Saltar ao contido

Índice de Desenvolvemento Humano: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Contido eliminado Contido engadido
SieBot (conversa | contribucións)
Recuperando 1 fontes e etiquetando 0 como mortas.) #IABot (v2.0.9.2
 
(Non se amosan 42 revisións feitas por 26 usuarios.)
Liña 1: Liña 1:
{{1000 artigos icona título|materia=Xeografía e historia}}
[[Image:UN Human Development Report 2008.svg|thumb|right|400px|Mapa mundo, indicando o Índice de Desenvolvimento Humando (2008)
[[File:2019 UN Human Development Report (inequality-adjusted).svg|thumb|World map representing the inequality-adjusted Human Development Index categories (based on 2018 data, published in 2019).<ref name="UNDP2019">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr_2019_overview_-_english.pdf |title= Human Development Report 2019 – "Human Development Indices and Indicators"|publisher=[[Human Development Report|HDRO (Human Development Report Office)]] [[United Nations Development Programme]]|pages=22–25 |accessdate=9 December 2019}}</ref>
{| width=100%
{| border="0" cellspacing="0" cellpadding="0" style="width:100%; background:none;"
|-
|-
| valign=top |
|valign="top"|
{{Legend|#003135|0.800–1.000 (very high)}}
{{Lenda|#006000|por riba de 0,950}}
{{Lenda|#00a000|0,900–0,949}}
{{Legend|#00726a|0.700–0.799 (high)}}
{{Legend|#00bfac|0.550–0.699 (medium)}}
{{Lenda|#00d000|0,850–0,899}}
|valign="top"|
{{Lenda|#00ff00|0,800–0,849}}
{{Lenda|#e0ff00|0,750–0,799}}
{{Legend|#ace8d4|0.350–0.549 (low)}}
{{Legend|#a0a0a0|Data unavailable}}
| valign=top |
|}|430px]]
{{Lenda|#ffff00|0,700–0,749}}
[[:Ficheiro:UN Human Development Report 2007 (2) CBC.svg|('''Mapa para daltónicos''') Problemas de visión co verde e vermello.]]
{{Lenda|#ffdf00|0,650–0,699}}
{{Lenda|#ffc160|0,600–0,649}}
{{Lenda|#ffa552|0,550–0,599}}
{{Lenda|#ff8000|0,500–0,549}}
| valign=top |
{{Lenda|#ff0000|0,450–0,499}}
{{Lenda|#a00000|0,400–0,449}}
{{Lenda|#800000|0,350–0,399}}
{{Lenda|#400000|por baixo de 0,350}}
{{Lenda|#c0c0c0|non dispoñible}}
|}
[[:Ficheiro:UN Human Development Report 2007 (2) CBC.svg|('''Mapa para daltónicos''') Problemas de visión co verde e vermello.]]]]
O '''Índice de Desenvolvemento Humano''' ou '''IDH''' é un índice estatístico composto que vén sendo empregado polo [[Programa das Nacións Unidas para o Desenvolvemento]] (PNUD) dende 1993, avaliando o [[desenvolvemento humano]] dos estados do mundo.
O '''Índice de Desenvolvemento Humano''' ou '''IDH''' é un índice estatístico composto que vén sendo empregado polo [[Programa das Nacións Unidas para o Desenvolvemento]] (PNUD) dende 1993, avaliando o [[desenvolvemento humano]] dos estados do mundo.


O índice foi desenvolvido en [[1990]] polo economista [[Paquistán|paquistanés]] [[Mahbub ul Haq]] e o economista [[India|indio]] [[Amartya Sen]]<ref>{{En}} [http://hdr.undp.org/aboutus/ About HDRO].</ref>.
O índice foi desenvolvido en [[1990]] polo economista [[Paquistán|paquistanés]] [[Mahbub ul Haq]] e o economista [[India|indio]] [[Amartya Sen]]<ref>{{En}} [http://hdr.undp.org/aboutus/ About HDRO] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061028084820/http://hdr.undp.org/aboutus/ |date=28 de outubro de 2006 }}.</ref>.


== Criterios de avaliación ==
== Criterios de avaliación ==
* '''Educación:''' para avaliar a dimensión da [[educación]] o cálculo do IDH considera dous [[indicador]]es. O primeiro é a [[taxa de alfabetización]], considerando a porcentaxe de persoas maiores de 15 anos de idade. O segundo é a taxa bruta de escolarización, combinando as medidas das taxas para a educación primaria, secundaria e superior.
* '''Educación:''' para avaliar a dimensión da [[educación]] o cálculo do IDH considera dous [[indicador]]es. O primeiro é a [[taxa de alfabetización]], considerando a porcentaxe de persoas maiores de 15 anos de idade. O segundo é a taxa bruta de escolarización, combinando as medidas das taxas para a educación primaria, secundaria e superior.

* '''Lonxevidade:''' a [[lonxevidade]] é avalidada considerando a [[esperanza de vida]] ó nacer, que permite a medición indirecta da satisfacción de bens materiais esenciais tales como o acceso a unha [[alimentación]] sa, á [[auga]] potable, a unha [[vivenda]] digna, a unha boa [[hixiene]] e a coidados [[Medicina|médicos]].
* '''Lonxevidade:''' a [[lonxevidade]] é avalidada considerando a [[esperanza de vida]] ó nacer, que permite a medición indirecta da satisfacción de bens materiais esenciais tales como o acceso a unha [[alimentación]] sa, á [[auga]] potable, a unha [[vivenda]] digna, a unha boa [[hixiene]] e a coidados [[Medicina|médicos]].

* '''Nivel de vida/renda:''' calcúlase mediante o logaritmo do [[Produto Interior Bruto]] por habitante en [[paridade de poder adquisitivo]], en [[Dólar internacional|dólares]]. Engloba os elementos da calidade de vida que non son descritos polos dous índices anteriores, como a mobilidade ou o acceso á cultura.
* '''Nivel de vida/renda:''' calcúlase mediante o logaritmo do [[Produto Interior Bruto]] por habitante en [[paridade de poder adquisitivo]], en [[Dólar internacional|dólares]]. Engloba os elementos da calidade de vida que non son descritos polos dous índices anteriores, como a mobilidade ou o acceso á cultura.


Liña 64: Liña 52:
|-
|-
! style="background: #ffdead;" | Renda
! style="background: #ffdead;" | Renda
| [[logaritmo]] do [[PIB]] por habitante<br />en [[paridade de poder adquisitivo]]
| [[logaritmo]] do [[PIB]] por habitante<br/>en [[paridade de poder adquisitivo]]
| align="center" | 100 [[Dolar estadounidense|USD]]<br />
| align="center" | 100 [[Dolar estadounidense|USD]]<br/>
| align="center" | 40&nbsp;000 [[Dolar estadounidense|USD]]<br />
| align="center" | 40&nbsp;000 [[Dolar estadounidense|USD]]<br/>
| <math>R = \frac{\log_{10}\mathrm{PIB}-2}{2\mathrm{,}60206}</math>
| <math>R = \frac{\log_{10}\mathrm{PIB}-2}{2\mathrm{,}60206}</math>
|}
|}
Liña 84: Liña 72:
=== Outros artigos ===
=== Outros artigos ===
{{Commons|UN Human Development Index|Índice de Desenvolvemento Humano}}
{{Commons|UN Human Development Index|Índice de Desenvolvemento Humano}}
* [[Lista de estados por Índice de Desenvolvemento Humano]]
* [[Lista de países por Índice de Desenvolvemento Humano]]


=== Ligazóns externas ===
=== Ligazóns externas ===
* [http://hdr.undp.org/en/media/hdr_20072008_en_indicator_tables.pdf 2007 UN Human Development Index Report (PDF).]
* [http://hdr.undp.org/en/media/hdr_20072008_en_indicator_tables.pdf 2007 UN Human Development Index Report (PDF).]
* [http://hdr.undp.org/hdr2006/ 2006 UN Human Development Index Report (PDF).]
* [https://web.archive.org/web/20071011205535/http://hdr.undp.org/hdr2006/ 2006 UN Human Development Index Report (PDF).]
* [http://hdr.undp.org/reports/global/2005/pdf/presskit/HDR05_PKE_HDI.pdf 2005 UN Human Development Index Report (PDF).]
* [http://hdr.undp.org/reports/global/2005/pdf/presskit/HDR05_PKE_HDI.pdf 2005 UN Human Development Index Report (PDF).] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070825171626/http://hdr.undp.org/reports/global/2005/pdf/presskit/HDR05_PKE_HDI.pdf |date=25 de agosto de 2007 }}
* [http://hdr.undp.org/reports/global/2004/pdf/hdr04_HDI.pdf 2004 UN Human Development Index Report (PDF).]
* [http://hdr.undp.org/reports/global/2004/pdf/hdr04_HDI.pdf 2004 UN Human Development Index Report (PDF).]
* 2020 INFORME SOBRE DESARROLLO HUMANO (PDF) [https://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020_es.pdf]
* CONSULTA DE DATOS ONLINE ACTUALIZADOS <ref>{{Cita web|url=https://hdr.undp.org/en/data|título=DATA CENTER DO PNUD}}</ref>


{{Control de autoridades}}

{{ORDENAR:Indice de Desenvolvemento Humano}}
[[Categoría:Socioloxía]]
[[Categoría:Socioloxía]]
[[Categoría:Economía]]
[[Categoría:Economía]]

[[af:Menslike ontwikkelingsindeks]]
[[ar:مؤشر التنمية البشرية]]
[[az:İnsan İnkişafı İndeksi]]
[[bar:Human Development Index]]
[[bg:Индекс на човешко развитие]]
[[bn:মানব উন্নয়ন সূচক]]
[[ca:Índex de Desenvolupament Humà]]
[[cs:Index lidského rozvoje]]
[[cy:Indecs Datblygiad Dynol]]
[[da:Human Development Index]]
[[de:Human Development Index]]
[[el:Δείκτης ανθρώπινης ανάπτυξης]]
[[en:Human Development Index]]
[[es:Índice de desarrollo humano]]
[[et:Inimarengu indeks]]
[[eu:Giza Garapen Indizea]]
[[fa:شاخص توسعه انسانی]]
[[fi:Inhimillisen kehityksen indeksi]]
[[fr:Indice de développement humain]]
[[he:מדד הפיתוח האנושי]]
[[hi:मानव विकास सूचकांक]]
[[hr:HDI]]
[[hu:Emberi fejlettségi index]]
[[id:Indeks Pembangunan Manusia]]
[[is:Vísitala um þróun lífsgæða]]
[[it:Indice di sviluppo umano]]
[[ja:人間開発指数]]
[[kk:Адам даму индексі]]
[[ko:인간개발지수]]
[[lt:Žmogaus socialinės raidos indeksas]]
[[lv:Tautas attīstības indekss]]
[[mk:Индекс на човековиот развој]]
[[ml:മാനവ വികസന സൂചിക]]
[[ms:Indeks Pembangunan Manusia]]
[[nds:Human Development Index]]
[[nl:Index van de menselijke ontwikkeling]]
[[no:HDI]]
[[pl:Wskaźnik Rozwoju Społecznego]]
[[pt:Índice de Desenvolvimento Humano]]
[[rmy:Indekso le manushutne baryaripnasko]]
[[ro:Indicele dezvoltării umane]]
[[ru:Индекс развития человеческого потенциала]]
[[sah:Киhи сайдыытын индекса]]
[[sh:Indeks ljudskog razvoja]]
[[simple:Human Development Index]]
[[sk:Index ľudského rozvoja]]
[[sl:Indeks človekovega razvoja]]
[[sq:Indeksi i zhvillimit njerëzor]]
[[sr:Индекс хуманог развоја]]
[[sv:HDI]]
[[ta:மனித வளர்ச்சிச் சுட்டெண்]]
[[th:ดัชนีการพัฒนามนุษย์]]
[[tl:Talatuntunan ng Kaunlaran ng Tao]]
[[tr:İnsani Gelişme Endeksi]]
[[udm:Human development index]]
[[uk:Індекс розвитку людського потенціалу]]
[[vi:Chỉ số phát triển con người]]
[[yi:מענטשליכע אנטוויקלונג אינדעקס]]
[[zh:人类发展指数]]

Revisión actual feita o 25 de outubro de 2022 ás 16:38

World map representing the inequality-adjusted Human Development Index categories (based on 2018 data, published in 2019).[1]
     0.800–1.000 (very high)      0.700–0.799 (high)      0.550–0.699 (medium)      0.350–0.549 (low)      Data unavailable

(Mapa para daltónicos) Problemas de visión co verde e vermello. O Índice de Desenvolvemento Humano ou IDH é un índice estatístico composto que vén sendo empregado polo Programa das Nacións Unidas para o Desenvolvemento (PNUD) dende 1993, avaliando o desenvolvemento humano dos estados do mundo.

O índice foi desenvolvido en 1990 polo economista paquistanés Mahbub ul Haq e o economista indio Amartya Sen[2].

Criterios de avaliación

[editar | editar a fonte]
  • Educación: para avaliar a dimensión da educación o cálculo do IDH considera dous indicadores. O primeiro é a taxa de alfabetización, considerando a porcentaxe de persoas maiores de 15 anos de idade. O segundo é a taxa bruta de escolarización, combinando as medidas das taxas para a educación primaria, secundaria e superior.
  • Lonxevidade: a lonxevidade é avalidada considerando a esperanza de vida ó nacer, que permite a medición indirecta da satisfacción de bens materiais esenciais tales como o acceso a unha alimentación sa, á auga potable, a unha vivenda digna, a unha boa hixiene e a coidados médicos.
  • Nivel de vida/renda: calcúlase mediante o logaritmo do Produto Interior Bruto por habitante en paridade de poder adquisitivo, en dólares. Engloba os elementos da calidade de vida que non son descritos polos dous índices anteriores, como a mobilidade ou o acceso á cultura.

Cálculo do IDH

[editar | editar a fonte]

O IDH calcúlase como a media aritmética dos índices de lonxevidade, nivel de educación e nivel de vida ou renda.

  • (onde = Lonxevidade, = Educación e = Renda)

O cálculo destes índices vén dado no seguinte cadro:

Cálculo dos índices que compoñen o Índice de Desenvolvemento Humano.
Índice Medida Valor mínimo Valor máximo Fórmula
Lonxevidade esperanza de vida ó nacer (EV) 25 anos 85 anos
Educación Taxa de alfabetización (TA) 0% 100%
Taxa bruta de escolarización (TBS) 0% 100%
Renda logaritmo do PIB por habitante
en paridade de poder adquisitivo
100 USD
40 000 USD

Clasificación do IDH

[editar | editar a fonte]

No informe publicado en 2007 o Índice de Desenvolvemento Humano oscila entre Islandia cun índice de 0,968 na primeira posición ó 0,336 de Serra Leoa no posto 177.

Os estados clasifícanse en 3 grandes grupos_

  • Estado con desenvolvemento humano alto (IDH ≥ 0,8): 70.
  • Estado con desenvolvemento humano medio (0,5 ≤ IDH < 0,8): 85.
  • Estado con desenvolvemento humano baixo (IDH < 0,5): 22.

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Outros artigos

[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas

[editar | editar a fonte]
  1. "DATA CENTER DO PNUD".