پرش به محتوا

کردهای جمهوری آذربایجان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
کردهای جمهوری آذربایجان
کل جمعیت
~۱۴۰٬۰۰۰–۲۱۰٬۰۰۰
زبان‌ها
کردی، کرمانجی
دین
شیعه[۱]

کردهای جمهوری آذربایجان (به کردی: Kurdên Azirbaycanê) به ساکنان کُردتبار جمهوری آذربایجان (شوروی سابق) گفته می‌شود.

بخش عمده کردهای آذربایجان در سده‌های ۱۹ و ۲۰ میلادی وارد این سرزمین شدند. بیشتر آنها در جنگ بین روس‌ها و ترکان عثمانی، آوارگانی بودند که به خاطر نزدیکی دینی با آذربایجانی‌ها در خاک آذربایجان سکنی گزیدند.[۵]

کردها یکی از ملت‌هایی جمهوری آذربایجان هستند که زیرفشار سخت آسیمیله، شمار آن‌ها در جمهوری آذربایجان کاهش یافته است؛ به گونه‌ای که اگر یک فرد کرد به جای این که خود را یک آذربایجانی معرفی کند، بر هویت ملی خویش پافشاری می‌کرد، قادر به پیداکردن شغل نبود.[۶]

کردهای جمهوری آذربایجان بیشتر در منطقه ناگورنو قره‌باغ (در اطراف شهرهای کلبجر و لاچین) در مرکز کشور (شهرهای هاک و زنگلان و زردآوا و در جمهوری نخجوان (اطراف شهرهای سده رک و تیواز) زندگی می‌کنند. بعد از وقوع جنگ قره‌باغ، کردها نیز مانند آذربایجانی‌ها این منطقه را ترک نمودند و به سایر مناطق آذربایجان کوچ کردند.[۷]

کرنل در رابطه با جمعیت کردها می‌گوید: «آمار کردها بسیار است، برخی آن را حدود ده درصد از جمعیت کشور برشمرده‌اند».[۸] برخی از منابع کرد به وجود ۲۰۰٬۰۰۰ نفر کرد در جمهوری آذربایجان اشاره می‌کنند؛ اما در آمار رسمی گفته شده که تنها ۱۲٬۰۰۰ نفر کرد در این کشور زندگی می‌کنند؛ دلیل این امر آن است که پس از سال ۱۹۳۰ به تدریج منابع دولتی قومیت اکثر کردها را از روی عمد آذربایجانی عنوان کرده‌اند.[۹]

کردهای ساکن در اطراف منطقه قره باغ از سال ۱۹۲۳ تا ۱۹۲۹ میلادی، این منطقه را تحت عنوان استان خودمختار کرد (کردستان سرخ) اعلام کردند که این منطقه در نتیجه سیاست‌های شوروی کمونیستی به حالت پیشین برگشت.[۵]

جمعیت‌شناسی

[ویرایش]
۱۹۲۶[۱۰] ۱۹۳۹[۱۱] ۱۹۵۹[۱۲] ۱۹۷۰[۱۳] ۱۹۷۹[۱۴] ۱۹۸۹[۱۵] ۱۹۹۹[۱۶] ۲۰۰۹[۱۷]
۴۱٬۱۹۳ ۶٬۰۰۵ ۱٬۴۸۷ ۵٬۴۸۸ ۵٬۶۷۶ ۱۲٬۲۲۶ ۱۳٬۱۰۰ ۶٬۱۰۰

زبان

[ویرایش]

کردهای ساکن در جمهوری آذربایجان مانند کردهای سایر بخش‌های شوروی سابق (گرجستان، ارمنستان و جمهوری آسیای مرکزی) به گویش کردی کرمانجی سخن می‌گویند.[۱۸]

نگارخانه

[ویرایش]
  • نقشهٔ کردستان سرخ در پیرامون ۱۹۳۰ میلادی
    نقشهٔ کردستان سرخ در پیرامون ۱۹۳۰ میلادی
  • تقشه قدیمی از بافت جمعیتی قفقاز
    تقشه قدیمی از بافت جمعیتی قفقاز
کردهای ارمنستان و جمهوری آذربایجان در سال ۱۹۴۶ میلادی، به رنگ زرد.

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ Рас им Мусабеков. Становление независимого азербайджанского государства и этнические меньшинства بایگانی‌شده در ۲ مارس ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine. Sakharov Centre.
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ "Population of Azerbaijan by ethnic groups". azstat.org. azstat.org. Retrieved 10 July 2012.
  3. ↑ 'The cultural situation of the Kurds
  4. ↑ Ismet Chériff Vanly, “The Kurds in the Soviet Union”, in: Philip G. Kreyenbroek & S. Sperl (eds.), The Kurds: A Contemporary Overview (London: Routledge, 1992). pg 164: Table based on 1990 estimates: Azerbaijan (180,000), Armenia (50,000), Georgia (40,000), Kazakhistan (30,000), Kyrghizistan (20,000), Uzbekistan (10,000), Tajikistan (3,000), Turkmenistan (50,000), Siberia (35,000), Krasnodar (20,000), Other (12,000), Total 450,000
  5. ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ واحدی، الیاس (۱۳۸۲). برآورد استراتژیک آذربایجان. تهران: موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران. صص. ۳۳۷.
  6. ↑ Ismet Chériff Vanly, “The Kurds in the Soviet Union”, in: Philip G. Kreyenbroek & S. Sperl (eds.), The Kurds: A Contemporary Overview (London: Routledge, ۱۹۹۲ “Not only did Turkey and Azerbaijan pursue an identical policy, both employed identical techniques, e.g. forced assimilation, manipulation of population figures, settlement of non-Kurds in areas predominantly Kurdish, suppression of publications and abolition of Kurdish as a medium of instruction in schools. A familiar Soviet technique was also used: Kurdish historical figures such as Sharaf Khan of Bitlis and Ahmad Khani and the Shaddadid dynasty as a whole were described as Azeris. Kurds who retained “Kurdish”as their nationality on their internal passports as opposed to “Azeri”were unable to find employment. ”
  7. ↑ واحدی، الیاس (۱۳۸۲). برآورد استراتژیک آذربایجان. تهران: موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران. صص. ۳۳۶ و ۳۳۷.
  8. ↑ Cornell, Svante E. Small Nations and Great Powers: A Study of Ethnopolitical Conflict in the Caucasus. Richmond, Surrey,, GBR: Curzon Press Limited, 2000 pg 21:The Kurdish population is also substanial, according to some sources over 10 percent of the population; in the south there is a substantial community of Iranian ethnic group, of Talysh, possible some 200000-400000 people.
  9. ↑ According to Thomas de Waal: Smaller indigenous Caucasian nationalities, such as Kurds, also complained of assimilation. In the 1920s, Azerbaijan's Kurds had had their own region, known as Red Kurdistan, to the west of Nagorny Karabakh; in 1930, it was abolished and most Kurds were progressively recategorized as "Azerbaijani." A Kurdish leader estimates that there are currently as many as ۲۰۰٬۰۰۰ Kurds in Azerbaijan, but official statistics record only about ۱۲٬۰۰۰.
  10. ↑ "Всесоюзная перепись населения 1926 года. Национальный состав населения по регионам республик СССР". «Демоскоп». Archived from the original on 3 February 2012. Retrieved 19 October 2013.
  11. ↑ "Всесоюзная перепись населения 1939 года. Национальный состав населения по республикам СССР". «Демоскоп». Archived from the original on 3 February 2012. Retrieved 19 October 2013.
  12. ↑ "Всесоюзная перепись населения 1959 года. Национальный состав населения по республикам СССР". «Демоскоп». Archived from the original on 3 February 2012. Retrieved 19 October 2013.
  13. ↑ "Всесоюзная перепись населения 1970 года. Национальный состав населения по республикам СССР". «Демоскоп». Archived from the original on 3 February 2012. Retrieved 19 October 2013.
  14. ↑ "Всесоюзная перепись населения 1979 года. Национальный состав населения по республикам СССР". «Демоскоп». Archived from the original on 26 August 2011. Retrieved 19 October 2013.
  15. ↑ "Всесоюзная перепись населения 1989 года. Национальный состав населения по республикам СССР". «Демоскоп». Archived from the original on 26 August 2011. Retrieved 19 October 2013.
  16. ↑ "Этнический состав Азербайджана (по переписи 1999 года)publisher="Демоскоп"". Archived from the original on 26 August 2011. Retrieved 19 October 2013.
  17. ↑ "Ethnic composition of Azerbaijan: 2009 census". Archived from the original on 3 February 2012. Retrieved 19 October 2013.
  18. ↑ واحدی، الیاس (۱۳۸۲). برآورد استراتژیک آذربایجان. تهران: موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران. صص. ۳۳۸.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=کردهای_جمهوری_آذربایجان&oldid=40832697»