ایرانی‌ستیزی در جمهوری آذربایجان

ایرانی‌ستیزی در آذربایجان به سال ۱۲۹۷ بازمی‌گردد. زمانی که نخستین ملت آذربایجان تحت ایدئولوژی پان‌ترکیسم شکل می‌گرفت. از آن زمان به بعد، نخبگان سیاسی با گرایش‌های پان‌تورکیستی در منطقه‌ای که امروزه جمهوری آذربایجان را تشکیل می‌دهد. به مفهوم ناسیونالیسم قومی متکی بوده‌اند تا حس قومیت ضدایرانی را در میان آذربایجانی‌های ایرانی ایجاد کنند. در طول یک قرن گذشته، ناسیونالیسم ایرانی به طور مؤثری با تهدیدهای نظامی، سیاسی و تبلیغاتی علیه آذربایجان ایران مقابله کرده است.

هویت ملی آذربایجان پس از فروپاشی شوروی به شدت ضدایرانی و عمدتاً ترک‌محور است. این هویت به شکل‌های مختلفی ساخته شده است تا ایران را به عنوان «دیگری»، نه تنها به عنوان یک کشور بلکه به عنوان یک فرهنگ و موجودیت تاریخی، به چالش بکشد.

این باور که آذربایجانی‌ها در گذشته و حال قربانی ایرانی‌ها (و ارمنی‌ها) بوده و هستند. از طریق تبلیغات دولتی و شستشوی مغزی در مدارس در ذهن کودکان کاشته می‌شود.

منابع

• Ahmadi, Hamid (2016). "The Clash of Nationalisms: Iranian Response to Baku's Irredentism". In Kamrava, Mehran (ed.). The Great Game in West Asia: Iran, Turkey and the South Caucasus. Oxford University Press. pp. 102–140. ISBN 978-0190673604.
• Ahmadoghlu, Ramin (2020). "Secular nationalist revolution and the construction of the Azerbaijani identity, nation and state". Nations and Nationalism. Wiley. 27 (2): 548–565. doi:10.1111/nana.12682. S2CID 229387710.
• Astourian, Stephan H. (2023). "Origins, Main Themes and Underlying Psychological Disposition of Azerbaijani Nationalism". In Dorfmann-Lazarev, Igor; Khatchadourian, Haroutioun (eds.). Monuments and Identities in the Caucasus Karabagh, Nakhichevan and Azerbaijan in Contemporary Geopolitical Conflict. Brill. pp. 206–236. ISBN 978-90-04-67738-8.
• Atabaki, Touraj (2001). "Recasting Oneself, Rejecting the Other: Pan-Turkism and Iranian Nationalism". In van Schendel, Willem; Zürcher, Erik J. (eds.). Identity Politics in Central Asia and the Muslim World: Nationalism, Ethnicity and Labour in the Twentieth Century. I.B. Tauris. pp. 65–84. ISBN 978-1860642616.
• Atabaki, Touraj (2006). Iran and the First World War: Battleground of the Great Powers. I.B.Tauris. ISBN 978-1860649646.
• Behrooz, Maziar (2023). Iran at War: Interactions with the Modern World and the Struggle with Imperial Russia. I.B. Tauris. ISBN 978-0-7556-3737-9.
• Bournoutian, George (2011). The 1823 Russian Survey of the Karabagh Province. A Primary Source on the Demography and Economy of Karabagh in the First Half of the 19th Century. Mazda Publishers. ISBN 978-1-56859-173-5.
• Bournoutian, George (2018). Armenia and Imperial Decline: The Yerevan Province, 1900–1914. Milton Park, Abingdon, Oxon: Routledge. ISBN 978-1-351-06260-2. OCLC 1037283914.
• Broers, Laurence (2019). Armenia and Azerbaijan: Anatomy of a Rivalry. Edinburgh University Press. ISBN 978-1-4744-5052-2.
• Dorfmann-Lazarev, Igor (2023). "Stalin's Legacy in the Post-Soviet Nations and the Genesis of Nationalist Extremism in Azerbaijan". In Dorfmann-Lazarev, Igor; Khatchadourian, Haroutioun (eds.). Monuments and Identities in the Caucasus Karabagh, Nakhichevan and Azerbaijan in Contemporary Geopolitical Conflict. Brill. pp. 237–305. ISBN 978-90-04-67738-8.
• Floor, Willem M.; Javadi, Hasan (2009). The heavenly rose-garden: a history of Shirvan & Daghestan, by Abbas Qoli Aqa Bakikhanov. Mage Publishers. ISBN 978-1933823270.
• Fowkes, B. (2002). Ethnicity and Ethnic Conflict in the Post-Communist World. Springer. ISBN 978-0-333-79256-8.
• Hunter, Shireen T. (2017). "Introduction". In Hunter, Shireen T. (ed.). The New Geopolitics of the South Caucasus: Prospects for Regional Cooperation and Conflict Resolution. Lexington Books. pp. ix–xxvii. ISBN 978-1498564960.
• Gasimov, Zaur (2022). "Observing Iran from Baku: Iranian Studies in Soviet and Post-Soviet Azerbaijan". Iranian Studies. Cambridge University. 55 (1): 37–59. doi:10.1080/00210862.2020.1865136.
• Mamedov, Eldar (2017). "Azerbaijan Twenty-Five Years after Independence: Accomplishments and Shortcomings". In Hunter, Shireen T. (ed.). The New Geopolitics of the South Caucasus: Prospects for Regional Cooperation and Conflict Resolution. Lexington Books. pp. 27–64. ISBN 978-1498564960.
• Multiple authors (1987). "Azerbaijan". In Yarshater, Ehsan (ed.). Encyclopædia Iranica, Volume III/2: Awāʾel al-maqālāt–Azerbaijan IV. London: Routledge & Kegan Paul. pp. 205–257. ISBN 978-0-71009-114-7.
• Morozova, Irina (2005). "Contemporary Azerbaijani Historiography on the Problem of "Southern Azerbaijan" after World War II". Iran and the Caucasus. 9 (1): 85–120. doi:10.1163/1573384054068114.
• Rezvani, Babak (2015-01-27). Conflict and Peace in Central Eurasia. International Comparative Social Studies. Vol. 31. Brill. ISBN 978-90-04-27636-9.
• Suvari, Çakir Ceyhan (2012). "Turkey and Azerbaijan: On the Myth of Sharing the same Origin and Culture". Iran and the Caucasus. 16 (2): 247–256. doi:10.1163/1573384X-20120011.
• Yilmaz, Harun (2013). "The Soviet Union and the Construction of Azerbaijani National Identity in the 1930s". Iranian Studies. 46 (4): 511–533. doi:10.1080/00210862.2013.784521. S2CID 144322861.