Γκιουλμπαχάρ Χατούν Β΄
| Γκιουλμπαχάρ Χατούν Β΄ گل بهار خاتون | |
|---|---|
| Αυτοκρατορική σύζυγος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας | |
 Το Τέμενος της Γκιουλμπαχάρ Χατούν στην Τραπεζούντα | |
| Γέννηση | Μαρία 1453 Τραπεζούντα, Οθωμανική Αυτοκρατορία |
| Θάνατος | 1510 ή 12 Ιουνίου 1515 (57/62 ετών) Τραπεζούντα, Οθωμανική Αυτοκρατορία |
| Τόπος ταφής | Γκιουλμπαχάρ Χατούν Τζαμί, Τραπεζούντα, Οθωμανική Αυτοκρατορία |
| Σύζυγος | Βαγιαζήτ Β΄ |
| Επίγονοι | Σελίμ Α΄ |
| Οίκος | Οσμανιδών (από τον γάμο) |
| Πατέρας | Αμπντούς Σαμέντ |
| Θρησκεία | Χριστιανισμός μεταστράφηκε στον Ισλαμισμό |
| Εθνικότητα | Ελληνική |
| δεδομένα () | |
Η Γκιουλμπαχάρ Αϊσέ Χατούν (Οθ. Τούρκικα:گل بهار خاتون) (Τούρκικα: Gülbahar (Kül-Bahār) Ayşe Hatun, 1453 - 1510 ή 12 Ιουνίου 1515) καταγόταν από το χωριό Λιβερά, της Τραπεζούντας του (Πόντου), έζησε περί το δεύτερο ήμισυ του 15ου αιώνα, ήταν η όγδοη σύζυγος του σουλτάνου Βαγιαζήτ Β΄ και μητέρα του σουλτάνου Σελίμ Α΄ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.[1][2][3][4][3][5][6]
Ο πλήρης τίτλος ήταν: Devletlu İsmetlu Gülbahar (Kül-Bahār) Ayşe Hatun Aliyyetü'ş-Şân Hazretleri
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ήταν η κόρη του ιερέα του χωριού και την έλεγαν Μαρία. Ήταν ελληνικής καταγωγής. Κατά την περί αυτής παράδοση που επιβεβαιώνει και ο Κ. Παπαρρηγόπουλος, διερχόμενος κάποτε από το χωριό, κατάκοπος ο Σουλτάνος με την ακολουθία του και βλέποντας το δροσερό τοπίο της ποντιακής εκεί περιοχής ξεπέζεψε για να ξεκουραστεί δίπλα στη πηγή του Ναού του Αγίου Κωνσταντίνου.
Εκείνη τη στιγμή είδε να έρχεται η ωραία εκείνη κόρη του ιερέα με το κοπάδι της και της οποίας το κάλλος τόσο κατέθελξε τον Σουλτάνο που της ζήτησε να του προσφέρει εκείνη νερό από το χρυσό κύπελλο που της έδωσε. Εκείνη αμέσως του έφερε, αλλά κρατούσε το κύπελλο τόσο αδέξια που κάποια δάκτυλά της βρέχονταν στο νερό.
Ο Σουλτάνος το παρατήρησε και άδειασε το νερό ζητώντας της νέο καθαρότερο. Εκείνη έσπευσε αλλά αυτή τη φορά μέσα στο κύπελλο έπλεαν φύλλα και χόρτα. Ο Σουλτάνος επέπληξε την Μαρία αλλά επειδή ήταν πολύ διψασμένος συνέχισε και ήπιε το νερό ζητώντας να το ξαναγεμίσει. Την στιγμή που έπινε η Μαρία του απολογήθηκε ότι το έκανε επίτηδες, επειδή το νερό είναι πολύ κρύο και εκείνος ήταν ιδρωμένος, έτσι έπρεπε να καθυστερήσει λίγο για να του προφυλάξει την υγεία του.
Ο Σουλτάνος ξεδιψασμένος πλέον και ακούγοντας τα λεγόμενα της Μαρίας συγκινήθηκε από τη λεπτή φροντίδα της ωραίας αυτής κόρης και αμέσως τη ζήτησε από τον πατέρα της, την έφερε με τιμές στη Κωνσταντινούπολη, την έκανε σύζυγό του και την ονόμασε Γκιουλ Μπαχάρ που σημαίνει "το ρόδο της Άνοιξης"), την οποία και κράτησε επί μακρόν στα ανάκτορά του.[7][8][9][10][11][12][13][14]
Αργότερα όταν αντελήφθη ότι είχε επισύρει το φθόνο των άλλων γυναικών του χαρεμιού του, προκειμένου να την προφυλάξει από τις έντονες ανακτορικές μηχανορραφίες, την έστειλε στην πατρίδα της με τον γιο της και με όλες τις απολαβές και τιμές βασιλικής συζύγου. Εκεί παρέμεινε μέχρι το θάνατό της.
Ο γιος της Γκιουλμπαχάρ ο Σελίμ Α΄ έγινε σουλτάνος, αν και ποτέ η ίδια δεν αναγνωρίστηκε ως Βαλιντέ Σουλτάν επειδή πέθανε πριν από την άνοδο του Σελίμ Α΄ στο θρόνο.
Η Γκιουλμπαχάρ βοήθησε πολύ την πατρίδα της τόσο ώστε τα ιδιαίτερα προνόμια των κατοίκων διατηρήθηκαν μέχρι της εποχής του τουρκικού συντάγματος. Φάνηκε όμως ευεργέτης και στους Τούρκους της περιοχής για χάρη των οποίων έκτισε το "Ιμαρέτ" (στη Τραπεζούντα) που λειτουργούσε ως ιεροσπουδαστήριο (θεολογική σχολή μουσουλμάνων).
Σ΄ αυτό δε το τέμενος θάφτηκε η Μαρία (Γκιουλμπαχάρ) όταν πέθανε το 1510 όπου επί του μαυσωλείου της φέρεται επιγραφή στην αραβική και περσική και στην οποία αποκαλείται "Ρωμαία Δέσποινα".
Σημείωση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το όνομα "Γκιουλμπαχάρ" έγινε περισσότερο όμως γνωστό στους νεοέλληνες από το ομώνυμο ρεμπέτικο τραγούδι που έγραψε ο Βασίλης Τσιτσάνης το 1950 και που το ερμήνευσε η μεγάλη ρεμπέτισσα της εποχής Ρένα Ντάλια σε αργό ανατολίτικο ρυθμό και που υπήρξε μεγάλη επιτυχία, που επανέλαβε και συμπεριέλαβε τελευταία (1985) η Αθηναϊκή κομπανία στο ρεπερτόριό της.
Παραπομπή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ The Rise of the Turks and the Ottoman Empire Αρχειοθετήθηκε 2012-06-28 στο Wayback Machine. Retrieved on 2007-09-16
- ↑ Yavuz Bahadıroğlu, Resimli Osmanlı Tarihi, Nesil Yayınları (Ottoman History with Illustrations, Nesil Publications), 15th Ed., 2009, page 157, ISBN 978-975-269-299-2
- ↑ 3,0 3,1 «Turkey: The Imperial House of Osman». web.archive.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαΐου 2006. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2014.
- ↑ Ahmed Akgündüz, Said Öztürk (2011). Ottoman History: Misperceptions and Truths. Oxford University Press. ISBN 978-9-090-26108-9.
- ↑ «Consorts Of Ottoman Sultans (in Turkish)». Ottoman Web Page.
- ↑ Anthony Dolphin Alerson (1956). The Structure of the Ottoman Dynasty. Clarendon Press.
- ↑ «Yavuz Sultan Selim Han». Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Απριλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2009.
- ↑ «Mother Of Yavuz Sultan Selim». Osmanlı Araştırmaları Vakfı (Ottoman Research Foundation). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Δεκεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2016.
- ↑ Osmanlıdan Cumhuriyete Trabzonlu simalar ve Trabzon'un köklü aileleri. Mehmet Akif Bal. 2005. ISBN 978-9-750-04510-3.
- ↑ Yakın Çağda Kahramanmaraş. Ukde. 2009. ISBN 978-6-055-60205-5.
- ↑ Zamanın İskenderi şarkın Fatihi: Yavuz Sultan Selim. Yitik Hazine Yayınları. 2010. ISBN 978-9-944-76624-1.
- ↑ VII-XVI. asırlarda Maraş emirleri: emir, melik, bey, senyör, beylerbeyi, sancakbeyi. Ukde. 2008. ISBN 978-6-058-99710-3.
- ↑ Türk dünyası araştırmaları, Issue 153. Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı. 2004.
- ↑ Dijkema, F.TH (1977), The Ottoman Historical Monumental Inscriptions in Edirne, BRILL, σελ. 32, ISBN 9004050620
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Peirce, Leslie P., The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire, Oxford University Press, 1993, ISBN 0-19-508677-5 (paperback).
- Yavuz Bahadıroğlu, Resimli Osmanlı Tarihi, Nesil Yayınları (Ottoman History with Illustrations, Nesil Publications), 15th Ed., 2009, ISBN 978-975-269-299-2 (Hardcover)