Be izar
Be izarrak izar mota bat dira, ohi B espektro motakoak eta euren espektroan hidrogenozko igortze lerro debekatuak erakusten dituena. Igorketa hori ez dator izarretik bertatik, baizik eta errotazio azkarraren eta izar masa galeraren ondorio den disko zirkumestelar batetik baizik. Euren ezaugarri nagusia errotazio abiada bizia da, baita B motako izarrentzako ere, eta 250 eta 500 kilometro segundoko bitartekoa izan daitekeena.
Be izarrak euren aldaketak denbora eskala ezberdinetan jasaten dituzten izar aldagarriak dira. Epe luzerako aldaketek (asteetatik hasi eta hamarkadetaraino) materialezko diskoaren eraketa eta barreiatzearekin zerikusia dute, epe ertainekoak (egunetatik asteetara) izar hauetakoren batzuen sistema bitarren barruko mugimenduarekin lotzen dira, eta epe motzerako aldaketak (0,3 eta 2 egun bitartekoak) errotazioaren edo pultsazio ez erradialen ondorio izan daitezke.
Be izarren egoera egoera iragankor bat da. Izar bat Btik Bera alda daiteke ondoren berriz normaltasunera itzultzeko. Jokaera hau duten O eta A espektro motako izarrei ere Be izena ematen zaie.
Be motako izarrik garrantzitsuenak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Izena | Bayerren izendapena / Flamsteed |
Espektru mota | Errotazio abiadura (km/s) -behe muga- |
Irudizko magnitudea batez bestekoa |
|---|---|---|---|---|
| Achernar | Alfa Eridani | B3Ve | 251 | +0,45 |
| Tsih | Gamma Cassiopeiae | B0.5IVe | 300 | +2,15 |
| Eta Centauri | B1Vne | 333 | +2,23 | |
| Phecda edo Phad | Gamma Ursae Majoris | A0Ve | 168 | +2,41 |
| Delta Centauri | B2IVne | 263 | +2,58 | |
| Alfa Arae | B2Vne | 298 | +2,85 | |
| Altzione | Eta Tauri | B7IIIe | 215 | +2,85 |
| Gomeisa | Beta Canis Minoris | B8Ve | 276 | +2,89 |
| PP Carinae | p Carinae | B4Vne | 285 | +3,36 |
| Elektra | 17 Tauri | B6IIIe | 170 | +3,72 |
| Kappa Draconis | B6IIIpe | 250 | +3,88 | |
| 48 Persei | B3Ve | 190 | +4,00 | |
| Merope | 23 Tauri | B6IVe | 282 | +4,14 |
| Theta Coronae Borealis A | B6Vnn | 393 | +4,14 | |
| Psi2 Aquarii | B5V | 332 | +4,39 | |
| Fum al Samakah | Beta Piscium | B6Ve | 104 | +4,49 |
| Ómicron Puppis | B1IVnne | 440 | +4,50 | |
| Fi Andromedae A | B6IVe | 81 | +4,54 | |
| Seat | Pi Aquarii | B1Ve | 300 | +4,79 |
| Psi1 Orionis | B1Ve | 310 | +4,87 | |
| Pleyone | 28 Tauri | B8Vpe | 329 | +5,05 |
