2024 klima aldaketan
Artikulu honek 2024. urtean berotze globalaren eta klima-aldaketaren ondorioak neurtu, aurreikusi, arindu eta haietara egokitzeko gertakariak, ikerketen emaitzak, aurrerapen zientifiko eta teknologikoak eta giza ekintzak dokumentatzen ditu.
Laburpenak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Neurketak eta estatistikak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Otsailaren 5 –
- Argitalpena Proceedings of the National Academy of Sciences aldizkarian argitaratutako ikerketa batek proposatu zuen urakan haizeen Saffir-Simpson eskalan "6. kategoria" gehitzea, publikoari ekaitzen arriskua hobetu adierazi ahal izateko, eta ohartarazi zuten hainbat ekaitzek jada lortu zutela intentsitate hori[1].
- Argitalpena Nature Climate Change aldizkarian argitaratutako ikerketa batek, Demospongiae belakien exoeskeletoetan erregistratutako 300 urteko ozeanoetako tenperaturen neurketan oinarritua, adierazi zuen berotze globala 1860ko hamarkadan hasi zela (ozeanoetako gainazaleko tenperaturak adierazitakoa baino 80 urte lehenago) eta, dagoeneko, 2020an industria iraultzaren aurreko tenperatura baino 1,7 °C gorago geundela, IPCCren estimazioa baino 0,5 °C gorago[2].
- Otsaila – Txostena Copernicus Climate Change Servicen analisi batek adierazi zuen 2023ko otsailetik 2024ko urtarrilera bitarte mundu mailako bataz besteko airearen tenperaturak 1,5 °C-en muga gainditu zuela lehenengo aldiz. Urte bakar batean gainditzeak ez du suposatzen 2015eko Parisko Hitzarmenak jasotakoa gainditzen duenik[3].
- Otsailaren 13 – Argitalpena Current Issues in Tourism aldizkarian argitaratutako ikerketa batek ondorioztatu zuen AEBko eski denboraldia murriztu zela 1960-1979 tartetik 2000-2019 tartera 5,5 eta 7,1 eguneko tartean, eta horrek urtero 252 milioi dolar estatubatuarreko galera suposatzen ziola sektoreari[4].
- Martxoaren 18 – Txostena Maineko Unibertsitateko Klima Analisi taldeak NOAAren datuak aztertu zituen eta ondorioztatu zuen 2023ko martxoaren erdialdean itsas gainazalaren tenperaturak maximoa erregistratu zuela, eta hortik aurrera egunero egon zela maximoetan[5].
- Martxoaren 21 – Argitalpena Communications Earth & Environment aldizkarian argitaratutako ikerketa batek ondorioztatu zuen tenperaturen igoerak modu iraunkorrean handitzen duela inflazioa hamabi hilabetez, bai errenta altuko herrialdeetan, bai errenta baxuko herrialdeetan; presio inflazionistak handiagoak dira behe-latitudeetan, eta urtarokotasun handia dute goi-latitudeetan[6].
- Maiatzaren 8 – Txostena Emberren txostenaren arabera, energia berriztagarriak munduko elektrizitate sorreraren %30 izan zen 2023an[7].
- Maiatzaren 28: Argitalpena Climate Centralek, Gurutze Gorriko Klima Zentroak eta World Weather Attributionek argitaratutako ikerketa batek ondorioztatu zuen aurreko hamabi hilabeteetan, gizakiek eragindako klima aldaketak aurreko urteko mugako bero-boladetako 26 egun gehigarri ekarri zituela[8].
Gertakari eta fenomeno naturalak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Ekintzak eta helburu adierazpenak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Zientzia eta teknologia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Ekintza politiko, ekonomiko eta kulturalak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Adaptazio helburu adierazpenak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kontsentsuak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Proiekzioak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Argitalpen esanguratsuak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ (Ingelesez) Wehner, Michael F.; Kossin, James P.. (2024-02-13). «The growing inadequacy of an open-ended Saffir–Simpson hurricane wind scale in a warming world» Proceedings of the National Academy of Sciences 121 (7) doi:. ISSN 0027-8424. PMID 38315843. PMC PMC10873601. (Noiz kontsultatua: 2024-03-10).
- ↑ (Ingelesez) McCulloch, Malcolm T.; Winter, Amos; Sherman, Clark E.; Trotter, Julie A.. (2024-02). «300 years of sclerosponge thermometry shows global warming has exceeded 1.5 °C» Nature Climate Change 14 (2): 171–177. doi:. ISSN 1758-6798. (Noiz kontsultatua: 2024-03-10).
- ↑ (Ingelesez) World's first year-long breach of key 1.5C warming limit. 2024-02-08 (Noiz kontsultatua: 2024-03-10).
- ↑ (Ingelesez) Scott, Daniel; Steiger, Robert. (2024-02-13). «How climate change is damaging the US ski industry» Current Issues in Tourism: 1–17. doi:. ISSN 1368-3500. (Noiz kontsultatua: 2024-03-10).
- ↑ (Ingelesez) Paddison, Laura. (2024-03-18). «Global ocean heat has been at record levels every single day for the last year» CNN (Noiz kontsultatua: 2024-10-30).
- ↑ (Ingelesez) Kotz, Maximilian; Kuik, Friderike; Lis, Eliza; Nickel, Christiane. (2024-03-21). «Global warming and heat extremes to enhance inflationary pressures» Communications Earth & Environment 5 (1): 1–13. doi:. ISSN 2662-4435. (Noiz kontsultatua: 2024-10-30).
- ↑ (Ingelesez) «Global Electricity Review 2024» Ember (Noiz kontsultatua: 2024-10-30).
- ↑ (Ingelesez) «Climate change and the escalation of global extreme heat: Assessing and addressing the risks | PreventionWeb» www.preventionweb.net 2024-05-29 (Noiz kontsultatua: 2024-10-30).
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Klima Aldaketaren inguruko Gobernu-arteko Panela (IPCC)
- Munduko Meteorologia Elkartea (WMO)
- klima indikadoreak AEBko ingurumen babes-agentzian
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q124328464