Κουμάνοβο

Κουμάνοβο
Κουμάνοβο 42°7′56″N 21°42′52″E
Χώρα	Βόρεια Μακεδονία
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Κουμανόβου
Ίδρυση	1094
Έκταση	509,48 km²
Υψόμετρο	333 μέτρα και 344 μέτρα
Πληθυσμός	70.842 (2002)
Ταχ. κωδ.	1300
Τηλ. κωδ.	031
Ζώνη ώρας	ώρα Κεντρικής Ευρώπης θερινή ώρα Κεντρικής Ευρώπης
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
Σχετικά πολυμέσα

Το Κουμάνοβο (σλαβομακεδονικά: Куманово‎‎ ΔΦΑ kuˈmanɔvɔ, Αλβανικά: Kumanova, Kumanovë) είναι πόλη της Βόρειας Μακεδονίας και είναι έδρα του ομώνυμου δήμου.

Ονομασία

Το όνομα της πόλης στη Σερβική και τη Βουλγαρική, είναι ίδιο με τη Σλαβομακεδονική: Kumanovo (Куманово). Η ετυμολογία ανάγει την ονομασία στην επιδρομή των Κουμάνων στις αρχές του 12ου αιώνα..

Γεωγραφία

Το Κουμάνοβο βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα της Βόρειας Μακεδονίας, κοντά στην πρωτεύουσα Σκόπια. Οι συντεταγμένες της πόλης κατά προσέγγιση είναι 42°05'N και 21°40'E. Το Κουμάνοβο βρίσκεται 340μ πάνω από τη στάθμη της θάλασσας και περιβάλλεται από το Καραντάγκ, του Σκόπσκα Τσρνά Γκόρα (Μαύρο Βουνό των Σκοπίων) δυτικά, το όρος Γκραντίστανσκα νότια και το Μανγκοβίτσα ανατολικά. Το Κουμάνοβο έχει εύκρατο κλίμα.

Ιστορία

Προϊστορία και αρχαιότητα

Στην περιοχή υπάρχουν αρκετοί προϊστορικοί και αρχαιολογικοί χώροι, μεταξύ των οποίων το Κοστοπέρσκα Κάρπα, το Γκραντίστε της Εποχής του Χαλκού κοντά στο χωριό Πέλιντσε, η Νεολιθική θέση Μλάντο Ναγκορίτσανε, ο τύμβος της Εποχής του σιδήρου Γκρόμπλιε στο Βόινικ, η ρωμαϊκή νεκρόπολη Ντρέζγκα του Λόπατε και ο ρωμαϊκός οικισμός Vicianus στο χωριό Κλέτσοβτσε.

Μεσαίωνας

Οι πρώτες γραπτές αναφορές των επιμέρους σύγχρονων χωριών της περιοχής του Κουμάνοβο γίνεται το 14ο αιώνα. Βρίσκονται ως επί το πλείστον σε σερβικά έγγραφα: του Βασιλιά Στέφανου Μιλούτιν, του Αυτοκράτορα Στέφανου Δουσάν, του Σεβαστοκράτορα Ντέγιαν, της Ευδοκίας Ντεγιάνοβιτς και των γιων του Ντέγιαν, Ιωάννη και Κωνσταντίνου. Την εποχή αυτή η περιοχή του Κουμάνοβο (παλιά Ζεγκλίγκοβο) ταυτίστηκε με τη σημερινή γεωγραφική της θέση και απέκτησε όψη οικισμού.

Σύμφωνα με έγγραφο της μονής Aρχιλιεβίτσα του 1355, ο Σεβαστοκράτωρ Ντέγιαν κατείχε μια μεγάλη επαρχία (όμπλαστ) ανατολικά της Σκόπσκα Τσρνα Γκορά. Περιελάμβανε την παλιά župe (νομούς) της Žegligovo και στο Πρέσεβο (μοντέρνα περιοχή του Κουμάνοβο με Sredorek και Kozjačija)

Οθωμανική περίοδος

Η πρώτη κατανοητή και σχετική με την πόλη πληροφόρηση παρέχεται από τον Εβλιγιά Τσελεμπί το 1660/1661: "Η πόλη του Κουμάνοβο βρίσκεται στην περιοχή του σαντζακίου των Σκοπίων ως επαρχία. Η πόλη είναι εξωραϊσμένη με πολλά ποτάμια και 600 πλακοσκεπείς κατοικίες. Το τζαμί της κάτω πόλης είναι όμορφο, υπάρχουν τεκέ(δες), μεντρεσέδες, χαμάμ, αρκετά καταστήματα και νερόμυλοι. Το κλίμα είναι ευχάριστο και υπάρχουν πολλά αμπέλια και κήποι".

Το Κουμάνοβο έγινε αστικός οικισμός και διοικητικό κέντρο της περιοχής στα τέλη του 16ου αι. ή στις αρχές του 17ου. Η πόλη πέρασε μια ταραχώδη περίοδο (κυρίως κατά την περίοδο της Εξέγερσης του Κάρπου το 1689) για να μετατραπεί σταδιακά σε τυπική οθωμανική επαρχιακή πόλη.

Αναμνηστική πλάκα στα Σκόπια αφιερωμένη στην Εξέγερση του Κάρπος.

Σύμφωνα με τον Τούρκο ιστορικό Σιλάνταρ Φιντικλί Μεχμέτ ο άρχοντας της πόλης Κάρπος ήταν αρχικά Βοεβόδας των Χαϊντούκ κοντά στο Ντοσπάτ, στη σημερινή Βουλγαρία, αλλά αργότερα οι Οθωμανοί τον έκαναν αρχηγό του χριστιανικού βοηθητικού σώματος στην περιοχή ανάμεσα στη Σόφια, το Βέλες, τη Δοϊράνη, το Κιουστεντίλ και το Νευροκόπι. Αρχικά, ήταν υποτελής των Οθωμανών, αλλά όταν η οθωμανική αυτοκρατορία άρχισε να αποδυναμώνεται το 1689 και αυξήθηκε η δυσαρέσκεια κατά της νέας υψηλότερης φορολογίας ο Κάρπος έγινε σημείο αιχμής στη μάχη εναντίον των Οθωμανών. Στο ίδιο χρονικό διάστημα η Αυστρία οργάνωσε τη δική της επίθεση στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Στη συνέχεια, ο Κάρπος άδραξε την ευκαιρία και εκμεταλλευόμενος την κατάσταση εξεγέρθηκε. Η εξέγερση γρήγορα εξαπλώθηκε και με τους αντάρτες του απελευθέρωσε το Κράτοβο, την Κρίβα Παλάνκα, το Κουμάνοβο, το Κάτσανικ και άλλες πόλεις. Στη συνέχεια, με τη βοήθεια και του αυστριακού στρατού, υπό την αρχηγία του αυτοκράτορα Λεοπόλδου Α’, πολέμησε για την απελευθέρωση των Σκοπίων και του Στιπ.

Αργότερα, υπήρξε μια αλλαγή στη στρατιωτική και πολιτική κατάσταση στα Βαλκάνια, που είχε καθοριστικό αποτέλεσμα σε σχέση με την εξέγερση. Ο αυστριακός στρατός αναγκάστηκε να αποσύρει τις δυνάμεις του και ισχυρή οθωμανική δύναμη, ενισχυμένη με ταταρικές δυνάμεις του Κριμαίου Χαν Σελίμ Α΄ Γκεράι, επιτέθηκε στους αντάρτες. Μετά από σκληρές μάχες οι Οθωμανοί κατέλαβαν την Κρίβα Παλάνκα, το προπύργιο των ανταρτών, και στη συνέχεια επιτέθηκαν στο Κουμάνοβο που προστατευόταν από νεόκτιστο φρούριο. Ο Κάρπος τελικά συνελήφθη, οδηγήθηκε στα Σκόπια και θανατώθηκε στην Πέτρινη Γέφυρα στον Αξιό.

Σε βιβλίο του 1861 ο Αυστριακός διπλωμάτης Γιόχαν Γκέοργκ φον Χαν αναφέρει ότι η πόλη είχε 650 κατοικίες, εκ των οποίων 300 ήταν Μουσουλμανικές και 350 ήταν Χριστιανικές Βουλγαρικές, και 30 Τσιγγάνων στα προάστια, ενώ ο συνολικός πληθυσμός της πόλης ήταν 3.500.

Η Εξέγερση του Κουμάνοβο, με επικεφαλής Σέρβους προύχοντες του Κουμάνοβο και των γύρω περιοχών, διήρκεσε από τις 20 Ιανουαρίου μέχρι τις 20 Μαίου 1878 (4 μήνες). Οι αρχηγοί ορκίστηκαν στην τοπική εκκλησία και απηύθυναν έκκληση στον Πρίγκιπα Μίλαν Γ΄ της Σερβίας να βοηθήσει την εξέγερση και υποσχέθηκαν την αφοσίωσή τους και την πίστη τους και την ένωση με τη Σερβία. Οι επαναστάτες τελικά νικήθηκαν από το Χαφούζ Πασά.

Σφραγίδες του Κουμάνοβο της ΕΜΕΟ

Η Επαναστατική Επιτροπή των Σκοπίων της Εσωτερικής Μακεδονικής Επαναστατικής Οργάνωσης (ΕΜΕΟ) αποφάσισε το 1894 να οργανώσει μια επιτροπή στο Κουμάνοβο, που αργότερα εγκαταστάθηκε στο σπίτι του Γιορντάν Γιόβτσεφ. Γνωστοί ακτιβιστές της ΕΜΕΟ από το Κουμάνοβο ήταν οι Γιορντάν Ιβάνοφ, Γιορντάν Γιόβτσεφ, Mετόντι Στογιάνοφ, Zαχάρι Γκιόρεφ και Μιχαήλ Σουμάνοφ.

Αποψη του Κουμάνοβο περί το 1913

Βαλκανικοί Πόλεμοι

Τον Οκτώβριο του 1912, κατά τη διάρκεια του Α Βαλκανικού Πολέμου, οι σερβικές δυνάμεις υπό τις διαταγές του Στρατηγού Ραντομίρ Πούτνικ κέρδισαν σημαντική νίκη κατά των Οθωμανών βόρεια της πόλης. Η διήμερη Μάχη του Κουμάνοβο τερμάτισε την οθωμανική επικυριαρχία στη Μακεδονία του Βαρδάρη και προετοίμασε την ενσωμάτωση της περιοχής στη Γιουγκοσλαβία. Η Μακεδονία τριχοτομήθηκε μεταξύ Ελλάδας, Σερβίας και Βουλγαρίας με τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου το 1913.

Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος

Μνημείο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου - Κοστούρνιτσα

Η αντιφασιστική εξέγερση των Σλαβομακεδόνων και ο αγώνας για την εθνική και κοινωνική απελευθέρωση ξεκίνησε στο Κουμάνοβο και το Πρίλεπ στις 11 Οκτωβρίου 1941. Ο αγώνας έληξε με νίκη και το σχηματισμό του Μακεδονικού ομοσπονδιακού κράτος στη Γιουγκοσλαβική Ομοσπονδία (ΣΟΔΓ). Ένας από τους πιο γνωστούς Παρτιζάνους από το Κουμάνοβο ήταν ο Χρίστιαν Τοντορόβσκι-Κάρπος. Μετά το 1945 Κουμάνοβο γνώρισε ταχεία οικονομική, διοικητική και πολιτιστική ανάπτυξη.

Σύγχρονη ιστορία

Το Κουμάνοβο αναπτύχθηκε οικονομικά στα τέλη του 19ου αιώνα (γεωργία, βιοτεχνία και εμπόριο). Ομως βιομηχανική ανάπτυξη παρουσιάστηκε μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το 1945 ξεκίνησε η ταχεία οικονομική, διοικητική και πολιτιστική ανάπτυξη του Κουμάνοβο. Σήμερα είναι μια σύγχρονη πόλη με περίπου 100.000 κατοίκους. Είναι, επίσης, η πόλη στην οποία υπογράφηκε στις 9 Ιουνίου, 1999 η Συμφωνία μεταξύ Στρατηγών της ΟΔ Γιουγκοσλαβίας και του ΝΑΤΟ για τη συμμετοχή του δεύτερου σε μια ειρηνευτική δύναμη στο Κόσοβο, τη Δύναμη του Κοσόβου ή KFOR (Συμφωνία του Κουμάνοβο).

Αλβανική εξέγερση του 2001 και διακοινοτικές σχέσεις

Σλαβομακεδονικές Ενοπλες δυνάμεις τον Ιούλιο του 2001 κοντά στο Κουμάνοβο.

Δράσεις κέντρου Multi-Kulti.

Η Αλβανική εξέγερση στην τότε πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατίας της Μακεδονίας πρωτοξεκίνησε στα ορεινά περίχωρα του Τέτοβο και στη συνέχεια εξαπλώθηκε τον Μάιο του 2001 στη βόρεια κυρίως περιοχή του Κουμάνοβο. Η ένοπλη σύγκρουση στο Κουμάνοβο είχε ως αποτέλεσμα κυρίως τη διάσπαση του εκπαιδευτικού συστήματος σε εθνοτική βάση. Όλοι οι αλβανόφωνοι μαθητές εγκατέλειψαν τα σχολεία και απαίτησαν την ίδρυση νέων. Μετά από αυτή τη διαδικασία υπήρξε ένας ορατός διαχωρισμός στην πόλη που επηρεάζει τις διακοινοτικές σχέσεις. Ο νόμος για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, Άρθρο 44 (2002), προβλέπει τη σύσταση της Επιτροπής Διακοινοτικών Σχέσεων. Η Επιτροπή αυτή είναι ένα συμβουλευτικό όργανο του Δημοτικού Συμβουλίου του Κουμάνοβο, αποτελείται από 12 εκπροσώπους των εθνοτικών ομάδων των Σλαβομακεδόνων, Αλβανών, Ρομά, Σέρβων, Τούρκων και Βλάχων και στοχεύει στην ανάπτυξη και τη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των εθνοτικών κοινοτήτων και στη διασφάλιση τη ενεργού συμμετοχής των μειονοτήτων στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για θέματα που έχουν εθνική φύση και βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη του Δημοτικού Συμβουλίου του Κουμάνοβο. Άλλες οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των κοινοτήτων είναι το Κέντρο για το Διαπολιτισμικό Διάλογο, το κέντρο της κοινότητας των Ρομά, ο τοπικός Ερυθρός Σταυρός και άλλες. Ένα από τα πιο αποτελεσματικά συστήματα για την υποστήριξη των διακοινοτικές σχέσεων είναι τα κέντρα νεότητας MultiKulti που διαχειρίζεται το Κέντρο για το Διαπολιτισμικό Διάλογο. Τα κέντρα αυτά προσφέρουν χώρο στους νέους να συναντηθούν και, εκτός από την αλληλογνωριμία,, τους παρέχουν επίσης υποστήριξη για ανεύρεση εργασίας.

Συγκρούσεις του 2015

Κατά τη διάρκεια αστυνομικής εφόδου στις 9 Μαΐου 2015 ξέσπασε ανταλλαγή πυροβολισμών μεταξύ βορειομακεδονικών αστυνομικών δυνάμεων και ένοπλης ομάδας Αλβανών. Οκτώ Βορειομακεδόνες αστυνομικοί και 14 ένοπλοι σκοτώθηκαν, ενώ 37 αστυνομικοί τραυματίστηκαν. Η σύγκρουση έληξε στις 10 Μαΐου 2015, με επιχείρηση από την αστυνομία και τις ένοπλες δυνάμεις. Τριάντα άνδρες συνελήφθησαν και κατηγορήθηκαν για τρομοκρατία από τις βορειομακεδονικές αρχές.

Οικονομία

Οι βιομηχανίες επεξεργασίας μετάλλου, καπνού, η γεωργία, η βιομηχανίες υποδημάτων και κλωστοϋφαντουργίας έχουν καταστήσει την πόλη οικονομικό, εμπορικό και πολιτιστικό κέντρο περίπου 135.529 ατόμων. Η γεωργία και το εμπόριο αναπτύχθηκαν κυρίως κατά τον 19ο αιώνα, αλλά η σύγχρονη εμφάνιση της πόλης καθορίστηκε μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Μεταφορές

Σιδηροδρομική γραμμή συνδέει το Κουμάνοβο με τα Σκόπια και τη Σερβία. Το 2013 επρόκειτο να ξεκινήσει η αποκατάσταση της σιδηροδρομικής γραμμής μεταξύ του Κουμάνοβο και του χωριού Μπελιάκβτσε, που είναι τμήμα του Σιδηροδρομικού Διαδρόμου VIII και θα συνδέει την Βόρεια Μακεδονία με τη Βουλγαρία.

Αυτοκινητόδρομος μήκους 40 χιλιομέτρων συνδέει τα Σκόπια με το Κουμάνοβο, περνώντας κοντά από την πόλη βορείως αυτής και διασχίζοντας τα σύνορα με τη Σεβία. Τμήμα του Πανευρωπαϊκού Διαδρόμου Χ τέθηκε σε λειτουργία το 2010, συνδέοντας το Κουμάνοβο με το μεθοριακή διέλευση Ταμπάνοβτσε, Ένας άλλος σημαντικός δρόμος οδηγεί από την πόλη στην Κρίβα Παλάνκα και στη συνέχεια στα σύνορα με τη Βουλγαρία.

Το Αεροδρόμιο των Σκοπίων είναι 20 χλμ. νότια του Κουμάνοβο. Το Αεροδρόμιο της Σόφιας είναι 190 χλμ. από την πόλη και το Διεθνές Αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης "Μακεδονία" 240 χλμ.

Πολιτισμός

Εκκλησία του Αγίου Νικολάου

Γυναικεία παραδοσιακή ενδυμασία του Κουμάνοβο

Μνημεία και αξιοθέατα

Το Κουμάνοβο έχει αρκετά μνημεία που χρονολογούνται από την προϊστορική περίοδο. Τα σημαντικότερα είναι: Το Γκράντιστε, αρχαιολογικός χώρος κοντά στο χωριό Πελίντσε και χρονολογείται από την Εποχή του Χαλκού. Κοντά το χωριό Μλάνο Ναγκορίτσανε βρίσκεται άλλη ενδιαφέρουσα θέση, που χρονολογείται από τη νεολιθική περίοδο. Κοντά στο χωριό Λόπατε βρίσκεται η θέση Ντρέζγκα, ρωμαϊκή νεκρόπολη.

Ένα από τα πιο σημαντικά αξιοθέατα που βρίσκονται κοντά στο Κουμάνοβο είναι το ηλικίας 4000 ετών μεγαλιθικό αστρονομικό παρατηρητήριο του Κόκινο, που βρίσκεται 30 χιλιόμετρα βορειοανατολικά του Κουμάνοβο και ανακαλύφθηκε το 2001. Καταλαμβάνει την τέταρτη θέση στον κατάλογο αρχαίων παρατηρητηρίων της NASA. Στο κέντρο της πόλης βρίσκεται το Γλυπτό του Μπάτκο Γκιόργκιγια, το Μνημείο Τέσσερις Στέκες στην κεντρική πλατεία, το Μνημείο Οστεοφυλάκιο και το Μουσείο-Οικία του Χριστιγιάν Τοντορόφσκι Κάρπος. Η παλαιότερη και μεγαλύτερη εκκλησία στην πόλη είναι του Άγιος Νικόλαου με εικόνες του 13ου αιώνα. Η εκκλησία αποτελεί αριστούργημα του Αντρέι Νταμιάνοφ, σημαντικού αρχιτέκτονα της Σλαβομακεδονικής αναγέννησης του 19ου αι. Αλλα αξιοθέατα είναι η Εκκλησία της Αγίας Τριάδας του 1902, η Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στο χωριό Mλάντο Ναγκορίτσανε, η Εκκλησία του Αγίου Πέτκα, η Μονή Καρπίνο, η Ανάληψη της Θεοτόκου στο χωριό Ματέιτσε, το Εσκί Τζαμί του 1751, το Μνημείο Zέμπρνιακ, τα Κουμάνοβσκα Μπάνια στο χωριό Πρόεβτσε και το Αθλητικό Κέντρο Σοκόλανα. Άλλα αξιοθέατα είναι: το Άγαλμα της Γυναίκας Αγωνίστριας, τα κτίρια Ζανάτσκι ντομ και Kασάπσκι Κρουγκ και το μνημειακό κέντρο АСНОМ στο χωριό Πέλιντσε.

Kokino

Πολιτιστικοί θεσμοί

Ο παλαιότερος λαογραφικός σύλλογος της χώρας, KUD "Panče Pešev" τοποθετείται στο Κουμάνοβο. Φέτος γιορτάζει τα 80 του χρόνια. Έχει αντιπροσωπεύσει το Κουμάνοβο και τη χώρα σε πολλά διεθνή λαογραφικά φεστιβάλ στη Σερβία, το Μαυροβούνιο, τη Βουλγαρία, την Τουρκία, την Κροατία, τη Ρουμανία, την Ουγγαρία, την Πολωνία, τη Γαλλία κλπ.

Το Κουμάνοβο διαθέτει τη Βιβλιοθήκη Τάνε Γκεοργκιέφσκι, το πολιτιστικό κέντρο Τράικο Πρκόπιεφ, μουσείο και θέατρο. Αρκετές εκθέσεις ζωγραφικής λαμβάνουν χώρα κάθε χρόνο στο Κουμάνοβο ή σε κοντινά χωριά. Το Κουμάνοβο διακρίνεται για το φεστιβάλ του τζαζ με συγκροτήματα από όλο τον κόσμο. Το 2002 τα Βορειομακεδονικά συγκροτήματα Φόλτιν και Κουαρτέτο Ντράγκαν Νταουτόβσκι, καθώς και άλλα από την Κροατία, την Ουγγαρία, την Ολλανδία, τη Σλοβενία, τη Σερβία και το Μαυροβούνιο συμμετείχαν στο φεστιβάλ και το 2005 συγκροτήματα από την Ολλανδία και τη Νορβηγία συμμετείχαν.

Κάθε χρόνο το Κουμάνοβο έχει το φεστιβάλ "Ημέρες Κωμωδίας", που χρηματοδοτείται από το Υπουργείο Πολιτισμού, με κωμωδίες από διάφορα θέατρα της χώρας, αλλά και της γειτονικής Σερβίας και Βουλγαρίας.

Ο Δήμος του Κουμάνοβο διοργανώνει την εκδήλωση «Πολιτιστική Πόλη 2006".

Δημογραφικά

Ιστορία

Ακολουθεί πίνακας περιηγητών στο Κουμάνοβο, με τον αριθμό κατοικιών ή πληθυσμού που καταγράφουν

Oνομα περιηγητή	Ετος επίσκεψης στο Κουμάνοβο	αριθμός κατοικιών/πληθυσμός
Πουκεβίλ	1800	300 κατοικίες
Γκομέρα	1810	800 πληθυσμός
Ντουπνιτσάνιν	1835	5.000 πληθυσμός
Μπουέ	1838	3-4.000 πληθυσμός
Μπουέ	1854	3.000 πληθυσμός
Παπαδόπουλος	1856	200 κατοικίες
Αναφορές	1859	4.500 πληθυσμός
Χαν	1862	3.200 πληθυσμός
Χατζή Βασίλιεβιτς	1865	650 κατοικίες
Tιμάεφ	1865	4.200 πληθυσμός
Κατάλογος Χάρατσκι	1868	721 κατοικίες
Μπιάνκονι	1885	7.000 πληθυσμός
Noβάκοβιτς	1886	8.000 πληθυσμός
Πετρόφ	1886	8.000 πληθυσμός
Σαλ-Νάμε	1887	900 κατοικίες
Βεσελίνοβιτς	1887	5.000 πληθυσμός
Γκόπτσεβιτς	1889	5.700 πληθυσμός
Πετρόφ	1896	2.100 κατοικίες
Καντσόφ	1900	14.530 πληθυσμός
Ζούπαντσιτς	1903	14.530 πληθυσμός
Χατζή Βασίλιεβιτς	1907	15.000 πληθυσμός

Πίνακας που δείχνει τη δημογραφική εξέλιξη σύμφωνα με στοιχεία Γιουγκοσλαβικών και Βορειομακεδονικών απογραφών:

Πληθυσμός της πόλης του Κουμάνοβο κατά εθνοτικές ομάδες 1948-2002

Eθνοτική ομάδα	απογραφή 1948		απογραφή 1953		απογραφή 1961		απογραφή 1971		απογραφή 1981		απογραφή 1994		απογραφή 2002
	Αριθμός	%	Αριθμός	%	Αριθμός	%	Αριθμός	%	Αριθμός	%	Αριθμός	%	Αριθμός	%
Σλαβομακεδόνες	..	..	14,351	61.5	20,323	66.1	28,789	62.1	36,812	60.5	40,634	62.3	42,840	60.5
Αλβανοί	..	..	951	4.0	1,893	6.2	7,827	16.9	12,997	21.4	15,612	23.9	18,277	25.8
Σέρβοι	..	..	1,790	7.7	2,808	9.1	3,759	8.1	4,252	7.0	5,097	7.8	4,727	6.7
Ρομά	..	..	1,861	8.0	..	..	3,013	6.5	4,415	7.3	2,987	4.6	4,042	5.7
Τούρκοι	..	..	3,858	16.5	2,512	8.2	1,791	3.9	936	1.5	241	0.4	256	0.4
Βλάχοι	..	..	12	0.1	..	..	..	..	44	0.1	85	0.1	108	0.2
Βόσνιοι Μουσουλμάνοι	..	..	0	0.0	0	0.0	0	0.0	0	0.0	0	0.0	14	0.0
Αλλοι	..	..	516	2.2	3,226	10.5	1,184	2.6	1,386	2.3	577	0.9	578	0.8
Σύνολο	20,242		23,339		30,762		46,363		60,842		65,233		70,842

Σήμερα

Ο πληθυσμός της πόλης του Κουμάνοβο, σύμφωνα με την απογραφή του 2002 ήταν 77.561, η πλειοψηφία των οποίων είναι Σλαβομακεδόνες 62,4% (48.416), με σημαντική μειονότητα Αλβανών 23,7% (18.369) και Σέρβων 7,4% (5746).

Οι περισσότερο ομιλούμενες μητρικές γλώσσες στην πόλη ήταν οι εξής :

• Σλαβομακεδονική 45,306 (64.0%)
• Aλβανική 18,283 (25.8%)
• Ρομά 4,007 (5.7%)
• Σερβική 2,399 (3.4%)
• Tουρκική 215 (0.3%)
• άλλες 632 (0.9%)

Η θρησκευτική σύνθεση του πληθυσμού ήταν :

• Ορθόδοξοι Χριστιανοί 46,766 (66.0%)
• Mουσουλμάνοι 22,483 (31.7%)
• άλλοι 1,593 (2.3%)

Προσωπικότητες

• Χριστιγιάν Τοντορόφσκι Κάρπος (1921-1944), κομμουνιστής παρτιζάνος
• Νασέρ Αλίι (γ. 1993), ποδοσφαιριστής
• Σάσα Τσίριτς (γ. 1968), ποδοσφαιριστής
• Βλάντε Λαζαρέφσκι (γ. 1983), ποδοσφαιριστής
• Βούγιαντιν Στανόικοβιτς (γ. 1962), προπονητής ποδοσφαίρου
• Μάρα Νάτσεβα (1920 - 2013), κομμουνίστρια της αντίστασης

Αδελφοποιημένες πόλεις

Το Κουμάνοβο είναι αδελφοποιημένο με τις παρακάτω πόλεις και δήμους:

Βαραζντίν,Κροατία Βράνιε, Σερβία Μπιγιέλινα, Βοσνία και Ερζεγοβίνη Πλόβντιβ, Βουλγαρία

Γκάμπροβο, Βουλγαρία Κάμπινα, Ρουμανία Λέσκοβατς, Σερβία Λευκωσία, Κύπρος

Τσορλού, Τουρκία Πρόζορ, Βοσνία και Ερζεγοβίνη Γκόρνι Μιλάνοβατς; Σερβία Κοσόβσκα Μιτρόβιτσα, Σερβία

Πάντσεβο; Σερβία Νίκσικς, Μαυροβούνιο Τσουκάρικα, (Βελιγράδι) Σερβία Ομπρένοβατς (Βελιγράδι) Σερβία

Φωτογραφίες

• 
  Mνημείο της Επανάστασης
• 
  Mνημείο Μπάτκο Γκιόργκιγια στην πλατεία του Κουμάνοβο
• 
  Σιδηροδρομικός σταθμός
• 
  Το Κουμάνοβο τη νύχτα
• 
  Μπισλίμ κοντά στο Κουμάνοβο
• 
  Μεγαλιθικό Παρατηρητήριο του Κόκινο
• 
  Συλλογική περιοχή κατοικίας στο Κουμάνοβο
• 
  Αγιος Νικόλαος, η κεντρική εκκλησία του Κουμάνοβο
• 
  Δρόμος κοντά στο Σκάτσκοβτσε
• 
  Εργοστάσιο στο Κουμάνοβο
• 
  Εκδήλωση απο την απελευθέρωση του Κουμάνοβο. (11 Noεμβρίου 1944)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Επίσημος διαδικτυακός τόπος Αρχειοθετήθηκε 2007-12-31 στο Wayback Machine.
• Καθημερινά νέα του Κουμάνοβο
• Μεγαλιθικό παρατηρητήριο Κόκινο
• Τζαζ Φεστιβάλ του Κουμάνοβο