Էրժեբեթ Գալգոցի
Էրժեբեթ Գալգոցի (հունգարերեն՝ Erzsébet Galgóczi, օգոստոսի 27, 1930[1][2][3], Դյոր, Հունգարիա - մայիսի 20, 1989[1][2][3], Դյոր, Հունգարիա), հունգարացի գրող և ժուռնալիստ, ռեալիստական ուղղության ներկայացուցիչ
Էրժեբեթ Գալգոցի | |
|---|---|
| Ծնվել է | օգոստոսի 27, 1930[1][2][3] |
| Ծննդավայր | Դյոր, Հունգարիա |
| Վախճանվել է | մայիսի 20, 1989[1][2][3] (58 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Դյոր, Հունգարիա |
| Մասնագիտություն | գրող, լրագրող, սցենարիստ, քաղաքական գործիչ և հեղինակ |
| Լեզու | հունգարերեն |
| Քաղաքացիություն |  Հունգարիա |
| Կրթություն | Բուդապեշտի թատրոնի և կինոյի ակադեմիա (1955) |
| Կուսակցություն | Հունգարիայի աշխատավորների կուսակցություն[4] |
| Պարգևներ | |
| Համատեղ ապրող | Հիլդա Գոբբի |
 Erzsébet Galgóczi Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն
Էրժեբեթը ծնվել է գյուղացիական բազմանդամ ընտանիքում (ընտանիքի ութ երեխաներից յոթերորդն էր): Իր ծննդավայրի՝ Մենֆյոնչանակ գյուղի դպրոցն ավարտելուց հետո ուսումը շարունակել է մերձակա Դյոր քաղաքի միջնակարգ դպրոցում, ապա՝ մանկավարժական քոլեջում, որն ավարել է 1949 թվականին: 1950 թվականին ընդունվել է Բուդապեշտի թատերական արվեստի և կինեմատոգրաֆիայի ակադեմիայի սցենարական ֆակուլտետը[5] և 1955 թվականին ավարտել է այն:
Իր առաջին ստեղծագործությունը՝ «Հարյուր տոկոսով» (հունգ.՝ Száz százalék) պատմվածքը գրել է, երբ քսան տարեկան էր:
Գրականագետները Գալգոցիի արձակը բնորոշում են իբրև «գյուղական», քանզի նրա ստեղծագործություններում գործողությունները ծավալվում են գյուղական միջավայրում, գործող անձինք էլ գյուղացիներ են: Սկզբնական շրջանում գրողն արտացոլել է սոցիալիստական ռեալիզմի ոգին, սակայն ժամանակի ընթացքում նա անցում է կատարել հումանիզմին, ավելի ու ավելի մեծ տեղ հատկացրել քաղաքական հալածանքների ու կոռուպցիայի քննադատությանը[6]: Գալգոցիի պատմվածքները հուզիչ ու տխուր պատմություններ են գյուղի կոլեկտիվացման ժամանակներում գյուղացիների ապրածի մասին, ժամանակներ, երբ քաղաքական փոփոխությունները հաճախ բացասական, դրամատիկ և նույնիսկ ողբերգական ազդեցություն են գործել գավառի կյանքի վրա: Նրա որոշ երկեր, հատկապես՝ կյանքի երկրորդ կեսին գրվածներից, քաղաքական գրաքննության են ենթարկվել, քանզի բացահայտ ներկայացրել, պատկերել են այն, ինչը թաքցնում էին իշխանությունները:
Գրողի ստեղծագործության վրա հսկայական ազդեցություն է թողել 1956 թվականի հունգարական ապստամբությունը, որը ճնշվել է խորհրդային զորքերի կողմից:
1970-ական թվականներից Գալգոցին, արդեն՝ առանց թաքցնելու, ապրել է լեսբուհու սեռական կյանքով[7][7] [8](երկար տարիների զուգընկերուհին եղել է դերասանուհի Հիլդա Գոբբին[9] ): Նրա առավել հայտնի երկերը՝ «Törvényen belül»-ը (1980) և «Vidravas»-ը (1984) գրվել են ստեղծագործական կյանքի ուշ շրջանում: Այդ երկու վիպակների հիմքում ընկած է հենց իր՝ կին հեղինակի անձնական կյանքում տեղի ունեցած կոնֆլիկտը, ներքին՝ հոգեկան մի բախում, որ տեղի է ունեցել գյուղացիական ծագման և լեսբիական սեռահակվածության գիտակցման հողի վրա: Գրողի լավագույն երկերից է համարվում նաև «Գյուղի այրին» վիպակը[10]:
Գեղարվեստական բարձրարժեք երկեր ստեղծելու համար նա բազմիցս արժանացել է գրական մրցանակների, այդ թվում՝ Կոշուտի մրցանակի (1978 թ.), SZOT մրցանակի (1970 թ.), Աթիլա Յոժեֆի մրցանակի (1962, 1969, 1976 թթ.):
Էրժեբեթ Գալգոցին մահացել է 1989 թվականի մայիսի 20-ին, հայրական տանը, սրտի անբավարավածությունից (ըստ այլ աղբյուրների՝ ինքնասպան է եղել դեղերի գերդոզավորման միջոցով):
Էկրանավորումներ
1982 թվականին էկրան բարձրացավ ռեժիսոր Մակ Կարոլիի «Իրար նայելով» կինոնկարը[11][6]), որը նկարահանվել էր Էրժեբեթ Գալգոցիի «Սարդոստայն», «Ավելի լավ է՝ ցավեցնի», «Սոցիալիզմ՝ եղեգնածածկ տանիքների ներքո» պատմվածքների հիման վրա: Ֆիլմն արժանացավ բազմաթիվ մրցանակների, այդ թվում՝ Կաննի հեղինակավոր միջազգային կինոփառատոնի մրցանակների՝ երկու անվանակարգերում:
Էրժեբեթ Գալգոցին սցենարներ է գրել նաև հեռուստատեսային մի շարք բեմադրությունների համար:[12]:
Ծանոթագրություններ
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
- ↑ https://docplayer.hu/amp/19540239-Galgoczi-erzsebet-eletrajza.html
- ↑ Е. Малыхина Предисловие // Современная венгерская проза. — М.: Художественная литература, 1982. — С. 475.
- ↑ 6,0 6,1 Kiss, Noémi (2007-07-03). «Erzsébet Galgóczi». Hungarian Literature Online. Վերցված է 2013-03-24-ին.
{{cite web}}: Cite has empty unknown parameter:|coauthors=(օգնություն) - ↑ 7,0 7,1 Kiss Noémi (6 сентября 2007). «Az írói példakép. Anyakép? - Galgóczi Erzsébetről». Magyar Narancs. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-06-18-ին. Վերցված է 2010-06-03-ին.
- ↑ Kiss Noémi (2007-09-06). «Az írói példakép. Anyakép? – Galgóczi Erzsébetről». Magyar Narancs.
- ↑ Moskovics Judit (2004-11-11). «A Gobbi». RTL Klub - 21. Század.
- ↑ Эржебет Галгоци «Вдова села». — М.: Известия, 1983. — 109 с.
- ↑ Egymásra nézve(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում
- ↑ Erzsébet Galgóczi (անգլ.) Internet Movie Database կայքում
Արտաքին հղումներ
- Էրժեբեթ Գալգոցի Internet Movie Database կայքում
- Erzsébet Galgóczi, hlo.hu biography
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էրժեբեթ Գալգոցի» հոդվածին։ |