Eduardo Rodríguez-Losada Rebellón
Biografía | |
---|---|
Nacemento | 2 de marzo de 1886 A Coruña, España |
Morte | 2 de novembro de 1973 (87 anos) |
Lugar de sepultura | cemiterio de Santo Amaro da Coruña |
Actividade | |
Ocupación | compositor, arquitecto |
Familia | |
Parella | María Trulock Bertorini |
Eduardo Rodríguez-Losada Rebellón, nado na Coruña o 2 de marzo de 1886 e finado na mesma cidade o 2 de novembro de 1973, foi un arquitecto e compositor galego. Losada constitúe o caso do compositor diletante, cuxo vínculo coa música é vocacional, xa que a súa profesión foi a de arquitecto.
Traxectoria
Era fillo do coronel de artillaría Camilo Rodríguez-Losada y Ozores, fundador das escolas populares de balde da Coruña, e de Felipa Rebellón y Vázquez.[1][2] Estudou arquitectura en Madrid entre 1905 e 1911.[3]
O 4 de marzo de 1914 foi nomeado arquitecto provincial da Coruña (inicialmente interino[4]), con 3.000 pesetas de soldo[5]. Tamén foi tesoureiro da Sociedade Filharmónica da Coruña[6][7], vogal do Orfeón El Eco[8] e presidente da Asociación de Arquitectos de Galicia[9]. En 1918 deseñou un proxecto de "reforma e ensanche da vila" de Muxía[10]. En 1928 foi nomeado presidente do Emden Foot-ball Club, daquela o segundo club de fútbol máis importante da Coruña[11][12]. O 2 de maio de 1941 foi nomeado Académico de Número da Sección de Arquitectura da Real Academia de Nosa Señora do Rosario e máis tarde, o 28 de novembro de 1954, Académico de Honor[13]. As súas obras orixinais foron doadas polos seus fillos á Real Academia Nuestra Señora del Rosario da Coruña. Tamén se poden atopar copias na Fundación March, na Sociedade de Autores e na Propiedade Intelectual.
Obra musical
Dada a súa longa vida, o compositor mantivo un particular eclecticismo, que impregna toda a súa produción, na que destaca especialmente o gran formato orquestral, con partituras como El gnomo, cuxo título evoca o poema sinfónico Los gnomos de la Alhambra do Chapí máis alhambrista.
Son especialmente sobranceiras as súas catro sinfonías e o Concerto para piano e orquestra, aínda que se por algún xénero musical é especialmente lembrado ese é o operístico, no que empregou como base argumental lendas e feitos históricos de Galiza. Este é o caso da ópera O Mariscal, drama estreado no Teatro Circo Tamberlick de Vigo en 1929, con texto dos escritores e políticos galegos Antón Villar Ponte e Ramón Cabanillas.
Óperas
- El Monte de las ánimas[14] (orixinal de G. A. Bécquer. Verso de Núñez de Cepeda; 1927). Estreada e dirixida polo autor o 6 de maio de 1927 no Teatro Rosalía de Castro, e representada no Teatro Principal de Santiago o 22 de maio[15].
- O Mariscal (libro en galego de Ramón Cabanillas e Antón Vilar Ponte; 1929). Estreada e dirixida polo autor o 31 de maio de 1929 no Teatro Tamberlick de Vigo.
- ¡Ultreya! (libro de Armando Cotarelo; 1935). Estreada o 12 de marzo de 1935 no Teatro de La Zarzuela de Madrid.
- El Gran Teatro del mundo (libro de Calderón de la Barca). Existe un borrador para voz e piano. Sen estrear.
Poemas sinfónicos
- El diablo mundo (ballet; coreográfico. Autógrafo)
- El miserere (sobre textos de Gustavo Adolfo Bécquer. Autógrafo)
- Los Caneiros (impresión sinfónica. Autógrafo; 1946). Interpretada o 17 de novembro de 1946 pola Orquestra Sinfónica de Bilbao dirixida por Jesús Arrámbarri no Teatro Buenos Aires de Bilbao.
- El Gnogmo (sobre unha lenda de Gustavo Adolfo Bécquer. Autógrafo; 1925). Estreado o 8 de maio de 1925 pola Orquestra Sinfónica de Madrid, dirixida por Enrique Fernández Arbos no Teatro Rosalía de Castro da Coruña.
- La Santa Compaña (sobre libro de Rey de Viana; autógrafo; existe redución para piano e borrador.
Sinfonías
- Sinfonía en Sol menor (autógrafo; existe unha transcrición para dous pianos en manuscrito)
- Sinfonía en La menor (autógrafo, 1949). Estreada o 4 de decembro de 1949 pola Orquestra Municipal da Coruña e dirixida por Rodrigo A. de Santiago no Teatro Rosalía de Castro.
- Sinfonía en Do menor (autógrafo).
- Sinfonía en Re menor (autógrafo).
- Concierto para piano y orquesta en Si bemol (autógrafo). Estreado o 29 de maio de 1955 pola Orquestra Sinfónica Municipal da Coruña e dirixida por Rodrigo A. de Santiago. Pianista Pilar Cruz. No Teatro Rosalía de Castro da Coruña.
Música de cámara
- Colección de 9 cuartetos
- Coleccion de 3 tríos; O nº 1 estreado o 26 de xaneiro de 1948 na Escola Naval da Coruña. Violín: Horacio Rodríguez Nache. Violoncello: José Béjar. Piano: Pilar C. Rodríguez Nache. Violoncello José Béjar e Piano Pilar Cruz.
- Preludio en Sol mayor para dos violines y piano. Adicado á súa filla Carmen Losada-Trulock
- 4 sonatas para piano
Gravacións (conservadas no arquivo sonoro de Radio Nacional de España)
- Trío en Sol menor (2 de febreiro de 1971)
- Trío en Re menor (3 de decembro de 1969; Intérpretes: Isabel Picaza, Eduardo Hernández Asiaín e Carlos Baena Intérpretes: Isabel Picaza, Eduardo Hernández Asiaín e Carlos Baena)
- Trío en Do menor (11 de novembro de 1972; Intérpretes: Ana Mª Gorostiaga, Carlos Baena e Eduardo Hernández Asiaín.
- Cuarteto en Do menor (13 de novembro de 1972)
- Cuarteto en Sol menor (24 de abril de 1974; Intérpretes: Cuarteto clásico de RTVE)
Obra arquitectónica
Rodríguez-Losada formou con Pedro Mariño e Leoncio Bescansa o grupo de arquitectos que desenvolveron o eclecticismo arquitectónico na cidade da Coruña.[16] Formou parte ademais da sociedade que impulsou a construción da Cidade Xardín, na que proxectou a "Villa Felisa", na que viviu coa súa familia entre 1924 e 1939.[17] Nos últimos anos da súa carreira achegouse ao racionalismo.[3]
Entre os moitos edificios que deseñou na cidade da Coruña destacan o chalé Escudero (1913),[18][19] a casa Cortés[20] (1918),[21] a casa Escariz na praza de Pontevedra (1927)[20] e o colexio notarial (1927-1932).[22] En marzo de 1928 presentou un proxecto para a construción do novo Hospicio Provincial nos terreos da Granxa Experimental da Coruña[23] e en abril de 1929 foi designado polo Concello da Coruña para realizar o "proxecto de execución das obras da praia e plataformas no balneario de Riazor"[24].
Fóra da cidade deseñou o edificio José Carrera en Corcubión[25] (1924).
-
Chalé Escudero, na Rúa de Ferrol (A Coruña).
-
Nº 18 da rúa de santo André (A Coruña, 1917)
-
Casa Cortés, na esquina da praza de Galicia coa rúa de Ferrol (A Coruña, 1918)
-
Villa Felisa, na Cidade Xardín da Coruña (1924)
-
Sede de The Anglo-South American Bank no Cantón Pequeno (A Coruña, 1925)
-
Casa Ameixeiras, na praza de Lugo (A Coruña, 1925)
-
Edificio na rúa de Francisco Mariño (A Coruña, 1926)
-
Casa Escariz na praza de Pontevedra (A Coruña, 1925-1930)
-
Nº 158-160 da rúa de santo André (A Coruña, 1930)
-
Nº 4 da rúa Santiago de la Iglesia (A Coruña, 1938)
-
Nº 38 da rúa de santo André (A Coruña, 1944)
Vida persoal
Casou en Vilagarcía de Arousa con María Trulock Bertorini o 15 de outubro de 1913[26], coa que tivo dez fillos.
Notas
- ↑ Tarrío, José M. (1998). "Casamientos en la vieja Coruña". Anuario Brigantino (en castelán) (Betanzos) (21): 151.
- ↑ "Documentos para a historia da Educación: Escuelas Populares Gratuitas. Grupo de San Antonio- Niñas (A Coruña)". Arquivado dende o orixinal o 31 de marzo de 2018. Consultado o 17 de maio de 2017.
- ↑ 3,0 3,1 Martínez Suárez & Casabella López 1989, p. 240.
- ↑ "Comisión provincial". El Eco de Santiago (en castelán) (Santiago). 5-3-1914. p. 2.
- ↑ "Crónica regional. Coruña". El Correo de Galicia (en castelán) (Santiago de Compostela). 20-3-1914. p. 2.
- ↑ "Sociedad Filarmónica". El Noroeste (en castelán) (A Coruña). 21-3-1916. p. 2.
- ↑ "Centros y Sociedades. La Filarmónica". El Orzán (en castelán) (A Coruña). 18-3-1918. p. 1.
- ↑ "El Orfeon «El Eco»". El Orzán (en castelán). 30-3-1927. p. 2.
- ↑ "Comunicado". El Noroeste (en castelán) (A Coruña). 27-2-1917. p. 2.
- ↑ "Crónica local". El Orzán (en castelán) (A Coruña). 21-7-1918. p. 2.
- ↑ "La nueva directiva del 'EMDEN'". El Orzán (en castelán) (A Coruña). 29-2-1928. p. 2.
- ↑ "La directiva del 'EMDEN F. C.'". El Orzán (en castelán) (A Coruña). 3-3-1928. p. 2.
- ↑ Relación Académicos de Honor www.academiagallegabellasartes.org.
- ↑ "«El monte de las ánimas», una ópera de Rodríguez Losada". El Orzán (en castelán) (A Coruña). 6-3-1927. p. 1.
- ↑ "Excursión a Santiago. «El Monte de las Ánimas»". El Orzán (en castelán) (A Coruña). 21-5-1927. p. 1.
- ↑ "Eduardo Rodríguez-Losada Rebellón. Arquitecto". Arquivado dende o orixinal o 31 de marzo de 2018. Consultado o 17 de maio de 2017.
- ↑ "Proyecto Palmera". Arquivado dende o orixinal o 31 de marzo de 2018. Consultado o 17 de maio de 2017.
- ↑ "Los chalés del Camino Nuevo, un recuerdo de los viejos tiempos". Arquivado dende o orixinal o 13 de marzo de 2016. Consultado o 06 de decembro de 2015.
- ↑ Tamén coñecido polos nomes de "Casa Alonso Escudero" e "Palacete de Juan Flórez", pola rúa na que se encontra.
- ↑ 20,0 20,1 Garrido Moreno, Antonio. La galería gallega: una tipología tradicional en permanente evolución (PDF) (en castelán). Anuario Brigantino. Consultado o 6 de decembro de 2015.
- ↑ Casa Cortés
- ↑ Historia del colegio
- ↑ "El proyecto del nuevo hospicio". El Orzán (en castelán) (A Coruña). 23-3-1928. p. 2.
- ↑ "En el Ayuntamiento. Una sesión interesante. Orden del día". El Orzán (en castelán) (A Coruña). 30-4-1929. p. 1.
- ↑ Edificio José Carrera Arquivado 13 de febreiro de 2009 en Wayback Machine. www.corcubion.info.
- ↑ "Galicia". El Eco de Santiago (en castelán) (Santiago de Compostela). 16-10-1913. p. 1.
Véxase tamén
Bibliografía
- "Rodríguez-Losada Rebellón, Eduardo". Dicionario biográfico de Galicia 3. Ir Indo Edicións. 2010-2011. p. 201.
- "Rodríguez-Losada Rebellón, Eduardo". Enciclopedia Galega Universal. Ir Indo. 1999-2002. ISBN 84-7680-288-9.
- "Rodríguez-Losada Rebellón, Eduardo". Gran Enciclopedia Galega Silverio Cañada (DVD). El Progreso. 2005. ISBN 84-87804-88-8.
- Martínez Suárez, Xosé Luís; Casabella López, Xan (1989). Catálogo arquitectura. A Coruña 1890-1940. COAG. ISBN 978-84-85665-09-9.
- Varela Alén, José Luis (2010). Eduardo Rodríguez-Losada Rebellón. Vigo. Arquivado dende o orixinal o 19-11-2017. Consultado o 17-5-2017.