سلندر

سلندر
داریوش فرهنگ و محمّد مطیع در صحنه‌ای از فیلم
کارگردان	واروژ کریم مسیحی
نویسنده	بهرام بیضایی
بازیگران	پرویز پورحسینی داریوش فرهنگ محمد مطیع
فیلم‌بردار	فرخ مجیدی
تدوین‌گر	بهرام بیضایی
تاریخ‌های انتشار	۱۳۶۲
مدت زمان	۳۳ دقیقه
کشور	ایران
زبان	فارسی

سَلَندَر فیلمی کوتاه است به کارگردانیِ واروژ کریم مسیحی بر اساسِ فیلم‌نامه‌ای به همین نام از بهرام بیضایی.

داستان

«. . . دو مغول از لشکری که شهری را به آتش کشیده و ساکنانش را کشتار کرده است جدا می‌شوند و سرمست از پیروزی بر مشتی زن و کودک بی‌دفاع، خندان و لاف‌زنان به بیرون شهر می‌تازند. . . . تا به چشمه‌ای می‌رسند که قلندری شولا بر سر کشیده زیر تکدرختی در کنار آن نشسته است. مغولان آبی می‌آشامند. آنگاه حضور مرد قلندر را درمی‌یابند. با او ابتدا سر به شوخی و لودگی می‌گذارند و سپس به بهانه‌های واهی به آزارش می‌پردازند. قلندر، صبور، سنگین، متین و استوار همچنان بر جای می‌نشیند. به کنایه‌ها و دشنام‌ها و بی‌حرمتی‌ها وقعی نمی‌گذارد. مغولان خونخوار به هر حیله و آزاری متوسل می‌شوند تا دست کم قلندر را به سخن درآورند. اما مرد هیچ سخن نمی‌گوید. . . . نگاهش اگر به این دنیاست، به گوشه دیگری از این دنیاست. . . . سرانجام مغولان چون از تاثیر گذاردن بر مرد ناامید می‌شوند، خنده‌شان به گریه و خشم‌شان به زبونی می‌انجامد. . . . تلاش و تقلای بی‌ثمر، مغولان را به دست خود به ورطه هلاکت می‌کشاند. در نمای پایانی . . . مرد نحیف از جا برمی‌خیزد و سماعی پیروزمندانه را آغاز می‌کند.»

نمایش

«در ۲۸ خرداد ۱۳۶۰ نخستین «فستیوال فیلم جمهوری اسلامی ایران» با نام میلاد . . . با دو فیلم «چنین کنند حکایت» . . . و «سلندر» . . . افتتاح شد.»

واروژ کریم‌مسیحی پشتِ صحنهٔ سلندر (۱۳۵۹)

نقد و نظر

شهرام جعفری‌نژاد سلندر را «بی‌تردید تنها اقتباس دیگران از آثار بیضایی» می‌دانسته که «با جوهرهٔ اصلی اثر، پیوندی نزدیک و بجا دارد.»

جستارهای وابسته

• سلندر (فیلم ۱۹۹۴)

منابع

• احمدجو، امرالله (پاییز ۱۳۸۸). «واروژانه». پیمان (۴۹): ۱۴۷-۱۹۲.
• تورانی، بهروز (دی ۱۳۶۶). «نامه به بازیگر نقش دوم». فیلم (۵۸): ۶۳.
• جعفری‌نژاد، شهرام (۱۳۷۹). بهرام بیضائی. تهران: نشر قصه. شابک ۹۶۴-۵۷۷۶-۰۷-۴.
• حیدری، محمدعلی, ویراستار (۱۳۹۵). سینمای دهه شصت ایران از نگاه منتقدان. تهران: انتشارات روزنه. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۳۴-۵۸۳-۹.
• مهرابی، مسعود (۱۳۶۹). فرهنگ فیلمهای کوتاه داستانی از آغاز تا سال ۱۳۶۹. تهران: انتشارات فیلم.

پیوند به بیرون

• سلندر در بانک اطلاعات اینترنتی فیلم‌ها (IMDb)
• یادداشتی از محمّدسعید حنایی کاشانی دربارهٔ سلندر