Bordetella pertussis

Bordetella pertussis
	Irudi gehiago
Sailkapen zientifikoa
Erreinua	Pseudomonadati
Filuma	Pseudomonadota
Klasea	Betaproteobacteria
Ordena	Burkholderiales
Familia	Alcaligenaceae
Generoa	Bordetella
Espeziea	Bordetella pertussis; [[\|]]
Datu orokorrak
Gaixotasuna	Kukutxeztula
Gram tindaketa	bakterio gram-negatibo

Bordetella pertussis Bordetella generoko bakterio patogenoa da, kukutxeztula sortzen duena. Jules Bordet mikrobiologo belgiarrak 1900ean lehenbizikoz deskribatu zuen bakterio hau, eta bere omenez mikrobio berriak bere izena (Bordetella) hartu zuen.

Ezaugarriak

Bordetella pertussis bakterio Gram negatiboa da, eta kokobazilo itxura du. Aerobio hertsia da, eta ez da mugikorra. Zelula hormaren gainetik bere birulentzia areagotzen duen kapsula bat dauka. Ez du esporarik sortzen.

Eskakizun nutritiboak zorrotzak ditu (aminoazidoak metabolizatzen ditu), eta hazkuntza-inguru aberatsak erabili behar dira laborategian bere hazkuntza lortzeko (sarritan, odola duten odol-agarrak).

Gizakia da bakterio honen gordaleku bakarra. Bakterioak ezin du aske bizi ingurugiro naturalean.

Patogenia

Sakontzeko, irakurri: «kukutxeztula»

Bordetella pertussisek kukutxeztula eragiten du. Bakterioa arnas-aparatuan hazten da, eta arnas epitelio ziliodunera atxikitzen da infektatu ondoren, dituen adhesinen bitartez. Hortik biriketako albeoloetara pasatzen da, nekrosi sortzeko aukera garatuz ^[1].

Kukutxeztula oso kutsakorra da. Kutsatzeko bidea airekoa da: gaixoek milioika bakterio patogeno kanporatzen dituzte txistu-tanta txikiekin eta aerosolekin, eztula egiterakoan; txistu-tantak inhalatzerakoan bakterioak ere inhalatzen dira. Sarrerako atea, hortaz, arnas-traktua da, eta infekzioa maila horretan gauzatzen da.

Lau exotoxina indartsu ekoizten ditu mikrobio patogenoak, pertussis toxina (AMP ziklikoaren kontzentrazioa igotzen duena) izanik kaltegarriena.

Etengabeko eztul bortitza da kukutxeztularen sintomarik nabarmenena. Txertaketa masiboari esker gaur egun gaitz honen kasu gutxi gertatzen dira Euskal Herrian.