هفت دبیره ساسانی

هفت دبیرهٔ ساسانی به هفت نوع دبیره‌ای گفته می‌شود که در زمان ساسانیان در ایران برای نوشتن روایی داشته‌اند. این دبیره‌ها شامل:
۱- اَم دبیره یا هام دبیره: دبیره‌ای همگانی بوده‌است و به ۲۸ شیوه نوشته می‌شد که از این دست بودند:

داد دبیره؛ برای حکمهای دادگستری
شهرآمار دبیره؛ برای حساب‌های شهر
گنج‌آمار دبیره؛ برای حساب‌های خزانه
کده‌آمار دبیره؛ برای حساب‌های کشور
آخورآمار دبیره؛ برای حساب‌های استرلاب
آتشان‌آمار دبیره؛ برای حساب‌های آتش
رُوانگان‌آمار دبیره؛ برای حساب‌های اوقاف

۲- گشته دبیره؛ این دبیره ۲۸ وات داشته که برای پیمان‌ها و بر روی دینار و درهم نوشته می‌شد.
۳- نیم‌گشته دبیره؛ این دبیره دارای ۲۸ وات بوده و باآن پزشکی و فرزان (فلسفه) را می‌نوشتند.
۴- فرورده دبیره؛ این دبیره دارای ۳۳ وات بوده و منشورهای پادشاهان را می‌نوشتند، نام دیگر این دبیره «نامه دبیره» است.
۵- راز دبیره؛ این دبیره دارای ۴۰ وات بوده و رازهای شاهان را با آن می‌نوشتند، نام دیگر این دبیره «شاه دبیره» یا «راز سهریه» است.
۶- دین دبیره؛ دارای ۶۰ وات بوده و سرودهای دینی را می‌نوشتند و از رساترین دبیره‌های جهان است.
۷- ویسپ دبیره؛ این دبیره در بردارندهٔ همهٔ دبیره‌های بوده و با این دبیره زبان‌های رومی، کپتی (قبطی)، بربری، هندی، چینی، ترکی، نبطی، تازی، حتی نمایگان و هر صدایی و صدای شرشر آب را نیز می‌نوشتند. دبیرهٔ نامبرده ۳۶۵ وات داشته‌است که ۱۶۰ وات آن برای زبان‌های ملت‌ها، ۲۰۵ وات آن برای آواهای نامردمی (ون‌مایه‌ها) بود.

جستارهای وابسته

خط پهلوی

بن مایه

بهروز، ذبیح/خط وفرهنگ/دیمه (ص) ۷–۱۳۸ /(ایران کوده شماره ۸، ج دوم فروهر ۱۳۶۳)
التنبیه و الاشراف؛ علی بن حسین مسعودی
مروج الذهب؛ علی بن حسین مسعودی
التنبیه علی حدوث التصحیف؛ حمزه اصفهانی
الفهرست؛ ابن ندیم