Στερνόρρυγχα

Στερνόρρυγχα
	; Μια αφίδα (μελίγκρα)
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο:	Ζώα;
Υποβασίλειο:	Ευμετάζωα (Eumetazoa);
Ανθυποβασίλειο:	Αμφίπλευρα (Bilateria);
Κλάδος:	Νεφρόζωα (Nephrozoa);
Υπερσυνομοταξία:	Πρωτοστόμια (Protostomia);
Κλάδος:	Εκδυσόζωα (Ecdysozoa);
Συνομοταξία:	Αρθρόποδα (Arthropoda);
Ομοταξία:	Έντομα (Insecta);
Τάξη:	Ημίπτερα (Hemiptera);
Υποτάξη:	Στερνόρρυγχα; (Sternorrhyncha);

Τα στερνόρρυγχα (επιστημονική-λατινική ονομασία Sternorrhyncha)^[1]^[2]^[3] υπόταξη ημίπτερων εντόμων, που έχει πολλές χιλιάδες είδη. Περιλαμβάνει γνωστά ζωύφια, όπως τις αφίδες ή μελίγκρες (αλλά όχι τους κοριούς), τις λευκές μύγες και τη φυλλοξήρα, ομάδες που παραδοσιακά ταξινομούνταν στην παρωχημένη σήμερα τάξη ομόπτερα (Homoptera). Η ονομασία «στερνόρρυγχα» προέρχεται από το ότι τα στοματικά τους εξαρτήματα βρίσκονται προς το πίσω κάτω μέρος της κεφαλής, στα όρια του λαιμού. Στερνόρρυγχα έντομα συναντώνται σε όλο τον κόσμο.

Τα στερνόρρυγχα είναι όλα τους φυτοφάγα και πολλά είδη τους αποτελούν επιβλαβή έντομα εξαιτίας των ζημιών που προκαλούν σε καλλιεργούμενα φυτά μεγάλης οικονομικής αξίας για τον άνθρωπο, ακόμα και σε καλλωπιστικά φυτά.

Πολλά στερνόρρυγχα έχουν τροποποιημένη μορφολογία και/ή κύκλο ζωής, με φαινόμενα όπως οι άπτερες μορφές, η παρθενογένεση, ο ακραίος φυλετικός διμορφισμός και η ευκοινωνικότητα.

Ταξινομική

Τα στερνόρρυγχα υποδιαιρούνται στις εξής 5 γενικότερα αποδεκτές υπεροικογένειες (δίνονται και οι οικογένειες της καθεμιάς):

Aleyrodoidea, οι λευκές μύγες
- Aleyrodidae
Aphidoidea, οι αφίδες
- Aphididae
Coccoidea, π.χ. η Marchalina hellenica
- - Aclerdidae
  - Asterolecaniidae
  - Beesoniidae
  - Calycicoccidae
  - Carayonemidae
  - Cerococcidae
  - Cissococcidae
  - Coccidae
  - Coelostomidiidae
  - Conchaspididae
  - Cryptococcidae
  - Dactylopiidae
  - Diaspididae, η μεγαλύτερη οικογένεια των στερνόρρυγχων (περ. 400 γένη, πάνω από 2.650 είδη)
  - Eriococcidae
  - Halimococcidae
  - Kermesidae
  - Kerriidae
  - Kuwaniidae
  - Lecanodiaspididae
  - Lithuanicoccidae
  - Macrodrilidae
  - Marchalinidae
  - Margarodidae
  - Micrococcidae
  - Monophlebidae
  - Ortheziidae
  - Pennygullaniidae
  - Phenacoleachiidae
  - Phoenicococcidae
  - Pityococcidae
  - Porphyrophoridae
  - Pseudococcidae
  - Putoidae
  - Rhizoecidae
  - Steingeliidae
  - Stictococcidae
  - Stigmacoccidae
  - Tachardiidae
  - Termitococcidae
  - Xylococcidae
Phylloxeroidea
- - Adelgidae
  - Phylloxeridae
Psylloidea
- - Aphalaridae
  - Calophyidae
  - Carsidaridae
  - Homotomidae
  - Liviidae
  - Phacopteronidae
  - Psyllidae
  - Triozidae

Υπάρχει επιπλέον μία οικογένεια εξαφανισμένων σήμερα προϊστορικών στερνόρρυγχων, οι Dinglidae, με δύο μόνο γένη, που δεν εντάσσεται στις παραπάνω υπεροικογένειες, συγγενεύει πάντως περισσότερο με τα Aleyrodoidea.

Παραπομπές

↑ «ITIS standard report - Sternorrhyncha». Ολοκληρωμένο Σύστημα Ταξινομικών Πληροφοριών. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2014.
↑ Grimaldi & Engel (2005) Evolution of the Insects, σσ. 289-303
↑ Paraneoptera Species File (Version 5.0/5.0)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Στερνόρρυγχα

«Υπόταξη Sternorrhyncha — Φυτοπαρασιτικά ημίπτερα» στο BugGuide

[Integrated_Taxonomic_Information_System_-_ITIS_standard_report_-_Sternorrhyncha-1] «ITIS standard report - Sternorrhyncha». Ολοκληρωμένο Σύστημα Ταξινομικών Πληροφοριών. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2014.

[2] Grimaldi & Engel (2005) Evolution of the Insects, σσ. 289-303

[3] Paraneoptera Species File (Version 5.0/5.0)

[1]

[2]

[3]