Μετάβαση στο περιεχόμενο

Πράγα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 50°5′15″N 14°25′17″E / 50.08750°N 14.42139°E / 50.08750; 14.42139

Πράγα

Σημαία

Έμβλημα
Παρωνύμιο: Mater urbium, Stověžatá Praha[1], Praga Caput Regni και Praga Caput Rei publicae
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Πράγα
50°5′15″N 14°25′17″E
ΧώραΤσεχία
Διοικητική υπαγωγήΤσεχία
Ίδρυση8ος αιώνας
Διοίκηση
 • Δήμαρχος της ΠράγαςΜποχούσλαβ Σβομπόντα (από 2023)
 • Μέλος του/τηςΔίκτυο Δημιουργικών Πόλεων[2]
Παγκόσμια Ομοσπονδία Τουριστικών Πόλεων[3]
Σύνδεσμος Ιστορικών Πόλεων[4]
Organization of World Heritage Cities[5]
Έκταση496,21 km²[6]
Υψόμετρο235 μέτρα
Πληθυσμός1.384.732 (1  Ιανουαρίου 2024)[7]
Ταχ. κωδ.100 00–199 00[8], 252 26[8] και 252 28[8]
Τηλ. κωδ.2
Ζώνη ώραςUTC+01:00 (επίσημη ώρα)
UTC+02:00 (θερινή ώρα)
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Πράγα (τσεχικά: Praha‎‎) είναι η πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη της Τσεχίας. Χτισμένη στον ποταμό Μολδάβα (Vltava), στην κεντρική Βοημία, έχει 1,309 εκατομμύρια κατοίκους σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία το 2019. Αποκαλείται επίσης «η χρυσή πόλη» και «μητέρα των πόλεων». Από το 1992, το ιστορικό κέντρο της Πράγας ανήκει στον κατάλογο μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.

Η ευρύτερη περιοχή της Πράγας κατοικείται από την Παλαιολιθική Εποχή. Γύρω στο 200 π.Χ., Κέλτες εγκαταστάθηκαν σε μια περιοχή προς τα νότια ονόματι Ζάβιστ, αλλά αργότερα εκδιώχθηκαν ή αφομοιώθηκαν από γερμανικά φύλα. Από τον 4ο αιώνα κι έπειτα, η περιοχή βρισκόταν υπό την εξουσία των Σλάβων, αν και για μια περίοδο υποτάχτηκαν στους Αβάρους.

Σύμφωνα με το θρύλο, η Πράγα ιδρύθηκε από την Πριγκίπισσα Λιμπούσε και το σύζυγό της, Πρέμυσλ, ιδρυτή της ομώνυμης δυναστείας. Τον αρχικό πυρήνα της πόλης αποτελούσε ένα κάστρο σε ένα λόφο στη δεξιά όχθη του Μολδάβα, γνωστό ως Βίσεχραντ, που σημαίνει «υψηλό, ανώτερο κάστρο». Σύντομα, η πόλη έγινε η έδρα των Βασιλέων της Βοημίας, κάποιοι εκ των οποίων κυβέρνησαν αργότερα ως αυτοκράτορες της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, καθώς και σημαντικότατο εμπορικό κέντρο, το οποίο προσέλκυε εμπόρους από όλη την Ευρώπη. Η πόλη έγινε επισκοπάτο το 973.

Ο βασιλιάς Βλαδισλάβος Β' έχτισε το 1170 την πρώτη γέφυρα πάνω από το Μολδάβα, τη Γέφυρα της Ιουδήθ, αν και κατέρρευσε το 1342. Στα θεμέλιά της χτίστηκε αργότερα η Γέφυρα του Καρόλου. Το 1257, υπό τη βασιλεία του Ότακαρ Β', δημιουργήθηκε η Μάλα Στράνα, συνοικία των Γερμανών, που είχαν το δικαίωμα απονομής δικαιοσύνης, σύμφωνα με τη νομοθεσία του Μαγδεβούργου. Η νέα συνοικία ήταν στην απέναντι όχθη από το Στάρε Μιέστο, την Παλαιά Πόλη.

Η πόλη άνθισε το 14ο αιώνα, κατά τη βασιλεία του Καρόλου του 4ου, ο οποίος διέταξε την κατασκευή του Νόβε Μιέστο, της Νέας Πόλης, δίπλα στην Παλαιά. Παράλληλα ανεγέρθηκε η Γέφυρα του Καρόλου, η οποία και συνέδεε τη νέα περιοχή με τη Μάλα Στράνα. Μνημεία της εποχής αυτής είναι και ο Καθεδρικός του Αγίου Βίτου μέσα στο κάστρο Χράντσανι, ο παλαιότερος γοτθικός καθεδρικός ναός στην κεντρική Ευρώπη, καθώς και το Πανεπιστήμιο Καρόλου, το παλαιότερο πανεπιστήμιο στην κεντρική Ευρώπη. Κατά τη βασιλεία του Βεντσεσλάβου Δ΄, ο Γιαν Χους, θεολόγος και λέκτορας Πανεπιστημίου, διεξήγαγε τις ομιλίες του στην Πράγα, κηρύσσοντας τις ιδέες του για τη μεταρρύθμιση της εκκλησίας. Έχοντας γίνει επικίνδυνος για πολιτικούς και θρησκευτικούς λόγους, ο Χους κάηκε στην πυρά το 1415.

Στους επόμενους δύο αιώνες, η Πράγα καθιερώθηκε ως εμπορικό κέντρο στην καρδιά της Ευρώπης. Το 1526, το Βασίλειο της Βοημίας παραχωρήθηκε στους Αψβούργους. Ευημερία γνώρισε η πόλη όσο ήταν στο θρόνο ο Αυτοκράτορας Ροδόλφος Β΄, εκλεγμένος βασιλιάς της Βοημίας το 1576. Ζούσε στο Κάστρο, όπου συγκέντρωνε στην αυλή του πλήθος από αστρολόγους, μάγους και άλλες παράξενες φυσιογνωμίες.

Στις 23 Μαΐου 1618, η περίφημη Εκπαραθύρωση της Πράγας προκάλεσε τον Τριακονταετή Πόλεμο, όταν οι προτεστάντες ηγέτες πέταξαν από το παράθυρο τους καθολικούς απεσταλμένους της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Με τη λήξη του πολέμου και τη Συνθήκη της Βεστφαλίας, ο βασιλιάς Φερδινάνδος μετέφερε την αυλή στη Βιέννη κι έτσι η Πράγα έπεσε σε παρακμή: ο πληθυσμός έφτασε τους 20.000 από 60.000 κατοίκους που ζούσαν εκεί πριν από τον πόλεμο.

Το 1784, υπό τον Ιωσήφ το 2ο, οι τέσσερις δήμοι της Πράγας (Μάλα Στράνα, Νόβε Μιέστο, Στάρε Μιέστο, Χράντσανι) ενώθηκαν σε έναν. Μόλις το 1850 συμπεριλήφθηκε και η εβραϊκή συνοικία, το Γιόζεφοβ, που ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του. Η Βιομηχανική Επανάσταση επηρέασε σημαντικά την Πράγα. Το 1817, δημιουργήθηκε το προάστιο Κάρλιν, ενώ οι πρώτες σιδηροδρομικές γραμμές κατασκευάστηκαν το 1842.

Ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος έληξε με την ήττα της Αυστροουγγαρίας και τη δημιουργία της Τσεχοσλοβακίας, με πρωτεύουσα την Πράγα. Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, κυριάρχησε απολυταρχικό καθεστώς. Το 1967, στο 4ο Συνέδριο Τσεχοσλοβάκων Συγγραφέων στην Πράγα, εκδηλώθηκε μια σφοδρή αντίθεση ενάντια στο καθεστώς. Με ηγέτη το νέο γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος, Αλεξάντερ Ντούμπτσεκ, ξεκίνησε η περίοδος του «σοσιαλισμού με ανθρώπινο πρόσωπο». Ήταν η «Άνοιξη της Πράγας», η οποία όμως προκάλεσε την αντίδραση της Σοβιετικής Ένωσης: τον Αύγουστο του 1968 στρατεύματα του Συμφώνου της Βαρσοβίας κατέλαβαν την Τσεχοσλοβακία και την πρωτεύουσα καταπνίγοντας την εξέγερση.

Το 1989, μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου και τη Βελούδινη Επανάσταση στους δρόμους της Πράγας, κατέρρευσε το κομμουνιστικό καθεστώς στην Τσεχοσλοβακία. Το 1993, η Πράγα έγινε η πρωτεύουσα της νεοσύστατης Τσεχίας.

Χρονοδιάγραμμα της ιστορίας της Πράγας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η εκκλησία της Παναγίας του Τυν στην κεντρική πλατεία της Πράγας
  • 870 Δημιουργείται το Κάστρο της Πράγας
  • 1085 Η Πράγα γίνεται η έδρα των βασιλιάδων - 1ος βασιλιάς Βρατισλάβος ο 2ος της Βοημίας
  • 1344 Η επισκοπή της Πράγας γίνεται αρχιεπισκοπή
  • 1346 Πρωτεύουσα Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
  • 1348 Ιδρύεται το Πανεπιστήμιο της Πράγας
  • 1378 Ανασχηματισμοί του Γιαν Χους
  • 1419 Πρώτη Εκπαραθύρωση της Πράγας
  • 1420 Μάχη στο βουνό Βίτκοφ - Οι Χουσίτες νικούν τους Σταυροφόρους
  • 1583 Ροδόλφος ο 2ος - πρωτεύουσα Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
  • 1618 Δεύτερη Εκπαραθύρωση της Πράγας - Τριακονταετής Πόλεμος
  • 1621 Εκτέλεση 27 Τσέχων λόρδων στην Πλατεία της Παλιάς Πόλης μετά τη μάχη στο Λευκό Όρος
  • 1648 Η δυτική όχθη της Πράγας τελεί υπό την κατοχή του σουηδικού στρατού
  • 1741 Κατοχή από γαλλικό και βαυαρικό στρατό
  • 1744 Κατοχή από πρωσικό στρατό
  • 1848 Εξέγερση που συντρίβεται από τον αυτοκρατορικό στρατό
  • 1890 Μεγάλη πλημμύρα προκαλεί τεράστιες ζημιές
  • 1918 Πρωτεύουσα της Τσεχοσλοβακίας
  • 1938 Μετά από την πολιτική Συμφωνία του Μονάχου, η Ναζιστική Γερμανία κατέλαβε τη Σουδητία και το 1939 ολόκληρη τη χώρα
  • 1945 Η Πολεμική Αεροπορία των Η.Π.Α. διευθύνει το βομβαρδισμό της Πράγας στον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο. Εκατοντάδες κάτοικοι σκοτώνονται από λάθος, καθώς στόχος ήταν η Δρέσδη, 134 χλμ. μακριά.
  • 1948 Κομμουνιστική κατάληψη
  • 1968 Σοβιετική εισβολή στρατού για την καταστολή της Άνοιξης της Πράγας
  • 1989 Η Πράγα είναι το κέντρο της Βελούδινης Επανάστασης
  • 2000 Διαμαρτυρίες αντι-παγκοσμιοποίησης στην Πράγα
  • 2003 Πλημμύρες στο κέντρο της Πράγας

Η Πράγα αποτελεί τον βασικό σιδηροδρομικό κόμβο της Τσεχίας. Το αεροδρόμιο της πόλης είναι το μεγαλύτερο της χώρας. Η "Dopravní podnik hl. m. Prahy" έχει αναλάβει την αστική συγκοινωνία της πόλης. Το 2006 το σύστημα συγκοινωνιών περιελάμβανε 3 γραμμές μετρό, τραμ (ιστορική τουριστική γραμμή 91), λεωφορεία, και ένα τελεφερίκ.

Η Πράγα ήταν μια από τις λίγες ευρωπαϊκές πόλεις που έμειναν σχετικά άθικτες κατά τη διάρκεια των παγκόσμιων πολέμων. Υπάρχουν πολλά παλαιά κτήρια με όμορφες τοιχογραφίες. Περιέχει μια από πιο παλιές και ποικίλες συλλογές της αρχιτεκτονικής παγκοσμίως, από μπαρόκ, την αναγέννηση μέχρι αρ νουβώ και κυβισμό. Μερικά από τα πιο γνωστά αξιοθέατα είναι:

Άποψη της Πράγας με τη γέφυρα του Καρόλου

Άλλα αξιοθέατα είναι η Βιβλιοθήκη του Στάχοφ (η μεγαλύτερη μοναστική βιβλιοθήκη στη χώρα), η Λορέτα (ένας μπαρόκ τόπος προσκυνήματος ο οποίος ιδρύθηκε από την Μπενίγκνα Κάτε ίνα Λόμπκοβιτς το 1626), η Μάλα Στράνα (μια παραδοσιακή συνοικία γύρω από τους πρόποδες του Κάστρου της Πράγας), το Κτίριο που χορεύει στη Νέα Πόλη (γνωστό επίσης και ως Φρεντ και Τζίντζερ, προσομοιώνει την κίνηση, διατηρώντας παράλληλα τη λειτουργικότητά του), το Θέατρο των Τάξεων (1783), η Κρατική Όπερα[10] και το Δημαρχείο της Παλαιάς Πόλης.

Αξιοθέατα εκτός πόλης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. 1,0 1,1 (Τσεχικά) www.prahaneznama.cz/jine-zajimavosti/praha-stovezata/.
  2. en.unesco.org/creative-cities/prague. Ανακτήθηκε στις 9  Ιουνίου 2021.
  3. cn.wtcf.org.cn/citys/3478-2.html.
  4. www.lhc-s.org/member_cities/index.php. Ανακτήθηκε στις 28  Μαΐου 2024.
  5. www.ovpm.org/wp-content/uploads/2024/03/liste-villes-en-regle-pour-page-web12-03-2024.pdf. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2023.
  6. 6,0 6,1 Τσεχική Στατιστική Υπηρεσία: «Malý lexikon obcí České republiky – 2017». Malý lexikon obcí České republiky - 2017. Τσεχική Στατιστική Υπηρεσία. 15  Δεκεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 28  Αυγούστου 2018.
  7. Τσεχική Στατιστική Υπηρεσία: «Počet obyvatel v obcích – k 1. 1. 2024». (Τσεχικά) d:Q125984191. Τσεχική Στατιστική Υπηρεσία. Πράγα. 17  Μαΐου 2024. Ανακτήθηκε στις 19  Μαΐου 2024.
  8. 8,0 8,1 8,2 Register of territorial identification, addresses and real estates. Ανακτήθηκε στις 28  Φεβρουαρίου 2023.
  9. Αντωνίου, Μαρία (9 Απριλίου 2020). «Εθνικό Θέατρο Πράγας: Το στολίδι της Τσεχίας». MAXMAG | Πολιτισμός, Τέχνες, Διασκέδαση, Ομορφιά. Ανακτήθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 2022. 
  10. Κωβαίου, Μαρία. «Η νέα όπερα της Πράγας». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 2022. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]