Futuna

Futuna
Futuna
Datu orokorrak
Mendirik altuena	Mont Puke (en)
Garaiera	363 m
Mota	uharte
Luzera	14,7 km
Zabalera	5,3 km
Azalera	46,3 km²
Geografia
Koordenatuak	14°16′39″S 178°08′24″W / 14.2775°S 178.14°W
UTC ordua	UTC+12:00
Honen parte da	Hoorn uharteak; Wallis eta Futuna
Estatu burujabe	Frantzia
French overseas collectivity	Wallis eta Futuna
Ur-gorputza	Ozeano Barea
Leku geografikoa	Ozeano Barea

Futuna^[1]^[2] mendebaldeko Polinesian dagoen uhartea da. Futuna bi erresumetan zatituta dago: Alo hego-ekialdean, eta Sigave ipar-mendebaldean. 1961tik Itsasoz haraindiko Frantziaren Wallis eta Futuna lurraldeko partea da.

Kokapena

Ozeano Barean dago, Fiji uharte-estatuaren ipar ekialdean, Tongaren ipar-mendebaldean eta Samoa uharteakren mendebaldean. Alofi uhartearekin, artxipelagoaren hego-ekialdean, Hoorn uharteak izanik.

Ezaugarriak

Uhartea 46,28 km² ditu. Jatorri bolkanikoa du eta bere puntu garaienena 524 metro ditu, Puke mendia. Bi erresuma ditu: Alo, ekialdean, eta Sigave, mendebaldean. Alofi eta Futuna, beste uharri batzuekin Hoorn uharteak dira.

Historia

Europearrek Futuna eta Alofi uharteak 1616ko maiatzean aurkitu zituzten. Jacob Le Maire eta Willem Schouten herbeheretarren espedizioa izan zen, Eendracht eta Hoorn itsasontziekin. Nabigatzaile horiek uhartetan egun batzuk eman zituzten eta bertakoekin harremanetan jarri ziren. Futuna, Alofirekin batera, 1888an Wallis eta Futunaren Protektoratuan egokitu ziren. Horrela egon ziren 1961 arte; urte horretatik Itsasoz haraindiko Frantziaren Wallis eta Futuna lurraldeko partea dira.

Demografia

Uhartean 2018an 3.225 biztanle zeuden. Herri nagusia Leava da, 322 biztanlekin, Sivage erresuman. Biztanle gehien duena, bestetik, Ono da, 524 biztalekin, Alo erresuman.

Bertakoek futuneraz hitz egiten dute, bertako hizkuntzaz alegia. Frantsesa hizkuntza ofiziala da. Futuniera hizkuntza polinesiarra da, samoanieratik gertu dagoena. Populazio multzo batek ere wallisienera ezagutzen du baita ere, azken buruan elkarrekin baitaude. Futunieran beste hizkuntz askoren eragina ikus daiteke: ingelesarena, frantsesarena, erromantzearena...

Azpiegiturak

Uhartean 20 kilometroko bideak daude. Ekiadelko muturrean aireportua dago; hegazkinez Wallis-Hihifo airoportuarekin lotuta dago. Sarritan, meteorologia egokia ez denean, ezinezkoa da hegazkina erabiltzea. Itsasontziz ailegatzea ere ez da erraza ere. Aukera bakarra Leavan dagoen lehorreratokia da.

Iruditegia

Futuna eta Alofiren mapak.
Taoa hondartza.
Futuna zenbait mapetan oker jaso zen. Honetan, 1797koa, "l'Enfant Perdu" izenarekin agertu zen Bougainvillerekin nahastuta.