غلامرضا مین‌باشیان
| غلامرضا مین‌باشیان | |
|---|---|
 | |
| اطلاعات پس‌زمینه | |
| نام تولد | غلامرضا مین‌باشیان |
| نام(های) دیگر | سالار معزز |
| زاده | ۱۲۴۰ تهران |
| درگذشته | ۱۳۱۴ (۷۳−۷۴ سال) |
| ژانر | موسیقی نظامی موسیقی کلاسیک موسیقی کلاسیک ایرانی |
| ساز(ها) | پیانو، سنتور |
| همکاری‌های مرتبط | ریاست کل دسته‌های موزیک نظام ایران مدیریت شعبهٔ موزیک دارالفنون |
| سازهای اصلی | |
| پیانو | |
| استاد(ها) | مسیو لومر ریمسکی کورساکوف |
| بنیانگذار | ادارهٔ موزیک ارتش |
غلامرضا خان مین‌باشیان (۱۲۴۰–۱۳۱۴) معروف به «سالار معزز»، موسیقیدان و رهبر ارکستر نظامی اهل ایران بود.[۱]
زندگی‌نامه
[ویرایش]در سال ۱۲۴۰ در تهران زاده شد. تحصیلات موسیقی خود را در شعبهٔ موسیقی دارالفنون زیر نظر مسیو لومر انجام داد و پس از فراغت از تحصیل به تعلیم در همان‌جا گمارده شد. سپس برای تکمیل تحصیلات خود به روسیه سفر کرد و در کنسرواتوار سن‌پترزبورگ در کلاس ریمسکی کورساکوف موسیقیدان بزرگ روس به تحصیل پرداخت.
پس از مراجعت به ایران در بریگاد قزاق که تحت نظارت فرماندهان روس بود کار کرد و ریاست دستهٔ موزیک آن جا را داشت. هنگام نهضت مشروطیت به خاطر علاقه و همکاری با مشروطه‌خواهان از دستهٔ قزاق بیرون آمد و به فرانسه رفت. او پس از بازگشت از فرانسه با درجهٔ سرتیپی به ریاست کل دسته‌های موزیک نظام ایران رسید و در سال ۱۳۰۰ ادارهٔ موزیک ارتش را بنیاد گذاشت. شعبهٔ موزیک دارالفنون که به نام «مدرسهٔ موزیک» از سپاه تفکیک شده بود تا سال ۱۳۰۷ زیر نظر سالار معزز و فرزندش غلامحسین مین‌باشیان اداره می‌شد. او علاوه بر موزیک نظام به موسیقی ایرانی نیز وارد بود و از نخستین کسانی است که موسیقی ایرانی را به نت اروپایی نوشت و انتشار داد.
سالار معزز سازندهٔ سرود «سلامتی دولت علّیهٔ ایران» یعنی سرود ملی ایران در آغاز دورهٔ مشروطه است. این سرود ظاهراً نخستین بار در ۲۸ تیر ۱۲۸۸ ه.خ (۱ رجب ۱۳۲۷ ه.ق) منتشر شده‌است.[۲][۳][۴][۵]
نصرالله مین‌باشیان (نصرالسلطان) و غلامحسین مین‌باشیان ، فرزندان، و فتح‌الله مین‌باشیان و مهرداد پهلبد نوه های او بودند.
سالار معزز در سال ۱۳۱۴ درگذشت.[۶]
آثار
[ویرایش]- ترجمهٔ سه کتاب هم‌آهنگی، سازشناسی و ارکسترشناسی با همیاری مزین‌الدوله
- ساختن سرودهای مهیج و پرشور
- برخی جزوه‌های آموزشی
منابع
[ویرایش]- ↑ Lexikon Neue Musik, Jörn Peter Hiekel, Christian Utz, Springer-Verlag, 2016.
- ↑ تصویر صفحهٔ نخست «مارش ملی ایران» به‌تاریخ ۱ رجب ۱۳۲۷ ه.ق
- ↑ «نشریهٔ عصر جدید، شمارهٔ ۸ (سال دوم)، طهران، شنبه ۲۱ ذیقعدهٔ ۱۳۳۳، صفحه‌های ۵ و ۶». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۴ نوامبر ۲۰۱۳.
- ↑ ملاح، حسینعلی، تاریخ موسیقی نظامی ایران، صفحه‌های ۱۳۵ و ۱۳۶
- ↑ درویشی، محمدرضا، «نگاه به غرب، بحثی در تأثیر موسیقی غرب بر موسیقی ایران» ، انتشارات ماهور، ۱۳۷۳، صفحهٔ ۳۴
- ↑ Ali Taghipour : A History of the Music Conservatory of Tehrab 1918-2018, limited edition commemorating the centenary of the Music Conservatory, Tehran, 2018 Persian: تاریخ موسیقی هنرستان ۱۲۹۷ـ ۱۳۹۷ علی تقی پور چاپ سال۱۳۹۷.
