Μιχαήλ ντε Γκρες

Μιχαήλ ντε Γκρες
Γέννηση	7 Ιανουαρίου 1939 (1939-01-07) Ρώμη
Θάνατος	28 Ιουλίου 2024 (85 ετών) Αθήνα
Τόπος ταφής	Βασιλικό Κοιμητήριο Τατοΐου
Σύζυγος	Μαρίνα Καρέλλα (ν. 1965)
Επίγονοι	Αλεξάνδρα ντε Γκρες-Μιρζαγιάντζ Όλγα, Δούκισσα της Αόστας
Πατέρας	Πρίγκιπας Χριστόφορος της Ελλάδας και της Δανίας
Μητέρα	Πριγκίπισσα Φραγκίσκη της Ορλεάνης
Θρησκεία	Χριστιανός Ορθόδοξος
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα ()

Ο Μιχαήλ ντε Γκρες (γνωστός και ως Μισέλ ντε Γκρες ή Πρίγκιπας Μιχαήλ της Ελλάδας, Ρώμη, 7 Ιανουαρίου 1939 - Αθήνα, 28 Ιουλίου 2024) ήταν Έλληνας λογοτέχνης, συγγραφέας μυθιστορηματικών βιογραφιών καθώς και μυθιστορημάτων στην γαλλική γλώσσα.

Ήταν μέλος της τέως Eλληνικής Bασιλικής Oικογένειας και της ευρύτερης δανικής βασιλικής οικογένειας. Ήταν το μόνο μέλος του πρώην Eλληνικού Bασιλικού Οίκου με ελληνική υπηκοότητα, δηλωμένος στο δημοτολόγιο του Δήμου Αθηναίων ως Μιχαήλ ντε Γκρες και ο τελευταίος εν ζωή εγγονός του βασιλιά Γεωργίου Α’.

Βιογραφία

Ήταν το μοναδικό παιδί του Πρίγκιπα Χριστόφορου της Ελλάδας και της Δανίας και της Πριγκίπισσας Φραγκίσκης της Ορλεάνης, αδελφής του Ερρίκου κόμη των Παρισίων. Ο πατέρας του απεβίωσε, όταν ο Μιχαήλ ήταν σε ηλικία μόλις ενός έτους.

Στις αρχές του 1940, μετά τον θάνατο του Πρίγκιπα Χριστόφορου, η Φραγκίσκη είχε σχεδιάσει την εγκατάστασή της, με τον υιό της Μιχαήλ, στη Ελλάδα. Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος είχε ξεσπάσει και στις αρχές του καλοκαιριού του 1940, ο Γεώργιος Β΄ της Ελλάδας την ειδοποίησε να εγκαταλείψει τάχιστα την Ιταλία. Έτσι ο Μιχαήλ πέρασε τα παιδικά του χρόνια στο Λαράς του Ισπανικού Μαρόκου και στη Μάλαγα της Ισπανίας.

Σπούδασε στο Παρίσι Πολιτικές Επιστήμες. Στο τέλος της δεκαετίας του 1950 επέστρεψε στην Ελλάδα και υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία στην Θεσσαλονίκη ως αξιωματικός του Ιππικού/Τεθωρακισμένων.

Οικογένεια

Νυμφεύτηκε στις 7 Φεβρουαρίου 1965 στην Αθήνα τη Μαρίνα Καρέλλα, διάσημη ζωγράφο, γλύπτρια και σκηνογράφο, μαθήτρια του Γιάννη Τσαρούχη.

Ο γάμος αυτός αναγνωρίσθηκε από τον Βασιλιά Κωνσταντίνο Β΄, αφού πρώτα ο Μιχαήλ παραιτήθηκε των δικαιωμάτων του στον ελληνικό θρόνο. Με το γάμο του έφυγε από το Τατόι και ζούσε με τη σύζυγό του στο Μαρούσι.

Με την Μαρίνα Καρέλλα απέκτησαν δύο παιδιά:

• Αλεξάνδρα, γενν. 15 Οκτωβρίου 1968, παντρεύτηκε τον Νικόλαο Μιρζαγιάντζ και απέκτησαν δύο παιδιά, τον Τιγκράν και τον Δαρείο.
• Όλγα, γενν. 17 Νοεμβρίου 1971, παντρεύτηκε τον 2ο εξάδελφό της Πρίγκιπα Αίμονα, δούκα της Αόστης, γιο του Αμεντέο δούκα της Αόστης. Ο Αίμων (ιταλ. Αϊμόνε) είναι εγγονός της Ειρήνης, κόρης του Κωνσταντίνου Α΄ της Ελλάδας. Η Όλγα είναι δισεγγονή και ο Αϊμόνε τρισεγγονός του Γεωργίου Α΄ της Ελλάδας. Έχουν τρία παιδιά, τον Ουμπέρτο, τον Αμαντέο και την Ισαβέλλα πρίγκιπες της Σαβοΐας.

Ο Μιχαήλ ήταν το μόνο μέλος της Ελληνικής Βασιλικής Οικογένειας, που δεν έφυγε από την Ελλάδα μετά το αποτυχημένο Κίνημα της 13ης Δεκεμβρίου 1967, που επιχείρησε ο Κωνσταντίνος Β΄ για να ανατρέψει την Χούντα.

Συγγραφικό έργο

Ο Μιχαήλ έχει πλούσιο συγγραφικό έργο. Έχει εκδώσει πάνω από 20 βιβλία, ιστορικές βιογραφίες και μυθιστορήματα. Γαλλική εφημερίδα τον αποκαλούσε, τη δεκαετία του 1980, «συγγραφέα των αεροπορικών μπεστ-σέλερ», με την έννοια του ότι δεν υπήρχε επιβάτης αεροπλάνου, που να μην είχε μαζί του το περίφημο μυθιστόρημα «La nuit du serail», την ιστορία της μικρής Γαλλίδας Αιμέ Ντυμπύκ, που την έπιασαν οι πειρατές και έφθασε να γίνει βαλιντέ-σουλτάνα, δηλαδή βασιλομήτωρ (μητέρα του σουλτάνου). Δύο εκατομμύρια αντίτυπα έχει πουλήσει ως τώρα αυτό το ιστορικό μυθιστόρημα. Έχει παντού διαβαστεί πολύ - και στην Ελλάδα. Στη Γαλλία οι περισσότεροι αναγνώστες νομίζουν, ότι το Michel de Grèce είναι απλώς ένα συγγραφικό ονοματεπώνυμο.

Η περιπέτεια της γραφής άρχισε για τον Μιχαήλ στις αρχές της δεκαετίας του 1970 με ιστορικά δοκίμια ή ιστορικές βιογραφίες. Ένα δοκίμιο για την Ατλαντίδα, μια βιογραφία του Αυτοκράτορα Ανδρόνικου Α΄ Κομνηνού, ένα δοκίμιο για τον Ναπολέοντα Α΄ με τίτλο «Ο δράκος· όταν ο Ναπολέων έκανε την Ευρώπη να τρέμει», που εκνεύρισε πολύ τους Γάλλους και μια βιογραφία του Λουδοβίκου ΙΔ΄ με τον ειρωνικό τίτλο «Η ανάποδη όψη του ήλιου», ήταν από τα πρώτα βιβλία του. Και από την ιστορία πέρασε στο ιστορικό μυθιστόρημα με έναν τρόπο σχεδόν φυσιολογικά επαγωγικό. Κάνοντας τις έρευνες για τον Ναπολέοντα έπεσε πάνω στην Αιμέ Ντυμπύκ. Τον ενδιέφερε η περίπτωσή της και όπου δεν έβρισκε στοιχεία συμπλήρωνε τις «τρύπες» με τη φαντασία του. Αργότερα διαπίστωνε την παράξενη λεπτομέρεια: κάτι που είχε επινοήσει, ήταν τελικά αληθινό. «La fiction rejoint la verité» («Η μυθοπλασία συναντά την αλήθεια»).

Ακολούθησαν ιστορικά μυθιστορήματα για τη μαχαρανή του Τζάνση, για τη Θεοδώρα, για τη Μπουμπουλίνα (που προκάλεσε και ένα ελληνικό -ερωτικό- σκάνδαλο), για τον τελευταίο σουλτάνο Αβδούλ Χαμίτ Β΄, όπου υποστηρίζεται ότι δεν ευθυνόταν για τη σφαγή των Αρμενίων, για την αυτοκράτειρα Καρλότα του Μεξικού, που έζησε 60 χρόνια μέσα στην τρέλα, τώρα για την Ιωάννα της Λωρραίνης, που την παρουσιάζει όχι ως αμόρφωτη βοσκοπούλα, αλλά ως νόθα κόρη κάποιου άρχοντα. Αλλά από όλους τους ήρωές του αγάπησε περισσότερο τη μαχαρανή του Τζάνση, που πολέμησε τους Άγγλους και είχε πλούσια ερωτική ζωή. Ο Μιχαήλ έμεινε τρεις εβδομάδες στην Ινδία, σε μια απομονωμένη περιοχή, έξω από το τουριστικό κύκλωμα, όπου δούλεψε ως εθνολόγος για να συγκεντρώσει στοιχεία. Καθώς οι Άγγλοι είχαν κάψει όλα τα αρχεία, στηρίχθηκε στην πλούσια προφορική παράδοση για τη μαχαρανή. Τώρα, για να ξεκουραστεί, όπως λέει, δουλεύει για ένα glamorous book με θέμα τα Αυτοκρατορικά ρωσικά κοσμήματα.

Το κοινό του στη Γαλλία είναι κυρίως γυναίκες, από όλες τις κοινωνικές τάξεις. Εκ φύσεως σεμνός, δεν έπαιρνε μέρος στα πάρτι υπογραφών και θεωρούσε καλύτερες κριτικές τους επαίνους των αναγνωστών του. Από την άποψη αυτή, όπως είχε και ο ίδιος δηλώσει, το τιμητικότερο από όλα τα βραβεία με τα οποία είχε τιμηθεί, είναι το βραβείο των αναγνωστριών του περιοδικού «Elle». Άλλωστε, όπως υποστήριζε, στη Γαλλία δεν υπάρχει συστηματική κριτική του είδους του ιστορικού μυθιστορήματος, που αυτός κάνει. Στην τηλεόραση εμφανίστηκε σπάνια και πίστευε, ότι στη Γαλλία «πουλάς» καλύτερα με τη δημοσιότητα του ραδιοφώνου, παρά με αυτή της τηλεόρασης.

Σύμφωνα με τον Πρίγκιπα Μιχαήλ, ιδανικοί αναγνώστες του είναι ο εκδότης του Μπερνάρ Φιξό -που είναι και εκδότης του Κριστιάν Ζακ, του πιο επιτυχημένου συγγραφέα ιστορικών μυθιστορημάτων σήμερα στη Γαλλία, με θέματα από την Αρχαία Αίγυπτο- και η σύζυγός του Μαρίνα Καρέλλα. Δούλευε συνεχώς και δεν διέκοπτε το γράψιμο περισσότερο από δέκα ημέρες. Δούλευε το πρωί και σε κάθε βιβλίο έκανε τρία ή τέσσερα γραψίματα. Στο πρώτο γράψιμο βαραίνει περισσότερο η ιστορική αλήθεια. Στα επόμενα γραψίματα, και φυσικά στην τελική εκδοχή, βαραίνει περισσότερο το μυθιστόρημα.

Διάβαζε πολλή ιστορία, απομνημονεύματα και αλληλογραφία. Τον ενδιέφερε το βιωμένο, το vecu, όπως λένε στα γαλλικά.

Θάνατος

Απεβίωσε στις 28 Ιουλίου 2024, σε ηλικία 85 ετών στην Αθήνα, στο Νοσοκομείο Υγεία.

Ήταν το τελευταίο επιζών εγγόνι του Γεωργίου Α΄ της Ελλάδας με καταγωγή από τον Οίκο των Βουρβόνων μέσω της οικογένειας της μητέρας του και το τελευταίο δισέγγονο του Χριστιανού Θ΄ της Δανίας.

Η κηδεία του τελέστηκε την 1η Αυγούστου 2024 στην εκκλησία του Πρώτου Νεκροταφείου Αθηνών, και η ταφή του έγινε την ίδια μέρα στο Βασιλικό Κοιμητήριο Τατοΐου.

Βιβλία σε ελληνική μετάφραση

• La Crète, épave de l'Atlantide (Η Χαμένη Ατλαντίδα, 1971)

—μτφ.Κατερίνα Μαμζορίδου (εκδ. "Φερενίκη", Αθήνα 2001, ISBN 960-7952-09-X)

• Andronic ou Les Aventures d’un empereur d’Orient (Ανδρόνικος ή Οι περιπέτειες ενός αυτοκράτορα της Ανατολής, 1976), βιβλίο με θέμα τον Ανδρόνικο Α΄ Κομνηνό

—μτφ.Ελένη Γονατοπούλου (εκδ. "Βιβλιοπωλείο της Εστίας", 1976)

—μτφ.Κατερίνα Μαμζορίδου (εκδ. "Φερενίκη", 2003, ISBN 960-7952-11-1)

• Louis XIV : L'envers du soleil (Λουδοβίκο ΙΔ΄. Η άλλη πλευρά του ήλιου 1984)

—μτφ.Δάφνη Κοζώνη (εκδ. "Κάκτος", 1995)

• La nuit du Sérail (Μια νύχτα στο σεράι, 1982)

—μτφ.Αθ.Κυριαζόπουλος (εκδ. "Κάκτος", 1991)

• La Femme sacrée (Η ιερή γυναίκα, 1984)

—μτφ.Νάσος Κυριαζόπουλος ως «Η Μαχαρανή» (εκδ. "Κάκτος", 1993)

• L’Ogre (Ο δράκος , 1986) βιβλίο με θέμα τον Ναπολέοντα

—μτφ.Νάσος Κυριαζόπουλος (εκδ. "Κάκτος", 1996)

• Le Palais des larmes (Το παλάτι των δακρύων, 1988)

—μτφ.Πόλλα Βλάχου (εκδ. Α.Α.Λιβάνη, Αθήνα 1990, ISBN 960-236-067-4)

• Le Dernier Sultan (Ο τελευταίος Σουλτάνος, 1991) βιβλίο με θέμα τον Αβδούλ Χαμίτ Β΄

—μτφ.Άγγελος Φιλιππάτος (εκδ. "Α.Α.Λιβάνη", Αθήνα 1992, ISBN 960-236-218-9)

• La Bouboulina (Η Μπουμπουλίνα, 1993)

—μτφ.Νάσος Κυριαζόπουλος (εκδ. "Κάκτος", 1993)

• Συρία:Ελληνικοί απόηχοι

—μτφ. ;; (εκδ. Αδάμ-Πέργαμος 1993, ISBN 960-7188-53-5)

—μτφ. ;; (εκδ. "Φερενίκη", 1999, ISBN 960-7952-05-7)

• Ces femmes de l’au-delà (Γυναίκες φαντάσματα, 1995) Έντεκα παράδοξες ιστορίες

—μτφ.Κωνσταντίνα Παπαπετροπούλου (εκδ. "Α.Α.Λιβάνη" 1996, ISBN 960-236-637-0)

• L'impératrice des adieux (Η Αυτοκράτειρα των αποχαιρετισμών, 1998)

—μτφ.Νάσος Κυριαζόπουλος (εκδ. "Φερενίκη", ΑΘήνα 1999, ISBN 960-7952-02-2)

• La Nuit blanche de Saint-Pétersbourg (Η λευκή νύχτα της Αγίας Πετρούπολης, 2000)

—μτφ.Νάσος Κυριαζόπουλος (εκδ. "Φερενίκη", 2001, ISBN 960-7952-07-3)

• La conjuration de Jeanne (Η Συνωμοσία της Ιωάννας, 2002)

—μτφ.Νάσος Κυριαζόπουλος (εκδ. "Φερενίκη", 2002, ISBN 960-7952-14-6)

• Mémoires insolites (Ασυνήθιστα απομνημονεύματα, 2004)

—μτφ.Νάσος Κυριαζόπουλος (εκδ. "Φερενίκη", 2005, ISBN 960-7952-42-1)

• Le Ruban noir de Lady Beresford (Η μαύρη κορδέλλα της λαίδης Μπέρεσφορντ και άλλες ανησυχητικές ιστορίες, 2005)

—μτφ.Κατερίνα Μαμζορίδου ως "Το μυστήριο των Κυθήρων"(εκδ. "Φερενίκη", 2006, ISBN 960-7592-57-X)

• Le Rajah Bourbon (Ο Βουρβώνος Μαχαραγιάς, 2007)

—μτφ.Νάσος Κυριαζόπουλος (εκδ. "Φερενίκη", 2008)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Μισέλ ντε Γκρες: Οι 100 ζωές ενός πρίγκιπα protothema.gr