Minerva

Minerva
	Duwies barddoniaeth, meddyginiaeth, masnach, gwehyddu, y crefftau, a doethineb
	Aelod o 'r Triawd Capitolaidd a'r Dii Consentes
	Ffresgo o Minerva o Herculaneum (Canrif 1af AD)
Enwau eraill	Môn yn Gymraeg
Symbolau	Tylluan Minerva, yr olewydden, sarff Iau, y Parthenon, y waywffon, y werthyd, a Crafanc-yr-arth y grawys
Rhyw	Benyw
Rhieni	Iau; Metis
Cywerthyddion
Etrwsgaidd	Menrva
Groegaidd	Athena

Duwies Rufeinig a gysylltir â gwybodaeth, y deall a'r celfyddydau yn gyffredinol yw Minerva. Mae hi'n dduwies deallusrwydd, synfyfyrdod a dyfeisgarwch, Brenhines y Celfyddydau i gyd ond yn enwedig y grefft o wau gan ferched. Yn ogystal, roedd hi'n nawdd-dduwies lliwyr, cryddion (cobleriaid), seiri pren, cerddorion, cerflunwyr, actorion, beirdd, athrawon a disgyblion ysgol (minerval oedd enw'r Rhufeiniaid am y ffioedd ysgol).

Roedd ei phrif gysegrfeydd i'w cael yn ninas Rhufain ei hun, ar fryn y Capitol, lle eisteddai cerflun ysblennydd ohoni rhwng y duw Iau a'i gymar Juno. Roedd temlau hynafol eraill iddi hefyd.

Gyda threigliad amser, cysylltwyd hi â'r dduwies Roegaidd Pallas Athene, yn enwedig yn ei hagwedd fel duwies buddugoliaeth ac ysbail; dan yr agwedd honno y codwyd Pompey deml iddi i ddathlu ei fuddugoliaethau yn y Dwyrain.

Ymledodd ei chwlt i bob cwr o'r Ymerodraeth Rufeinig, yn cynnwys y Brydain Rufeinig. Yng Ngâl, uniaethir y dduwies Geltaidd Belisama â Minerva.

Ffynhonnell

Oskar Seyffert, A Dictionary of Classical Antiquities (Llundain, 1902; sawl argraffiad ar ôl hynny).