Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ο στενός δρόμος προς τα βάθη του βορρά

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Μπασό από τον Κατσουσίκα Χοκουσάι

Ο στενός δρόμος προς τα βάθη του βορρά (ιαπωνικά: 奥の細道, αρχικά: おくのほそ道, με την κυριολεκτική σημασία "Στενός δρόμος προς το εσωτερικό / του εσωτερικού") είναι ένα σημαντικό έργο χαϊμπούν του Ιάπωνα ποιητή Ματσούο Μπασό, το οποίο θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα κείμενα της ιαπωνικής λογοτεχνίας της περιόδου Έντο. [1] Η πρώτη έκδοση του έργου δημοσιεύτηκε μετά τον θάνατο του ποιητή, το 1702.

Το κείμενο είναι γραμμένο με τη μορφή ενός ταξιδιωτικού ημερολογίου σε πεζό και ποίηση και γράφτηκε ενώ ο Μπασό έκανε ένα επικό και επικίνδυνο ταξίδι με τα πόδια στο Έντο της Ιαπωνίας στα τέλη του 17ου αιώνα. Ενώ το ποιητικό έργο είναι ιδαίτερα σημαντικό από μόνο του, τα ταξίδια του ποιητή στο κείμενο ενέπνευσαν έκτοτε πολλούς άλλους να ακολουθήσουν τα βήματά του και να κάνουν και οι ίδιοι το ίδιο ταξίδι που έκανε ο Μπασό. Σε ένα από τα πιο αξιομνημόνευτα αποσπάσματα του, ο Μπασό αναφέρει ότι «κάθε μέρα είναι ένα ταξίδι και το ίδιο το ταξίδι είναι το σπίτι». [2] Το κείμενο επηρεάστηκε επίσης από τα έργα του Του Φου, για τον οποίο ο Μπασό έτρεφε ιδιαίτερα μεγάλο σεβασμό. [3]

Για το έργο Ο στενός δρόμος προς τα βάθη του βορρά, ο Κέντζι Μιγιαζάουα έχει πει: «Ήταν σαν να το είχε γράψει η ίδια η ψυχή της Ιαπωνίας». [4]

Στα ελληνικά, το έργο Ο στενός δρόμος προς τα βάθη του βορρά έχει μεταφραστεί από τη Μαρία Αρώνη και την Κιόκο Σιμπαγιάμα και κυκλοφόρησε το 2019 από τις Εκδόσεις Άγρα. [5]

Το κείμενο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι εισαγωγικές προτάσεις του κειμένου Μπασό είναι αυτές που έχουν αναφερθεί περισσότερο από το έργο Ο στενός δρόμος προς τα βάθη του βορρά: "Οι μήνες και οι μέρες είναι οι ταξιδιώτες της αιωνιότητας. Τα χρόνια που έρχονται και φεύγουν είναι κι αυτά ταξιδιώτες".

Ο Μπασό από τον Γιόσα Μπουσόν.
Ο Μπασό (δεξιά) και ο Σόρα (αριστερά) στο Γιαμανάκα Όνσεν.

Ο στενός δρόμος προς τα βάθη του βορρά γράφτηκε με βάση ένα ταξίδι που έκανε ο Μπασό στα τέλη της άνοιξης του 1689. Αυτός και η συνοδοιπόρος του Καουάι Σόρα (ιαπωνικά: 河合曾良) αναχώρησαν από το Έντο (σημερινό Τόκιο) για τη βόρεια εσωτερική περιοχή γνωστή ως Όκου, κινούμενοι κυρίως από την επιθυμία να δουν τα μέρη για τα οποία έγραψαν οι παλιοί ποιητές [6] σε μια προσπάθεια να «ανανεώσει τη δική του τέχνη». [7] Συγκεκριμένα, μιμούνταν τον Σαϊγκιό, τον οποίο ο Μπασό επαινούσε ως τον μεγαλύτερο ποιητή γουάκα. [8] Ο Μπασό επισκέφτηκε όλες τις τοποθεσίες που αναφέρονται στα ποιήματα του παλιού αυτού ποιητή. [9] Τα ταξίδια εκείνη την εποχή ήταν πολύ επικίνδυνα, αλλά ο Μπασό ήταν αφοσιωμένος σε ένα είδος ποιητικού ιδεώδους. Ταξίδεψε για περίπου 156 ημέρες συνολικά, διανύοντας σχεδόν 2.400 χιλιόμετρα, [10] κυρίως με τα πόδια. Από όλα τα έργα του Μπασό, αυτό είναι το πιο γνωστό.

Αυτό το ποιητικό ημερολόγιο έχει τη μορφή που είναι γνωστή ως χαϊμπούν, ένας συνδυασμός πρόζας και χαϊκού . Περιέχει πολλές αναφορές στον Κομφούκιο, τον Σαϊγκιό, τον Του Φου, την αρχαία κινεζική ποίηση, ακόμη και την ιστορία του Χάικε . Καταφέρνει να επιτύχει μια λεπτή ισορροπία μεταξύ όλων των στοιχείων για να δημιουργήσει μια ισχυρή αφήγηση. Είναι πρωτίστως ένας ταξιδιωτικός απολογισμός και ο Μπασό αφηγείται σε αυτόν παραστατικά τη μοναδική ποιητική ουσία κάθε στάσης στα ταξίδια του. Οι στάσεις στο ταξίδι του περιλαμβάνουν το ιερό Τοκουγκάουα στο Νικό, το φράγμα Σιρακάουα, τα νησιά Ματσουσίμα, Χιραϊζούμι, Σακάτα, Κισακάτα και Ετσού. Με τον Σόρα χώρισαν στο Γιαμανάκα, αλλά στο Ογκάκι συναντήθηκε για λίγο με μερικούς από τους άλλους μαθητές του προτού αναχωρήσει ξανά για το μεγάλο ιερό της Ίσε και ολοκληρώσει την αφήγησή του. 

Μετά το ταξίδι του, ο Μπασό πέρασε πέντε χρόνια δουλεύοντας και ξαναδουλεύοντας το έργο Ο στενός δρόμος προς τα βάθη του βορρά, πριν το εκδώσει. [6]

Η φιλοσοφία πίσω από το κείμενο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η καλύβα του Μπασό στον λόφο Καμέλια, από τον Χιροσίτζε (1856-1858)

Ο Νομπουγιούκι Γιουάσα σημειώνει ότι ο Μπασό μελέτησε τον διαλογισμό Ζεν υπό την καθοδήγηση του ιερέα Buccho, αν και είναι αβέβαιο εάν ο Μπασό πέτυχε ποτέ φώτιση. [11] Ο Ιάπωνας μελετητής του Ζεν Ντ. Τ. Σουζούκι έχει περιγράψει τη φιλοσοφία του Μπασό στη συγγραφή ποίησης ως μια φιλοσοφία που απαιτεί «το υποκείμενο και το αντικείμενο να εκμηδενίζονται πλήρως» [12] στο πλαίσιο της διαλογιστικής εμπειρίας.

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Bashō 1996b: 7.
  2. ↑ Bashō 2000: 3. See also Norman 2008.
  3. ↑ Heinrich, Amy Vladeck (1997). Currents in Japanese Culture: Translations and Transformations. Columbia University Press. σελ. 176. ISBN 9780231096966. 
  4. ↑ Norman 2008.
  5. ↑ «ΤΙΤΛΟΣ – Βιβλιοnet» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 2021. 
  6. ↑ 6,0 6,1 Bashō 1996b: 13.
  7. ↑ Keene 1999a: 311.
  8. ↑ In his Oi no Kobumi, "The Records of a Travel-worn Satchel". See Bashō 1966: 71.
  9. ↑ Keene 1999: 681.
  10. ↑ Shirane 1998: 20.
  11. ↑ Bashō 1966: 27.
  12. ↑ Suzuki 1980: 72–73.

 

Μεταφράσεις στα αγγλικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Bashō, Matsuo. The Narrow Road to the Deep North and Other Travel Sketches. Intro. and trans. Nobuyuki Yuasa. London: Penguin Books (Penguin Classics), 1966. (ISBN 978-0-14-044185-7)ISBN 978-0-14-044185-7
  • Bashō, Matsuo. "The Narrow Road Through the Provinces". Japanese Poetic Diaries. Ed. and trans. Earl Miner. Berkeley: University of California Press, 1969.
  • Bashō, Matsuo. "The Narrow Road to the Interior". Classical Japanese Prose: An Anthology. Ed. and trans. Helen Craig McCullough. Stanford: Stanford University Press, 1990.

εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ο_στενός_δρόμος_προς_τα_βάθη_του_βορρά&oldid=10496625"