Subotica: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto |
Neniu resumo de redakto |
||
| Linio 128: | Linio 128: | ||
'''Subotica''' (ankaŭ [[kroate]]), {{lang-sr|'''Суботица'''}} [subotica], {{lang-hu|'''Szabadka'''}} [sabadka], {{lang-de|'''Maria-Theresiopel'''}}) estas [[urbo]] en [[Serbio]], en [[aŭtonomio]] [[Vojvodino]], en [[distrikto]] '''Norda Bačka''' kaj en [[municipo]] de [[Subotica]]. Ankoraŭ unu plia urbo kaj 17 [[vilaĝo]]j apartenas al la municipo. |
'''Subotica''' (ankaŭ [[kroate]]), {{lang-sr|'''Суботица'''}} [subotica], {{lang-hu|'''Szabadka'''}} [sabadka], {{lang-de|'''Maria-Theresiopel'''}}) estas [[urbo]] en [[Serbio]], en [[aŭtonomio]] [[Vojvodino]], en [[distrikto]] '''Norda Bačka''' kaj en [[municipo]] de [[Subotica]]. Ankoraŭ unu plia urbo kaj 17 [[vilaĝo]]j apartenas al la municipo. |
||
[[Dosiero:Folk Theater Subotica Serbia.JPG|eta|250ra|maldekstra|<center>teatro de Subotica]] |
[[Dosiero:Folk Theater Subotica Serbia.JPG|eta|250ra|maldekstra|<center>teatro de Subotica]] |
||
[[Dosiero: |
[[Dosiero:DSC 1079-12.jpg|eta|200ra|{{centre|floroj antaŭ la urbodomo en Subotica}}]] |
||
== Situo == |
== Situo == |
||
| Linio 135: | Linio 135: | ||
== Historio == |
== Historio == |
||
Subotica estas la dua plej granda urbo de [[Vojvodino]] kaj la 5-a plej granda de [[Serbio]]. La etna konsisto estas tre heterogena. Laŭnombre dominas [[hungaroj]] (40%), [[kroatoj]] (25%), kaj [[serboj]] (iom pli ol 25%). |
Subotica estas la dua plej granda urbo de [[Vojvodino]] kaj la 5-a plej granda de [[Serbio]]. La etna konsisto estas tre heterogena. Laŭnombre dominas [[hungaroj]] (40%), [[kroatoj]] (25%), kaj [[serboj]] (iom pli ol 25%). |
||
[[Dosiero: |
[[Dosiero:Wiki.Vojvodina_VII_Subotica_4738_01.jpg|eta|350ra|maldekstra|<center>la urbodomo de Subotica]] |
||
La unua mencio pri la urbo estis en [[1391]] en formo Zabotka. Dum komenciĝo de la [[turkoj|turka]] erao figuro Jovan Nedad deklaris sin [[caro]], sed tiu [[puĉo]] iĝis efemera. Li havas monumenton en la urbo kaj politikistoj post la [[1-a mondmilito]] havis argumenton por akiri la urbon. La turkoj okupis la urbon en [[1542]] kaj tenis ĝin ĝis [[1686]]. Poste alvenis [[kroatoj]] kaj [[serboj]]. La komunumo iĝis [[kampurbo]] en [[1743]] kaj libera reĝa urbo en [[1779]]. La [[fervojo]] atingis la urbon en [[1869]] kaj en [[1897]] ekfunkciis interurba [[tramo]]. En [[1918]] taĉmentoj de SHS (=Serba-Kroata-Slovena Reĝlando) okupis la urbon kaj kun okupitaj regionoj de [[Pécs]] kaj aliaj ili proklamis respublikon. Fine Subotica apartenis al SHS, kie tiutempe estis la plej granda urbo, pli granda, ol [[Beogrado]] aŭ [[Zagrebo]]. Inter [[1941]]-[[1944]] la urbo rehungariĝis. |
La unua mencio pri la urbo estis en [[1391]] en formo Zabotka. Dum komenciĝo de la [[turkoj|turka]] erao figuro Jovan Nedad deklaris sin [[caro]], sed tiu [[puĉo]] iĝis efemera. Li havas monumenton en la urbo kaj politikistoj post la [[1-a mondmilito]] havis argumenton por akiri la urbon. La turkoj okupis la urbon en [[1542]] kaj tenis ĝin ĝis [[1686]]. Poste alvenis [[kroatoj]] kaj [[serboj]]. La komunumo iĝis [[kampurbo]] en [[1743]] kaj libera reĝa urbo en [[1779]]. La [[fervojo]] atingis la urbon en [[1869]] kaj en [[1897]] ekfunkciis interurba [[tramo]]. En [[1918]] taĉmentoj de SHS (=Serba-Kroata-Slovena Reĝlando) okupis la urbon kaj kun okupitaj regionoj de [[Pécs]] kaj aliaj ili proklamis respublikon. Fine Subotica apartenis al SHS, kie tiutempe estis la plej granda urbo, pli granda, ol [[Beogrado]] aŭ [[Zagrebo]]. Inter [[1941]]-[[1944]] la urbo rehungariĝis. |
||
| Linio 212: | Linio 212: | ||
== Eksteraj ligiloj == |
== Eksteraj ligiloj == |
||
* [http://www.suboticainvest.com ekonomia retejo pri la urbo |
* [http://www.suboticainvest.com ekonomia retejo pri la urbo (en la serba, hungara, angla kaj germana)] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20100429064715/http://www.suboticainvest.com/ |date=2010-04-29 }} |
||
* [http://szabadka.weebly.com/map.html mapo de Subotica] |
* [http://szabadka.weebly.com/map.html mapo de Subotica] |
||
* Ferdinand, S. and F. Komlosi. 2017. [https://www.academia.edu/34510261/The_Use_of_Hungarian_and_Serbian_in_the_City_of_Szabadka_Subotica_An_Empirical_Study The Use of Hungarian and Serbian in the City of Szabadka/Subotica: An Empirical Study], Hungarian Cultural Studies, Volume 10. Accessed 08 September 2017. |
* Ferdinand, S. and F. Komlosi. 2017. [https://www.academia.edu/34510261/The_Use_of_Hungarian_and_Serbian_in_the_City_of_Szabadka_Subotica_An_Empirical_Study The Use of Hungarian and Serbian in the City of Szabadka/Subotica: An Empirical Study], Hungarian Cultural Studies, Volume 10. Accessed 08 September 2017. |
||
Kiel registrite je 09:36, 16 maj. 2024
| Subotica | |||
| serbe Суботица, hungare Szabadka, germane Maria-Theresiopel | |||
| urbo | |||
  Fotomontaĵo | |||
|
|||
| Oficiala nomo: Суботица | |||
| Ŝtato |  Serbio
| ||
|---|---|---|---|
| Duoninsulo | Balkano | ||
| Regiono | Vojvodino | ||
| Distrikto | Norda Baĉka | ||
| Historiaj regionoj | Hungara reĝlando, Reĝlando SHS, SFRJ | ||
| Situo | Subotica | ||
| - alteco | 109 m s. m. | ||
| - koordinatoj | 46° 06′ 01″ N 19° 39′ 56″ O / 46.10028 °N, 19.66556 °O (mapo) | ||
| Areo | 290,0 km² (29 000 ha) | ||
| Loĝantaro | 148 401 (2002) | ||
| Denseco | 511,73 loĝ./km² | ||
| Unua skribmencio | 1391 | ||
| Horzono | MET (UTC+1) | ||
| - somera tempo | MET (UTC+2) | ||
| Poŝtkodo | 24000 | ||
| Telefona antaŭkodo | (+381) 24 | ||
| Aŭtokodoj | SU | ||
  Situo enkadre de Serbio
| |||
 Vikimedia Komunejo: Subotica
| |||
| Retpaĝo: www.subotica.rs | |||
| |||
Subotica (ankaŭ kroate), serbe Суботица [subotica], hungare Szabadka [sabadka], germane Maria-Theresiopel) estas urbo en Serbio, en aŭtonomio Vojvodino, en distrikto Norda Bačka kaj en municipo de Subotica. Ankoraŭ unu plia urbo kaj 17 vilaĝoj apartenas al la municipo.
floroj antaŭ la urbodomo en Subotica
Situo
Subotica situas sur ebenaĵo, laŭ ĉefvojo Kecskemét-Novi Sad, laŭ fervojo Budapeŝto-Beogrado.
Historio
Subotica estas la dua plej granda urbo de Vojvodino kaj la 5-a plej granda de Serbio. La etna konsisto estas tre heterogena. Laŭnombre dominas hungaroj (40%), kroatoj (25%), kaj serboj (iom pli ol 25%).
La unua mencio pri la urbo estis en 1391 en formo Zabotka. Dum komenciĝo de la turka erao figuro Jovan Nedad deklaris sin caro, sed tiu puĉo iĝis efemera. Li havas monumenton en la urbo kaj politikistoj post la 1-a mondmilito havis argumenton por akiri la urbon. La turkoj okupis la urbon en 1542 kaj tenis ĝin ĝis 1686. Poste alvenis kroatoj kaj serboj. La komunumo iĝis kampurbo en 1743 kaj libera reĝa urbo en 1779. La fervojo atingis la urbon en 1869 kaj en 1897 ekfunkciis interurba tramo. En 1918 taĉmentoj de SHS (=Serba-Kroata-Slovena Reĝlando) okupis la urbon kaj kun okupitaj regionoj de Pécs kaj aliaj ili proklamis respublikon. Fine Subotica apartenis al SHS, kie tiutempe estis la plej granda urbo, pli granda, ol Beogrado aŭ Zagrebo. Inter 1941-1944 la urbo rehungariĝis.
Lingvoj
Serba lingvo estas la plej dungita lingvo en ĉiutaga vivo. Hungara lingvo ankaŭ uzas preskaŭ unu trionon de la populacio en iliaj ĉiutagaj konversacioj. Ambaŭ lingvoj ankaŭ estas vaste uzataj en komerca kaj oficiala signo [1]
Famuloj
- en la urbo vivis Tibor Sekelj, esperantisto, vojaĝanto, de 1972 ĝis sia forpaso en 1988. Li tiam estis Direktoro de la urba muzeo. En Subotica estas lia tombo. [2]
- en la urbo naskiĝis kaj mortis:
- hungara aktoro Béla Garay
- hungara instruisto Árpád Kosztolányi
- hungara ĵurnalisto Izidor Milkó
- hungara skulptisto Ferenc Kalmár
- en la urbo naskiĝis:
Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Listo de famuloj naskiĝintaj en Subotica/Szabadka.- hungara akademiano Károly Szkála
- hungaraj aktoroj Juci Komlós, Kató Berky, Kálmán Árpád Latabár kaj József Szabadkay
- hungara arkeologo Bálint Kuzsinszky
- hungara-serba astronomo László Kiss
- hungara etnografo kaj ministro Gyula Ortutay
- hungara fizikisto Imre Tarján
- hungara inĝeniero József Stoczek
- hungara instruisto Ilona Huszka-Fábián
- hungara-kroata juristo József Rudics
- hungara juristo Pál Markovics
- hungaraj komponistoj Ernő Király kaj Szilveszter Lévay
- hungara kuracisto Oszkár Becsey
- hungara matematikisto József Suták
- hungaraj operkantistoj Mária Budanovits, Béni Dalnoki kaj Ferenc Hegedűs
- hungaraj pentristoj Kálmán Mesterházy, Ernő Metzner kaj László Vinkler
- hungara poeto Dezső Kosztolányi
- aŭstra politikisto Josef Gerö
- hungara politikisto Zoltán Illés
- hungara ŝakisto Péter Lékó
- serbia verkisto Danilo Kiš (1935)
- serbia hungara operkantisto Rebeka Bobanj
- germana esperantisto d-ro Eugen Macko
- en la urbo mortis:
- Imre Magyar (bienulo)
- hungara aktoro Antal Tóth
- Miklós Schwalb (ĵurnalisto)
- hungara komponisto Ferenc Gaál
- hungara muzikisto György Arnold
- hungara operkantisto Kornélia Gábos
Vidindaĵoj
- urbodomo 1910
- teatro 1853
- preĝejo kun abatejo 1723
- baroka romkatolika preĝejo 1797
- ortodoksa preĝejo
- Sinagogo
- Bunaricj (hungare Szentkút) estas pilgrimloko
Partneraj urboj
Akron en Usono
Baja en Hungario- Budapeŝto en Hungario
Dunajská Streda en Slovakio
Elĉe en Hispanio
Osijek en Kroatio- Kiskunhalas en Hungario
Munkeno en Germanio
Namur en Belgio
Olomouc en Ĉeĥio- Szeged en Hungario
Székelyudvarhely en Rumanio
Tilburg en Nederlando
Wolverhampton en Unuiĝinta Reĝlando (Britio)- Treptow-Köpenick (urbodistrikto de Berlino) en Germanio
Notoj kaj referencoj
- ↑ "The Use of Hungarian and Serbian in the City of Szabadka/Subotica: An Empirical Study".
- ↑ bildo de la tombo de Tibor Sekelj en la bildarkivejo de la Aŭstra nacia biblioteko
Eksteraj ligiloj
- ekonomia retejo pri la urbo (en la serba, hungara, angla kaj germana) Arkivigite je 2010-04-29 per la retarkivo Wayback Machine
- mapo de Subotica
- Ferdinand, S. and F. Komlosi. 2017. The Use of Hungarian and Serbian in the City of Szabadka/Subotica: An Empirical Study, Hungarian Cultural Studies, Volume 10. Accessed 08 September 2017.