Jump to content

Risteárd Ó Glaisne

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Infotaula de personaRisteárd Ó Glaisne
Beathaisnéis
Breith2 Meán Fómhair 1927
Droichead na Bandan, Éire Cuir in eagar ar Wikidata
Bás6 Samhain 2003
76 bliana d'aois
Faisnéis phearsanta
ReiligiúnModhachas
Scoil a d'fhreastail sé/síColáiste na Tríonóide, Baile Átha Cliath Cuir in eagar ar Wikidata
Gníomhaíocht
Gairmiriseoir, múinteoir Cuir in eagar ar Wikidata
TeangachaAn Ghaeilge agus Béarla

Scoláire, múinteoir, fear léinn agus iriseoir ab ea Risteárd Earnán Ó Glaisne.[1] Ba líonmhar a chuid scríbhinní – idir leabhair, phrós agus ailt iriseoireachta agus teastaíonn léitheoireacht leathan dá réir le tuiscint chruinn a fháil ar an bhfear agus ar a dhearcadh ar an saol. Bhí sé ildánach agus bhí suim aige i ngach gné de shaíocht agus de shaol na Gaeilge. D’éag se in aois 76 sa bhliain 2003.

Rugadh Risteárd i gceantar Dhoire Garbh Thoir tamall ó Dhroichead na Bandan, Co. Chorcaí ar 2 Meán Fómhair 1927. Ba é an tríú duine é den cheathrar clainne a bhí ag George William Giles agus a bhean Sara Jane Vickery. Feirmeoirí ba ea a shinsir agus cónaí sa cheantar sin ar mhuintir Giles le 350 bliain um an taca seo.

Modhach ab ea é agus fuair sé a chuid oideachais sa Scoil Ghramadaí Dhroichead na Bandan agus ina dhiaidh sin i gColáiste na Tríonóide i mBaile Átha Cliath.

Ar an drochuair, tholg sé an eitinn bhuaibheach agus é ina leanbh óg, rud a rinne dochar dá chromán agus a d’fhág céim bhacaí ann ar feadh a shaoil.

Ar na daoine a d’adhain an spéis sin bhí seanchainteoir dúchais i nGoirtín, Droichead na Bandan, darbh ainm Seán Ó Séaghdha agus a dheirfiúr Bean Uí Dhonnabháin. Thagadh Seán ag caitheamh tae sa teach corr-Dhomhnach agus thugadh Risteárd cuairt orthusan ar a sheal; i nGaeilge a scríobhadh an feirmeoir seo iontrálacha ina chín lae.

I gColáiste na Tríonóide bhí cúrsa onóracha sa Ghaeilge agus sa Bhéarla á dhéanamh aige agus bhí tionchar ag foireann na Gaeilge air, go háirithe ag Éamonn Ó Tuathail, Seán Beaumont agus Sorcha Ní Ghuairim. Ar feadh bliana freisin bhí sé ina rúnaí ag Cumann Gaelach an Choláiste; bhí de thoradh air sin gur lean cairdeas aige ar feadh a shaoil lena chomhaimsearaigh in Ollscoil na hÉireann, leithéidí Riobáird Mhic Góráin, Pheig Nic Curtáin (an tSiúr Benvenuta), agus Desmond Fennell. Tar éis dó céim a bhaint amach d’éirigh leis an ard-dioplóma san oideachas a fháil in 1950 agus céim mháistir in 1959.  

  • Bun-Ghaeilge; a concise guide to Irish, 1962 (In 1962 ba é Cara a d’fhoilsigh a chéad leabhar)
  • Ian Paisley agus Tuaisceart Éireann, 1971 (Clódhanna teo.)
  • Raon mo Shiúil, 1972 (Foilseachain Náisiúnta Teoranta, Baile Átha Cliath)
  • Saoirse na mBan, 1973 (Cló Grianréime)
  • Curriculum Vitae, 1973
  • Ceannródaithe, 1974 (Foilseacháin Náisiúnta Tta)
  • Scríbhneoirí na Nua-Ré, 1974
  • Conor Cruise O’Brien agus an Liobrálachas, 1974 (Clódhanna Teo)
  • Cuairt Ghearr: spléachadh ar na Stáit Aontaithe, 1975
  • Cad deir tú leis na hAlbanaigh? 1978
  • Don Ábhar Saoririseora, 1980
  • Raidió na Gaeltachta, 1982
  • Cúis náire – agus bróid: Proinsias Ó Mianáin agus cearta Gael, 1988
  • Tomás Ó Fiaich, 1990
  • To Irish Protestants, 1991
  • Dúbhglas de hÍde, 1991-93 (2 iml.)
  • Gaeilge i gColáiste na Tríonóide 1592-1992, 1992
  • Pádraig Ó Fiannachta, 1995
  • Cosslett Ó Cuinn, 1995 (Coiscéim, 1996)
  • Niall Brunicardi, 1997
  • Modhaigh: Scéal pobail – Scéal eaglaise, 1998
  • Denis Ireland, 2000
  • De bhunadh Protastúnach nó rian Chonradh na Gaeilge, 2000
  • Dí-armáil nó díothú: Éire, an Eoraip, an Domhan, 2001
  • Cearbhall Ó Dálaigh, 2001
  • Coláiste Moibhí, 2002
  • Esperanto: teanga idirnáisiúnta, 2004
  • Eagarthóir, 2005
  • Éire agus an Eite Chlé, 2007