Colm Mac Séalaigh
| Beathaisnéis | |
|---|---|
| Breith | Baile Átha Cliath  |
| Gníomhaíocht | |
| Gairm | ceoltóir, múinteoir |
| Teangacha | An Ghaeilge agus Béarla |
Tá Colm Mac Séalaigh ar dhuine de bhunaitheoirí an racghrúpa Na Fíréin. Mar bhall de Na Fíréin, d’fhág Mac Séalaigh lorg buan ar cheol na tíre seo, leis an albam ceannródaíoch Sin Mar A Bhíonn, a eisíodh sa bhliain 1986, leis na hamhráin iomráiteacha ‘Tír na nÓg’, ‘Dífhostaithe’ agus ‘Deireadh na Seachtaine’. 2Agus níor stop sé den chumadóireacht chumasach riamh. Do gach ré nua, cruthaíonn sé saothar oilte machnamhach."[1]
Gairm
[cuir in eagar | athraigh foinse]Rugadh agus tógadh Mac Séalaigh i mBaile Átha Cliath, áit ar chaith sé roinnt mhaith blianta ag obair mar mhúinteoir i gColáiste Eoin, scoil lán-Ghaelach i Stigh Lorgan i ndeisceart na cathrach.[1]
Tá Mac Séalaigh, ag cumadh amhrán óna seachtóidí i leith. In éineacht lena leathbhádóir ceoil Gearóid Ó Murchú, cumadóir eile, bhí sé im’ bhall de na bannaí Tŷ Bach agus Na Fíréin agus chomh maith leis sin bhí sé i mo bhall d’Éinniú, banna a bhunaigh Seán Ó hÉanaigh. Chum sé amhráin d’albaim na mbannaí sin - Téanam Ort (1974) le Tŷ Bach, Sin Mar a Bhíonn (1986) & Beagáinín Níos Fearr (1991) le Na Fíréin, agus Éinniú (1993) – agus focail an amhráin Tír na nÓg in éineacht le Gearóid a eisíodh den chéad uair mar cheirnín singil (1975).
D'eisigh Mac Séalaigh a chéad albam aonair, Aon Scéal? sa bhliain 2014.[2] Sa bhliain 2022, d'eisigh Mac Séalaigh, an t-albam ‘1967’ an dara halbam aonair uaidh. Amhráin nuachumtha, chomhaimseartha is mó atá ar na halbaim seo.
Roghnaíodh amhráin dá chuid sé huaire do bhabhta ceannais Chomórtas Amhrán RTÉ Raidió na Gaeltachta, Réalta, i 1995, 1996, 1999, 2000, 2001 agus 2002.
Saothar
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tá cúpla snáithe a ritheann trí shaothar Mhic Séalaigh: súil ar an saol agus an tsochaí ina bhfuilimid, scéalaíocht iontach sna hamhráin agus blas úr comhaimseartha ina chuid ceoil.[1]
Tŷ Bach
[cuir in eagar | athraigh foinse]- 1974 - Téanam Ort. Fadcheirnín (Outlet Records)
- 1975 - 'Tír na nÓg’ / ‘Scioból’. Ceirnín singil (Outlet Records)
Na Fíréin
[cuir in eagar | athraigh foinse]- 1986 - Sin mar a Bhíonn. Fadcheirnín agus caiséad (Gael Linn)
- ‘Deireadh na Seachtaine’ / ‘Dúnta i nGrá’. Ceirnín singil (Gael Linn)
- ‘Sin mar a Bhíonn’ / Tóg Mé’. Ceirnín singil (Gael Linn)
- 1990 - Beagáinín Níos Fearr. Albam ar chaiséad (Gealt)
- 1991 - Na Fíréin. Dlúthdhiosca (Gael Linn)
1967
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tháinig an t-albam amach in 2022.[3] Tugann an teideal 1967 le fios go bhfuil blas an uaignis nó súil siar i gceist leis na hamhráin seo. Is cinnte go bhfuil scéalta ó bhlianta a chuaigh thart á n-insint in amhráin ar nós ‘1967’, ‘1969’ agus ‘Céilí As Inse Chór’.
Na hamhráin 1967 / 1969 / Cailín as Inse Chór / Níl Aon Fháilte Romham / Na Coisithe / Siúil a Rúin / Saibhir Daibhir / Go n-Éirí an t-Ádh Leat / An Fear Dorcha / Seanchóta / Airgead / Níor Mhiste Liom / Thíos ar mo Ghlúin Gach amhrán le Colm Mac Séalaigh seachas focail ‘Na Coisithe’, dán le Liam S. Gógáin. Ceoltóirí: Colm Mac Séalaigh - príomhghuth, maindilín, orgán béil.
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ 1.0 1.1 1.2 Seán Ó Dubhchon (2023-03-28). "'Tá Colm Mac Séalaigh ar dhuine de na liriceoirí is fearr in Éirinn'" (ga-IE). Dáta rochtana: 2023-04-02.
- ↑ "News - An Spailpín Fánach". www.spailpin.com. Dáta rochtana: 2023-04-02.
- ↑ "Ceol Spéisiúil: 1967. Amhráin chomhaimseartha le Colm Mac Séalaigh. CD". www.spailpin.com. Dáta rochtana: 2023-04-02.
Nótaí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Meek, Bill (1974), ‘New Outlets’, Folk Scene, The Irish Times, 10 Meán Fómhair.
- Butler, Tony (1974), ‘Pop goes the Irish’, Town Talk, The Evening Herald, 4 Deireadh Fómhair.
- Prendergast Mark J (1987), Irish rock roots personalities directions, The O’Brien Press.
- Ní Chéileachair, Sorcha (2004), 'Áiséirí na bhFíréan', Foinse, Meán Fómhair.
- Ó Báille Ruaidhrí (1985), 'Éistimis leis Na Fíréin', Anois, 26 Bealtaine.
- Ó Báille, Ruaidhrí (1986), 'Seo mar atá! LP Fíréanta do na cairteacha?', Anois, 14 Meán Fómhair.
- Ó Báille, Ruaidhrí (1991), 'Sin mar a bhí?', Anois, 1-2 Meitheamh.
- Ó Snodaigh, Colm (1992), ‘Ceol Nuachumtha, Nua-aimseartha agus an Teanga’, An tUltach, Nollaig, 25-33.
- Anois, 14 Meán Fómhair, 1986.