Pensaernïaeth Edwardaidd

Tŷ Antrim, adeilad Edwardaidd hanesyddol yn Wellington, Seland Newydd.

Arddull bensaernïol boblogaidd yn Ymerodraeth Brydeinig (1901 i 1910) yw pensaernïaeth Edwardaidd. Gellir disgrifio pensaernïaeth hyd at y flwyddyn 1914 hefyd yn yr arddull hon.^[1]

Yn gyffredinol, mae pensaernïaeth Edwardaidd yn llai addurnol na phensaernïaeth Fictoraidd,^[2] ar wahân i is-arddull, a ddefnyddid ar gyfer adeiladau mawr, a elwir yn bensaernïaeth Faróc Edwardaidd.

Mae'r Gymdeithas Fictoraidd yn ymgyrchu i warchod pensaernïaeth a adeiladwyd rhwng 1837 a 1914, ac felly mae'n cynnwys pensaernïaeth Edwardaidd yn ogystal â phensaernïaeth Fictoraidd o fewn ei chylch gwaith.^[3]

Disgrifiad

Dylanwadwyd nodweddion yr arddull Baróc Edwardaidd o ddwy brif ffynhonnell: pensaernïaeth Ffrainc yn ystod y 18fed ganrif, a phensaernïaeth Syr Christopher Wren yn Lloegr yn ystod yr 17eg - rhan o Faróc Lloegr. Am y rheswm hwn weithiau cyfeirir at Baróc Edwardaidd fel "Wrenaissence". Roedd Syr Edwin Lutyens yn pleidiwr pwysig, yn ddylunio llawer o adeiladau masnachol yn y steil a alwai'n y 'Grand Style' yn ystod y 1910au hwyr a'r 1920au. Mae'r cyfnod hwn o hanes pensaernïol Prydain yn cael ei ystyried yn un arbennig o ôl-syllol, oherwydd datblygodd ar yr un pryd ag Art Nouveau modern.

Mae manylion nodweddiadol pensaernïaeth Baróc Edwardaidd yn cynnwys:

golwg wedi rhydu, fel arfer yn fwy eithafol ar y lefel isod, yn aml yn datblygu i mewn i, ac yn gorliwio, voussoirs yr agoriadau bwaog (sy'n deillio o fodelau Ffrengig);
pafiliynau gyda toeau cromennog, gyda twr ganolog yn creu silwét to bywiog;
elfennau Baróc Eidalaidd fel maenau clo wedi'u gorliwio, pedimentau bwa cylchrannol, ac amgylchoedd ffenestri megis bloc wedi rhydu;
colonnadau o golofnau (weithiau mewn parau) yn y drefn ïonig a thyrau cromennog wedi'u modelu'n debyg i Coleg y Llynges Frenhinol yn Greenwich gan Wren.

Mae rhai adeiladau Baróc Edwardaidd yn cynnwys manylion wedi eu ysbrydoli o ffynonellau eraill, megis talcenni Iseldireg yng Ngwesty Piccadilly gan Norman Shaw yn Llundain.

Nodweddion

Lliw: defnyddiwyd lliwiau ysgafnach; roedd y defnydd o oleuadau nwy ac yn ddiweddarach trydan yn peri i ddylunwyr fod yn llai pryderus am yr angen i guddio huddygl ar waliau o'i gymharu â phensaernïaeth o oes Fictoria.^[2]
Patrymau: "Roedd patrymau addurniadol yn llai cymhleth; roedd y papur wal a'r dyluniadau llenni'n fwy plaen."^[2]
Annibendod: "Roedd llai o annibendod nag yn oes Victoria. Efallai bod addurniadau wedi'u grwpio yn hytrach na'u gosod ym mhob man."

Dylanwadau pensaernïol

Fictoraidd^[2]
Art Nouveau^[2]
Sioraidd^[2]
Celf a Chrefft^[2]
Ffederasiwn^[4] (Awstralia)

Adeiladau nodweddiadol

Y Deyrnas Unedig

Arch y Morlys, Llundain (1912)
Albert Hall, Manceinion (1910)
Albert Hall, Nottingham (1910)
Cofeb Ashton, Lancaster, gan John Belcher (1909)
Asia House, Manceinion (1909)
Tŷ Awstralia, Llundain (1918)
Neuadd Ddinas Belffast, Belffast, gan Brumwell Thomas (1906)
Tŷ Blythe, Llundain, gan Henry Tanner (1903)
Tŷ Bridgewater, Manceinion (1912)
Neuadd y Ddinas, Caerdydd, gan Henry Vaughan Lanchester, Edwin Alfred Rickards & James A. Stewart, (1906)
Llys y Goron, Caerdydd, gan Henry Vaughan Lanchester, Edwin Alfred Rickards & James A. Stewart, (1906)
Llys Troseddol Canolog (Old Bailey), Llundain, gan Edward William Mountford (1902–07)
Neuadd y Sir, Llundain (1922)
Electric Cinema, Llundain (1910)
Swyddfeydd y Llywodraeth Great George Street, Llundain, gan John Brydon, (1908-17)
Adeilad Hanover, Manceinion (1909)
Llyfrgell Hove, Hove (1907–08) ^[5]
Tŷ India , Manceinion (1906)
Oriel Gelf Laing, Newcastle upon Tyne (1904)
Tŷ Lancaster, Manceinion (1910)
Gorsaf Dân a Heddlu London Road, Manceinion (1906)
Banc Lloyds ar King Street, Manceinion gan Charles Heathcote (1915)
Gorsaf Manceinion Victoria, Manceinion (1909)
Gorsaf Marylebone, Llundain. (1899)
Adeilad prif swyddfa Banc Midland, Llundain gan Edwin Lutyens (1922)
Llyfrgell Mitchell, Glasgow, William B Whitie (1906–11)
Sefydliad Technegol Dinesig, aka Blackman Tech, Belffast (1906)^[6]
Gorsaf reilffordd Nottingham, Nottingham (1904)
163 North Street, Brighton (1904) ^[7]
Adeilad Porthladd Lerpwl, Lerpwl, gan Syr Arnold Thornely, FB Hobbs, Briggs a Wolstenholme (1903–07)
Ralli Hall, Hove (1913)
Adeiladau St James, Manceinion (1912)
Neuadd y Dref, South Shields (1905-10)
Neuadd y Dref, Stockport, gan Brumwell Thomas (1908)
Swyddfa Ryfel, Llundain (1906)
Neuadd Ganolog Westminster, gan Henry Vaughan Lanchester, Edwin Alfred Rickards & James A. Stewart, Llundain (1912)

Rhyngwladol

Thompson Muebles Ltd, Buenos Aires (1914)
Harrods - Bs.As. Cyf, Buenos Aires (1914)
Gorsaf reilffordd Retiro Miter, Buenos Aires (1914)
Ysbyty'r Frenhines Victoria, Melbourne (prif bafiliwn, Canolfan Merched y Frenhines Victoria bellach)
Gorsaf reilffordd ganolog, Sydney
Swyddfa'r Post (bellach yn rhan o Ganolfan Sinclair), Vancouver
Prif Adeilad Prifysgol Hong Kong, Hong Kong
Neuadd y Dref Auckland, Auckland, Seland Newydd
Swyddfa Bost Gyffredinol (hen), Auckland, Seland Newydd
Neuadd Goffa Victoria, Singapore (1905)
Yr Orsaf Dân Ganolog, Singapore (1908)

Gweler hefyd

Oes Edwardaidd

Cyfeiriadau

↑ Long, Helen C. (1993), The Edwardian House: The Middle-class Home in Britain, 1880-1914, Manchester: Manchester University Press, http://trove.nla.gov.au/work/23580585?selectedversion=NBD9817605
↑ ^2.0 ^2.1 ^2.2 ^2.3 ^2.4 ^2.5 ^2.6 "Bricks & Brass: Edwardian Style". Bricksandbrass.co.uk. Cyrchwyd 2016-10-25.
↑ "What we do". The Victorian Society. Cyrchwyd 2016-10-25.
↑ Evans, Ian (1999) [1986]. The Federation House. Mullumbimby, NSW: Flannel Flower Press. t. 8. ISBN 1-875253-11-4.
↑ Antram, Nicholas; Pevsner, Nikolaus (2013). Sussex: East with Brighton and Hove. The Buildings of England. London: Yale University Press. t. 247. ISBN 978-0-300-18473-0.
↑ http://www.belfastmet.ac.uk/about-us/history-of-the-college/
↑ Antram, Nicholas; Morrice, Richard (2008). Brighton and Hove. Pevsner Architectural Guides. London: Yale University Press. t. 165. ISBN 978-0-300-12661-7.

Darllen pellach

Gray, A. S., Edwardian Architecture: a Biographical Dictionary (1985).
Long, H., The Edwardian House: the Middle-Class Home in Britain 1880-1914 (1993).
Service, A., Edwardian Architecture: Edwardian House Style Handbook (2007) David & Charles ISBN 0-7153-2780-1 (1977) Thames & Hudson ISBN 0-500-18158-6

Dolenni allanol

www.buildinghistory.org Pensaernïaeth Edwardaidd (1901-14)
www.bbc.co.uk Arddull Cyfnod: Edwardaidd (1901 i 1910)

[1] Long, Helen C. (1993), The Edwardian House: The Middle-class Home in Britain, 1880-1914, Manchester: Manchester University Press, http://trove.nla.gov.au/work/23580585?selectedversion=NBD9817605

[Bricks_&_Brass:_Edwardian_Style-2] 2.0 ^2.1 ^2.2 ^2.3 ^2.4 ^2.5 ^2.6 "Bricks & Brass: Edwardian Style". Bricksandbrass.co.uk. Cyrchwyd 2016-10-25.

[3] "What we do". The Victorian Society. Cyrchwyd 2016-10-25.

[Evans-4] Evans, Ian (1999) [1986]. The Federation House. Mullumbimby, NSW: Flannel Flower Press. t. 8. ISBN 1-875253-11-4.

[NewPevsner247-5] Antram, Nicholas; Pevsner, Nikolaus (2013). Sussex: East with Brighton and Hove. The Buildings of England. London: Yale University Press. t. 247. ISBN 978-0-300-18473-0.

[6] ttps://www.belfastmet.ac.uk/about-us/history-of-the-college/

[7] Antram, Nicholas; Morrice, Richard (2008). Brighton and Hove. Pevsner Architectural Guides. London: Yale University Press. t. 165. ISBN 978-0-300-12661-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]