Reino do Ponto
 | Este artigo precisa de máis fontes ou referencias que aparezan nunha publicación acreditada que poidan verificar o seu contido, como libros ou outras publicacións especializadas no tema. Por favor, axude mellorando este artigo. (Desde outubro de 2022.) |
| Localización | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Capital | Sinope (183 a. C.–63 a. C.) Amasia (291 a. C.–183 a. C.)  | ||||
| Poboación | |||||
| Lingua oficial | Grego antigo | ||||
| Relixión | Sincretismo | ||||
| Xeografía | |||||
| Comparte fronteira con | |||||
| Datos históricos | |||||
| Creación | 281 a. C. | ||||
| Disolución | 62 | ||||
| Organización política | |||||
| Forma de goberno | monarquía | ||||
O reino do Ponto (en grego antigo: Βασιλεία τοῦ Πόντου, Basileía toû Póntou, en latín: Regnum Pontii) foi un estado da parte norte de Asia Menor. Os antigos habitantes eran os bébrices.
O Reino do Ponto, propiamente, foi fundado no ano 291 a. C. por Mitrídates I, durante o período helenístico, despois das guerras dos Diádocos. Mitrídates, asentouse nas montañas de Paflagonia Estaba situado no nordeste da península de Anatolia, na mesma costa do mar Negro, entre os ríos Fasis e Halis, e ese espazo era coñecido como a rexión do Ponto.
Por unha banda, pode considerarse herdeiro dun estado iraniano da cultura persa, pois Mitrídates era un nobre que procedía dunha dinastía de orixe persa que podería provir de Darío I e a dinastía aqueménida, mais tamén dende as súas orixes experimentou unha influencia continua da cultura helénica debido ás colonias gregas na costa do mar Negro, presentes xa no século VIII a. C., e ás relacións cos seus veciños do Reino de Pérgamo e do Imperio Seléucida.
Historia
[editar | editar a fonte]O territorio foi sometido a Persia o -546, pero as tribos das montañas restaron independentes. Constituíuse en satrapía persa (satrapía XIX de Darío I), cuxo goberno foi encargado a príncipes da casa real; as tribos gobernábanse polos seus xefes locais e tiñan que pagar taxas e achegar soldados ao sátrapa, se ben algunhas non estaban sometidas.
O -363 o sátrapa Ariobarzanes II someteu as tribos do interior. O seu sucesor Mitrídates II quedou de feito independente despois da fin do imperio persa a mans de Alexandre (despois do -334); a partir de -321 aproveitou as loitas entre os diádocos para ampliar os seus territorios. Morreu sobre o -301 e sucedeuno o seu fillo, Mitrídates III (rei Mitrídates I do Ponto). Baixo Mitrídates VI Eupátor, o grande, produciuse o enfrontamento con Roma.
Ao cabo da guerra, Cneo Pompeio anexionou a parte occidental do Ponto (ata Ischiopolis e a fronteira de Capadocia) a Bitinia e deu o resto a príncipes veciños (por exemplo a Deiotaro de Galacia, o chamado Ponto Gálata entre o Iris e o Halys).
Os colquidios recibiron unha porción do país e un rei chamado Aristarco; Farnaces II, fillo de Mitrídates VI, recibiu Crimea (Reino do Bósforo); a parte central entre o Iris e Farnacia é menos clara, ata que o -36 foi dado por Marco Antonio a Polemón I, fillo de Farnaces II, e desde entón foi coñecido como Ponto Polemoníaco (Pontus Polemoniacus) xunto coa Pequena Armenia, quedando separados á súa morte, e a viúva Pitodórida transferiuna ao rei Arquelao de Capadocia, polo que foi despois coñecida como Ponto Capadocio. O Ponto Polemoníaco pasou ao Imperio á morte de Polemón II, e foi convertido en provincia romana (63) baixo o mesmo nome, a pesar de que a miúdo era administrada xunto coa provincia de Galacia.
Sobre o 294 a provincia póntica dividiuse en dúas: ao oeste o Diosponto (que recuperou o Ponto Capadocio), e ao leste o Ponto Polemoníaco. No século IV o Diosponto foi rebautizado como Helenoponto e, no século V foi ampliado ao leste pola zona de costa, pero perdeu o Ponto Capadocio (que pasou a Capadocia Segunda), quedando entón o resto da provincia integrado en Armenia.
Dinastía Artabázida ou Mitridática de sátrapas persas
[editar | editar a fonte]- Artabazo, sátrapa do Ponto, sobre -490 - sobre -470
- Fillo de Artabazo, sátrapa sobre -470 – -440.
- Ariobarzanes I sátrapa do Ponto, sobre -440 - sobre -410.
- Mitrídates I sátrapa do Ponto, sobre -410 – -363.
- Ariobarzanes II sátrapa do Ponto, -363 - -337.
- Mitrídates II sátrapa do Ponto (sobrenome Ktistos), -337 – -301 (independente sobre -334).
- nominalmente dentro dos dominios de Antígono, -316 – -301.
Dinastía Mitridática de reis do Ponto
[editar | editar a fonte]- Mitrídates I do Ponto, -301 – -265.
- Ariobarzanes do Ponto, -265 - sobre -240.
- Mitrídates II do Ponto, sobre -240 - sobre -220.
- Mitrídates III do Ponto, sobre -220 - sobre -185.
- Farnaces I do Ponto, sobre -185 - sobre -170.
- Mitrídates IV do Ponto Filopátor Filadelfo, sobre -170 - sobre -150.
- Mitrídates V Everxetes, sobre -150 – -121.
- Mitrídates VI Eupátor, -121 – -63.
- Laodice (raíña), -120 – -115.
- Deiotaro de Galacia (protexido de Roma) -63 – -47.
- Farnaces II do Ponto e I do Bósforo, -63 – -47.
- Ariarates VIII de Capadocia, e I do Ponto, -47 – -39.
- Darío do Ponto, -39 - -37.
- Polemón I (rei do Bósforo do -14 ao -8), -37 – -8.
- Pitodórida (raíña), -8 – 19.
- Artaxes (Zenón do Ponto), 19 – 27.
- anexado a Roma, 27 – 38.
- Polemón II (rei do Bósforo: 38 - 39), 38 - 64
- a Roma, 64.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]Bibliografía
[editar | editar a fonte]- Ballesteros Pastor, Luis (2005). Universidad Complutense de Madrid: Departamento de Historia Antigua, ed. "El reino del Ponto". Gerión (en castelán) (Madrid) 23 (Número Extraordinario 9. Dedicado a: La figura del sucesor en la realeza helenística): 127–137. ISSN 0213-0181.
- Ballesteros Pastor, Luis (2008). "De Rey del Ponto a Rey de Reyes. El imperio de Mitrídates Eupátor en el contexto del Oriente tardo-helenístico". En Cresci, L. R.; Gazzano, F. De imperiis. L’idea di impero universale e la successione degli imperi nell’antichità (en castelán). Roma: L’ERMA» di BRETSCHNEIDER. pp. 137–170. ISBN 978-88-913-1247-1.
