Μετάβαση στο περιεχόμενο

Τζένιφερ Α. Ντούντνα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Jennifer Doudna)
Τζένιφερ Α. Ντούντνα
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Jennifer Anne Doudna (Αγγλικά)
Γέννηση19  Φεβρουαρίου 1964[1][2]
Ουάσινγκτον
ΚατοικίαΧίλο[3]
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[4]
Εκπαίδευσηδιδάκτωρ φιλοσοφίας
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο Χάρβαρντ (έως 1989)[3]
Pomona College (έως 1985)[3]
Hilo High School
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταβιοχημικός[3]
μοριακός βιολόγος[3]
καθηγήτρια πανεπιστημίου[3]
χημικός[3]
κρυσταλλογράφος[3]
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Μπέρκλεϋ (από 2002)[3][5]
Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο[6]
Ιατρικό Ινστιτούτο Χάουαρντ Χιουζ[3]
Πανεπιστήμιο Γέιλ (1994–2002)[3]
Επηρεάστηκε απόCorwin Hansch[3]
Sharon Panasenko[3]
Jack Szostak[3]
Thomas Cech[3]
Οικογένεια
ΣύζυγοςJamie H. D. Cate[7]
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαboard of directors member (από 2018)[8]
ΒραβεύσειςΒραβείο Πριγκίπισσα της Αστουρίας για την Τεχνική και Επιστημονική Έρευνα (2015)[9]
Breakthrough Prize in Life Sciences (2015)[10][11][12]
Dr. Paul Janssen Award for Biomedical Research (2014)[13][14]
Gruber Prize in Genetics (2015)[15][16]
βραβείο Πάουλ Έρλιχ και Λούντβιχ Ντάρμστεντερ (2016)[17]
βραβείο Ντίκσον στην ιατρική (2016)[18]
διεθνές βραβείο Γκάιρντνερ (2016)[19]
Βραβείο Χάινεκεν για τη Βιοχημεία και Βιοφυσική (2016)[20]
Massry Prize (2015)[21]
βραβείο Τανγκ (2016)[22]
L'Oréal-UNESCO Πρόγραμμα για τις γυναίκες στην επιστήμη (2016)[23]
BBVA Foundation Frontiers of Knowledge Award (2016)[24]
βραβείο Άλαν Τάουερ Βάτερμαν (2000)[25]
Gabbay Award (2014)[26]
Lurie Prize in Biomedical Sciences (2014)[27]
βραβείο ιδρύματος Γουόρεν Άλπερτ (2016)[28]
Kavli Prize in Nanoscience (2018)[29]
Croonian Medal and Lecture (2018)[30]
βραβείο της Ιαπωνίας (2017)[31]
βραβείο Περλ Μάιστερ Γκρίνγκαρντ (2018)[32]
Mildred Cohn Award in Biological Chemistry (2013)[33]
βραβείο της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών στις Χημικές Επιστήμες (2018)[34]
Fellow of the AACR Academy (2017)[35]
Βραβείο Βολφ στην Ιατρική (13  Ιανουαρίου 2020)[36][37]
William O. Baker Award for Initiatives in Research (1999)[3]
βραβείο Χάρβεϊ (2018)
μετάλλιο Φρανκ Άλμπερτ Κότον (2017)[38]
Βραβείο Νόμπελ Χημείας (2020)[39]
Beckman Young Investigators Award (1996)[40]
Eli Lilly Award in Biological Chemistry (2001)[41]
Time 100 (2015)[42]
Vanderbilt Prize in Biomedical Science (2020)[43][44]
Murray Goodman Memorial Prize (2016)[45]
Υποτροφία Γκούγκενχαϊμ (2020)[46]
βραβείο Νίρενμπεργκ (2019)
αλλοδαπό μέλος της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου (2016)[47][48]
Packard Fellowship for Science and Engineering (1996)[49]
Μετάλλιο Τζον Σκοτ (2016)[50]
Clarivate Citation Laureates (2015)[51]
Albany Medical Center Prize (2017)[52]
Carl Sagan Prize for Science Popularization
Αίθουσα Φήμης των Εθνικών Εφευρετών (2023)
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Η Τζένιφερ Α. Ντούντνα (αγγλικά: Jennifer A. Doudna‎‎, Ουάσινγκτον, Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, 19 Φεβρουαρίου 1964 - )[53] είναι Αμερικανίδα βιοχημικός και μοριακή βιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϋ (ΗΠΑ). Συνέβαλε στην αποσαφήνιση σύνθετων δομών καταλυτικά ενεργού RNA (ριβοζύμες) και κυρίως στην εξέλιξη της πρωτοποριακής τεχνικής (επεμβατικής) αναδιοργάνωσης του γονιδιώματος, CRISPR. Γι' αυτή τη σημαντική καινοτομία, το 2020, έλαβε -από κοινού- την κορυφαία διάκριση του βραβείου Νόμπελ Χημείας μαζί με τη Γαλλίδα ερευνήτρια δρ. Εμμανουέλ Σαρπαντιέ[54], στενή συνεργάτιδά της τα τελευταία έτη.

Βιογραφικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μεγάλωσε στην πόλη Χίλο της Χαβάης. Απέκτησε το πτυχίο της στο κολέγιο Pomona το 1985, και εκπόνησε διδακτορικό με τον Jack W. Szostak στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ (1989). Ως μεταδιδακτορικός συνεργάτης, συνεργάστηκε με τους Szostak και Thomas R. Cech στο πανεπιστήμιο του Κολοράντο. Το 1994 έγινε καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ. Το 2000/2001 ήταν επισκέπτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ πριν μετακομίσει στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϋ το 2003.

Είναι παντρεμένη με τον Jamie H. Cate (γενν. 1968), έναν από τους πρώτους φοιτητές της[55] και, από το 2019, επίσης καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϋ.[56]

Έργο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ντούντνα πραγματοποίησε καινοτόμες έρευνες που επέτρεψαν την κρυστάλλωση μεγάλων μορίων RNA. Με την έρευνά της προσδιορίστηκε η κρυσταλλική δομή των καταλυτικά ενεργών μορίων RNA (ριβοζύμες) και του μορίου RNA που σχηματίζει τον πυρήνα ριβονουκλεοπρωτεΐνης του σωματιδίου αναγνώρισης σήματος. Αποκάλυψε τις δομικές ιδιότητες αυτών των μορίων και έτσι επέτρεψε μια βαθύτερη κατανόηση του ρόλου του RNA στην κατάλυση και τη βιοσύνθεση των πρωτεϊνών.[57] Μαζί με την Emmanuelle Charpentier δημοσίευσαν μία σημαντική ερευνητική εργασία, σχετικά με την τεχνική CRISPR/Cas9 μέσω της ανάδειξης της χρήσης του Cas9 στην περικοπή οποιασδήποτε ακολουθίας στο DNA.[58][59]

Από το 2014 ασχολείται με το ρόλο της δομής του mRNA στη ρύθμιση γονιδίων μέσω μίκρο-RNA, με την εσωτερική θέση εισόδου ριβοσωμάτων, με τον δομικό και βιοχημικό χαρακτηρισμό του βακτηριακού ανοσοποιητικού συστήματος που διαμεσολαβείται από το CRISPR, με τη δομή και τη λειτουργία των σωματιδίων αναγνώρισης σήματος και με την αναγνώριση RNA από ένζυμα Dicer. Εκτός από το βραβείο Νόμπελ Χημείας, έχει πάρει πολυάριθμες άλλες αναγνωρίσεις και βραβεία.

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Jennifer-Doudna. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. ↑ 2,0 2,1 (Γερμανικά, Αγγλικά) FemBio database. 32225. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 «Biography of Jennifer A. Doudna» (Αγγλικά) 1  Δεκεμβρίου 2004. σελ. 16987-16989.
  4. ↑ CONOR.SI. 213126755.
  5. ↑ vcresearch.berkeley.edu/faculty/jennifer-doudna.
  6. ↑ Ανακτήθηκε στις 3  Ιουλίου 2019.
  7. ↑ breakthroughprize.org/Laureates/2/L63. Ανακτήθηκε στις 6  Φεβρουαρίου 2023.
  8. ↑ Proxy Statement. www.sec.gov/Archives/edgar/data/200406/000020040618000009/a2018jnjproxy.htm#s0F7F1707681E553F94BAAA70AD77F885.
  9. ↑ «PREMIO PRINCESA DE ASTURIASDE INVESTIGACIÓN CIENTÍFICA Y TÉCNICA 2015». (Ισπανικά)
  10. ↑ «Laureates». (Αγγλικά)
  11. ↑ «Jennifer Doudna Shares Breakthrough Prize in Life Sciences». Ιατρικό Ινστιτούτο Χάουαρντ Χιουζ. 10  Νοεμβρίου 2014.
  12. ↑ «Recipients Of The 2015 Breakthrough Prizes In Fundamental Physics And Life Sciences Announced». Recipients Of The 2015 Breakthrough Prizes In Fundamental Physics And Life Sciences Announced. Breakthrough Prize in Life Sciences. 9  Νοεμβρίου 2014.
  13. ↑ «Emmanuelle Charpentier, Ph.D. and Jennifer Doudna, Ph.D.». Dr. Paul Janssen Award for Biomedical Research. Ανακτήθηκε στις 5  Φεβρουαρίου 2020.
  14. ↑ «Jennifer Doudna, Ph.D., and Emmanuelle Charpentier, Ph.D., Win 2014 Dr. Paul Janssen Award for Biomedical Research». Johnson & Johnson. 24  Ιουνίου 2014.
  15. ↑ «2015 Genetics Prize Jennifer Doudna». Gruber Foundation. Ανακτήθηκε στις 5  Φεβρουαρίου 2020.
  16. ↑ «Gruber Foundation honors excellence in neuroscience, cosmology, and genetics». 16  Ιουνίου 2015.
  17. ↑ «Paul Ehrlich and Ludwig Darmstaedter Prize for E. Charpentier an J.A. Doudna». (Αγγλικά) Ανακτήθηκε στις 5  Φεβρουαρίου 2020.
  18. ↑ «2016 Dickson Prize Winner». (Αγγλικά) Πανεπιστήμιο του Πίτσμπεργκ. Ανακτήθηκε στις 5  Φεβρουαρίου 2020.
  19. ↑ «Jennifer Doudna». (Αγγλικά) Gairdner Foundation. Ανακτήθηκε στις 5  Φεβρουαρίου 2020.
  20. ↑ «Jennifer Doudna». Βασιλική ακαδημία τεχνών και επιστήμης της Ολλανδίας. Ανακτήθηκε στις 5  Φεβρουαρίου 2020.
  21. ↑ «Massry winners helped launch gene editing revolution». (Αγγλικά) Ανακτήθηκε στις 5  Φεβρουαρίου 2020.
  22. ↑ «Taiwan’s Tang Prizes awarded to Doudna, Rosenfeld». Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Μπέρκλεϋ. 20  Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 5  Φεβρουαρίου 2020.
  23. ↑ «2016 L’Oréal-UNESCO For Women in Science Awards». (Αγγλικά) Εκπαιδευτική Επιστημονική και Πολιτιστική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών. Ανακτήθηκε στις 5  Φεβρουαρίου 2020.
  24. ↑ «Jennifer Doudna». BBVA Foundation Frontiers of Knowledge Award. Ανακτήθηκε στις 5  Φεβρουαρίου 2020.
  25. ↑ «NSF Honors Yale Biochemist Jennifer Doudna with the Alan T. Waterman Award». National Science Foundation. 10  Απριλίου 2000. Ανακτήθηκε στις 5  Φεβρουαρίου 2020.
  26. ↑ «Gabbay Award honors researchers who developed groundbreaking genomic tool». Πανεπιστήμιο Μπράνταϊς. 20  Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 5  Φεβρουαρίου 2020.
  27. ↑ «FNIH Awards Lurie Prize to Jennifer Doudna». Foundation for the National Institutes of Health. 24  Φεβρουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 5  Φεβρουαρίου 2020.
  28. ↑ «Jennifer Doudna». (Αγγλικά) Ανακτήθηκε στις 5  Φεβρουαρίου 2020.
  29. ↑ «Jennifer A. Doudna». (Αγγλικά) Ανακτήθηκε στις 5  Φεβρουαρίου 2020.
  30. ↑ «Jennifer Doudna» (Αγγλικά) Βασιλική Εταιρεία. 12860. Ανακτήθηκε στις 3  Ιουλίου 2018.
  31. ↑ «Doudna awarded Japan Prize for invention of CRISPR gene editing». Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Μπέρκλεϋ. 2  Φεβρουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 5  Φεβρουαρίου 2020.
  32. ↑ «The Award of "Scientific Heroines” Honors Dr. Jennifer Doudna». 4  Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 5  Φεβρουαρίου 2020.
  33. ↑ «Jennifer Doudna winsnew Mildred Cohn award». (Αγγλικά) Ανακτήθηκε στις 5  Φεβρουαρίου 2020.
  34. ↑ «NAS Award in Chemical Sciences». (Αγγλικά) Ανακτήθηκε στις 5  Φεβρουαρίου 2020.
  35. ↑ «JENNIFER A. DOUDNA, PHD». (Αγγλικά) American Association for Cancer Research. Ανακτήθηκε στις 5  Φεβρουαρίου 2020.
  36. ↑ «Jennifer Doudna awarded 2020 Wolf Prize in Medicine». Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Μπέρκλεϋ. 13  Ιανουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 5  Φεβρουαρίου 2020.
  37. ↑ «2020 Wolf Prize were announced». 2020 Wolf Prize were announced. Wolf Foundation. 13  Ιανουαρίου 2020.
  38. ↑ www.chem.tamu.edu/medals+lectureships/cotton-medal/Cotton-Medal.php.
  39. ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 2020». (Αγγλικά) The Nobel Prize in Chemistry 2020. Σουηδική Βασιλική Ακαδημία των Επιστημών. 7  Οκτωβρίου 2020.
  40. ↑ «Dr. Jennifer A. Doudna, PhD». Arnold and Mabel Beckman Foundation.
  41. ↑ «Eli Lilly Award in Biological Chemistry».
  42. ↑ «Emmanuelle Charpentier & Jennifer Doudna». 16  Απριλίου 2015.
  43. ↑ «Vanderbilt Prize in Biomedical Science». Vanderbilt University Medical Center. Ανακτήθηκε στις 15  Οκτωβρίου 2020.
  44. ↑ «UC Berkeley’s Doudna named to receive Vanderbilt Prize». Vanderbilt University Medical Center. 18  Μαρτίου 2020.
  45. ↑ onlinelibrary.wiley.com/page/journal/10970282/homepage/murray_goodman_memorial_prize.htm.
  46. ↑ (Αγγλικά) Guggenheim Fellows database. jennifer-doudna. Ανακτήθηκε στις 6  Μαΐου 2022.
  47. ↑ «Fellows Directory» (Βρετανικά αγγλικά) Ανακτήθηκε στις 2  Μαΐου 2022.
  48. ↑ royalsociety.org/news/2016/04/new-fellows-2016/. Ανακτήθηκε στις 2  Μαΐου 2022.
  49. ↑ www.packard.org/what-we-fund/science/packard-fellowships-for-science-and-engineering/fellowship-directory/doudna-jennifer-a/.
  50. ↑ thejohnscottaward.github.io/jsc/2011-recent.html.
  51. ↑ clarivate.com/citation-laureates. Ανακτήθηκε στις 23  Σεπτεμβρίου 2023.
  52. ↑ engage.amc.edu/wp-content/uploads/2022/12/AlbanyPrize_PastRecipients_2023.pdf.
  53. ↑ Kara Rogers: Jennifer Doudna in der Encyclopaedia Britannica (britannica.com); abgerufen am 22. Dezember 2017.
  54. ↑ https://www.nature.com/articles/d41586-020-02765-9
  55. ↑ The Doudna Lab – People beim Doudna Lab (doudnalab.org); abgerufen am 20. April 2019
  56. ↑ Jamie H. D. Cate und Jamie H. D. Cate bei der University of California, Berkeley (berkeley.edu); abgerufen am 20. April 2019
  57. ↑ Alan T. Waterman Award Recipients (2000) bei der National Science Foundation (nsf.org); abgerufen am 21. August 2014
  58. ↑ M. Jinek, K. Chylinski, I. Fonfara, M. Hauer, J. A. Doudna, E. Charpentier: A programmable dual-RNA-guided DNA endonuclease in adaptive bacterial immunity, Science, Band 337, 2012, σσ. 816–821, PMID 22745249
  59. ↑ Δημοσίευση στο Nature

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Walter Isaacson: The Code Breaker: Jennifer Doudna, Gene Editing και το μέλλον του ανθρώπινου αγώνα. Simon & Schuster, Νέα Υόρκη 2021, ISBN 978-1-9821-1585-2 .
  • Melissa Marino: Βιογραφία της Jennifer A. Doudna. Σε: Πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών . 101, 2004, σελ. 16987-16989, doi: 10.1073 / pnas.0408147101 .

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Τζένιφερ_Α._Ντούντνα&oldid=10571650"