Biciklado

Biciklado
vehicle operation • veturilo • movado • riding • homkorpa aktiveco • ŝatokupo • sporto
Fakoj
	Ŝosea biciklista konkurso, Traka biciklado,; BMX (biciklado sur trako de motokroso), Montbiciklado, Biciklokroso.
Kulminaj konkursoj
Someraj Olimpikoj	ekde 1896: pri voja kaj traka biciklado;; ekde 1996: pri montbiciklado;; ekde 2008: pri BMX konkurso.
Internacia federacio
Nomo:	Internacia Biciklada Unio
Fondita:	14-a de aprilo 1900
Rilataj paĝoj
	Kategorio:Biciklado
	v • d • r

Reviziita versio de ĉi tiu paĝo, aprobita je 19 jul. 2024, estis bazita sur ĉi tiu versio.

Biciklado estas uzado de la biciklo.

Biciklado estas la plej energiefika speco de hommotora veturado

Bicikla uzo kiel movigilo

Ĉiutaga biciklado

Biciklado ĉefe estas uzo ĉiutaga de biciklo por multe da homoj, por iri labori. Plie, biciklado ebligas sinmovi, por libera tempo.

Bicikloturismo

Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Bicikloturismo.

Tiu praktiko ebligas turismon per biciklo. La praktikantoj promenas laŭ diversaj rapidoj por konservi bonan sanecon kaj plibonigi sian kulturon.

Laŭ la nivelo, la rapido, tiu praktiko estas ankaŭ nomita bicikla-sporto.

Tiuj praktikantoj povas bicikli ekskursojn de kelkaj kilometroj ĝis pli ol milo da kilometroj. Ekzemple en Francio, en la regiono de Parizo komenciĝas kelkaj migroj kiel :

Parizo-Brest-Parizo okazas ĉiujn kvar jarojn ekde 1971. Vidu pli sub ultrabiciklado.
Parizo-Marsejlo, 1000 km
Parizo-Nico,
Parizo-Perpinjano.

Ankaŭ en Francio :

Bordozo-Parizo, 630 km,
Dunkirko-Hendaye, 1150 km.

Translima biciklado estas faciligata interalie de la projektoj Internacia Dollarda Vojo, la LF-longdistanca, landa bicikloreto kaj EuroVelo, granda projekto por sproni la biciklo-turismon en Eŭropo. Tiuj povas esti parto de pli granda biciklovoja reto kiel la fietsroutenetwerk aŭ fietsknooppuntennetwerk (en Belgio kaj Nederlando).

Biciklado kaj Esperanto

En 1928-1932, Lucien PERAIRE trairis Eŭropon kaj Azion danke al biciklo kaj Esperanto (foton pri tio vidu sube).

BEMI aŭ Biciklista Esperantista Movado Internacia ekde 1980 estas la asocio de la esperantlingvaj biciklantoj kaj iliaj geamikoj. BEMI provas ĉiujare funkciigi biciklan karavanon al la Universala Kongreso de Esperanto. Krome ĝi estras diskutliston kaj ankaŭ komencis krei biciklan vortareton en dudeko da lingvoj^[1]. BEMI estas faka sekcio de TEJO (Tutmonda Esperantista Junulara Organizo).

En 2011, ĉina esperantisto Hans NGO partoprenis en la ultrabicikla 'randonneur'-konkurso Parizo-Brest-Parizo^[2].

Bicikla aktivismo

En nombro de landoj, precipe en norda Eŭropo, ekzistas asocioj kiuj defendas kaj akcelas la rajtojn de biciklantoj kaj provas influi la lokan kaj nacian politikon favore al plia biciklo-amika infrastrukturo. Tiuj asocioj rekomendas koherajn kaj identigeblajn biciklovojojn kaj donas rekomendojn pri taŭgaj biciklostacioj, biciklo-amikaj krucvojoj, aŭto-malpliigaj loĝkernoj kaj bone pripensita planado. Tiel ili stimulas ekzemple biciklostratojn (t.e. stratoj kie oni toleras aŭton, sed kie biciklantoj havas ĉiam prioritaton) aŭ la enkondukon de tn. 'zono de 30 km' ĉirkaŭ lernejoj. Ekzistas ankaŭ eŭropa tegmenta asocio (Eŭropa Bicikla Federacio).

La bicikla aktivismo en la urboj postulas la piligon de surstrataj lokoj por biciklado kaj la forigon de la perforto de la tut-aŭta-sistemo (ĉu poluante ĉu akcidentige), kaj fojfoje alproksimiĝas al ekologia anarkiismo. La plej konata formo de tiu aktivismo estas la sojla maso, kiu amasiĝas ĉiu-vendrede en pluraj urboj monskale aŭ unuokaze por pli dikaj amasiĝoj.

Sporto kaj biciklado

La sporto-bicikladaj provoj situas inter turisma biciklado kaj kurejoj, sed favore tempas pri provoj kun nombraj partoprenantoj, por ĉiuj. La aranĝantoj donas dorsnumeron kaj tempomezuron samkiel maratonoj de piedkurejoj. Sporte, biciklado temas pri diversaj fakoj : biciklado sur vojo, biciklado sur dromo, biciklado ĉiaterena (cyclo-cross), montobiciklado kaj biciklo-turismo, arta aŭ akrobata biciklado, BMX (mallongigo de Bicycle Motocross). Tiun sportaron administras la Internacia Biciklada Unio (Union Cycliste Internationale).

Ŝosea biciklado

Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Ŝosea biciklista konkurso.

Tiu sporto praktikiĝas per diversaj provoj :

Etapa kurejo, ekzemple la kurejoj naciaj (tiel Tour de France en Francio, Vuelta en Hispanio, Giro en Italio)
Klasika, kurejo unutaga senhalta (ekzemple Paris-Roubaix)
Individua tempa kurejo (ekzemple Granda premio de Nacioj)
Teama, skipa tempokurejo
Unutaga kurejo (Omloop Het Nieuwsblad)

Pri biciklado sur vojo, oni diras ke estas sporto teama, ties klaso estas individua.

Biciklistoj mortintaj dum kurejo

Pro granda rapideco dum kurejoj, la bicikla sporto estas danĝera sporto kiu havas martirojn. Jen la listo de ĉefaj ĉampionoj mortintaj dum kuro :

1904: Paul Dangla Francio
1935: Armando Cepeda Hispanio
1937: André Raynaud Francio
1950: Camille Danguillaume Francio
1951: Serse Coppi Italio
1956: Stan Ockers Belgio
1967: Tom Simpson Britio
1967: Roger De Wilde Belgio
1969: José Samyn Francio
1971: Jean-Pierre Monsere Belgio
1972: Manuel Galera Hispanio
1976: Juan Manuel Santisteban Hispanio
1984: Joaquim Agostinho Portugalio
1986: Emilio Ravasio Italio
1987: Vicente Mata Hispanio
1987: Michel Goffin Belgio
1988: Connie Meijer Nederlando
1995: Fabio Casartelli Italio
1999: Manuel Sanroma Hispanio
2000: Nicole Reinhart Usono
2003: Andrei Kivilev Kazaĥio
2005: Alessio Galletti Italio
2006: Isaac Galvez Hispanio
2008: Bruno Neves Portugalio
2011: Wouter Weylandt Belgio
2014: Jeanné Neil Sud-Afriko
2016: Antoine Demoitié Belgio

Biciklado sur dromo

Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Traka biciklado.

Bicikladdromaj provoj okazas laŭ diversaj tipoj. Ekzistas rapide( individue aŭ skipe), unukilometre (aŭ duonkilometre por virinoj), postkureje (individue aŭ skipe), tandeme. Ĉefaj konkursoj estas Olimpiaj Ludoj kaj monda ĉampionumo de biciklado sur dromo.

Dromon uzas ankaŭ biciklistoj por rekordo pri rapideco dum distanco aŭ daŭro difinitaj. La plej fama rekordo estas la rekordo de la plej granda laŭkurita distanco dum unu horo. La plej famaj kuristoj provis fari tiun rekordon (Fausto Coppi, Jacques Anquetil, Eddy Merckx, Francesco Moser, Miguel Indurain, Chris Boardman).

Ultrabiciklado

Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Ultrabiciklado.

Ultrabiciklado estas fako de biciklado proponante ekstreme longdistancan bicikladon (plurajn centojn, eĉ milojn da kilometroj). La kurejoj de ultrabiciklado povas disvolviĝi sur vojoj, aŭtomobilitineroj, aŭ sur ĉiaterena cirkvito. Ili estas krom al individuaj kuristoj ankaŭ ofte malfermataj al skipoj de du, kvar aŭ ok kuristoj en relajo.

La plej granda defio en ultrabiciklado estas la Race Across America (RAAM), kiu ĉiujare trairas Usonon de okcidento al oriento. En Eŭropo, ekde 2013, la Trans Continental Race (TCR) proponas la trapason de la kontinento komencante de Britio (aŭ de Belgio) ĝis Turkio.

Galerio

Lance Armstrong (Tour de France 2004)
Paul Mason kaj Leon Flameng
Malpeza biciklo kun aluminio kaj karbonofibro
Vuelta (itinero de Hispanio) en Santandero, sept. 2003
Lucien PERAIRE trairis Eŭropon kaj Azion kun biciklo kaj Esperanto en 1928-1932.