Πρεμετή
| Πρεμετή | ||
|---|---|---|
 Πανοραμική άποψη της Πρεμετής | ||
| ||
  Πρεμετή | ||
| Χώρα | Αλβανία | |
| Διοικητική υπαγωγή | Επαρχία Πρεμετής | |
| Υψόμετρο | 240 μέτρα[1] | |
| Πληθυσμός | 5.945 (2011)[2] | |
| Ταχ. κωδ. | 6401 | |
| Τηλ. κωδ. | 813 | |
| Ζώνη ώρας | UTC+01:00 (επίσημη ώρα) UTC+02:00 (θερινή ώρα) | |
| Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος | |
 Σχετικά πολυμέσα | ||
Η Πρεμετή (αλβανικά: Përmet), είναι πόλη της νότιας Αλβανίας, στον νομό του Αργυροκάστρου. Ο πληθυσμός της σύμφωνα με την τελευταία απογραφή είναι 5.945 κάτοικοι. Διαρρέεται από τον ποταμό Αώο, που ρέει κατά μήκος της οροσειράς Τρεμπεσίνα-Ντέμπελ-Δούσκο, ανάμεσα στα βουνά Τρεμπεσίνα και Ντέμπελ και στη συνέχεια στο φαράγγι Κέλτσιρε.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 15ο αιώνα η Πρεμετή περιήλθε στην κυριαρχία των Οθωμανών και έγινε πρώτα καζάς του σαντζακίου του Αργυρόκαστρου και αργότερα εκείνου των Ιωαννίνων.[3] Τον 18ο και τον 19ο αιώνα λειτουργούσε στην πόλη ελληνικό σχολείο.[4] Μετά από μία ανεπιτυχή εξέγερση το 1833, η Οθωμανική Αυτοκρατορία αντικατέστησε τους Οθωμανούς αξιωματούχους της πόλης με ντόπιους Αλβανούς και εξήγγειλε γενική αμνηστία για όλους που είχαν συμμετάσχει στην εξέγερση.[5] Οι τεχνίτες του καζά της Πρεμετής είχαν το μονοπώλιο των "όπιγκα" (παραδοσιακών παπουτσιών) στα βιλαέτια της Σκόδρας και των Ιωαννίνων μέχρι το 1841, οπότε αυτό το προνόμιο καταργήθηκε με τις μεταρρυθμίσεις του Τανζιμάτ.[6] Το πρώτο αλβανόγλωσσο σχολείο της πόλης ιδρύθηκε το 1889-90 από δάσκαλους που δίδασκαν στον τοπικό Μουσουλμανικό μεντρεσέ και στο ελληνορθόδοξο σχολείο. Αργότερα οι Οθωμανικές αρχές απαγόρευσαν στους Μουσουλμάνους μαθητές να το παρακολουθούν και το σχολείο τελικά έκλεισε.[7] Το 1909, κατά τη Δεύτερη Συνταγματική Περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, οι αρχές επέτρεψαν να διδάσκεται η αλβανική γλώσσα στον τοπικό μεντρεσέ.[8]. Το 1912 η Πρεμετή καταλήφθηκε από ελληνικά στρατευματα και έμεινε υπό ελληνική διοίκηση έως το 1916.
Στις 4 Δεκεμβρίου 1940, κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού πολέμου, η Πρεμετή περιήλθε σε ελληνικό έλεγχο από τα προελαύνοντα τμήματα του Β΄ Σώματος Στρατού.[9] Το Μάιο του 1944 το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο του Ενβέρ Χότζα συγκάλεσε στην πόλη το συνέδριο που εξέλεξε την προσωρινή κυβέρνηση της Αλβανίας. Κατά την κομμουνιστική περίοδο η Πρεμετή είχε τον τίτλο της Ηρωικής Πόλης.
Πολιτισμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Πρεμετή είναι γνωστή για την κουζίνα της, ιδιαίτερα τα πολλά διασφορετικά είδη μαρμελάδας και κομπόστας, γνωστά αντίστοιχα ως «ρέτσελ» και «κομπόστο» και την παραγωγή τοπικού κρασιού και ρακιού.
Επιφανείς κάτοικοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Φίλιππος και Μάρκος Δ. Φιλίππου, Έλληνες ευεργέτες.
- Σταθάκης Λούκας, Έλληνας ευεργέτης.
- Ζώτος Ντούρος,΄Έλληνας ευεργέτης, ο οποίος ζούσε στη Βιέννη, κληροδότησε τα χρήματα για τη δημιουργία και λειτουργία του πρώτου ελληνικού σχολείου στην Πρεμετή το 1878.
- Αδάμ Δούκας (1790-1860) Έλληνας πολιτικός ηγέτης της Ελληνικής Επανάστασης του 1821
- Απόστολος Αρσάκης (1792-1874), Έλληνας ευεργέτης.
- Βασίλειος Ιωαννίδης (1896-1963), Έλληνας .θεολόγος και ακαδημαϊκός.
- Σίμων Στεφανής, Αλβανός πολιτικός ελληνικής καταγωγής.
- Οδισέ Πασκάλι, Αλβανός γλύπτης.
- Τουρχάν Περμέτι, πολιτικός και πρώην Πρωθυπουργός της Αλβανίας (1918-1920).
- Αμπντίλ Φρασέρι, από τους πρωτεργάτες της Αλβανικής Εθνικής Αφύπνισης.
- Σάμι Φρασέρι, λόγιος.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 www
.visitpermet .org /permet /index .php /al /rrethi-i-permetit /histori-dhe-kulture. - ↑ www
.instat .gov .al /media /195823 /6 __gjirokaster .pdf. - ↑ Karpat, Kemal H. (1985). Ottoman Population, 1830-1914: Demographic and Social Characteristics. Wisconsin: University of Wisconsin Press. σελ. 146. ISBN 9780299091606.
- ↑ Κολτσίδα, Αθηνά. Η Εκπαίδευση στη Βόρεια Ήπειρο κατά την Ύστερη Περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, σελ. 131, 214, 406.
- ↑ Pollo, Stefanaq (1983). Historia e Shqipërisë: Vitet 30 të shek. XIX-1912. Tirana: Akademia e Shkencave e RPS të Shqipërisë, Instituti i Historisë. σελ. 85.
- ↑ History of the Albanian people, σσ. 45–6
- ↑ Haxhihasani, Qemal (1959). «Kërkime dhe Vëzhgime Folklorike në rrethin e Përmetit». Buletin I Universitetit Shtetëror të Tiranës seria Shkencat Shoqërore 1959 (2): 121.
- ↑ History of the Albanian people, σελ. 401
- ↑ John Carr. The Defence and Fall of Greece 1940-1941, p. 90