Mineralocorticoide
Os mineralocorticoides son unha clase de hormonas esteroides caracterizadas pola súa semellanza coa aldosterona e a súa influencia no equilibrio de sales e auga no corpo. Utilizan un receptor de mineralocorticoides intracelular.
Fisioloxía
[editar | editar a fonte]O nome mineralocorticoide deriva das primeiras observacións sobre a función destas hormonas, que estaban implicadas na retención do sodio, un compoñente mineral do noso organismo. O principal mineralocorticoide endóxeno é a aldosterona, aínda que existen outras hormonas endóxenas que teñen función mineralocorticoide, como a desoxicorticosterona ou mesmo a proxesterona.
A aldosterona actúa sobre os riles para orixinar unha activa reabsorción de sodio e unha absorción pasiva asociada de auga, e unha activa secreción de potasio [1] nas células principais dos túbulos colectores corticais dos riles e unha secreción activa de protóns polas ATPases na membrana luminal das células intercalares do túbulo colector. Isto á súa vez causa un incremento da presión arterial e do volume sanguíneo.
A aldosterona é producida no córtex da glándula suprarrenal e a súa secreción está mediada principalmente pola anxiotensina II [2] pero tamén pola hormona adrenocorticotropa (ACTH) e os niveis locais de potasio.
A aldosterona foi descuberta en 1953 por Simpson e Tait. [3][4]
Biosíntese
[editar | editar a fonte]O precursor dos mineralocorticoides é o colesterol. A biosíntese da aldosterona realízase por unha serie de modificacións encimáticas nas que o colesterol orixina primeiro pregnenolona, que se deshidroxena formando proxesterona, que despois se hidroxila sucesivamente para formar primeiro a desoxicorticosterona (DOC) e de novo no carbono 11 para orixinar a corticosterona, precursor común das hormonas corticoides. A corticosterona é oxidada na posición 18 pola aldosterona sintase para dar lugar finalmente á aldosterona. A aldosterona é a principal hormona mineralocorticoide no home, pero nos roedores este papel exérceo a corticosterona. Estas reaccións son efectuadas por encimas citosólicos ou mitocondriais da familia do citocromo P450.[2]
Modo de acción
[editar | editar a fonte]Os efectos dos mineralocorticoides están mediados por un receptor intracelular, que actúa no núcleo, e por mecanismos asociados a cascadas sinalizadoras.
Os mineralocorticoides únense a un receptor de mineralocorticoides citosólico. O receptor actívase ao unirse ao seu ligando (a hormona). Despois de que a hormona se une ao seu receptor, o complexo que forman ambos diríxese ao núcleo celular, onde se une no ADN a moitos elementos de resposta ás hormonas situados na rexión promotora de certos xenes, que son a diana da hormona e que se activarán xerando unha serie ded accións na célula.
O mecanismo oposto chámase transrepresión. O receptor da hormona sen o seu ligando interacciona con certas proteínas (heat shock proteins) e impide a transcrición dos xenes diana, que quedan inactivos.
A aldosterona e o cortisol (un glicoesteroide) teñen unha afinidade similar polo receptor mineralocorticoide; porén, os glicocorticoides circulan a unhas concentracións unhas 100 veces maiores ca a dos mineralocorticoides. Nos tecidos diana dos mineralocorticoides existe un encima que impide a sobreestimulación dos glicocorticoides. Este encima é o 11-beta hidroxiesteroide deshidroxenase tipo II (Proteína:HSD11B2), e cataliza a desactivación dos glicocorticoides a metabolitos 11-deshidro. A regalicia é un inhibidor deste encima e o seu consumo crónico pode orixinar unha condición chamada pseudohiperaldosteronismo.
Fisiopatoloxía
[editar | editar a fonte]O hiperaldosteronismo (a síndrome causada por niveis altos de aldosterona) orixínase xeralmente por cánceres suprarrenais. Os dous principais problemas que causa son:
- Hipertensión e edema debido á excesiva retención de Na+ e auga.
- Excreción acelerada de K+. Cunha perda extrema destes ións acaba por producirse debilidade muscular e parálise.
A baixa produción de aldosterona ou hipoaldosteronismo, causa o estado de perda de sales minerais asociado coa enfermidade de Addison, aínda que outras enfermidades como a hiperplasia adrenal conxénita pode orixinar tamén esta situación.
Farmacoloxía
[editar | editar a fonte]Un exemplo de mineralocorticoide sintético é a fludrocortisona [5] (Florinef). Uns importantes inhibidores dos mineralocorticoides son a espironolactona e a eplerenona.
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ LG Palmer, G Frindt. Aldosterone and potassium secretion by the cortical collecting duct. Kidney Int (2000) 57: 1324-8. [1] Arquivado 31 de outubro de 2005 en Wayback Machine. PMID 10760062. Acceso 8/4/2011
- ↑ 2,0 2,1 Williams GH, Dluhy RG (1972). "Aldosterone biosynthesis. Interrelationship of regulatory factors". Am J Med 53 (5): 595–605. PMID 4342886. doi:10.1016/0002-9343(72)90156-8.
- ↑ Isolation from the adrenals of a new crystalline hormone with especially high effectiveness on mineral metabolism. Simpson SA, Tait JF, Wettstein A, Neher R, Von Euw J, Reichstein T., Experientia, 1953 Sep;9(9):333-5.
- ↑ "BIOLOGICAL STUDIES WITH ELECTROCORTIN (ALDOSTERONE) 1". Endocrinology (en inglés) 55 (2): 236–241. 1954-8. ISSN 0013-7227. doi:10.1210/endo-55-2-236.
- ↑ Taplin CE, Cowell CT, Silink M, Ambler GR (December 2006). "Fludrocortisone therapy in cerebral salt wasting". Pediatrics 118 (6): e1904–8. doi:10.1542/peds.2006-0702. PMID 17101713. http://pediatrics.aappublications.org/cgi/pmidlookup?view=long&pmid=17101713.
