում գործադրել իրենց կառավարությունների վրա՝ մտցնելու FATF-ին համապատասխան կարգավորումներ[8]։

2012 թվականի դրությամբ FATF-ի սև ցուցակի ազդեցությունը զգալի է եղել և, հավանաբար, ավելի կարևոր է փողերի լվացման դեմ պայքարի միջազգային ջանքերում, քան FATF-ի հանձնարարականները։ Թեև, համաձայն միջազգային իրավունքի, FATF-ի սև ցուցակն իր հետ չի կրում որևէ պաշտոնական պատժամիջոց, իրականում FATF-ի սև ցուցակում ընդգրկված իրավասությունները հաճախ բախվում են ինտենսիվ ֆինանսական ճնշման[36]։

FATF-ը դժվարացրել է բազմաթիվ երկրների ոչ կառավարական կազմակերպությունների (ՀԿ-ների) համար միջոցների հասանելիությունը օգնություն ցուցաբերելու և քաղաքացիական հասարակության այլ կարևոր գործառույթներ իրականացնելու համար՝ կառավարությունների կողմից FATF չափանիշների սխալ մեկնաբանման պատճառով։ Ոչ առևտրային կազմակերպությունների վերաբերյալ FATF-ի 8-րդ հանձնարարականի սխալ մեկնաբանման անցանկալի հետևանքները ազդել են ոչ առևտրային կազմակերպությունների վրա, հատկապես գլոբալ հարավի ՀԿ-ների վրա, որոնք դուրս են գալիս Մերձավոր Արևելքի և ահաբեկչության ենթարկված երկրներում գտնվող քաղաքացիական հասարակությունից[37]։ 2023 թվականին FATF-ը հրապարակել է նոր ուղեցույց 8-րդ հանձնարարականի մեկնաբանման վերաբերյալ, որը վերաբերում է շահույթ չհետապնդող կազմակերպություններին, որպեսզի ավելի լավ կանխի իր չափանիշների չարաշահումը քաղաքացիական հասարակության օրինական գործունեությունը սահմանափակելու համար[38]։

2020 թվականի հոդվածում Ռոնալդ Փոլը նշել է, որ թեև FATF-ը շատ հաջողակ է եղել իր քաղաքականությունների ընդունման հարցում ամբողջ աշխարհում, այդ քաղաքականության իրական ազդեցությունը բավականին փոքր է եղել. քաղաքականության իրականացման ծախսերը առնվազն հարյուր անգամ ավելի մեծ են։ Պոլը պնդում է, որ արդյունաբերությունը և քաղաքականություն մշակողները հետևողականորեն անտեսում են դա՝ փոխարենը գնահատելով քաղաքականությունը՝ հիմնված հաջողության չափումների վրա, որոնք հիմնականում անտեղի են[39]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. The FATF in the Global Financial Architecture: Challenges and Implications.
  2. FATF - Frequently Asked Questions
  3. «About - Financial Action Task Force (FATF)».
  4. FATF nations, Full member nations, Observer nations, Call for action nations (Blacklisted nations), Other monitored jurisdictions (greylisted nations), FATF, accessed 24 October 2019.
  5. «About FATF». FATF. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 1-ին.
  6. Chohan, Usman W. (2019 թ․ մարտի 14). «The FATF in the Global Financial Architecture: Challenges and Implications». doi:10.2139/ssrn.3362167. S2CID 197804604. SSRN 3362167. Վերցված է 2022 թ․ հոկտեմբերի 21-ին – via papers.ssrn.com. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)
  7. «FATF Works». FATF. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ մայիսի 7-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 1-ին.
  8. 8,0 8,1 8,2 Morse, Julia C. (2021). The Bankers' Blacklist: Unofficial Market Enforcement and the Global Fight against Illicit Financing. Cornell University Press. ISBN 978-1-5017-6151-5. JSTOR 10.7591/j.ctv1hw3x0d.
  9. «Countries - Financial Action Task Force (FATF)».
  10. Rahayu, Riri (2023 թ․ հոկտեմբերի 30). Bhwana, Petir Garda (ed.). «Indonesia Pledges to Combat Money Laundering, Terrorist Financing as FATF 40th Member». Tempo.co. Translated by Najla Nur Fauziyah. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 31-ին.
  11. «National money laundering and terrorist financing risk assessment». FATF-GAFI. Արխիվացված է օրիգինալից 2022-09-01-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 25-ին.
  12. Annual report 2011-2012 (PDF) (Report). FATF. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2021 թ․ մարտի 8-ին.
  13. «INTERNATIONAL STANDARDS ON COMBATING MONEY LAUNDERING AND THE FINANCING OF TERRORISM & PROLIFERATION. FATF Recommendations» (PDF). FATF/OECD. էջ 130. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2019 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 23-ին.
  14. Dupuis, Daniel; Gleason, Kimberly (2020 թ․ հունվարի 1). «Money laundering with cryptocurrency: open doors and the regulatory dialectic». Journal of Financial Crime. 28 (1): 60–74. doi:10.1108/JFC-06-2020-0113. ISSN 1359-0790.
  15. «12 Outcomes from FATF's Oct 2021 Updated Guidance for Virtual Assets and VASPs». Notabene.
  16. 16,0 16,1 [1] Արխիվացված Օգոստոս 14, 2006 Wayback Machine
  17. [2] Արխիվացված Օգոստոս 13, 2006 Wayback Machine
  18. Johnson, Jackie (2008). «Third round FATF mutual evaluations indicate declining compliance». Journal of Money Laundering Control. 11 (1): 47–66. doi:10.1108/13685200810844497.
  19. Annual report 2011-2012 (PDF) (Report). FATF. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2021 թ․ մարտի 8-ին.
  20. «Special Recommendations- Financial Action Task Force (FATF)». www.fatf-gafi.org. 2021 թ․ մարտի 8. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ մարտի 8-ին. Վերցված է 2021 թ․ մարտի 17-ին.
  21. 21,0 21,1 Annual report 2011-2012 (PDF) (Report). FATF. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2021 թ․ մարտի 8-ին.
  22. «Methodology for Assessing Compliance with the FATF 40 Recommendations and the FATF 9 Special Recommendations» (PDF). FATF-GAFI.org. FATF-GAFI. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 25-ին.
  23. «AML/CFT Evaluations and Assessments» (PDF). FATF-GAFI. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 25-ին.
  24. Pakistan on FATF’s grey list: what, why, and why now?
  25. Salierno, David (2003). «FATF revisits money laundering». The Internal Auditor; Altamonte Springs. 60 (4): 16–19 – via ProQuest.
  26. Kenton, Will. «Financial Action Task Force (FATF)». Investopedia (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ մարտի 31-ին.
  27. «Counter-Terrorism, "Policy Laundering," and the FATF: Legalizing Surveillance, Regulating Civil Society - IJNL Vol. 14 Iss. 1-2». www.icnl.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 17-ին. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 10-ին.
  28. Choo, Kim-Kwang Raymond (2013). «New payment methods: A review of 2010–2012 FATF mutual evaluation reports». Computers & Security. 36: 12–26. doi:10.1016/j.cose.2013.01.009.
  29. Stessens, Guy (2001). «The FATF 'Black List' of Non-Cooperative Countries or Territories». Leiden Journal of International Law. 14: 199–207. doi:10.1017/S0922156501000097. S2CID 145417201.
  30. 30,0 30,1 «High-risk and non-cooperative jurisdictions». FATF-GAFI. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 25-ին.
  31. Stessens, Guy (2001). «The FATF 'Black List' of Non-Cooperative Countries or Territories». Leiden Journal of International Law. 14 (1): 199–207. doi:10.1023/a:1017946510335. ISSN 0922-1565.
  32. «Jurisdictions under Increased Monitoring - 21 October 2022». FATF. Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 4-ին.
  33. 33,0 33,1 33,2 33,3 «FATF Members». FATF. Արխիվացված է օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 31-ին.
  34. Annual report 2011-2012 (PDF) (Report). FATF. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2021 թ․ մարտի 8-ին.
  35. 35,0 35,1 «FATF Members». FATF. Արխիվացված է օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 31-ին.
  36. Ben Hayes (2012 թ․ փետրվար). «Counter-Terrorism, "Policy Laundering," and the FATF: Legalizing Surveillance, Regulating Civil Society» (PDF). The International Journal of Not-for-Profit Law. Վերցված է 2023 թ․ սեպտեմբերի 12-ին.
  37. Ben Hayes (2012 թ․ փետրվար). «Counter-Terrorism, "Policy Laundering," and the FATF: Legalizing Surveillance, Regulating Civil Society» (PDF). The International Journal of Not-for-Profit Law. Վերցված է 2023 թ․ սեպտեմբերի 12-ին.
  38. «Protecting non-profits from abuse for terrorist financing through the risk-based implementation of revised FATF Recommendation 8». FATF (անգլերեն). 2023 թ․ նոյեմբերի 16. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 5-ին.
  39. Pol, Ronald F. (2020). «Anti-money laundering: The world's least effective policy experiment? Together, we can fix it». Policy Design and Practice. 3 (1): 73–94. doi:10.1080/25741292.2020.1725366.

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Findley, Michael G.; Daniel L. Nielson and J. C. Sharman (Fall 2013). "Using Field Experiments in International Relations: A Randomized Study of Anonymous Incorporation". International Organization, Vol. 67, No. 4, pp. 657–693. JSTOR 43282083.
  • Müller, Sebastian R. (2006). Hawala: An Informal Payment System and Its Use to Finance Terrorism, VDM Verlag, 978-3-86550-656-6

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆինանսական գործողությունների աշխատանքային խումբ» հոդվածին։