Դիտել Ըմպան էջի աղբյուրը

[[Պատկեր:Uvula without tonsils.jpg|մինի|Մարդու ըմպան]]

'''Ըմպան''' (pharynx), [[մարսողական խողովակ]]ի և [[շնչառական ուղի|շնչառական ուղու]] այն մասը, որը հանդիսանում է որպես կապակցող օղակ մի կողմից [[քթի խոռոչ|քթի]] և [[բերանի խոռոչ]]ների միջև, մյուս կողմից՝ [[կերակրափող]]ի և [[կոկորդ]]ի միջև։ Գտնվում է գանգի հիմքի և պարանոցի վեցերորդ ողի մակարդակում։ Ըմպանը ներսի տարածությունը կոչվում է [[ըմպանի խոռոչ]] (cavum pharynges)։ Ըմպանը տեղավորված է քթի, բերանի խոռոչների ու կոկորդի հետևը և ձգվում է ծոծրոսկրի հիմային մասից մինչև պարանոցային VI [[ող]]ը։

Ըմպանի առջևի մասում տեղավորված [[օրգան]]ներին համապատասխան այն բաժանում են 3 մասի՝ քթային (pars nasalis), բերանային (pars oralis) և կոկորդային (pars laryngea)։ Կլման ժամանակ [[քիմք|փափուկ քիմքը]] բարձրացնում է վեր ու հետ և բոլորովին անջատում է ըմպանի քթային հատվածը բերանային հատվածից։ Ըմպանի խոռոչում բացվում են 7 անցքեր, որոնցից չորսը ընկած են փափուկ քիմքից վեր (երկու [[խոան]]ների և երկու [[եվստախյան փող|եվստախյան խողովակների]] անցքեր), իսկ երեքը՝ փափուկ քիմքից ցած (սրանք բացվում են բերանի, կոկորդի և կերակրափողի մեջ)։ Ըմպանի վերին պատը (առաստաղը) կոչվում է ըմպանի գմբեթ կամ թաղ (fornix pharynges)։ Ըմպանի երկարությունը թաղից մինչև ներքևի ծայրը 15սմ է, լայնությունը ավելի մեծ է, քան առաջ-հետին տրամագիծը։ Քթային մասում, անմիջապես գանգի հիմքից ցած այն հասնում է 4-5 սմ-ի։

== Աղբյուրներ ==
* ''Human Anatomy and Physiology'' Elaine N. Marieb and Katja Hoehn, Seventh Edition. {{ref-en}}
* ''TNM Classification of Malignant Tumours'' Sobin LH & Wittekind Ch (eds)Sixth edition UICC 2002 ISBN 0-471-22288-7 {{ref-en}}
{{ՀՍՀ|հատոր=4|էջ=104}}
{{կենսաբանություն-անավարտ}}
{{Անատոմիա}}

[[Կատեգորիա:Մարսողական համակարգ]]
[[Կատեգորիա:Կենդանու անատոմիա]]