Oligozeno

Oligozeno
	Oligozeno PreЄ Є O S D C P T J K Pg N ;
Kronologia
Hasiera	duela 33.900.000 urte
Amaiera	duela 23.030.000 urte
Honen parte da	Paleogeno eta ICS Standard Global Chronostratigraphic (Geochronologic) Scale (en)
Osatuta	Chattiar; Rupeliar

Oligozenoa (grezieraz: ὀλίγος oligos, 'gutxi' eta καινός kainos, 'berri') Paleogenoaren hirugarren zatia izan zen. Orain dela 33,9 ± 0,1 Ma hasi eta orain dela 23,03 ± 0,1 Ma bukatu zen.^[1] Aurreko aldia Eozenoa izan zen eta hurrengoa Miozenoa (Neogenoan).

Ugaztunak eta hegaztiak asko ugaldu ziren aldi hartan. Ipar Amerikan itsasoa kontinentetik atzeratu zen eta Mendi Harritsuak (Rocky Mountains) eta Coloradoko goi-ordokia eratu ziren. Europan, berriz, itsasoa Parisko arroan barneratu eta Alemaniako hego-ekialderaino iritsi zen. Frantziako alde bat ekialderantz biratu zen, itsas hondoko jalkinak lurrera bultzatuz, eta haren ondorioz Apeninoak hazi ziren. Iberiar Penintsulan, Pirinio mendiak eratzen hasi ziren. Hala, iparraldean, Akitaniako arroarantz atzeratu zen itsasoa. Mediterraneo aldean, berriz, Katalunia Kostaldeko Mendilerroak eratu ziren eta Ebroren arroa itsasotik bereizirik geratu zen. Hala, ura lehortu zenean, gatzezko jalkinak pilatu ziren Súria, Cardona eta Iruñeko arroan. Euskal Herriko hegoaldean, Kantauriar mendikatean batez ere, ugari dira aldi hartan eratutako lurrak.

Banaketa

Rupeliarra: (33,9 ± 0,1 Ma -28,4 ± 0,1 Ma )
Chatiarra: (40,4 ± 0,2 – 23,03 ± 0,05 Ma)

Paleogenoa
Paleozeno	Eozeno	Oligozeno
Daniar \| Selandiar Thanetiar	Ypresiar \| Lutetiar Bartoniar \| Priaboniar	Rupeliar \| Chattiar

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2012/7/7 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

↑ Rohde Robert A. 2005 url https://web.archive.org/web/20071205102552/http://www.stratigraphy.org/geowhen/stages/Rupelian.htmlRupelian ICS Stage GeoWhen Database publisher International Commission on Stratigraphy accessdate 13-09-2008 Rohde Robert A. 2005 https://web.archive.org/web/20071205102227/http://www.stratigraphy.org/geowhen/stages/Chattian.html Chattian ICS Stage GeoWhen Database publisher International Commission on Stratigraphy accessdate 13-09-2008

Kanpo estekak

Fauna eta flora
Klima (Ingelesez)
Riversleigh (Ingelesez)
John Day Formation (Ingelesez)

[1] Rohde Robert A. 2005 url https://web.archive.org/web/20071205102552/http://www.stratigraphy.org/geowhen/stages/Rupelian.htmlRupelian ICS Stage GeoWhen Database publisher International Commission on Stratigraphy accessdate 13-09-2008 Rohde Robert A. 2005 https://web.archive.org/web/20071205102227/http://www.stratigraphy.org/geowhen/stages/Chattian.html Chattian ICS Stage GeoWhen Database publisher International Commission on Stratigraphy accessdate 13-09-2008

[1]