Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ωκεανός

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Για άλλες χρήσεις, δείτε: Ωκεανός (αποσαφήνιση).

Ωκεανός αποκαλείται η πολύ μεγάλη θαλάσσια επιφάνεια. Ο όρος καθιερώθηκε, ιστορικά, από τον αρχαίο Έλληνα Ηρόδοτο και προέρχεται από τον ομώνυμο μυθικό θεό της Ελληνικής Μυθολογίας, τον Ωκεανό.

Οι ωκεανοί αρχικά ήταν τρεις, ο Ειρηνικός, ο Ατλαντικός και ο Ινδικός, ενώ στη συνέχεια προστέθηκαν οι δύο των πόλων της Γης, ο Αρκτικός και ο Ανταρκτικός Ωκεανός, που συνολικά καλύπτουν σχεδόν τα τρία τέταρτα (71%) της επιφάνειας της γης, περιέχουν δε το 97% του νερού και το 90% των ηφαιστείων, ενώ σχεδόν τα μισά από τα παγκόσμια θαλάσσια ύδατα παρουσιάζουν βάθος μεγαλύτερο των 3.000 μέτρων.

Οι ωκεανοί καλύπτουν έκταση 361 εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων της γήινης επιφάνειας. Έχουν συνολικό όγκο 1.335 εκατομμύρια κυβικά χιλιόμετρα και το μέσο βάθος τους είναι 3.688 μέτρα (σχεδόν τα μισά από τα παγκόσμια θαλάσσια ύδατα έχουν βάθος άνω των 3.000 μέτρων).

# Ωκεανός Τοποθεσία Έκταση
(τ.χλμ.)
(%)
Όγκος
(κ.χλμ.)
(%)
Μέσο βάθος
(μ.)
Ακτογραμμή
(χλμ.)
1 Ειρηνικός Ωκεανός Χωρίζει την Ασία και την Ωκεανία από την Αμερική[1][Σημ.] &0000000168723000.000000168.723.000
46,6
&0000000669880000.000000669.880.000
50,1
&0000000000003970.0000003.970 &0000000000135663.000000135.663
2 Ατλαντικός Ωκεανός Χωρίζει την Αμερική από την Ευρώπη και την Αφρική[2] &0000000085133000.00000085.133.000
23,5
&0000000310410900.000000310.410.900
23,3
&0000000000003646.0000003.646 &0000000000111866.000000111.866
3 Ινδικός Ωκεανός Βρέχει την νότια Ασία και χωρίζει την Αφρική από την Αυστραλία[3] &0000000070560000.00000070.560.000
19,5
&0000000264000000.000000264.000.000
19,8
&0000000000003741.0000003.741 &0000000000066526.00000066.526
4 Ανταρκτικός Ωκεανός Κάποιες φορές θεωρείται επέκταση των Ωκεανών Ειρηνικού, Ατλαντικού, και Ινδικού[4][5], που περικλείει την Ανταρκτική &0000000021960000.00000021.960.000
6,1
&0000000071800000.00000071.800.000
5,4
&0000000000003270.0000003.270 &0000000000017968.00000017.968
5 Αρκτικός Ωκεανός Κάποιες φορές θεωρείται θάλασσα ή εκβολή του Ατλαντικού[6][7], η οποία καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της Αρκτικής και βρέχει το βόρειο μέρος της βορείου Αμερικής και της Ευρασίας[8] &0000000015558000.00000015.558.000
4,3
&0000000018750000.00000018.750.000
1,4
&0000000000001205.0000001.205 &0000000000045389.00000045.389
Σύνολο - Παγκόσμιος Ωκεανός &0000000361900000.000000361.900.000
100
&0000001335000000.0000001.335.000.000
100
&0000000000003688.0000003.688 &0000000000377412.000000377.412[9]
Σημ.: Volume, area, and average depth figures include NOAA ETOPO1 figures for marginal Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
Sources: Encyclopedia of Earth,[1][2][3][4][8] International Hydrographic Organization,[5] Regional Oceanography: an Introduction (Tomczak, 2005),[6] Encyclopædia Britannica,[7] and the International Telecommunication Union.[9]

Ένα αρκετά μεγάλο μέρος των ωκεανών είναι ανεξερεύνητο. Είναι το μοναδικό μέρος του πλανήτη Γη που δεν έχει εξερευνηθεί αρκετά. Ταξίδια στον ωκεανό γινόντουσαν από τους προϊστορικούς χρόνους, αλλά μόνο στους σύγχρονους χρόνους έχει πραγματοποιηθεί εκτενές υποβρύχιο ταξίδι.

Το βαθύτερο σημείο στον ωκεανό είναι η τάφρος των Μαριανών (Mariana Trench), η οποία βρίσκεται στον Ειρηνικό Ωκεανό, βόρεια των Μαριάνων νήσων (Marianna Islands). Έχει μέγιστο βάθος 10.971 μέτρων.[10] Ερευνήθηκε πλήρως το 1951 με το βρετανικό ναυτικό σκάφος, "Challenger ΙΙ" που έδωσε το όνομά του στο βαθύτερο μέρος της τάφρου Challenger Deep.

  1. 1,0 1,1 «Pacific Ocean». Encyclopedia of Earth. Ανακτήθηκε στις 7 Μαρτίου 2015. 
  2. 2,0 2,1 «Atlantic Ocean». Encyclopedia of Earth. Ανακτήθηκε στις 7 Μαρτίου 2015. 
  3. 3,0 3,1 «Indian Ocean». Encyclopedia of Earth. Ανακτήθηκε στις 7 Μαρτίου 2015. 
  4. 4,0 4,1 «Southern Ocean». Encyclopedia of Earth. Ανακτήθηκε στις 10 Μαρτίου 2015. 
  5. 5,0 5,1 «Limits of Oceans and Seas, 3rd edition» (PDF). International Hydrographic Organization. 1953. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 8 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2010. 
  6. 6,0 6,1 Tomczak, Matthias· Godfrey, J. Stuart (2003). Regional Oceanography: an Introduction (2 έκδοση). Delhi: Daya Publishing House. ISBN 81-7035-306-8. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιουνίου 2007. Ανακτήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 2018. 
  7. 7,0 7,1 «'Arctic Ocean' – Encyclopædia Britannica». Ανακτήθηκε στις 2 Ιουλίου 2012. As an approximation, the Arctic Ocean may be regarded as an estuary of the Atlantic Ocean. 
  8. 8,0 8,1 «Arctic Ocean». Encyclopedia of Earth. Ανακτήθηκε στις 7 Μαρτίου 2015. 
  9. 9,0 9,1 «Recommendation ITU-R RS.1624: Sharing between the Earth exploration-satellite (passive) and airborne altimeters in the aeronautical radionavigation service in the band 4 200–4 400 MHz (Question ITU-R 229/7)» (PDF). ITU Radiotelecommunication Sector (ITU-R). Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2015. The oceans occupy about 3.35×108 km2 of area. There are 377412 km of oceanic coastlines in the world. 
  10. «Μέτρηση 2009». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2011. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Λεξιλογικός ορισμός του ωκεανός στο Βικιλεξικό
  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Oceans στο Wikimedia Commons
  • Αναφορές σχετικά με το θέμα Ωκεανός στα Βικιφθέγματα